سیمه ایزې سرچینې په تخار ولایت کې د یوه چینایي وګړي د وژل کیدو خبر ورکوي.

د سرچینو په وینا دا چینایي وګړی چې د تخار او بدخشان ولایتونو په کانونو کې یې کارکاوه د خواجه بهاالدین ولسوالۍ په کتکجر سیمه کې هغه مهال ووژل شو چې د سپرلۍ پر موټر یې ډزې وشوې.

ویل کېږي بریدګرو له دې کس څخه چې په اړه یې ډېر جزییات نه شته یوڅه پیسې هم وړې دي. ازادي راډیو هڅه وکړه چې د پیښې په اړه د تخار د سیمه ایزو چارواکو نظر واخلي خو هغوی خبرو ته حاضر نه شول.

دا سیالي، چې د فبرورۍ په ۲۶مه نېټه د پاکستان په لاهور ښار کې ترسره کېدونکې ده، په وروستیو څو اونیو کې یې پر وړاندې د سیاسیونو لخوا ډېرې نانندرۍ روانې دي.

د برېټانیا د کارګر ګوند لخوا د پارلمان غړې، تونیا انتونیازي، د یوه لیک له لارې، چې د پارلمان ۱۶۰ نورو غړیو هم لاسلیک کړی و، د انګلستان او ویلز له کرکټ بورډ غوښتنه کړې چې د طالبانو حکومت له لوري له ښځو او نجونو سره د "ناوړه" چلند په وړاندې غبرګون وښيي او له افغان ملي لوبډلې سره دې سیالي نه کوي.

د انګلستان د کرکټ ملي لوبډله، چې اوس مهال په هندوستان کې ده او سبا چهارشنبه، د جنورۍ په ۲۲مه نېټه، له یاد هېواد سره د شل اوریزو سیالیو لوبلړۍ پیلوي، لوبډلمشر جاس بټلر په کلکته کې د خبریالانو په ځواب کې ویلي دي چې دوی به د خپلې لوبډلې د مشرتابه په لارښوونه عمل کوي او له افغانستان سره پلان شوې لوبه به ترسره شي.

ښاغلي بټلر ویلي دي، د یوه لوبغاړي او بیا لوبډلمشر په توګه، په دې تړاو د انګلستان او ویلز کرکټ بورډ له مشرانو سره غږېدلی دی او له هرڅه خبر دی، خو په باور یې له لوبو بایکاټ کول مناسب کار نه دی.

د یادونې وړ ده چې د انګلستان کرکټ بورډ هم د خپلو سیاسیونو خبرو ته د رد ځواب ویلی دی او د سیالۍ په کولو یې ټینګار کړی دی.

د طالبانو د حکومت ویاند ذبیح الله مجاهد نن پر خپله ایکس پاڼه په یوه بیان کې ویلي دي چې د طالبانو د حکومت د کورنیو چارو سرپرست وزیر سراج الدین حقاني او د استخباراتو لوی رییس ملا عبدالحق وثیق د متحده عربي اماراتو د دولت له رییس محمد بن زاید آل نهیان سره کتلي دي. په بیان کې د دوی د خبرو د جزییاتو په اړه تفصیل نه دی ورکړل شوی.
حقاني او وثیق دواړه د ملګرو ملتونو د بندیزونو په لیست کې دي نو ځکه بهر ته د سفر اجازه نه لري خو ملګرو ملتونو د تېر ۲۰۲۴ کال په جون میاشت کې ښاغلي حقاني ته، متحده عربي اماراتو او له هغه مخکې سعودي عربستان ته د سفر ځانګړې اجازه ورکړې وه.
ملګرو ملتونو د طالبانو د دې چارواکو د اوسني سفر په اړه څه نه دي ویلي.

په کابل کې د چین سفیر پرون (د دوشنبې ورځ د دلوې لومړۍ) د دواړو هېوادونو د اویا کلنو اړیکو د لمانځلو په مناسبت وویل چې پېکینګ به له افغانستان سره د دوستۍ سیاست ته دوام ورکړي.

د طالبانو حکومت د بهرنیو چارو وزارت مرستیال ویاند، حافظ ضیاء احمد تکل، په دې اړه په یوه بیان کې، چې په خپله ایکسپاڼه/پخواني ټویټر کې یې خپور کړی، ویلي چې په دې مناسبت په بهرنیو چارو وزارت کې غونډه جوړه شوه.

په دې غونډه کې د طالبانو د باندنیو چارو وزارت سیاسي مرستیال شېرمحمد عباس ستانکزي، د چین سفیر ژاو شینګ او د دې هېواد دیپلوماتانو برخه اخیستې وه.

د باختر خبري آژانس د راپور له مخې، د چین سفیر په دې مناسبت وویل چې دواړه هېوادونه د تاریخ په اوږدو کې، پرته له دې چې د وخت شرایط په پام کې ونیول شي، ښې اړیکې لرلي او پېکینګ به له کابل سره د دوستۍ سیاست ته دوام ورکړي.

د چین سفیر یو ځل بیا له امریکا غوښتنه وکړه چې د افغانستان کنګل شوې شتمنۍ ازادې کړي.

د یوې مخکښې مرستندویې ادارې مشر خبرداری ورکړ چې افغانستان ته د مرستو کمېدا د دغه هېواد د ښځو لپاره تر ټولو لوی ګواښ دی.

د ناروې د کډوالو د نړیواله شورا عمومي منشي یان ایګلینډ وویل، د افغانستان لپاره د حکومتي ادارو او بشري مرستو د مالي ملاتړ کمېدا تر ټولو زیات ښځې او نجونې اغېزمنوي.

د ناروې د کډوالو نړیوالې شورا تېر کال له څه باندې ۲۱۶ زره افغانانو سره مرسته کړې، چې نیمایي یې ښځې وې.

د ۲۰۲۱ په اګست کې د طالبانو له بیا واک ته رسېدو وروسته میلیونونه افغانان بېوزله شوي او له لوږې سره مخامخ شوي ځکه چې بهرنۍ مرستې په یو وار بندې شوې.

ډونالډ ټرمپ د امریکا د اووه څلوېښتم ولسمشر په توګه د امریکا د کانګرس په ودانۍ کې پرون (دوشنبې) لوړه وکړه او د خپلې ولسمشرۍ دوهمه دوره یې رسماً پیل کړه.

ښاغلي ټرمپ وروسته له هغه چې سپینه ماڼۍ یې له جو بایډن څخه تسلیم کړه، د لوړې د مراسمو لپاره کانګرس ته لاړ. دا مراسم د واشنګټن د شدیدې یخنۍ له امله په بند ځای کې ترسره شول، چې پکې د امریکا د پخوانیو ولسمشرانو او د هغوی د مېرمنو ترڅنګ د ایلن مسک په شان څو سترو میلیاردارنو هم برخه اخیستې وه.

د ښاغلي ټرمپ مرستیال، جي‌ډي ونس، هم لوړه وکړه.

د ایران د بهرنیو چارو وزارت د کونسلګریو مسوولې افسانې ابراهیمي پرون وویل، دا هیواد دې ته چمتووالی لري چې د جنوبي خراسان ولایت په بیرجند ښار کې د افغانستان کونسلګري پرانیستل شي.

د مهر خبري اژانس د راپور له مخې، دغه ایراني چارواکي همداراز وویل، په جنوبي خراسان کې د افغانستان د کونسلګرۍ جوړېدا د ایران د بهرنیو چارو وزارت غوښتنه هم ده.

د اغلې ابراهیمي په وینا افغانستان په ایران کې دوې نورې کونسلګرۍ لرلی شي او دا موضوع د دواړو خواوو ترمنځ مطرح شوې ده.

ایران تر دې وړاندې په مشهد کې د افغانستان کونسلګري د طالبانو استازي ته سپارلې او په تهران کې یې هم د طالبانو استازی د سفارت د سرپرست په توګه منلی دی.

سره له دې چې ایران د طالبانو حکومت په رسمیت نه دی پېژندلی خو د طالبانو له حکومت سره یې په ځانګړي ډول سوداګري اړیکې پراخې کړي دي.

د ایراني چارواکو په وینا، په ۲۰۲۴ م کال کې افغانستان ته د ایران صادرات څو برابره زیات شول او تر درې میلیارد ډالرو واوښتل.

د متحدوایالتونو د جمهوريپال ګوند سناتور او د ډونالډ ټرمپ د ډېرې مودې متحد لیندزي ګراهام، د امریکا له نوي ولسمشر څخه وغوښتل چې د ایران پر اتومي تأسیساتو برید وکړي.

ښاغلي ګراهم له سي‌بي‌ایس خبري چاینل سره په مرکه کې وویل: «له سیاسي لارې د ایران د اتومي پروګرام د له منځه وړلو چانس په ټریلیون کې یو دی. خو د امریکا په ملاتړ د اسراییل د پوځي اقدام له لارې یې احتمال ۹۰ سلنه دی.»

هغه ژمنه وکړه چې له ښاغلي ټرمپ سره به مشوره وکړي څو له اوسني وضعیت څخه د ایران د اتومي پروګرام د له منځه وړلو لپاره ګټه پورته کړي، ځکه د هغه په وینا د ایران حکومت په اوس وخت کې ډېر کمزوری شوی دی.

د پولیټیکو د راپور له مخې، په واشنګټن کې د سیاسي ټولنو اوسنۍ ارزونې ښيي چې د ایران اسلامي جمهوریت په عملي ډول د اتومي پوځي ځواک د ترلاسه کولو په درشل کې دی، او د سناتور ګراهم په باور، دیپلوماتیکې هڅې د ایران د اتومي وسلو د تولید مخه نه شي نیولی.

د ایران د سیستان او بلوچستان ولایت د زابل ولسوالي د پولیسو قوماندان وايي چې په وروستیو څو ورځو کې یې په دې ولسوالي کې نژدې ۳۰۰ بې اسناده کډوال نیولي دي.

حمید نوري پرون (د دوشنبې په ورځ، د دلوې میاشتې لومړۍ نېټه) د ایران دولتي خبري اژانس، ایرنا ته وویل چې دا کسان د ټولنیز امنیت د پیاوړتیا د طرحې د تطبیق په لړ کې نیول شوي دي.

دغه ایراني چارواکي د نیول شویو کسانو هویت نه دی په ډاګه کړی، خو په دې هېواد کې د افغان پناه غوښتونکو د پېژندلو، نیولو او شړلو لړۍ په شدت سره روانه ده.

تر دې وړاندې د سیستان او بلوچستان ولایت چارواکو په زاهدان او شاوخوا سیمو کې د شاوخوا ۴۰۰ غیرقانوني کډوالو د نیولو خبر ورکړی و.

ایراني چارواکو ویلي چې په روان لمریز کال کې ټولټال دوه نیم میلیونه افغان کډوال له خپلې خاورې باسي.