د طالبانو د حکومت د عامې روغتیا وزارت وايي چې د افغانستان د کلیوالي سیمو ۷۲ سلنه نفوس لومړنیو او ثانوي روغتیايي خدمتونو ته لاسرسی نه لري.

دې وزارت په یوه راپورکې چې پرون چهارشنبې یې خپورکړی ویلي چې د هیواد له ۴۰۰ ولسوالیو څخه، یوازې ۹۳ یې روغتونونه لري.

د دې وزارت په خبره په کلیوالي سیمو کې د روغتونونو د نشتوالي له امله، ناروغان ډیری وختونه ان د کوچنیو روغتیايي ستونزو د درملنې لپاره ولایتي مرکزونو ته سفر کوي.

دې وزارت په لرې پرتو سیمو کې د روغتیایي خدماتو د پراخولو پراړتیا په ټینګار سره، ویلي چې د طالبانو د مشر هبت الله اخندزاده لخوا په ولسوالیو کې د ۳۱۸ روغتونونو د جوړولو لپاره بودیجه ځانګړې شوې او د قانوني او اداري پروسو له بشپړیدو وروسته به د دغو روغتونونو د جوړولو چارې پیل شي.

د عامې روغتیا وزارت په وینا، اوس مهال په هیواد کې د ټولو روغتونونو د بسترونو ظرفیت ۱۳۰۰۰ ته رسیږي چې تمه ده د نویو روغتونونو په جوړولو سره به پرې ۱۰۰۰۰ نوربسترونه اضافه شي.

د عامې روغتیا وزارت د افغانستان په لیرې پرتو سیمو کې خلکو ته د روغتیایي خدمتونو د کموالي خبره داسې مهال کوي چې په دې وروستیو کې یې ښځې د طبي زده کړو په مرکزونو کې هم له زده کړو منع کړي دي.

د ملګرو ملتونو امنیت شورا څه کم دوه اونۍ مخکې د طالبانو له خوا له طبي زده کړو څخه د ښځو د منع کولو پر وروستۍ پریکړې ژوره اندیښنه ښودلې او ویلي و چې په نتیجه کې به یې په دې هیواد کې په ملیونونو ښځې او نجونې له روغتیایی خدمتونو څخه بې برخې شي.

یوه ټکسي چلوونکې پرون چهارشنبې د نیویارک په منهتن کې شپږتنه ترخپل موټرلاندې کړل.

د اسوشیتید پرس خبري آژانس د راپورله په دې پیښه کې د یوه ۹ کلن هلک په ګډون درې تنه ټپیان د درملنې لپاره روغتون ته لیږدول شوي او د درې نورو وضعیت نسبتاً ښه ښودل شوی دی.

د نیویارک د پولیسو د ادارې یوه ویاند ویلي چې ښایي دغه ټکسي چلوونکي د کومې ناروغۍ د اغیزو له امله دا کارکړی و، خو د هغه په خبره د تحقیقاتو په ترڅ کې تراوسه دا مسله نه ده تایید شوې.

پرسوریې د واکمنو اسلامپالو او له قدرته د لیرې شوې ولسمشر بشار اسد د پلویانو ترمنځ د یوې نښتې په نتیجه کې څلور اسلامپالي وسله وال وژل شوي دي.

د اسوشتید پرس آژآنس د راپورله مخې بریتانیا میشتې د سوریې د بشري حقونو د څارډلې ویلي چې دا پیښه پرون چهارشنبې په دمشق کې هغه مهال وشوه چې د هیئت تحریر شام ډلې وسله والو هڅه کوله چې د ړنګ شوي حکومت یوچارواکی ونیسي. د راپورله مخې دغه چارواکی

چې نوم یې ندی په ډاګه شوی، په خپلسري احکامو او د زرګونو بندیانو په اعدامولو تورن دی. د هیئت تحریر شام ډلې وسله والو د روانې میاشتې په لومړیو کې د بشاراسد رژیم نسکورکړ.

د ننګرهار چارواکو د درې سوه پنځه اتیا لرغونو سیکو د قاچاق د مخنیوي خبر ورکړ.

د طالبانو په واک کې، باختر اژانس د چهارشنبې په ورځ په تورخم کې د کمیسارۍ د کورني امنیت د منسوبیونو په وینا خبر ورکړ چې دا سیکې د ننګرهار اطلاعات او کلتور ریاست ته سپارل شوې دي.

د دې سیکو د لرغونتوب په اړه څه نه دې ویل شوي او دا هم څرګنده نه ده چې په دې تړاو تورن کس یا کسان نیول شوې دي که نه دي.

د ازبکستان د ډاکټرانو یوه ډله له یوشمیر طبي وسایلو او درملو سره مزارشریف ته رسیدلې ده.

د ازبکستان د ازبیک نیوز اژانس د خبر له مخې د ازبکستان روغتیاپالان به د جدي له پنځمې تر راتلونکې دوشنبې په بلخ ولایت کې د ناروغانو وړیا درملنه وکړي.

له دې ډاکترانو سره په نهو موټرو کې دارو درمل او طبي وسایل هم استول شوې دي.

نن په کندوز کې د روشن مخابراتي شرکت په مالي ملاتړ د صنعت او سوداګرۍ د نندارتون وروستۍ ورځ ده.

د کندوز په ښار کې له دریو ورځو راهیسې په دې نندارتون کې په لسګونو غرفو کې کورني تولیدات او لاسي صنایع نندارې ته وړاندې شوې دي.

په کندوز کې د طالبانو چارواکي وایي چې د دې نندارتون هدف د کورنیو تولیداتو او لاسي صنایعو لپاره بازار موندنه ده.

د فلسطینانو سخت دریځه ډله حماس وایي چې اسراییل نوي شرایط وضع کړي چې په غزه کې اوربند ته د رسیدولپاره موافقه یې ځنډنۍ کړې ده.

د رویترز خبري اژانس د راپورله مخې، حماس ویلي، له دې سره سره دوی انعطاف ښیي او د قطر او مصر په منځګړیتوب د اوربند په اړه خبرې اترې مهمې مرحلې ته داخلیږي.

حماس، چې امریکا او اروپایي ټولنه یې د یوه تروریستي سازمان په توګه پیژني، وویل چې اسراییل له غزې د وتلو، اوربند، بندیانو او خپلو سیمو ته د بې ځایه شویو د بیرته ستنیدو اړوند مسایلو په اړه نوي شرطونه وضع کړي چې د یوې موافقې ترلاسه کول یې چې دوی ډیر ورنژدې شوي و، ځنډولي دي.

د اسراییل د صدراعظم بنیامین نتنیاهو دفتر د سې شنبې په ورځ وویل چې د اسراییل د خبرو اترو ټیم د غزې په اړه له یوې اوونۍ خبرو اترو وروسته د یرغمل شویو د معاملې په اړه د "داخلي مشورو" لپاره د سې شنبې په ماښام بیرته له قطر څخه اسراییل ته ستون شو.

اسراییل په غزه کې جګړه وروسته له هغې پیل کړه چې د ۲۰۲۳ م کال د اوکتوبر په اومه د حماس په ګډون سختدریځو وسله والو له غزې د اسراییل پرقلمرو بریدوکړ، شاوخوا ۱۲۰۰ کسان یې ووژل او شاوخوا دونیم سوه نور یې یرغمل کړل.

اوکرایني چارواکي وايي، روسیې نن (چهارشنبه د جدي په پنځمه) پر دغه هېواد پراخ راکټي بریدونه وکړل، چې د اوکراین د انرژۍ تاسیسات او نور ملکي بنسټونه یې په نښه کړل.

د اوکراین د چارواکو په وینا، لږ تر لږه درې کسان د خارکیف په شمال ختیځ کې ټپیان شوي دي.

د خارکیف ښاروال ایهور تریخوف په ټولنیزو شبکو کې لیکلي چې دغه ښار د روسیې د راکټي بریدونو له امله په نښه شوی دی.

د اوکراین د انرژۍ وزیر هیرمن هالوشچنکو وايي، د روسیې توغندیز برید د دغه هېواد د انرژۍ سکتور په نښه کړی، خو دا یې ونه ویل چې د اوکراین د انرژۍ کوم مرکزونه په نښه شوي دي.

تر دې مخکې د اوکراین چارواکو پرون وویل چې د کریوي ریه ښار کې د روسیې د بالستیک توغندیو په حمله کې یو کس وژل شوی او یوولس نور ټپیان شوي دي.

د دغو چارواکو په وینا، دغه برید د استوګنې یوه څلور پوړیزه ودانۍ په نښه کړې ده.

د قزاقستان په لویدیځ کې اقتاو ښار ته نژدې د یوې مسافر وړونکې الوتکې د لوېدو په پېښه کې لسګونه کسان مړه شوي دي.

د قزاقستان چارواکو نن چهارشنبې وویل چې په دغه الوتکه کې چې د آذربایجان له پلازمینې باکو څخه روسیې ته پر لاره وه، ۶۹ تنه سپاره ول.

چارواکو ویلي چې د لومړنیو معلوماتو له مخې په دې پېښه کې لسګونو تنه مړه شوي خو تر دیرشو زیات ژوندي پاته دي.

د قزاقستان د روغتیا وزارت ویلي چې د دوو ماشومانو په ګډون ۲۷ تنه سیمه ییز روغتون ته لیږدول شوي. د یوولسو کسانو روغتیایي وضعیت نازک ښودل شوی او د جدي پاملرنې په څانګه کې تر درملنې لاندي دي.

د اذربایجان هوايي شرکت ویلي چې د امبریر ۱۹۰ الوتکه چې له باکو څخه د چیچنیا پلازمینې ګروزني ته پر لاره وه، اړه شوه چې له اقتاو څخه شاوخوا درې کیلومتره لیرې بیړنۍ ناسته وکړي. د الوتکې د غورځېدو لامل سمدستي نه دی څرګند او د قزاقستان پولیسو په دې اړه پلټنې پیل کړې دي.

د کډوالو په چارو کې د ملګرو ملتونو لویه کمیشنری یا(یواین ایچ سي آر) وايي، په افغانستان کې د ښځو د پیاوړتیا په موخه خپل پروګرامونه پیاوړي کوي.

دغه سازمان نن (چهار شنبه د جدي ۵) په ایکس، یا ( پخواني ټویټر) کې لیکلي، چې د خپلو پروګرامونو د پیاوړتیا لپاره یې د ملګرو ملتونو د پراختیايي سوداګرۍ له څانګې سره یو جدي تړون لاسلیک کړی دی.

د دغه سازمان په وینا، په دغو پروګرامونو کې د ښځو په ځانګړي تمرکز سره د ژوندانه، متشبثینو او سوداګرۍ ته د راستنیدونکو لاسرسی شامل دی.

دا په داسې حال کې ده چې په افغانستان کې اکثرو ښځو د طالبانو د واکمنۍ پر مهال خپلې دندې له لاسه ورکړي او وايي چې په تېرو درېیو کلونو کې د طالبانو سختو بندیزونو دوی له کاري فرصتونو بې برخې کړي دي