د افغانستان لپاره د امریکا د متحدایالتونو سفارت وايي، په روان ۱۶ ورځني کمپاین کې د افغان ښځو د ملاتړ لپاره کار کوي.

دغه سفارت د شنبې په ورځ په خپله ایکس‌‌پاڼه (پخواني ټویټر) کې لیکلي، چې د ښځو پر وړاندې د تاوتریخوالي ختمول یو نړیوال لومړیتوب دی او افغانستان هم ترې مستثنی نه‌دی.

وړاندې راغلي، دوی د ۱۶ ورځني کمپاین پر مهال د افغان ښځو د خوندیتوب او پیاوړتیا لپاره لاسونه سره ورکوي.

د امریکا سفارت زیاته کړې چې هره ښځه د خوندیتوب، کرامت او برابرۍ مستحقه ده.

د جنسیت پر بنسټ د تاوتریخوالي په وړاندې د مبارزې ۱۶ ورځنی نړیوال کمپاین د دوشنبې په ورځ پیل شو.

د دې کمپاین موخه په ټوله نړۍ کې د ښځو پر وړاندې د هر ډول تبعیض ختمول دي.

په افغانستان کې له تېرو څه باندې درېیو کلونو راهیسې چې طالبان واک ته ورسېدل، د کار او زده‌‌‌‌کړو په ګډون پر ښځو او نجونو سخت بندیزونه لګولي دي.

د طالبانو د ریاست‌الوزرا اداري مرستیال مولوي عبدالسلام حنفي ازبکستان ته د سفر پر مهال د ازبکستان د صدراعظم له مرستیال عبدالله عارفوف سره وکتل.

د طالبانو د حکومت د ویاند مرستیال حمدالله فطرت نن یک‌شنبه پر خپله ایکس‌پاڼه لیکلي چې، حنفي د افغانستان او ازبکستان ترمنځ د سیاسي، اقتصادي، سوداګریزو او کلتوري اړیکو پر پراختیا ټینګار وکړ.

فطرت زياته کړه، چې د ازبکستان صدراعظم د افغانستان د کانونو د استخراج او د سوداګريزو توکو د ټرانزیت په برخه کې د خپل هېواد لېوالتيا څرګنده کړه.

مولوي عبدالسلام حنفي په مشرۍ د دوی یو هیئت پرون شنبه ازبکستان ته لاړ.

ازبکستان د ګوتو په شمېر هېوادونو له‌ ډلې دی، چې له طالبانو سره نږدې اړیکې لري او په تلې/ میزان میاشت کې یې عبدالغفار بحر په تاشکند کې د طالبانو د سفیر په توګه ومانه.

د افغانستان لپاره د ازبکستان نوی سفیر ایبک عثمانوف د لړم/عقرب میاشتې په لومړیو کې کابل ته ورسېد او د لړم پر ۳۰مه یې خپل باورلیک د طالبانو د بهرنیو چارو سرپرست وزیر امیرخان متقي ته وسپاره.

د امریکا منتخب ولسمشر ډونالډټرمپ ګواښ کړی چې، که د بریکس ټولنې غړي هېوادونه په امریکايي ډالر راکړه ورکړه کمه کړي، نو د دې هېوادونو پر وارداتو به سل‌‌سلنه تعرفه وضع کړي.

بریکس د اقتصادي همکاریو ټولنه ده چې د برازیل، روسیې، هند، چین او جنوبي افریقا په ګډون یوشمېر هېوادونه غړیتوب په‌کې لري.

هغه د شنبې په ورځ (د لیندۍ ۱۰مه) په خپله خواله رسنۍ "تروت" کې د بریکس ډلې په اړه لیکلي: "دې هېوادونو ته پکار ده چې ژمنه وکړي نه به د بریکس لپاره نوې پیسه راباسي او نه به د امریکا د ځواکمن ډالر د ځای نیولو لپاره د بلې پیسې ملاتړ کوي. که داسې ونه‌کړي، نو له ۱۰۰ سلنه تعرفې سره به مخامخ شي او د امریکا له فوق‌العاده بازار سره به خدای پاماني وکړي."

برازیل، روسیه، هند، چین، جنوبي افریقا او څو نور هېوادونه د بریکس غړیتوب لري.

د بریکس هېوادونو په هغه غونډه کې چې تېره میاشت یې د روسیې په کازان کې وکړه، مسکو د بریکس دننه د بانکي همکارۍ د شبکې د پیاوړتیا او د محلي تادیاتو د اسانتیا لپاره د بریکس د پولي تادیاتو د نوښت ملاتړ وکړ.

خو د دې غونډې په پای کې د روسیې ولسمشر ولادیمیر پوتین خبریالانو ته وویل چې، د سویفټ سیسټم د بدیل مالي پیغام رسونې سیسټم په جوړولو کې د پام وړ پرمختګ نه‌‌‌دی شوی.

هغه زیاته کړه، په اوس وخت کې د بریکس لپاره د یوې واحدې پیسې د جوړولو موضوع د دوی په اجنډا کې شامله نه‌ده.

په ایران کې مېشتو افغان خبریالانو، د رسنیو کارکوونکو او د بشري حقونو او د مدني ټولنې فعالانو په یوه غونډه کې په ټولنه کې د ښځو د ونډې د اهمیت او له ښځو سره د تاوتریخوالي پر ضد د مبارزې اړتیا ټینګار وکړ.

غونډې ته چې پرون (د لیندۍ ۱۰مه) د ایران په پلازمېنه تهران کې جوړه شوې وه، په تبعید کې د افغان خبریالانو د فدراسیون مشر امید پویا د ښځو د حقونو په مسئله کې د خبریالانو او رسنیو د مسوولیتونو په اړه خبرې وکړې.

هغه وويل: "رسنۍ د ځواکمنو وسایلو په توګه باید په فرهنګي بدلونونو کې مهم رول ولوبوي او پیاوړي یې کړي. خبریالان باید هڅه وکړي چې د ښځو ستونزو ته ځانګړې پاملرنه وکړي او دا په یوه عمومي غوښتنه بدله شي."

غونډه د ګډونوالو په‌‌‌دې وړاندیزونو او سپارښتنو پای ته ورسېده چې، د ښځینه فعالانو او خبریالانو د ملاتړ او د عمومي لیدلوري د بدلون لپاره باید روزنیز او فرهنګي پروګرامونه جوړ شي.

د طالبانو د ترانسپورټ او هوايي چلن وزارت د اټکل له‌‌مخې نن یکشنبه د افغانستان په اتو ولایتونو کې د واورې، باران او سېلابونو اټکل شوی دی.

دغه وزارت پرون په یوه خبرپاڼه کې ویلي، چې د شنبې او یکشنبې په ورځو د سالنګونو په ګډون په بدخشان، تخار، کندز، پنجشېر، بغلان، پروان، میدان وردګ او بامیان ولایتونو کې د واورې، سختو اورښتونو، متوسطې تالندې برېښنا او ناڅاپي سېلابونو اټکل شوی دی.

په بېلابېلو سیمو کې د باران اندازه د ۱۵ او ۳۰ ملي مترو پورې اټکل شوې ده.

په‌همدې حال کې د هواپېژندنې ادارې د روانې لیندۍ میاشتې د ۱۱ او ۱۳مې نېټې ترمنځ د هېواد په ځینو سیندیزو حوزو کې د اوبو د کچې د لوړېدو او د سېلونو اټکل کوي.

د طالبانو د حکومت د اوبو او انرژۍ وزارت پرون پر خپله ایکس‌‌پاڼه په یو بیان کې ویلي چې، د هېواد د هواپېژندنې ادارې د اټکل له‌‌‌مخې د شمال، پنج او آمو په سیندیزو حوزو کې د نسبتا سختو بارانونو او د سېلابونو د راوتلو احتمال شته.

د اټکل له‌‌‌مخې د سمنګان، بغلان، کندز، تالقان او بدخشان په سیندونو کې د بارانونو او د واورو د ویلي کېدو له کبله به د اوبو کچه لوړه شي.

د اوبو او انرژۍ وزارت د کوزنیو سیمو له اوسېدونکو غوښتي دي چې، د سېلونو او د اوبو د کچې د لوړېدو په صورت کې دې د سیندونو غاړو ته نه نژدې کېږي او د لوړو سیمو له اوسېدونکو څخه یې غوښتي دي چې د اوبو د کچې د لوړېدو او سېلابونو د راوتلو پر مهال دې د کوزو سیمو خلکو ته خبرداری ورکړي.

ایراني رسنۍ راپور ورکوي چې، د افغانستان، ایران، هند او ازبکستان استازو د چاه بهار بندر له لارې د ترانزیت د پراختیا په اړه خبرې کړي.

تهران ټایمز دولتي ورځپاڼه راپور ورکوي چې، د څلور واړو هېوادونو استازو پرون د هند په مومبی ښار کې په خپله درېیمه کاري غونډه کې د ایران د چاه بهار بندر له لارې د سوداګریزې راکړې ورکړې او د مالونو د ترانسپورت او ترانزیت لپاره د اسانتیاو د برابرولو د ستراتېژیو په اړه بحث وکړ.

د راپور له‌‌مخې، په‌‌‌دې غونډه کې د چاه بهاربندر مرستیال مشر، د هند د بندرونو او مواصلاتو د وزارت استازو او همداراز په هند کې د طالبانو د حکومت او د ازبکستان او ایران سفیرانو او ډيپلوماتانو ګډون کړی و.

راپور زیاتوي چې، د غونډې ګډونوالو د چاه بهار بندر د ظرفیتونو، د ترانسپورت د اړینو تاسیساتو او په‌‌‌دې برخه کې د ستونزو په اړه بحث وکړ.

چاه بهار بندر چې منځنۍ اسیا ته د هند او ایران د سوداګریزو مالونو د ترانزیت لپاره مهم بلل کېږي، د افغانستان لپاره چې په وچه پورې محدود هېواد دی هم د کراچۍ له دودیز بندر پرته له منځنۍ آسیا او نورې نړۍ سره د تماس لاره ده.

طالبانو په افغانستان کې د مخدروموادو پرضد د مبارزې د پروګرام په ترڅ کې په بدخشان ولایت کې ۳۱ کسان د کوکنارو د کرلو په تور نیولي دي.

د جرمني خبري اژانس د راپور له‌مخې، د بدخشان د مخدروموادو پر ضد د مبارزې د پولیسو یوه چارواکي ویلي چې، نیول شوي کسان د بدخشان د بېلابېلو سیمو اوسېدونکی دي.

راپور زیاتوي چې تورن کسان د نورو تحقیقاتو لپاره سیمه‌يیزې محکمې ته سپارل شوي دي.

د طالبانو لوی مشر ملاهبت‌الله اخندزاده په ۲۰۲۲ کال کې په یوه فرمان کې په افغانستان کې د نشه‌‌‌يي موادو کرل، قاچاق او خرڅلاو بند کړل چې، له‌‌‌دې سره د مخدروموادو په تولید کې د پام وړ کموالی راغی.

خو د ملګروملتونو د یوه وروستي راپور له‌‌‌مخې د دې هېواد په شمال‌ختیځو ولایتونو کې د کوکنارو په کرکيله کې یوځل بیا څه ناڅه زیاتوالی راغلی دی.

په پاکستان کې د یوه خبریال مدافع وکیله وايي، دغه خبریال چې څو ورځې مخکې د تروریزم ضد قانون له مخې نیول شوی و، بېرته په ضمانت خوشې شوی دی.

دغه خبریال د پخواني صدراعظم عمران خان په پلوي د رابلل شویو اعتراضونو پر مهال د وژنو د ادعاوو په باب څېړنه کوله.

روانه اوونۍ په اسلام‌اباد کې څه باندې ۱۰زره کسانو لاریون وکړ او پر عمومي غونډو یې له لګول شویو محدودیتونو سرغړونه وکړه چې وروسته د امنیتي ځواکونو له فشارونو سره مخامخ شول.

د تلوېزیون ویاند او د یوټیوب خبریال مطیع‌الله جان تېره چهارشنبه هغه وخت ونیول شو چې د اسلام‌اباد په پیمز (PIMS) روغتون کې یې د وژل شویو لاریونوالو په باب څېړنیز راپور جوړاوه.

د مطیع‌الله جان مدافع وکیله ایمان مزاري وايي، دی تر نیول کېدو یوه ورځ وروسته د اسلام‌اباد د تروریزم ضد محکمې ته حاضر کړای شو او د مخدره موادو په لېږد او د یوه پولیس د وژنې په هڅه تورن کړای شو.

مزاري د فرانسې خبري اژانس ته ویلي، موکل یې نن پر ځايي وخت ماښام شپږ بجې په ضمانت خوشې کړای شو.

هغې ویلي، د دغه خبریال د نیول کېدو له کبله په خلکو کې نارضایتي زیاته وه.

د پاکستان حکومت وايي، د تېرې اوونۍ د ناکراریو پر مهال ۵ پوځیان هم وژل شوي دي.

د عمران خان تر مشرۍ لاندې د پاکستان تحریک انصاف ادعا کوي چې د دوی ۱۰ غړي هم د امنیتي ځواکونو د ډزو له کبله وژل شوي دي.

د اسراییل پوځ وايي، نن یې د لبنان د حزب‌الله ډلې خلاف هوايي حملې کړي دي.

د پوځ په وینا، دغه حملې یې د لبنان په جنوب کې د حزب‌الله د فعالیتونو تر کشف وروسته کړي او دغو فعالیتونو هغه اوربند ته خطر پېښ کړی و چې څو ورځې مخکې نافذ شوی دی.

د اسراییل د پوځ په اعلامیه کې د څلورو بېلابېلو حملو خبر ورکړی چې په یوه حمله کې د اسراییل هوايي ځواکونو د لبنان په جنوب کې د حزب‌الله تاسیسات په نښه کړل.

د پوځ په وینا، په بله حمله کې هوايي ځواکونو د لبنان بله وداني په توغندیو وویشتله.

د لبنان روغتیا وزارت په یوه اعلامیه کې ویلي، په یوه حمله کې چې پر یوه موټر شوې د یوه ۷ کلن ماشوم په ګډون ۳ کسان ټپیان شوي دي.

د وزارت په وینا، بل کس په البازوریه ساحه کې ټپي شوی دی.

د اسراییل او حزب‌الله ډلې ترمنځ له تېرې چهارشنبې اوربند نافذ شوی، خو له دغه اوربنده د سرغړونو راپورونه هم ورکړل شوي او هر لوري ملامتي پر بل لوري اچولې ده.

په یوګانډا کې د ځمکې ښویېدنې په پېښه کې د مړو شمېر پرون جمعه ۲۰ کسانو ته ورسېد.

د سره صلیب نړیوالې کمېټې پرون ویلي چې په څو کلیو کې د ځمکې ښویېدنې په پېښه کې د مړو شمېر ۲۰ ته زیات شوی دی.

د ۱۹ کسانو مړي راایستل شوي او بل تن په روغتون کې ساه ورکړه.دغه بنسټ نه دي ویلي چې د تري تم شویو کسانو شمېر څو ته رسېږي، خو ویل کېږي شاوخوا ۱۰۰ کسان به لادرکه وي.

په یوګانډا کې چارواکو د پنجشنبې په ورځ د مړو شمېر ۱۱ او د تري تم شویو کسانو شمېر ۱۱۳ یاد کړی و.

تېره چهارشنبه سخت اورښتونه د ځمکې ښویېدنې سبب شول او د یوګانډا د پلازمېنې کامپالا په ۲۸۰ کیلومترۍ کې یې شپږ کلي لاندې کړل.

تر اوسه د ۱۲۵ کورونو د ویجاړۍ خبر هم ورکړل شوی دی.