د ایران د سترې ملي امنیتي شورا منشي د پاکستان له صدراعظم، ولسمشر او د پوځ له مشر سره د سیمه ییز امنیت په ګډون په بېلابېلو برخو کې د همکاریو پر زیاتولو خبرې کړې دي.

د پاکستان د پوځ د عامه اړیکو دفتر پر خپله ووبپاڼه په یو بیان کې ویلي دي چې علي لاريجاني د نومبر پر ۲۶مه په راولپېنډۍ کې د پوځ له مشر فیلډ مارشل سید عاصم منیر سره ولیدل.

بیان وايي، دواړو چارواکو پر "دوه اړخیزه همکاریو او سیمه ییزو امنیتي مسایلو" خبرې وکړې.

د د پاکستان د پوځ په خبره، منیر په خپلو خبرو کې د پاکستان او ایران ترمینځ د "ترهګرۍ پر وړاندې په مبارزه کې د نېږدې همکاریو پر اړتیا ټینګار وکړ."

د پوځ بیان زیاتوي، لاریجاني په خپلو خبرو کې له پاکستان سره د اړیکو د پیاوړي کولو هوډ وښود.

لاریجاني د نومبر پر ۲۵مه په دوه ورځني سفر اسلام اباد ته تر رسېدو وروسته له صدراعظم محمد شهباز شریف او ولسمشر اصف علي زرداري سره هم ولیدل.

د پاکستان حکومت پر اېکس (پخواني ټوېټر) په بیان کې ویلي دي چې شریف له ایران سره د خپلو "تاریخي" او "نېږدې" اړیکو پر پیاوړتیا او پراخولو ټینګار وکړ او په "سختو وختونو کې یې له پاکستان سره د یووالي په ښودو" ورڅخه "مننه" وکړه.

د پاکستان ولسمشر دفتر د نومبر پر ۲۵مه پر اېکس په بیان کې ویلي چې اصف علي زرداري د ایران د ملي امنیتي شورا له منشي علي لاریجاني سره پر "دوه اړخیزو تعلقاتو، سیمه ییز امنیت، د ترهګرۍ پر وړاندې په مبارزه کې پر همکارۍ، د ایران-پاکستان ګازو نللیکې" او اقتصادي موضوعاتو خبرې وکړې.

د ایران - پاکستان د ګازو نللیکې پروژه له کلونو راهیسې د پانګې د کمښت او پر ایران د امریکا په ګډون د نړیوالو بندیزونو له کبله د پيدا شویو اندېښنو پر اساس د ځنډ ښکار او له ننګونو سره مخامخ ده. د دواړو هېوادونو چارواکو د ۲۰۰۹ کال په جون کې، "د ګازو د پلور او پېر" ۲۵ کلن تړون لاسليک کړ او ټاکل شوې وه چې هغه پروژه په ۲۰۱۴ کال کې بشپړه شي.

د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت هم په بیان کې ویلي چې لاریجاني په اسلام اباد کې د بهرنیو چارو له وزیر او د صدراعظم له مرستیال اسحاق ډار سره ولیدل او دواړو مشرانو د سیمه ییزو او نړیوالو موضوعاتو په اړه د همکاریو د پیاوړي کولو هوډ تکرار کړ.

لاریجاني د نومبر پر ۲۵مه اسلام اباد ته تر رسېدو وروسته پر هوايي ډګر خبریالانو ته وویل، د "سیمې بدلېدونکو شرایطو" ته په کتو د دواړو هېوادونو ترمینځ د "همکاریو زیاتول اړین" دي.

د پاکستان حکومت وايي، د ډار په مشرۍ یو پلاوی به "ډېر ژر" له ایران سره د اړیکو پیاوړي کولو په موخه تهران ته ورشي، خو د سفر نېټه یې نه ده ښوولې.

د پاکستان چارواکو په خپلو بیانونو کې نور معلومات او تفصیل نه دی ورکړی خو شنونکي وايي د پاکستان او پر افغانستان د واکمنو طالبانو ترمینځ د اړیکو ښه کول هم اسلام اباد ته د لاریجاني د سفر یوه موخه کېدای شي.

په اسلام اباد کې خبریال او شنونکی طارق عزیز د نومبر پر ۲۶مه مشال راډیو ته وویل، تهران او اسلام اباد په سیمه ییزو او نړیوالو کشالو کې د یو بل ملاتړ ته اړتیا لري.

دی وايي، "د افغانستان په اړه ايران ، چين ، روسیې او پاکستان [د مسکو فارمېټ په نوم] يوه ډله جوړه کړې ده چې وروستۍ ناسته يې په اکتوبر کې په مسکو کې وشوه. نو پر دې موضوع خو د دوی ترمينځ خبرې روانې وي. د پاکستان د بهرنيو چارو وزارت په دې اړه څه نه دي ويلي خو ظاهره خبره ده کله چې په سيمه کې د امنيت خبره کيږي نو د افغانستان ذکر به ضرور" کېږي.

د مسکو فارمېټ په هغه غونډه کې د هند، قزاقستان، قرغیزستان، تاجکستان، ازبکستان او ترکمنستان استازو هم ګډون کړی وو.

د پاکستان او ایران چارواکو تېر کال تر لنډ وخته د اړیکو تر خرابېدو وروسته د تعلقاتو د ښه کولو هڅو ته دوام ورکړی دی. ایرانی ولسمشر مسعود پزشکیان د ۲۰۲۵ز کال په اګست کې له یو پلاوي سره اسلام اباد ته ولاړ. دواړو هېوادونو هغه مهال د کلنۍ دوه اړخیزه سوداګرۍ کچ "۱۰ مېلیارده امریکايي ډالرو" ته پر رسولو او د "دفاعي همکارۍ" پر لا پیاوړي کولو سلا شوي ول.

د اسلام اباد او تهران ترمینځ تعلقات د ۲۰۲۴ز په جنورۍ کې د بلوچستان له پنجګور سره نېږدې په زرغون غره سیمه کې "د وسلوالو پر مرکزونو" د ایران د بې پیلوټه الوتکو او توغندیو د برید له وجې ترینګلي شول.

تر دې وروسته، اسلام اباد د جنورۍ پر ۱۸مه سهار وختي د ایران په سیستان بلوچستان ولایت کې د "ترهګرو پر پټنځایونو" د بریدونو خبر ورکړ چې پکې د ایرانیو چارواکو په وينا د څلورو ماشومانو او درو ښځو په ګډون نهه کسان ووژل شول.

د هغو پېښو له وجې د دواړو هېوادونو سفارتي اړیکې د لنډ وخت لپاره ځنډول شوی وې خو د جنورۍ پر ۲۶مه د ایران او پاکستان سفیران اسلام اباد او تهران ته ستانه شول.

تر دې وروسته دواړو هېوادونو د ۲۰۲۴ز کال په اپرېل کې "د ترهګرۍ پرضد د ګډو هڅو" کولو توافق وکړ.

د امریکا د روډ آیلنډ د پراوېډینس ښار په براون پوهنتون کې یوه وسله وال کس پرون مازیګر دوه تنه په ډزو ووژل او نور یې سخت ټپیان کړل.

د پراوېډینس ښاروال برت سمایلي خبریالانو ته دا خبر تایید کړ. د فرانسپرس خبري آژانس د خبر له مخې سیمه ایزو چارواکو له خلکو غوښتي چې په خپلو کورونو کې پاتې شي ځکه چې بریدګر نه دی نیول شوی.

چارواکو ویلي دي چې ټاکل شوې وه د برید پرمهال د پوهنتون په ودانۍ کې د څو مضمونونو ازموینه واخیستل شي. دا پوهنتون شاوخوا ۱۱ زره محصلان لري.

امنیتي چارواکو ویلی دي چې مشکوک بریدګر تورې جامې اغوستې وې.

پرونۍ پېښه د امریکا کې په ښوونځیو او پوهنتونونو کې د ډزو تازه نمونه ده. په دې هېواد کې د وسلو د کنټرول لپاره غوښتنې له خنډ سره مخامخ دي.

د طالبانو د حکومت د ترانسپورت او هوايي چلند وزارت د هواپېژندنې ادارې د هېواد په ۱۶ ولایتونو کې د واورې او باران د ورېدلو اټکل کړی.

دې وزارت په یو بیان کې خبر ورکړی چې نن به په بدخشان، بلخ، بامیان، غزني، میدان وردګو، دایکنډي، روزګان، زابل، کندهار، سرپیل، جوزجان، فاریاب، فراه، غور او بادغیس ولایتونو کې واوره او باران واوري.

پرون له دې مخکې د طالبانو د حکومت او د اوبو او انرژۍ وزارت په یوه بیان کې ویلي و، چې د لیندۍ په ۲۳ او ۲۴مه د هریرود، مرغاب، هلمند او شمال د سیندیزو حوزو په سېلبرونو کې د اوبو د کچې د لوړېدو او د سېلابونو د راوتلو احتمال شته.

د بنګلدیش د کرکټ له نولس کلنو کم عمره لوبډلې نن په اسیایي جام کې افغان سیالې لوبډلې ته په دریو ویکټو ماتې ورکړه.

په نننۍ لوبه کې چې په ابوظبي کې ترسره شوه افغانستان لومړی بېټنګ وکړ او په ټاکلو ۵۰ اوورونو کې یې د فیصل شینوزاده د ۱۰۳ منډو په مټ د ۷ لوبغاړو په زیان سره ۲۸۳ منډې جوړې کړې.

د آسیايي جام په لوبو کې چې په متحد عربي اماراتو کې روانې دي افغانستان په بې ګروپ کې له بنګلدېش، نیپال او سریلانکا سره او په الف ګروپ کې هند، پاکستان، متحده عربي امارات او مالیزیا یوځای دي.

د طالبانو حکومت وايي چې د افغانستان په اړه د تهران په راروانه غونډه کې ګډون نه کوي.

د طالبانو د حکومت د بهرنیوچارو وزارت ویاند ضیااحمدتکل کورنیو رسنیو ته تایید کړې ده چې د طالبانو استازي دې غونډې ته بلل شوي خو وايي نه غواړي ګډون پکې وکړي.

د ایران د بهرنیوچارو وزارت ویلي دي چې د افغانستان لپاره د چین، روسیې، پاکستان، تاجکستان، ازبکستان او ترکمنستان ځانګړي استازي راروانه اونۍ په تهران کې په یوه غونډه کې د افغانستان د روانو مسایلو په اړه بحث کوي.

هند ته د فوټبال د نړیوال ستوري لیونل مسي د ننني سفر پرمهال ګډوډي پېښه شوه.

د مسي ګڼو مینه والو د کلکتې ښار د سالټ لېک د لوبغالي څوکۍ ماتې کړې او میدان ته یې وغورځولې. هغوی په غوسه وو، چې ولې یې مسي له نژدې ونه شو لیدلای.

د ۲۰۲۲ کال د فوټبال د نړیوال جام دا ګټونکي لوبغاړی په لوبغالي کې د تنظیموونکو د یوې لویې کړۍ له خوا بدرګه کېده او یوازې شل دقیقې وروسته ووت.

مسي به په کلکتې، حیدراباد، مومبی او نوې ډیلي کې په کنسرټونو، د ځوانانو د فوټبال اکاډمیو او خیریه غونډو ته ورشي.

د افغانستان د کرکټ له ۱۹ کلنو کم عمره لوبډلې د بنګلدېش سیالې لوبډلې ته د ۲۸۴ منډو هدف وټاکه.

دا لوبه په ابوظبي کې د ۱۹ کلنو د کرکټ د آسیايي جام په لوبلړۍ کې روانه ده.

لوبه افغانستان پیل کړه. افغان لوبډلې د فیصل شینوزاده د ۱۰۳ منډو په مټ په ټاکلو ۵۰ اوورونو کې د ۷ لوبغاړو په زیان سره ۲۸۳ منډې جوړې کړې.

افغانستان د آسیايي جام د لوبو په لړۍ کې په بې ګروپ کې له بنګلدېش، نیپال او سریلانکا سره او په الف ګروپ کې پاکستان، هند، متحده عربي امارات او مالیزیا یوځای دي.

د هواپېژندنې ادارې په راروانو دوو ورځو کې د هېواد په ځینو سیمو کې د اوبو د کچې د لوړېدو او سېلابونو د راوتلو اټکل کوي.

د طالبانو د حکومت او د اوبو او انرژۍ وزارت نن پر ټولنیزو شبکو په یوه بیان کې وویل چې د لیندۍ په ۲۳ او ۲۴مه د هرات، غور، بادغیس، سمنګان، بلخ، جوزجان، هلمند، ارزګان، زابل، کندهار، سرپل او فاریاب په سیندونو کې د نسبتا تېزو بارانونو له کبله د سېلابونو د راوتلو احتمال شته.

اټکل شوی چې دا سېلابونه به د هریرود، مرغاب، هلمند او شمال د سیندیزو حوزو په سېلبرونو کې راووځي.

په بیان کې د دې سیندونو پر غاړو له دېره هېوادوالو غوښتنه شوې چې د اوبو د کچې د لوړېدو په صورت کې سیندونو ته له نژدې کېدو ډډه وکړي او د کوزنیو سیمو اوسېدونکي هم له احتمالي خطرونو خبر کړي.

د امریکا د ولسمشر ځانګړی استازی سټیف ویتکوف برلین ته روان دی څو هلته له ولسمشر ولودیمیر زیلینسکي او نورو اروپايي مشرانو سره د اوکراین د سولې د پلان په اړه خبرې وکړي.

په واشنګټن کې یوه جګپوړي چارواکي د جرمني خبري آژانس ته تایید کړه چې د نوې اونۍ په پیل کې به ویتکوف برلین ته سفر وکړي خو په دې اړه یې جزییات ورنه کړل چې له دې مشرانو سره به دقیقا کله او په څه ډول ګوري.

په پام کې ده چې د جرمني صدراعظم فریدریک میرڅ د راروانې دوشنبې په ورځ له زیلینسکي او د اروپايي ټولنې د مشرې او د ناټو د عمومي منشي په ګډون له ځینو اروپايي مشرانو سره وګوري.

ټاکل شوې چې د برتانیا صدراعظم او د فرانسې ولسمشر هم په دې غونډه کې ګډون وکړي.

د ترکیې ولسمشر رجب طیب اردوغان د جمعې په ورځ د ترکمنستان په پلازمېنه، عشق‌آباد کې د «سولې او باور نړیوال فورم» په نوم د غونډې په څنډه کې د پاکستان له صدراعظم شهباز شریف سره په لیدنه کې وویل چې ترکیه د افغانستان - پاکستان ـ اوربند د ټينګښت په برخه کې هر ډول مرستې ته چمتو ده.

اردوغان څرګنده کړه چې انقره له اسلام‌اباد سره د «ښو اړیکو» د پیاوړتیا لپاره کار کوي، او د ترکیې د اطلاعاتو ریاست په وینا، ترکیه به هڅه وکړي چې د انرژۍ، سوداګرۍ او پانګونې په برخو کې د دواړو هېوادونو ترمنځ همکاري نوره هم پراخه کړي.

نوموړي د پاکستان او افغانستان د اوربند د تمدید هرکلی وکړ او زیاته یې کړه چې ترکیه چمتو ده د هغه میکانیزم ملاتړ وکړي چې د شخړې د نشتون د تضمین لپاره رامنځته شوی دی.

په عشق‌آباد کې دا فورم د ترکمنستان د دایمي بېطرفۍ د ۳۰مې کلیزې، او د ملګرو ملتونو د عمومي اسامبلې له لوري د ۲۰۲۵ کال د «سولې او باور د نړیوال کال» د نومولو په مناسبت جوړ شوی دی.

د هسپانیا د بهرنیو چارو وزیر، خوزې مانویل آلبارس، وايي، هیواد به یې د طالبانو حکومت په رسمیت و نه پېژني. نوموړي ټینګار وکړ چې د طالبانو رژیم «نامشروع» دی.

د هسپانیا د باندنیو چارو وزیر د جمعې په ورځ (۲۱ قوس) په مادرید کې د افغان فعالانو په غونډه کې څرګنده کړه چې هسپانیا د افغان ښځو د حقونو ملاتړ ته ژمنه ده او د هغوی له مشارکت پرته په افغانستان کې رښتینې او دوامداره سوله ناشونې ګڼي.

هغه چې په مادرید کې «زموږ ږغ واورئ» په نوم د افغان ښځو په درېیمه ځانګړې ناسته کې خبرې کولې، وویل چې «هره هغه راتلونکې چې د پرمختګ اراده لري، د ښځو حضور ته اړتیا لري.»

ده په عین حال کې وویل چې مادرید د افغان ښځو د حقونو کلک ملاتړ کوي.

آلبارس په افغانستان کې د تېرو څلورو کلونو وضعیت د ښځو لپاره «ویجاړونکی» وباله.

هغه خبرداری ورکړ: «که افغان ښځې په خپلې مبارزې کې بریالۍ نه شي، نو په افغانستان او له هغې هاخوا د مساوات بنسټونه به کمزوري شي.»

نوموړي ټینګار وکړ چې د طالبانو کړنې به وڅېړل شي او باید د خپلو اعمالو په وړاندې ځواب‌ویونکي وي.