خبرونه
ملګري ملتونه او پاملرنه: د طالبانو محدودیتونو د افغان ښځو ستونزې لا ډېرې کړې

ملګرو ملتونو او پاملرنې نړیوال سازمان د پنجشنبې په ورځ (د سرطان ۱۲مه) په یوه ګډ راپور کې ویلي چې په افغانستان کې د طالبانو تر واکمنېدو وروسته د ښځو او نجونو پر وړاندې د جنسیتي نابرابرۍ او محدودیتونو له امله، د هغوی زیانګالۍ زیاتې شوې دي.
دغه راپور چې د افغانستان په ټولو ۳۴ ولایتونو کې له شاوخوا ۲۰ زرو ښځو سره د مرکو پر بنسټ جوړ شوی، وایي چې د طالبانو حکومت له ۲۰۲۱ کال راهیسې داسې سخت او محدودونکي اقدامات کړي چې له امله یې د ښځو او نجونو حقونه او ازادۍ په پراخه کچه محدودې شوې دي.
په راپور کې ویل شوي چې د «محرم اجباري ملتیا» او د ښځو پر جامو محدودیتونو د هغوی عامه ژوند کې د ګډون وړتیا خورا کمه کړې ده.
دغه راز، په نادولتي موسسو او د ملګرو ملتونو په ادارو کې د ښځو د کار پر بندیز نیوکه شوې او ویل شوي چې دغه محدودیت د ښځو او نجونو روغتیايي، تعلیمي، تغذیې او نورو بنسټیزو خدماتو ته لاسرسی کم کړی او د ټولنې ته په سم او عادلانه بڼه ورکولو کې یې د ښځو رول له منځه وړی دی.
راپور دا هم ویلي چې د مرستو د ترلاسه کولو لپاره د ۷۰ سلنه زیاتو ښځو د لاسرسي ستونزې یادې کړې، چې اصلي لامل یې د ښځینه مرستندویانو نشتوالی او فرهنګي محدودیتونه دي.
د ورځې تازه خبرونه دلته ولولئ
په غزه کې ۱۴کسان د لوږې او خوارځواکۍ له کبله مړه شوي

د امریکا ولسمشر ډونالډ ترمپ وايي، "په غزه کې د حماس وسله والې ډلې پر وړاندې جګړه باید په بل ډول پر مخ لاړه شي".
هغه دا خبره نن په سکاتلنډ د بریټانیا له صدراعظم کیرسټارمر سره یو ځای خبریالانو ته کړې ده.
ټرمپ ویلي، د اسراییلو صدراعظم بنیامین نتانیاهو ته مې ویلي چې د حماس پر وړاندې باید جګړه بل ډول پرمخ لاړه شي.
ټرمپ خبریالانو ته وړاندې وویل، "له تلویزیوني تصویرونو داسې ښکاري چې په غزه کې ماشومان وږي دي".
بل پلو، په غزه کې روغتیايي چارواکي وايي، "په تیرو ۲۴ساعتونو کې د لوږې او خوارځواکۍ له کبله ۱۴کسان مړه شوي دي".
رویترز ویلي، له دې سره د هغوو کسانو شمیر چې د جګړې له پیل راهیسې د لوږې او خوارځواکۍ له امله مړه شوي ۱۴۷ تنو ته پورته شو چې ۸۹ يې ماشومان دي.
په عین حال کې د روغتیا نړیوال سازمان وايي، نن يې په بشري مرستو بار ۶۰لارې غزې ته استولي دي.
په غزه کې د بشري ناورین او د لوږې له کبله د ماشومانو په ګډون د خلکو له مړینې وروسته نړیوالو پر اسراییلو فشارونه زیات کړل، څو غزې د بشري مرستو د انتقال لپاره اجازه ورکړي.
د مالیزیا په منځګړیتوب تایلند او کمبویا اوربند وکړ

تایلند او کمبودیا د مالیزیا په منځګړیتوب له قید او شرط پرته په اوربند سلا شوي دي.
دا اوربند وروسته له هغې اعلانیږي چې د داوړو هېوادونو ترمنځ په پنځه ورځینۍ نښته کې ۳۵کسان ووژل شول او ۲۶۰ نور ټپیان شول.
د اوربند پلي کیدل د سه شنبې په شپه پیلږي.
د تایلند او کمبودیا ترمنځ د اوربند په خبرو اترو کې د مالیزیا په ګډون امریکا او چین هم رول درلود.
د دواړو هېوادونو مشران هیله مند دي چې وضعیت بیرته عادي حالت ته راوګرځي او بې ځایه شوي خپلو کورونو ته ستانه شي.
د تایلند او کمبودیا ترمنځ د پنج شنبې په ورځ په سرحدي سیمه جګړه د یوه ماین د چادونه له کبله پیل شوه.
د ماین په چادونه کې پنځه تایلندي سرتیري ټپیان شوي وو.
بندامیر د بست ساتونکو لوبډلې ته د دریو ویکټو په توپیر ماتې ورکړه

نن دوشنبه د شپږیزې لیګ په لسم پړاو کې دوه لوبې ترسره شوې.
لومړی لوبه سهار مهال د بست ساتونکي او بند امیر ښامارانو لوبډلو ترمنځ و چې بند امیر لوبډلې د دریو ویکټو په توپیر بست ساتونکو ته ماتې وکړه.
په دې بریا سره بندامیر خپله دریمه بریا ترلاسه کړه.
بله لوبه د مس عینک اتلانو او سپین غږ پرانګانو ترمنځ ده چې پیل شوي او لا هم دوام لري.
د کډوالو نړیوال سازمان؛ څه باندې۳۷۰ زره افغان کډوال په دوو اونیو کې له ایرانه راستانه شوي

د کډوالو نړیوال سازمان (ای او ایم) وايي، د روانې میاشتې په وروستیو دوو اونیو کې څه باندې ۳۷۰زره افغان کډوال له ایرانه افغانستان ته راستانه شوي دي.
دغه سازمان نن دوشنبې پر خپلې ایکس پاڼې د یوې ویډيو په خپرولو سره ویلي، "که څه دوی له راستنو شویو کډوالو په ځانګړې ټوکه ښځو او ماشومان سره په بیلابیلو برخو کې مرستې کړي خو د نړیوالو مرستو ته اړتیا ده".
پرون یکشنبې اوچا په یوه راپور کې ویلي و چې په وروستیو څو ورځو کې له ایرانه د راستنو شویو کډوالو په شمیر کې کموالی راغلی دی.
خو د دغه ادارې په خبره ښايي د اګست میاشتې په پیل کې له پاکستانه د افغان کډوالو په راستنیدو کې زیاتوالی راشي.
د پاکستان حکومت د پي او ار کارت لرونکو افغان کډوالو کارتونه په روانه میاشت کې تمدید نه کړل.
نژدې یو نیم میلیون د پي او ار کارت لرونکي افغان کډوال په پاکستان کې اوسیږي.
د پروان په سالنګ والسوالۍ کې په دوو ترافیکي پېښو کې ۹ کسانو ته مرګژوبله اوښتې ده

په پروان ولایت کې په دوو ترافیکي پېښو کې پنځه کسان مړه شوي دي.
د طالبانو تر واک لاندې باختر خبري اژانس نن دوشنبې خبر ورکړی چې دغه پښې په سالنګ ولسوالۍ کې رامنځته شوي.
په پېښو کې ۴کسان ټپیان دي.
بل پلو، د کندهار په دامان ولسوالۍ کې په یوه ترافیکي پېښه کې یو بهرنۍ سیلانی ټپي شوی.
د کندهار د امنیې قومندانۍ ویاند اسدالله جمشید کورنیو رسنیو ته ویلي، "پېښه نن سهار د سیلاني د موټرسایکل او یو ټونس ډوله باروړونکي موټر ترمنځ شوې ده".
د جمشید په ټکو، سیلاني سربیرن ټپي دی.
حوثي وسله وال؛ هغه کمپنۍ به په نښه شي چې له اسراییلو سره سوداګریز کاروبار کوي

د یمن حوثي ډلې ګواښ کړی چې د هرې هغې کمپنۍ کشتۍ به په سره سمندرګي کې په نښه کړي چې له اسراییلو سره کاروبار کوي.
د دې ډلې پوځي ویاند پرون په یوه ټلویزیوني وینا کې وویل دا کشتۍ دې ته له پام پرته چې په کوم هېواد پورې تړلې دي وویشتل کېږي. ویاند زیاته کړه چې دا د اسراییلو پرضد د دې ډلې د عملیاتو څلورم پړاو دی.
ایران پلوې حوثي ډلې د ۲۰۲۳ کال له اکتوبر میاشتې راهیسې وروسته له دې چې د اسراییل او حماس ډلې ترمنځ جګړه پیل شوه له حماس سره د خواخوږۍ له مخې پر نړیوالو کشتیو حملې پیل کړې.
په سوریه کې په راروانه سپټامبر میاشت کې پارلماني انتخابات کېږي

د سوریې د انتخاباتو کمیسیون وايي تمه ده چې په دې هېواد کې به په راروانه سپټمبر میاشت کې د لومړي ځل لپاره پارلماني انتخابات وشي.
د سوریې سنا دولتي خبري آژانس پرون د انتخاباتو د کمیسیون د رییس محمد طها له قوله راپور ورکړ چې نوموړی وايي، د خلکو د شورا د ۲۱۰ کسیز پارلمان د غوراوي لپاره انتخابات به د سپټمبر د ۱۵ او شلمې نېټې ترمنځ ترسره شي.
د خبر له مخې ولسمشر احمدالشرع د انتخاباتو د قانون مسوده ترلاسه کړه چې له مخې یې د پارلمان د غړو شمېر له ۱۵۰ څخه ۲۱۰ ته لوړ شوی دی. د پارلمان د غړو له دریو یوه برخه به ولسمشر غوره کوي.
د سوریې حکومت ژمنه کړې چې دا انتخابات به ټولشموله وي او همداراز بهرنیو څارونکو ته یې پر دې بهیر د څار بلنه ورکړې ده.
چارواکي وايي د شمال د کردمیشتو سیمو او سویدا ولایت چې اکثر وګړي یې په دروزي اقلیت پورې تړلي دي، څوکۍ به د وګړو د شمېر په اساس وټاکل شي.
د هېواد په شمال ختیځ او ختیځ کې د درنو بارانونو او د سېلابونو د راوتو اټکل

د هېواد د هواپېژندنې اداره په دریو ولایتونو نورستان، کونړ او خوست کې د تېرو بارانونو او سېلابونو د راوتلو اټکل کوي.
د افغانستان ملي راډیو ټلویزیون چې طالبان یې اداره کوي، پر خپله ایکس پاڼه د طالبانو د حکومت د ترانسپورت او هوايي چلند وزارت د هواپېژندنې ادارې په حواله همداراز خبر ورکوي چې د هېواد د مرکز، لویدیځ، ختیځ او جنوب په ځینو سیمو کې د تېزو بادونو احتمال شته.
امیرخان متقي او عباس عراقچي خپل هېواد ته د افغان کډوالو د باعزته ستنېدو په اړه خبرې وکړې

د طالبانو د حکومت د بهرنیوچارو سرپرست وزیر امیرخان متقي له خپل ایراني سیال عباس عراقچي سره له ایرانه د افغان کډوالو د ایستلو په اړه خبرې کړي.
باختر خبري آژانس چې طالبان یې اداره کوي پرون راپور ورکړ چې په دې ټلفوني خبرو کې ښاغلي متقي ټینګار وکړ چې افغان کډوال باید په تدریجي ډول او په عزت سره خپل هېواد ته ستانه شي.
د باختر آژانس د راپور له مخې ښاغلي عراقچي هم د افغان کډوالو حقونو ته پر درناوي ټینګار وکړ.
د افغان کډوالو د باعزته ستنېدو په اړه خبرې داسې مهال کېږي چې په تېرو څو میاشتو کې سلګونه زره افغان کډوال په جبري ډول له ایرانه ایستل شوي دي.
د ایران ولسمشر مسعود پزشکیان هم ویلي دي چې ده د کورنیوچارو وزارت ته لارښوونه کړې چې د افغان کډوالو د ایستلو په بهیر کې دې له خورا ډېر دقت څخه کار واخلي څو په افغانانو کې د ایران په اړه ناسم ذهنیت جوړ نه شي.
ملګري ملتونه وايي، په وروستیو څو ورځو کې له ایرانه د راستنېدونکو افغان کډوالو شمېر کم شوی دی

د ملګروملتونو د بشري مرستو د همغږۍ اداره اوچا وايي چې په وروستیو ورځو کې له ایرانه د راستنېدونکو افغان کډوالو په شمېر کې کموالی راغلی دی.
اوچا په یوه راپور کې چې پرون یې خپور کړ ویلي دي چې د راستنېدونکو په شمېر کې دا کمښت د جولای له ۱۹مې څخه پیل شوی او اټکل کېږي چې له پاکستانه د افغان کډوالو د راستنېدو بهیر ښايي د جولای له ۳۰مې وروسته چټک شي.
د اوچا په راپور کې راغلي دي چې د جولای په ۱۹مه نېټه له ایرانه افغانستان ته د راستنېدونکو شمېر شاوخوا ۹ زره و، خو له هغه وروسته کموالی پکې راغلی.
د م. م دا اړونده اداره وايي، پاکستان پرېکړه کړې چې د افغان کډوالو پي او آر کارتونه به نه تمدیدوي نو ښايي د جولای له ۳۰مې څخه له پاکستان خپل هېواد ته د راستنېدونکو افغان کډوالو په شمېر کې زیاتوالی راشي.
په پاکستان کې د دې کارتونو د لرونکو افغانانو شمېر ۱،۴ میلیون ته رسېږي.
دا په داسې حال کې ده چې ایران په وروستیو کې د افغان کډوالو د جبري ایستلو بهیر چټک کړی او د اوچا د ارقامو له مخې یوازې د جولای میاشتې له پیله تر ۱۹مې نېټې پورې ۴۶۰ زره افغانان څه په جبر څه په خپله خوښه له ایرانه خپل هېواد ته راستانه شوي دي.