د امریکا دفاع وزیر پیټ هیګسیت Pete Hegseth له افغانستانه د امریکايي پوځ وتلو ته د بیاکتنې امر کړی دی.

په یوه اعلامیه کې چې د سې شنبې په ورځ خپره شوه، هیګسیت له افغانستانه د امریکايي ځواکونو د وتلو په اړه د بایډن ادارې پرېکړه "ویجاړونکې او شرمونکې" بللې ده.

ده دا پرېکړه د کابل نړیوال هوایی ډګر د ابی ګیټ په ځانمرګي برید کې د ۱۳ امریکایي سرتیرو او ۱۷۰ ملکي وګړو د مړینې لامل وبلله.

هیګسیت زیاته کړې چې د عامه چارو لپاره د دفاع وزیر مرستیال او لوړ پوړي سلاکار شان پارنیل ته يې لارښوونه کړې چې له افغانستانه د امریکايي پوځ د وتلو په اړه د وزارت لپاره د بیاکتنې ځانګړی ټیم رامنځته کړي.

قزاقستان په ترانس افغان ریللارې کې ۵۰۰ میلیون ډالره پانګونې ته خپل چمتووالی تایید کړ.

تر دې وړاندې طالبانو ویلي و چې قزاقستان د ازبکستان او پاکستان ترمنځ د افغانستان په خاوره کې د ترانس افغان په نوم د ریللارې پر جوړولو نیم میلیارد ډالره پانګونې ته تیاري ښوولې ده، خو قزاقستان په دې اړه رسماً څه نه و ویلي.

د رېل فرایټ په نوم د ریللارو ځانګړې ویبپاڼې تېره شپه په یوه راپور کې د قزاق چارواکو په قول وویل چې دغه هیواد حاضر دی په ترانس افغان پروژه کې نیم میلیارد ډالره پانګونه وکړي.

روسیې هم ویلي چې په دې پروژه کې، په تېره بیا د ریلګاډو د ماشینونو په برخه کې پانګونې ته تیاره ده.

د دې پروژې په اړه په ۲۰۱۸ کال کې د افغانستان، ازبکستان او پاکستان ترمنځ موافقه وشوه.

د دې رېللارې د جوړېدو لګښت شاوخوا ۷ میلیارد ډالره اټکل شوی او د جوړېدو په صورت کې به د هغه په وسیله د کال کابو ۲۰ میلیون ټنه بار انتقالېدای شی.

د هواپېژندنې د ادارو له اټکل سره سم، له نن جمعې څخه د هیواد په یو شمېر سیمو کې د سیلونو او د سیندونو د اوبو د کچې د لوړېدو احتمال شته.

د طالبانو تر کنټرول لاندې د اوبو او انرژۍ وزارت د هوا پېژندنې د کورنیو او نړیوالو ادارو پر اساس پرون (پنجشنبه) وویل چې د لغمان، کونړ، پنجشېر، نورستان، ننګرهار، تخار او بدخشان ولایتونو په ځینو سیمو کې به له ورښتونو سره یوځای سیلونه د شنبې په ورځ هم دوام وکړي.

د هواپېژندنې ادارو هغو کسانو ته، چې د سیندونو غاړو ته نژدې اوسي، خبرداری ورکړی چې احتیاطي تدابیر غوره کړي.

د پاکستان مرستیال صدراعظم او د باندنیو چارو وزیر اسحاق ډار د پنجشنبې په ورځ وویل چې پاکستان باید له افغانستان، چین، او بنګله‌دېش سره ګډ بلاک جوړ کړي.

ډار دا څرګندونې له هند سره د خپل هیواد له وروستۍ شخړې وروسته په پیکینګ کې د پاکستاني سوداګرو له استازو سره په غونډه کې وکړې.

ده له افغانستان سره وروستیو ترینګلتیاوو ته په اشارې وویل چې له څو کلونو راهیسې اړیکې سړې وې، خو دی افغانستان ته تللی و او هلته یې د دغه هېواد له واکمنو طالب مشرانو سره لیدلي دي.

ډار په داسي حال کې د افغانستان په شمول د سیمې د څو هیوادونو د ايتلاف غوښتنه وکړه چې د لکونو افغان کډوالو د ایستلو، سرحدي نښتو، د لارو د بندېدو او د ټي ټي پي د ملاتړ په شان د ادعاوو پر سر د افغانستان او پاکستان اړیکې ترینګلې دي.

د کونړ ولایت په یوه ځنګلي سیمه کې پرون (پنجشنبې) اور ولګېد.

ځایي سرچینو آزادي راډیو ته ویلي چې اور د چوکي ولسوالۍ د دیوه‌ګل درې په غرنیو ځنګلونو کې بل شو.

تر پرون ناوخته پورې د اور لمبې بلې وې او مخه یې نه وه نیول شوې او اندېښته شته چې نورو سیمو ته هم خپور شي.

تراوسه د اور لګېدو علت نه دی معلوم.

په تېرو کلونو کې هم د کونړ او نورستان ولایتونو په ځنګلونو کې په ځلونو اورونه لګېدلي او چاپېریال ته یې ډېر تاوانونه اړولي دي.

د جرمني صدراعظم، فریدریش مرڅ، د پنجشنبې په ورځ (د مې ۲۲مه - د غبرګولي ۱مه) لیتوانیا ته لاړ، چې په پلازمېنه ویلنیوس کې د جرمني د پوځیانو د یوې نوې قطعې رسمي ځای پر ځای کېدا اعلان کړي.

د جرمني د ۴۵م زغروالې لوا د ځای پر ځای کېدو مراسم به د ویلنیوس ښار په مرکزي میدان کې ترسره شي، چې پکې به له زرو څخه زیات لیتوانیایي او جرمن سرتیري ګډون ولري.

دا نوې جوړه شوې پوځي قطعه، چې ۴۸۰۰ سرتېري او ۲۰۰ ملکي کارکوونکي لري، د دې لپاره رامنځته شوې چې د اروپایي بلاک په ختیځه څنډه کې د ناټو حضور پیاوړی شي او د روسیې احتمالي ګواښونو ته ځواب ورکړي.

د لیتوانیا حکومت اعلان کړی چې دا لوا به د پلي پوځ او ټانکونو له کنډکونو څخه جوړه وي، او باید تر ۲۰۲۷ کاله پورې بشپړه عملیاتې شي.

اوس مهال د جرمني شاوخوا ۷۰۰ پوځیان په لیتوانیا کې ځای پر ځای دي.

د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت وایي چې د چین د پراختیایي همکاریو ادارې مشر، ژیاودونګ، د دې وزارت له سرپرست امیرخان متقي سره په کتنه کې د روغتیا، انرژۍ، کرنې او ظرفیت جوړونې په برخو کې له افغانستان سره د همکاریو ژمنه کړې ده.

د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت د اطلاعاتو او عامه اړیکو رئیس، ضیاء احمد تکل، نن پنجشنبې (د غبرګولي لومړۍ) پر ایکسپاڼه لیکلي چې په پیکینګ کې په دې کتنه کې د چین د پرمختیایي پروژو او د دوه اړخیزو همکاریو په اړه خبرې شوې دي.

متقي، چین د افغانستان تر ټولو مهم اقتصادي شریک بللی او پیکینګ ته یې ډاډ ورکړی چې د افغانستان له خاورې به د نورو هېوادونو پر ضد کار نه اخیستل کیږي.

تر دې وړاندې، د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت سرپرست د سې‌شنبې په ورځ په پیکینګ کې د پاکستان او چین له بهرنیو چارو وزیرانو سره په یوه غیر رسمي درې‌اړخیزه غونډه کې ګډون کړی و.

د ایران د بهرنیو چارو وزارت وايي چې د ایران او متحدوایالتونو ترمنځ د اتومي خبرو پنځم پړاو به سبا جمعه (د غبرګولي دوهمه / د مې ۲۳مه) د ایټالیا په پلازمېنه روم کې پیل شي.

د ایران د بهرنیو چارو وزارت ویاند، اسماعیل بقایي، د چهارشنبې په ورځ وویل چې د خبرو د نوي پړاو وړاندیز د عمان له لوري شوی دی.

واشنګټن تر اوسه پورې له ایران سره د نویو اټومي خبرو د نېټې او ځای په اړه څه نه دي ویلي.

د ایران او امریکا ترمنځ د اتومي خبرو څلورمه دوره د ثور په ۲۱مه د عمان په پلازمېنه مسقط کې شوې وه.

د متحدو ایالتونو د بهرنیو چارو وزیر، مارکو روبیو، د سې‌شنبې په ورځ هیله وښوده چې له ایران سره به اتومي هوکړې ته ورسیږي، ځکه د ده په وینا له دې پرته بل انتخاب به «خورا بد وي.»

روبیو یو ځل بیا ټینګار وکړ چې د ایران په اتومي پروګرام باید د یورانیمو غني کول شامل نه وي.

د اوکراین د پخواني ولسمشر یانوکوویچ سلاکار د هسپانیا په مادرید کې په ډزو ووژل شو.

۵۲ کلن اندرې پورتنوف د یوه روس‌پال سیاستوال په توګه پېژندل کېده او په ۲۰۱۴ کال کې د اوکراین د مخملې انقلاب د ګډونوالو د قانوني تعقیب لپاره یې د یوې قانوني مسودې په چمتو کولو کې برخه لرله.

د هسپانیا چارواکو د چهارشنبې په ورځ، (د غبرګولي په ۳۱مه) اعلان وکړ چې د اوکراین د پخواني ولسمشر ویکتور یانوکوویچ سلاکار، د مادرید د امریکایي ښوونځي مخته د وسله‌والو په برید کې په ډزو وژل شوی دی.

سیمه‌ ییزو رسنیو راپور ورکړی چې پر هغه وروسته له دې ډزې وشوې چې یې خپل ماشومان یې ښوونځي ته ورسول.

پولیس وایي بریدکوونکي، چې پلي وو، یوه ځنګل ته وتښتېدل.

تر اوسه هیچا یا هیڅ ډلې د دې ترور مسوولیت منلی نه دی.

د ملګرو ملتونو د نفوس صندوق (UNFPA) وايي چې د بودجې د کموالي له امله به، شاوخوا شپږ نیم میلیونه افغانان — چې زیاتره یې ښځې او نجونې دي — په افغانستان کې له ضروري روغتیايي خدماتو بې‌برخې شي.

د دې ادارې د افغانستان څانګې نن پنجشنبه (د غبرګولي لومړۍ، د مې ۲۲مه) پر ایکس (پخواني ټویټر) لیکلي چې په لرو پرتو سیمو کې سلګونه روغتیايي مرکزونه او ګرځنده کلینیکونه اړ دي چې خپلې دروازې وتړي.

تر دې وړاندې، په افغانستان کې د روغتیا نړیوال سازمان (WHO) هم خبرداری ورکړی و چې د بودجې د کمښت له امله، د دې سازمان تر ملاتړ لاندې ۸۰ سلنه روغتیايي مرکزونه تر جون میاشتې د بندېدو له ګواښ سره مخامخ دي.

دغه سازمان ویلي و چې د روان کال د مارچ تر ۴مې نېټې پورې، ۱۶۷ روغتیايي مرکزونه د مالي امکاناتو د نشتوالي له امله بند شوي دي.

د امریکا د بهرنیو چارو وزیر مارکو روبیو د چهارشنبې په ورځ د استازو جرګې د بهرنیو چارو کمیټې ته وویل چې متحده ایالات پر دې غور کوي چې ایا طالبان د "بهرني ترهګریز سازمان" په توګه وپېژني که نه.

د ټینیسي جمهوري غوښتونکي استازي له ده پوښتنه وکړه چې ایا امریکا به طالبان د "بهرني ترهګریز سازمان" په توګه طبقه بندي کړي؟

روبیو وویل: "زه باور لرم چې طبقه بندي اوس یو وار بیا تر بیاکتنې لاندې ده."
طالبان اوس مهال د امریکا د بهرنیو چارو وزارت لخوا د بهرني ترهګریز سازمان (FTO) په توګه نه دي لیست شوي. د بهرني ترهګر سازمان په توګه طبقه بندي متحده ایالاتو ته اجازه ورکوي چې په دا ډول ډلو کې د شاملو کسانو شتمنۍ کنګل کړي او له دوی سره راکړه ورکړه منع کړي.

د طالبانو حکومت هيڅ هیواد تر اوسه په رسمیت نه دی پېژندلی خو یو شمېر هیوادونه لکه چین، له دوی سره سفارتي اړیکې لري.