د ترکیې پولیسو نن (د سلواغې ۲۳مه) د استانبول ښار د اړوندو ناحیو لس تنه جګپوړي چارواکي له کرد وسله والو سره د اړیکو په تور ونیول.

د ترکیې انادولو خبري آژانس راپور ورکوي چې په نیول شویو چارواکو کې د کارتال او اتاشهیر د ناحیو د ښاروالیو مرستیالان او د نورو ناحیو د ښاروالیو د شورګانو غړي دي.

واړه تورن کسان د ترکیې د اصلي اپوزیسیون د خلق جمهوریپال ګوند غړي دي. د راپورونو له مخې دا کسانو تورن دي چې هغه کسان یې په ښاروالیو کې په کار ګومارلي دي چې د شوې ادعا له مخې له کرد وسله والو سره یې اړیکي درلودل.

د حکومت منتقدان د دې کسانو نیول د استانبول د ښاروال اکرام امام اوغلو د بدنامۍ لپاره د دولتي کمپاین یوه برخه بولي. امام اوغلو د اپوزیسیون د ځینو نورو شخصیتونو ترڅنګ په راتلونکي کې د ولسمشر رجب طیب اردوغان لپاره د احتمالي سیالانو له ډلې ګڼل کېږي. د اردوغان حکومت پر محکمو د فشارونو د راوستلو تورونه رد کړي او ټینګار کوي چې د ترکیې قضا خپلواکه ده.

یو ایرانی چارواکی وايي هغه۲۵۰ تنه افغانان یې بېرته افغانستان ته ستانه کړي دي چې قانوني اسناد یې نه درلودل او په ګډ سرحد کې په واورو او توپان کې ګیر پاتې وو.

د تایباد ښار عمومي څارنوال حجت صدیقي پرون (د سلواغې ۲۲مه) وویل چې دې افغان کډوالو هڅه کوله له غیرقانوني لارو ایران ته ننوځي. هغه زیاته کړه چې دا د ایران قلمرو ته د ننوتو پرمهال په درنو واورو کې بند پاتې شول او د ایران امنیتي ځواکونو له پېژندنې وروسته وژغورل.

په عین حال کې د ایراني رسنیو د راپورونو له مخې د سیستان- بلوچستان ولایت د زابل سیمې د پولیسو قوماندان علي اکبر حبیبي ویلي دي چې په تېره یوه اونۍ کې ۱۷۲ تنه افغانان چې قانوني اسناد یې نه لرل، نیول شوي دي.

ایران په دې وروستیو کې د هغو افغان کډوالو د ایستلو لړۍ چټکه کړې ده چې دوی یې غیرقانوني کډوال بولي.

ملګري ملتونه وايي، د یمن په صعده ښار کې چې، د حوثي وسله والو لوی مرکز بلل کېږي، د بشري مرستو فعالیتونه یې ځنډولي دي.

دا اقدام وروسته له هغه کېږي چې د حوثي ډلې وسله والو د ملګروملتونو ۸ نور کارکوونکي ونیول. ملګروملتونو پرون (د سلواغې ۲۲مه) په یو بیان کې وویل چې په صعده کې د خپلو ټولو فعالیتونو او پروګرامونو د ځنډولو پرېکړه یې د دې ولایت د ناسمو امنیتي شرایطو او د امنیتي تضمینونو د نشتوالي له کبله کړې.

د ایران پلوې حوثي ډلې ویندوی تراوسه په دې اړه د تبصرې غوښتنو ته ځواب نه دی ویلی.

حوثي ډلې له ۲۰۱۴ کال راهیسې د یمن د حکومت پرضد چې نړیواله ټولنه یې په رسمیت پېژني او سعودي عربستان یې ملاتړ کوي جګړه پیل کړې ده. دې جګړې تراوسه د وسله والو او ملکي وګړو په ګډون له ۱۵۰ زرو ډېر کسان وژلي دي.

ملګري ملتونه وايي چې د اسراییل او حماس ترمنځ د اوربند له نافذېدو وروسته غزې ته د بشري مرستو په رسولو کې د پام وړ زیاتوالی راغلی دی.

حماس پرون دوشنبې- د فبروري ۱۰مه اعلان وکړ چې د غزې د موافقې پربنسټ د اسراییلي برمته وو د خوشې کولو بل پړاو به چې د راروانې شنبې په ورځ په پام کې دی تر بلې خبرتیا وځنډوي. حماس وویل، اسراییلو غزې ته د خیمو او موقتو استوګنځایو د مخنیوي په ګډون د اوربند له مقرراتو سرغړونه کړې ده.

خو د ملګروملتونو د بشري مرستو د همغږۍ د ادارې یا اوچا ویاند یینس لایریک نن په ژنیو کې خبریالانو ته وویل، دا اداره توانېدلې ده چې د اوربند په اوږدو کې، غزې ته د خوړو، درملو او موقتو استوګنځایونو په ګډون د تجهیزاتو او مرستو د رسولو کچه لوړه کړي.

د مرستندویو موسسو چارواکو په تېره جنوري میاشت کې ویلي و، چې غزې ته تېره میاشت د دې وسایلو لېږد بند و، ځکه اسراییل ویل چې کېدای شي ملکي وګړي او وسله وال دواړه کار ترې واخلي.

فلسطینیانو د هغو خلکو لپاره چې کورونه یې د اسراییل د پوځ د بمباریو پرمهال ویجاړ شوي، د میلیاردونه ډالرو په ارزښت د بېړنیو وسایلو غوښتنه کړې.

اسراییلو هغه ادعاوې رد کړې دي چې ګنې غزې ته یې د موقتو استوګنځایونو، خېمو او نورو وسایلو مخه نیولې ده.

پاکستاني چارواکي وايي چې د بلوچستان ایالت په غرنیو ځنګلونو کې د لګېدلي اور د وژنې لپاره هڅې روانې دي.

د اطفایې سلګونه کارکوونکو نن په داسې حال کې چې درانه وسایل یې کارول، د دې اور د وژنې هڅه کوله. چارواکي وايي چې دا اور اوس د انسانانو د استوګنې سیمو او څارويو ته ګواښ کوي.

د غرنیو بوټو دا اور چې له څو میاشتو وچې هوا وروسته لګېدلی د بلوچستان کوهلو Kohlu سیمې ته د پراخېدو په حال کې دی.

د سیمې د ځنګلونو د ساتنې یوه مسوول اسلم بُزدار د جرمني خبري آژانس ته ویلي چې د دې اور د لګېدلو علت اقلیمي بدلون دی. یوه بل سیمه ایز چارواکي آژانس ته وویل چې د وچو جلګو له سوځېدو وروسته دا بل شوی اور، زرګونه هکتاره ګڼ ځنګلونه ګواښي ځکه سخت باد، په سیمه کې د اطفایې مامورین کار ته نه پرېږدي.

د پاکستان د هواپېژندنې اداره وايي، د موسمي بارانونو له کبله د ژمي په موسم کې د ځنګلونو اور، مخکې له دې ساری نه لري، خو د نوموړې ادارې په وینا، په وروستيو کلونو کې د ژمي په موسم کې هوا ډېره وچه وي.

د ملګروملتونو سرمنشي له فلسطینۍ حماس ډلې غوښتي دي چې د اسراییلي برمته وو د خوشې کولو لړۍ ته دوام ورکړي.

انتونیو ګوتیریش دا غوښتنه نن، (د فبروري ۱۱مه) یوه ورځ وروسته له هغه وکړه چې حماس ډلې د برمته وو، د خوشې کولو د لړۍ د ځنډولو پلان اعلان کړ.

ښاغلي ګوتیریش په خپل بیان کې ویلي دي چې باید د شخړو د بیا پیل لپاره د ټولو هغو دلایلو مخه ونیول شي چې یوځل بیا په غزه کې د یوې لویې تراژیدۍ سبب کېدای شي.

حماس، چې امریکا او اروپايي ټولنه یې تروریستي ډله بولي، پرون دوشنبې اعلان وکړ چې د اسراییلي برمته وو، د خوشې کولو بهیر به د هغه څه په خاطر چې دې ډلې د غزې له اوربند څخه د اسراییلو سرغړونه بللې ده تر بلې خبرتیا وځنډوي.

د حماس دې اعلان د غزې د جګړې د بیا پیل وېره رامنځ ته کړې ده.

د روسیې د ساراتوف سیمې والي وايي، د اوکراین د بې پیلوټه الوتکو په برید کې د سیمې صنعتي تاسیسات زیانمن شوي دي.

رومان بوسارګین نن سهار وختي پر خپله ټلګرام پاڼه ولیکل چې د روسیې د هوايي مدافعې ځواکونو دا ډرونونه شنډل کړل خو د هغه په وینا د ساراتوف ځینې صنعتي شرکتونه زیانمن شوي. بوسارګین وايي په هغو ځایونو کې چې د دې ډرونونو ټوټې رالوېدلي دي عملیاتي خدمات روان دي. نوموړی زیاتوي چې د لومړنیو معلوماتو له مخې بېګاني برید مرګژوبله نه ده اړولې.

په عین حال کې د روسیې دفاع وزارت په یوه بیان کې ویلي چې د هوايي مدافعې ځواکونو تېره شپه د اوکراین ۴۰ ډرونونه ویجاړ کړل. بیان زیاتوي چې له دې ډلې یوازې ۱۸ د ساراتوف ښار په فضا کې ویشتل شوي دي.

په کندز کې د طالبانو امنیتي چارواکي وايي، د کابل بانک د ودانۍ مخې ته په یوه ځان وژونکې حمله کې پنځه کسان وژل شوي دي.

رویټرز خبري آژانس د امنیه قوماندانۍ د ویاند جمعه الدین خاکسار له قوله راپور ورکوي چې نوموړی وايي په وژل شویو کې د طالبانو وسله وال او ملکي وګړي شامل دي.

د رویټرز په راپور کې د ښاغلي خاکسار له قوله راغلي دي چې بریدګر خپل چاودېدونکي مواد د کابل بانک د ودانۍ مخې ته والوزول. د دې برید پړه تراوسه کومې ډلې نه ده منلې.

دا حمله یوه ورځ وروسته له هغه کېږي چې د ملګروملتونو امنیت شورا په یوه غونډه کې په افغانستان او سیمه کې د داعش ډلې د خراسان څانګې د ګواښونو په اړه بحث وکړ.

په ملګروملتونو کې د امریکا د استازولۍ مرستیالې "دوروتي شي" بېګانۍ غونډې ته وویل چې متحدایالات په افغانستان او پاکستان کې، داعش ډلې ته د خلکو د استخدام له پلوه اندېښنه لري.

داعش ډلې په تېرو څه باندې دریو کلونو کې چې طالبان بیا پر افغانستان واکمن شوي دي، د لیندۍ په ۲۱مه د طالبانو د حکومت د کډوالو او راستنېدونکو چارو د سرپرست وزیر خلیل الرحمان حقاني د وژنې په ګډون د ګڼو هغو حملو پړه منلې ده چې ډېره انساني مرګ ژوبله یې اړولې ده.

واسیلي نابینزیا امنیت شورا ته د افغانستان په اړه په بیګانۍ غونډه کې ادعا کړې چې نړیوالې ټولنې افغانستان کې امریکايي وسلو ته د داعش په څېر د ترهګرو ډلو د لاسرسي مخه سمه نه ده نیولې.

هغه زیاته کړه چې له افغانستانه د ناټو ګډوډ وتل د دې لامل شول چې ګڼې وسلې پاتې شي او بالاخره د داعش لاس ته ولویږي. د روسیې سفیر وویل شرایط باید له پامه ونه غورځول شي.

د ملګرو ملتونو امنیت شورا کې پرون د افغانستان په اړه په ځانګړې غونډه کې په دې بحثونه وشول چې داعش افغانستان او سیمه کې یو ترهګریز ګواښ دی.

۷۷ کلن هندي – بریټانوي لیکوال سلمان رشدي په هغه برید کې چې د چړو په واسطه پرې شوی وو سخت ټپي شو.

د یاد برید په سبب د سلمان رشدي یوه سترګه ړنده شوې او لاس یې هم له کار لویدلی.

هادي مطر بیا د دوشنبې په ورځ په محکمه کې ځان بیګناه باله او د آزاد فلسطین شعار یې ورکړ.
سلمان رشدي چې د لانجمن «شیطاني ایتونو» کتاب لیکوال دی د ایران پخواني مذهبي مشر ایت الله خمیني یې د مرګ فتوا ورکړې وه.

هغه ډېر کاله د مرګ او برید له ویرې پټ ګرځېده او ګڼ واره پرې د برید هڅې شوي.

د نړۍ ډېری مسلمانان په دې باور دي چې رشدي د «شیطاني ایتونو» په کتاب کې [کفر] ویلی دی.

د رشدي ځینې نور کتابونه لکه «شرم» او د «نیمې شپې هلکان» هم له ګڼو عکس العملونو سره مخ شوي.