د طالبانو د بهرنيو چارو وزارت سياسي مرستيال شيرمحمد عباس ستانکزی وايي چې د نجونو د زده کړو د مخنیوي لپاره هیڅ توجیه نه شته.

ده د طالبانو له مشر څخه وغوښتل چې د افغان ښځو او نجونو پر زده کړو بنديزونه لېرې کړي ځکه چې دې کار ته هیڅ پلمه نه شته.

عباس ستانکزي دا څرګندونې پرون (شنبې) د خوست ولايت په یوه دیني مدرسه کې په وينا کې وکړې.

ده د غونډې ګډونوالو ته وويل، د ښځو او نجونو د زده کړو د منع کولو لپاره هېڅ دليل او شرعي توجیه نشته، او په ضمني ډول یې دا بندیز د طالبانو د مشر ملاهبت الله اخوندزاده شخصي نظر وباله.

طالبانو د ۲۰۲۱ په اګست کې له واک ته رسیدو وروسته له شپږم ټولګي پورته نجونې له زده کړو په تدریج منع کړې او په پیل کې یې وویل چې دا بندیز به موقتي وي خو اوس په دې اړه چې د نجونو ښوونځي به تر کله بند وي یا ولې بند دي، څه نه وايي.

د اوکراین ولسمشر د امریکا او روسیې د ولسمشرانو له غونډې وروسته وايي چې د دوشنبې په ورځ واشنګتن ته ځي.

ولودیمیر زیلنسکي نن یکشنبې وویل " که هرڅه ښه سم په مخ ولاړ شي له ولسمشر پوتین سره د غونډې پلان به جوړ کړي. "

دامریکا او روسیې د ولسمشرانو دونالد ټرمپ او ویلادیمیرپوتن غونډه پرته لدې چې په اوربند توافق وشي د جمعې په ورځ په الاسکا کې پای ته ورسیده.

ټرمپ له غونډې وروسته وویل سره لدې چې توافق ونه شو خو پرمختګ وشو.

ټرمپ پرته له جزییاتو زیاته کړه چې لږ موضوعات پاته دي چې ځینې یې ډیرمهم نه دي ، خوشاید یوه مسئله ترټولو مهمه وي او یو ښه فرصت شته چې ورباندې توافق وشي.

د روسیې ولسشمر ویلادیمیر پوتین هم پرته لدې چې د خبرو جزییاتو ته اشاره وکړي څرګنده کړه چې مسکو به د شخړې د اصلي عواملو په لیرې کیدو ټینګار وکړي ؛ داچې اوکراین د ناټو د غړیتوب د ترلاسه کولو هڅو څخه لاس واخلي او د اوکراین د اردو د بې وسلې کولو لپاره اغیزناک ګامونه واخیستل شي.

د اروپايی هیوادونو مشرانو د ټرمپ اوپوتین د غونډې په هکله غبرګون وښوده.

د جرمني ، فرانسې ، بریتانیا ، ایټالیا او نورو اروپایي هیوادونو مشرانو په خپله ګډه اعلامیه کې د اوکراین په ملاتړ ټینګار وکړ.

اعلامیې زیاته کړه چې دوی اماده دي چې دوی اماده دي چې د اروپا په ملاتړ د اوکراین ، روسیې او امریکا د درې اړخیزې غونډې لپاره هڅې وکړي.

دفرانسې ولسمشر ایمانویل مکرون په ایکس شبکه ( پخواني تویتر) کې خپل پیغام کې ولیکل چې "دوامدارې سولې" ته رسیدلو لپاره باید د اوکراین ملاتړ او پر روسیې فشار دوام وکړي.

چارواکو د شنبې په ورځ وویل چې د پاکستان په شمال کې د سختو سیلابونو له امله په تیرو ۴۸ ساعتونو کې لږترلږه ۳۲۱ کسان مړه شوي دي او ژغورونکي له خټو او خاورو څخه د جسدونو د را ایستلو هڅې کوي.

د طبیعي پیښو د مدیریت ولایتي ادارې وویل چې د رپوټونو په اساس لدې جملې ډیری کسان ، ۳۰۷ تنه، د خیبر پښتونخوا په غرنیو سیمو کې مړه شوي دي .

ډیری دغه کسان د سیلابونو او د کورونو د نړېدو له امله مړه شوي، چې په مړو کې ۱۵ ښځې او ۱۳ ماشومان هم شامل دي. لږ تر لږه ۲۳ کسه نور ټپیان شوي دي.

د ژغورنې ایالتي ادارې د فرانسې خبري آژانس ته وویل چې شاوخوا ۲۰۰۰ ژغورونکي له خاورو څخه د جسدونو په را ایستلو او په نهو زیانمنو ولسوالیو کې د مرستې په عملیاتو بوخت دي چیرې چې باران لاهم هڅې له خنډ سره مخ کوي.

د یادې ادارې ویاند بلال احمد فیضي ویلي چې : "درانه بارانونه، په څو سیمو کې د ځمکې ښویدنې او د سړکونو ویجاړیدل د مرستو رسولو کې ، په ځانګړې توګه د درنو ماشینونو او امبولانسونو لیږدولو کې ستونزې را مینځ ته کوي."

ایالتي حکومت د بونیر، باجوړ، سوات، شانګله، مانسهره او بټګرام غرنۍ سیمې سختې زیانمنې شوي سیمې اعلان کړي دي.

تمه ده چې روانه اونۍ په کابل کې د طالبانو، پاکستان او چین د بهرنیو چارو وزیران غونډه وکړي.

د پاکستان جیو نیوز راپور ورکړ چې د طالبانو د بهرنیو چارو وزیر امیرخان متقي، د چین د بهرنیو چارو وزیر وانګ یي او د پاکستان د بهرنیو چارو وزیر او د صدراعظم مرستیال اسحاق ډار به د چهارشنبې په ورځ په کابل کې سره وویني.

د پاکستاني سرچینو په وینا د دې غونډې اجنډا د ترهګرۍ ضد مبارزه او د چین-پاکستان اقتصادي دهلیز( کمربند او لارې) پروژې پراختیا ده.

د اګست په پیل کې ټاکل شوې وه چې امیرخان متقي پاکستان ته ولاړ شي او هلته په دې درې اړخیزه غونډه کې برخه واخلي خو هغه مهال دا غونډه لغوه شوه، وروسته څرګنده شوه چې ملګرو ملتو امیرخان متقي ته چې نوم یې د بندیزونو په لست کې لیکل شوی دی، د دې سفر اجازه نه ده ورکړې.

د امریکا او روسیې د مشرانو تر غونډې وروسته ولسمشر ډونالډ ټرمپ وویل چې ډیر لږ داسې څه پاتې شول چې موافقه پرې نه وي شوې.

په اوکراین باندې د روسیې د نژدې دوه څلویښت میاشتو د جګړې په اړه دا سرمشریزه د الاسکا په انکوریج کې د ایلمیندوروف په هوایي ډګر کې د اګست په پنځلسمه ترسره شوه.

د روسیې ولسمشر ولادیمیر پوتین تر غونډې وروسته، پرته له دې چې د خبرو جزییات له رسنیو سره شریک کړي، وویل چې مذاکرات رغنده و او هیله یې دا ده چې اوکراین او اروپایي متحدان یې پلانونه خراب نه کړي.

په دې سرمشریزه کې د ولسمشر ټرمپ په مشرۍ په امریکایي پلاوي کې د بهرنیو چارو وزیر مارکو روبیو او د ټرمپ ځانګړي استازي ستیو ویتکوف برخه اخیستې وه، د روسیې له ولسمشر سره د دغه هیواد د بهرنیو چارو وزیر سرګي لاوروف او د هغه سلاکار یوري اوشاکوف مل و.

پاکستاني چارواکو د جمعې په ورځ خبر ورکړ چې د څلرویشت ساعتونو په ترڅ کې په پاکستان کې د بارانونو او سیلونو له امله تر دوه نیم سوه ډیرو کسانو خپل ژوند له لاسه ورکړی دی.

د خیبرپښتونخوا د چارواکو او ژغورونکو په وینا یوازې په بونیر کې د تلفاتو شمیر تر دوه سوو اوړي، لس تنه په ګلګت بلتستان او نولس نور د پاکستان تر واک لاندې کشمیر کې وژل شوې دي.

چارواکي وایي چې یوه هیلکوپتر چې سیل ځپلیو ته یې مرستې رسولې د باجوړ لور ته د خرابې هوا له امله لویدلې ده او د عملې پنځه غړي یې هم په دې پیښه کې وژل شوې دي.

په سوات کې د سیندونو د اوبو د زیاتیدو له امله تر دوه زره ډیرو کسانو خپل کورونه پرې ایښې دي او خوندي ځایونو ته لیږدیدلې دي.

چارواکو ویره ښودلې ده چې تلفات ممکن تر دې پسې زیات شي.

جرمني له افغانستان سره په بشري چارو کې د نږدې اووه میلیونه ډالرو مرستې اعلان وکړ.

د جرمني د بهرنیو چارو وزارت پرون( د اګست پنځلسمه) په یوه بیان کې وویل چې د افغانستان خلک له سخت بشري ناروین سره مخامخ دي، د دغه هیواد شاوخوا درویشت میلیونه خلک سم خواړه، د څښاک اوبه او دارو درمل نه شي ترلاسه کولی.

په دې بیان کې راغلې دي چې شپږ اعشاریه اته اویا میلیونه ډالر بشري مرستې به له افغانانو سره وکړي.

په تیرو څلورو کلونو کې چې طالبانو کابل نیولی دی، نړیوالو دا ډول بشري مرستې د ملګرو ملتو او نورو بشري موسسو له لارې ترسره کړې دي.

د بشري حقونو د مدافعانو دوو موسسو د افغانانو په ارتباط د جرمني د بهرنیو چارو او کورنیو چارو وزیرانو پرضد یوه جنایي دوسیه ثبت کړه چې له پاکستانه د هغو افغانانو د ایستلو په مخنیوي کې پاتې راغلې دي چې برلین د هغوی د منلو ژمنه کړې ده.

پاکستان ویلي دي د سپتمبر له لومړۍ نیټې وروسته ګڼ افغانان له خپلې خاورې باسي، خو د رویټرز اژانس د راپور له مخې د افغان کډوالو د ایستلو بهیر سر له اوسه پيل شوی دی.

د دغو کډوالو په منځ کې تر دوه زره ډیر داسې افغانان دي چې جرمني په خپله خاوره کې د هغوی د بیامیشتیدنې ژمنه کړې ده.

د کډوالو د ملاتړ یوې ټولنې او د کډوالو د حمایت یوې شبکې د بهرنیو چارو د وزیر یوهان وادفول او کورنیو چارو وزیر الکساندر دوبریندت پر وړاندې په برلین کې خپل جرمي شکایت د جمعې په ورځ ثبت کړ.

دې موسسو ویلي دي چې پاکستان ته دا اجازه ورکول چې دا افغانان له خپلې خاورې وباسي د جزا د قانون د دوه سوه یو ویشتمې مادې له اصولو څخه سرغړونه ده.

د بشري حقونو دغو مدافعانو ویلي دي، په پاکستان کې د دغو افغانانو له ډلې په وروستیو اونیو کې لږ تر لږه څلور سوه تنه نیول شوې دي او څلور دیرش تنه نور افغانستان ته استول شوې دي، هغه ځای ته چې ممکن له زندان او مرګ سره مخامخ شي.

د جرمني نوي محافظه کار حکومت د انتخاباتي مبارزې پرمهال ویلي و چې جرمني ته به د کډوالو د مخنیوي هڅې زیاتې کړي.

د افغانستان په اتو ولایتونو کې نن د سختو بارانونو او ناڅاپی سیلابونو اټکل شوی دی .

د طالبانو د حکومت د ترانسپورت او هوایي چلند وزارت خبرپاڼه وايي چې په نورستان ، کنړ، ننګرهار ، غزني ، لوګر، خوست، پکتیا او پکتیکا کې د بارانونو او سیلابونو امکانات شته.

ورته وړاندوینه پرون هم شوې وه، خو ازادي راډیو داسې راپور نه دی ترلاسه کړی چې تیره ورځ دې په دغو ولایتونو کې سخت سیلونه بهیدلي وي او چا ته دې د سر یا مال زیان اوښتی وي.

وچکالي او بې وخته بارانونه د اقلیمي بدلون لویې نښې ګڼل کیږي.

د هند صدراعظم وویل، که په راتلونکي کې د پاکستان له لورې پر هند برید وشي، سخته سزا به ورکړي.

نریندرا مودي دا خبرداری نن له بریتانوي استعمار څخه د هند د خپلواکۍ د اته اویایمې کلیزې په مناسب اسلام اباد ته ورکړ.

ښاغلي مودي دا څرګندونې درې میاشتې وروسته تر دې کړې دي چې هند او پاکستان څلور ورځې جګړه وکړه.

دا جګړه د هند تر واک لاندې کشمیر کې د پهلګام په سیمه کې د ترهګرو له یوه برید وروسته پيل شوه. د ترهګرو په دې حمله کې شپږ ویشت سیلانیان ووژل شول، نوي ډیلي د دې برید پړه پر پاکستان واچوله او پاکستان په دې حمله کې لاس لرل رد کړل.

د خییبرپښتونخوا په باجوړ، کوز دیر، شانګلې، بټګرام او مانسهره کې د بارانونو او سیلونو له امله لږ تر لږه څلور دیرش کسانو خپل ژوند له لاسه ورکړی دی.

په پيښور کې د ژغورنې او مرستندویه چارو د ایالتي ادارې ویاند بلال فیضي نن د ازادي راډیو مشال څانګې ته وویل چې په باجوړ کې شپاړس جسدونه له سیلونو راایستل شوې دي او اووه تنه لا هم تري تم دي.

د ښاغلي فیضي په وینا په بټګرام کې لس، په کوز دیر کې پنځه او په شانګله کې یو تن تر دې دمه د سیلونو له امله ساه ورکړې ده.

په مانسهره کې بیا د دوو تنو د وژل کیدو او یوه تن د ژوبلیدو خبرونه خپاره شوې دي.

د اسوشیتد پریس اژانس د راپور له مخې د جون له شپږ ویشتمې راهیسې په ټول پاکستان کې د بارانونو او سیلونو له امله تر درې سوه شپیته ډیرو کسانو خپل ژوند له لاسه ورکړی دی چې اکثر یې ښځې او ماشومان دي.