د امریکا د بهرنیو چارو وزارت د طالبانو هغه نوې پریکړه چې ښځې په طبي انسټیټوتونو کې له زده کړو منع کوي، غندلې او ویلي یې دي چې دغه بندیز به په افغانستان کې روغتیایي وضعیت له نورو ننګونو سره مخامخ کړي.

د بهرنیو چارو وزیر انتوني بلینکین پرون چهارشنبې په یوه اعلامیه کې وویل چې د طالبانو دغه نوې بندیز د هغو هڅو وروستۍ بیلګه ده چې د افغان ښځو او نجونو حقونه او ژوند ننګوي او تعلیم او روغتیایي خدمتونو ته د ښځو پرلاسرسي د نه توجیه وړ ګوزاردی.

د متحدوایالتونو د بهرنیو چارو وزیر ویلي چې مخکینو بندیزونو ښځې له دې منع کړي چې نارینه ډاکټران یې درملنه وکړي او هم له نارینه محرم پرته له لیرې سفرکولو راګرځول شوې دي.

د بلینکین په خبره دغه تګلارې چې اوس له طبي زده کړو څخه د ښځو منع کیدل هم ورسره یوځای کیږي، نه یوازې د افغان میرمنو او نجونو، بلکې د ټولو افغانانو روغتیا، هوساینه، خوندیتوب او ژوند له خطر سره مخامخ کوي.

بلینکین ویلي چې متحده ایالات به د دغو بندیزونو د لیرې کولو هڅو ته دوام ورکړي او نور هیوادونه هم دې کار ته هڅوي.

که څه هم د طالبانو حکومت په طبي انسټیټوتونو کې د ښځو پرزده کړې د لګول شوي بندیز په اړه رسمي څرګندونې نه دي کړي او په دې اړه راپورونه یې نه تایید او نه هم رد کړي خو د روغتیا وزارت د یوشمیر چارواکو په حواله په راپورونو کې ویل شوي و چې د دغو انسټیټوتونو ښځینه زده کونکو ته تېره اوونۍ وویل شول چې د سې شنبې له ورځې نور د زده کړو دغو مرکزونو ته نور ورنه شي.

د روغتیا د نړیوال سازمان ویاندې مارګریت هریس هم اسوشتید پرس آژانس ته د لګول شوی بندیز خبره تایید کړې او ویلي یې دي چې دغه پرمختګ د ښځینه روغتیایی کارکوونکو د رسمي زده کړو د پایښت او غوښتنې په اړه جدي اندیښنې راپورته کوي.

جرمني‌ د لنډ وخت لپاره د هغو پنا غوښتونکو د منلو لړۍ و دروله چې د ملګرو ملتونو د کډوالو عالي کمشنرۍ ( یو.ان.ایچ.سي.آر) په چوکاټ کې دغه هېواد ته معرفي کېدل.

دغه اقدام په جرمني کې د نوي ایتلافي حکومت د جوړېدو په درشل کې ترسره کیږي، داسې ښکاري چې دغه ایتلافي حکومت ممکن د کډوالو په وړاندې تګلارې سختې کړي.

د جرمني خبري اژانس د سه شنبې په ورځ ( د حمل په ۱۹مه) راپور ورکړی چې د دغه هېواد د کورنیو چارو وزارت او د ملګرو ملتونو د کډوالو عالي کمشنرۍ دغه موضوع تایید کړې ده.

دغو دواړو ادارو ویلي چې دا مهال د ملګرو ملتونو په چوکاټ کې په جرمني کې د هیڅ یوه کس د پنا غوښتنه نه منل کیږي، ځکه چې په برلین کې د ایتلافي حکومت د جوړولو پر سر خبرې روانې دي.

د کډوالو په ضد سختې تګلارې د تیرې فبرورۍ میاشتې په پارلماني ټاکنو کې د نوماندانو د کمپاینونو عمده شعارونه وو.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ یوځل بیا اعلان کړی چې د طالبانو تر واکمنۍ لاندې افغانستان سره بشري مرستې پای ته رسوي.

ټرمپ د دوشنبې په ماښام د اسراییل له صدر اعظم بنیامین نتنیاهو سره د یوه ګډ خبري کانفرانس پر مهال وویل " د بایډن ادارې د طالبانو تر واکمنۍ لاندې افغانستان ته "ډېره اندازه پیسې" ورکړي دي.

بل لورته رویټرز خبري اژانس د څو باخبره سرچینو په حواله ویلي چې د ټرمپ ادارې پر افغانستان او یمن یوه زیاته اندازه بشري مرستې بندې کړي دي.

رویټرز د امریکا د نړيوالې پراختیا ادارې ( یو.ایس.اې.آی.ډې) د بشري مرستو د پخوانۍ مشرې سارا چارلز په حواله ویلي، د افغانستان په ګډون له څه باندې لسو هېوادونو سره هغه مرستې د تېرې اونۍ په پای کې ودرېدې چې د امریکا د بهرنیو چارو وزارت او یو.ایس.اې.آی.ډي له خوا کیدلې.

که څه هم د دغو بندو شویو بشري مرستو اندازه معلومه نه ده، خو ملګرو ملتونو ویلي، امریکا د سږ کال له پيله تراوسه افغانستان سره ۲۰۶ میلیونه ډالره بشري مرسته کړې او تېر کال یې په همدې هدف افغانستان ته ۷۳۶ میلیونه ډالره لېږلي دي.

د طالبانو د حکومت رییس الوزرا او څو نورو چارواکو له افغان کډوالو سره د پاکستاني چارواکو چلند" غیر اسلامي او غیر انساني" بللی دی.

د ریس الوزرا ملا محمد حسن اخوند په مشرۍ یوه ځانګړې غونډه کې چې پرون دوشنبه جوړه شوې وه، له ملګرو ملتونو غوښتنه وشوه چې د دغه انساني ناورین په مخنیوي او د کډوالو په باعزته ستنولو کې له افغانستان سره مرسته وکړي.

په دې اړه یوه خبرپاڼه کې چې د طالبانو مرستیال ویاند حمدالله فطرت خپره کړې راغلي، دوی په خپلو ټولو موجوده امکاناتو هڅه کوي چې د راستنېدونکو لاسنیوی وکړي.

د کډوالۍ نړیوال سازمان وایي، پاکستان یوازې تېرو دوو ورځو کې ۸ زره افغان کډوال اخراج کړي، خو د طالبانو حکومت بیا د یوې اونۍ په ترڅ کې د شاوخوا ۷ زره کډوالو راستنول تایید کړي دي.

پاکستان د مارچ له ۳۱مې په اسلام اباد او راولپنډۍ کې پر هغو افغان کډوالو چاپې زیاتې کړي چې بې اسناده دي یا هم د افغانستان د هویت کارتونه لري.

د امریکا د متحد ایالتونو ولسمشر ډونالډ ټرمپ وایي چې له ایران سره یې مخامخ خبرې پیل کړې دي او په لویه کچه به د اپریل په دولسمه مذاکرات وشي.

ډونالډ ټرمپ د اسراییل له صدراعظم بنیامین نتنیاهو سره پرون په سپینه ماڼۍ کې د ګډ خبرې کنفرانس پرمهال دا خبرې وکړې.

د ایران د بهرنیو چارو وزیر عباس عراقچي هم دا خبره تایید کړه چې ټاکل شوې ده د اپریل په دولسمه یوه غونډه وشي.

ښاغلي عراقچي د ولسمشر ټرمپ تر خبرو لږ وروسته په ایکسپاڼه کې ولیکل چې ایران او متحد ایالتونه به د شنبې په ورځ په عمان کې په لوړه سطحه غیر مستقیم مذاکرات وکړي.

ایران له څو اونیو راهیسې دا خبره کوي چې غیرمستقیمې خبرې دې وشي او وایي، تر هغو چې ټرمپ د اعظمي فشار خبره کوي، مخامخ خبرو ته به چمتو نه شي.

اروپایي ټولنې ویلي دي چې د افغانستان د روغتیا په برخه کې به اووه نوي میلیونه یورو مرسته وکړي.

په هغه اعلامیه کې چې پرون اروپایي ټولنې خپره کړه پکې راغلې دي چې دا مرستې به د ملګرو ملتو د روغتیا د نړیوال سازمان، یونیسف او څو نورو بشري موسسو له لارې ولګول شي.

په ورته وخت کې، په کابل کې د اروپايي ټولنې پلاوي ویلي چې له یونیسف سره په همغږي به، دا ټولنه د ماشومانو او میندو لپاره د تغذیې، څښاک اوبو او حفظ الصحې په برخو کې د حیاتي خدماتو چمتو کولو لپاره پروګرامونه تمویل کوي.

د امریکا د بهرنیو چارو وزیر مارکو روبیو او د پاکستان د بهرنیو چارو وزیر او د صدراعظم مرستیال اسحاق ډار د دواړو هیوادو ترمنځ له ترهګرو سره د مبارزې په برخه کې د همکاریو پردوام ټینګار وکړ.

د امریکا د بهرنیو چارو د وزارت په بیان کې د دغه وزارت د ویاندې ټامي بروس په وینا راغلې دي چې پرون د ټیلفوني مکالمې پرمهال ښاغلي روبیو د پاکستان د بهرنیو چارو له وزیر اسحاق ډار څخه چې د صدراعظم مرستیال هم دی مننه وکړه چې د داعش خراسان غړی محمد شریف اله یې نیولی او امریکا ته سپارلی دی.

د امریکا د متحد ایالتونو ولسمشر ډونالډ ټرمپ د مارچ په لومړیو کې کانګرس ته په وینا کې د شریف اله د نیولو خبر ورکړی و.

ښاغلي ټرمپ کانګرس ته د خپلې ولسمشرۍ د دوهمې دورې په لومړۍ وینا کې محمد شریف اله یو ترهګر وباله چې د دوه زره یو ویشتم کال د اګست په شپږ ویشتمه یې د کابل هوایي ډګر ته څیرمه په هغه ځان مرګي برید کې لاس درلود چې دیارلس امریکایي پوځیان او شاوخوا یوسل او اویا افغانان ووژل شول.

د دې برید مسوولیت داعش منلي و.

د ملګرو متلو د خوړو او کرنې موسسې( ایف-اې-او) د افغانستان په شمال کې د ملخانو د خپریدو خبرداری ورکړ.

( ایف-اې- او) د دوشنبې په ورځ په یوه بیان کې وویل چې دا ملخان لاهم د هګیو په مرحله کې دي، خو که چیرته د دې ملخانو مخه سر له اوسه ونه نیول شي، په کندز، بغلان، تخار، سمنګان او بلخ ولایتونو کې به زراعتي مځکې اغیزمنې کړي.

د طالبانو د کرنې وزارت ویلي دي چې دوی د افغانستان په شمال کې د ملخانو د مخنیوي لپاره د درملو د شیندلو کمپاینونه ترسره کړې دي.

د ملګرو ملتو د خوړو او کرنې موسسې بیا ویلي دي چې د کیمیاوي درملو د شیندلو په برخه کې عامه پوهاوی ضروري دی.

د آی او ام په وینا، په دې افغانانو کې غیر اسناد لرونکي کډوال او همدارنګه هغه کسان شامل دي چې د افغان تابعیت کارتونه لري.

د طالبانو حکومت د زرګونو کډوالو د ایستلو خبر تایید کړی، خو وايي چې د اپریل له لومړۍ نیټې راهیسې د ایستل شویو شویو کسانو شمیر د ۶۰۰۰ او ۷۰۰۰ ترمنځ دی.

په پاکستان کې د کډوالو لپاره د ګډ عمل کمېټې تایید کړې چې یو شمېر افغان کډوال د پاکستاني پولیسو لخوا نیول شوي دي.

د کمېټې یوه غړي نن ازادي راډیو ته وویل چې بندیان شوي کډوال حتی کافي خواړه هم نه لري.

راپورونه وايي چې نن ماښام په مزارشریف ښار کې یوه چاودنه شوې.

ځینو افغان رسنیو د خپلو کورنیو سرچینو په حواله ویلي چې چاودنه د مزارشریف ښار په اتمې حوزې کې شوې ده.

ازادي راډیو په خپلواکه توګه دا پېښه نه شي تاییدولی.

د راپورونو په اساس چاودنه په «خبریالانو» چوک سیمه کې د طالبانو د امنیتي ځواکونو په یوې پوستې شوې.

لا طالب چارواکو دا پېښه تایید یا رد کړې نه ده.

د دې پېښې زیات جزییات لا نه دي رسنیز شوي.

په غزه کې د ۱۵ بشرپالو مرستندویانو د وژنې په اړه اسراییلي چارواکي له خپلو لومړنیو ادعاوو تېر شوي او وايي تېروتنه شوې.

اسراییلي پوځ مخکې ویلي وو چې عسکرو یې د مارچ په ۲۳مه د فلسطین د سره صلیب په موټر کې سپاره د حماس نهه وسله وال وژلي.

له دې پېښې یوه خپره شوې ویډیو چې د یوه وژل شوي کس له مبایله ترلاسه شوې ښيي چې مرستندویان په خپلو نښاني شویو موټرو کې دي او څراغونه یې هم روښانه دي.

د اسراییلو پوځي چارواکو ویلي دوی ته جوته شوې چې له برید مخکې لومړني رسېدلي معلومات ناسم وو او اوس یې په اړه څېړنې کوي.

د پنځلسو وژل شویو مرستندویانو مړي په یوه ډله ییز قبر کې موندل شوي.

خو رسنیو ته اسراییلي پوځ د جزییاتو له ورکړې پرته دا ادعا هم کړې چې له وژل شویو ۱۵ کسانو شپږ د وسله والو ډلو غړي وو.