د نړۍ اوو سترو صنعتي هېوادونو (G7) د بهرنیو چارو وزیرانو ایران ته د پوځي مرستو ورکړه، د اتومي پروګرام په برخه کې د دې هیواد بې‌ثباته کوونکي اقدامات، او د سیمې له ملېشو سره د تهران ملاتړ وغانده.

په ورته وخت کې، د روسیې او اوکراین لپاره د دونالد ټرمپ ځانګړي استازي اعلان وکړ، چې امریکا به هڅه وکړي چې د روسیې او ایران اتحاد کمزوری یا پرې کړي.

د امریکا، کاناډا، بریتانیا، فرانسې، جرمني، ایټالیا او جاپان د بهرنیو چارو وزیرانو، د شنبې په ورځ (۲۷ سلواغه) د اروپایي اتحادیې له جګپوړي استازي سره، د مونشن د امنیتي کنفرانس په څنډه کې غونډه وکړه.

د کاناډا په مشرۍ د G7 وروستۍ اعلامیه ښيي چې غړو هېوادونو د روسیې د ویجاړوونکې جګړې پر ضد د اوکراین د اوږدمهاله سولې لپاره د مرستې ژمنه تازه کړې، او ټینګار یې کړی چې باید قوي امنیتي ضمانتونه برابر شي، څو جګړه بیا پیل نه شي.

د متحدو ایالتونو د بهرنیو چارو وزیر مارکو روبیو، د منځني ختیځ په سفر وتلی او اسراییل ته رسیدلی دی.

ښاغلی روبیو، چې د مونشن د امنیتي کنفرانس له ګډون وروسته منځني ختیځ ته روان شوی، پرون (شنبې) ماښام یې د تل‌ابیب په بن‌ګوریون هوایي ډګر کې د اسراییل د باندنیو چارو وزیر ګیدیون سعار هرکلی وکړ.

تمه ده چې د یکشنبې په ورځ د امریکا د بهرنیو چارو وزیر له اسراییلي صدراعظم بنیامین نتانیاهو او نورو جګپوړو چارواکو سره ویني.

د رویټرز د راپور له مخې، د امریکا د بهرنیو چارو وزارت یوه چارواکي څو ورځې وړاندې ویلي و چې مارکو روبیو به د دې سفر په ترڅ کې د حماس د بریدونو د پایلو، او همداراز د غزې د راتلونکې په اړه د ډونالډ ټرمپ د وړاندیز په تړاو خبرې وکړي.

حماس، چې امریکا او اروپايي اتحادیه یې ترهګره ډله ګڼي، تیره اوونۍ اعلان وکړ، چې نور به اسراییلي یرغمل شوي کسان خوشي نه کړي، چې له دې سره د غزې اوربند د ماتېدو له ګواښ سره مخامخ شو.

امریکایي چارواکي وایي چې د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ په اوکراین کې د جګړې د پای ته رسولو لپاره د ډیپلوماتیکو هڅو په ترڅ کې یو ډیپلوماتیک پلاوی د خبرو لپاره سعودي عربستان ته استوي.

د ازادې اروپا آزادي راډیو د خبر د مرکزي څانګې د راپور له مخې د دغه پلاوي د سفر هدف په اوکراین کې د نژدې درې کلنې جګړې د پای ته رسولو لپاره له اوکراین او روسیې سره د خبرو پیلول دي. یوشمیرچارواکو امریکایي رسنیو ته پرون شنبې وویل چې د بهرنیو چارو وزیر مارکو روبیو، د سپینې ماڼۍ د ملي امنیت سلاکار مایک والټز، او د منځني ختیځ لپاره استازی سټیو وټکاف به په دې خبرو کې ګډون وکړي. د امریکا یي چارواکو په وینا، د اوکراین او روسیې لپاره د ټرمپ استازی کیت کیلاګ په دې پلاوي کې نه دی شامل.

امریکایي چارواکو خبریالانو ته دا هم وویل چې په خبرو اترو کې د نورو متحدانو د استازو د شاملولو کوم پلان نشته.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ د فبرورۍ په ۱۲ د روسیې له ولسمشر ولادیمیر پوتین سره له ټیلفوني خبرو وروسته وویل چې دوی دواړو په دې سلا کړې چې په سعودي عربستان کې سره وګوري.

د اتریش په جنوب کې پرون شنبې یو ۱۴ کلن هلک هغه مهال مړ او پنځه تنه نورټپیان شول چې یو کس پر خلکو د چاړې ګوزارونه وکړل.

د پولیسو په وینا، مشکوک کس یې چې ۲۳ کلن دی، د فیلاخ په ښار کې نیولی دی. د پولیسو په وینا، هغه د سوریې تبعه دی چې په اتریش کې قانوني استوګنه لري. د پیښې ټول قربانیان نارینه ښودل شوي او ویل شوي چې دوه کسان سخت ټپیان شوي او د درې نورو ټپونه برسیرن دي.

د پولیسو ویاند، راینر دیونیسیو، وویل چې د برید انګیزه سمدستي نه ده څرګنده. هغه زیاته کړه چې پولیس د بریدګر سابقه څیړي او زیاته یې کړه چې "موږ باید انتظار وباسو ترڅو چې باوري معلومات ترلاسه کړو."

د اتریش پولیسو ویلي چې یوه ۴۲ کلن سړي چې د خوراکي توکو د لیږدولو یوه شرکت سره کارکوي او هغه هم د سوریې تبعه دی، هغه مهال د حالت د لاخرابیدو په مخنیوي کې مرسته وکړه چې خپل موټر یې د مشکوک کس پرلور وروست.

پولیسو وویل چې دا لا روښانه نه ده چې مشکوک کس دا برید په یوازې سر کړی که نه، او دوی د نورو احتمالي مشکوکو کسانو لټون ته دوام ورکړی.

وروسته له هغې چې په ډسمبرمیاشت کې په سوریه کې د بشاراسد رژیم ړنګ شو، د اتریش په ګډون یو شمیر اروپایي هېوادونو اعلان وکړ چې د سوري وګړو د پناه غوښتنې پرېکړې یې ترهغو چې د هیواد سیاسي وضعیت څرګند شي، ځنډولې دي.

یوه ۳۷ کلنه مور او د هغې ۲ کلنه لور د هغو سختو ټپونو له امله ساه ورکړه، چې د پنجشنبې په ورځ په مونشن کې د یو افغان تبعه له خوا د موټر په وسیله له ګڼو نورو کسانو سره ټپیان شوي وو.

څارنوالانو د جمعې په ورځ ویلي وو، چې لږ تر لږه ۳۹ کسان په دې برید کې ټپیان شوي، چې د ځینو حال نازک دی.

بریدګر موټر د هغو کسانو په لور روان کړ چې د معاش د لوړولو لپاره د اعتراض لپاره راټول شوي وو.

مور او لور چې په دې برید کې سختې ټپیانې شوې وې، د ټپونو د سختوالي له کبله مړې شوې.

د جرمني چارواکي وايي چې دا برید په مذهبي انګېزه شوی دی.

په جرمني کې دا برید د هغو انتخاباتو په درشل کې وشو چې د کډوالو موضوع پکې برخلیک ټاکونکې ګڼل کېږي.

بریتانیا وايي چې په وروستیو ورځو کې یې د روسیې شپږ سوداګري کښتۍ تعقیب کړي، چې له سوریه څخه یې مهمات لېږدول.

د رویټرز خبري آژانس د راپور له مخې، د بریتانیا دفاع وزارت د شنبې په ورځ (د فبرورۍ ۱۵مه) په یوه خبرپاڼه کې ویلي چې یادې کښتۍ وروسته له هغه له سوریې وځي، چې د دغه هېواد ولسمشر او د روسیې نژدې متحد، بشار اسد، له واکه لرې شو.

د بریتانیا د دفاع وزارت په وینا، روسیې له هغه وخته چې د اسد رژیم نسکور شوی، خپل نظامي تجهیزات له سوریې څخه باسي، او دا اقدام یې په منځني ختیځ کې د «مسکو د جاه‌طلبیو لپاره یو سخت ګوزار» بللی دی.

په لندن کې د روسیې سفارت په دې اړه تر اوسه د رویټرز خبري آژانس پوښتنې ته ځواب نه دی ورکړی، خو د سوریې د ولسمشرۍ دفتر اعلان کړی چې مسکو د سوریې د بهرنیو چارو نوي وزیر ته بلنه ورکړې، چې روسیې ته سفر وکړي.

همداراز، مسکو ویلي چې چمتو دی پر هغو دوه‌اړخیزو تړونونو د بیاکتنې لپاره خبرې وکړي، چې د بشار اسد د واکمنۍ پر مهال لاسلیک شوي وو.

د روسیې د اوو هوایي ډګرونو فعالیتونه نن سهار وختي د امنیتي ګواښونو له امله د څو ساعتونو لپاره ځنډول شوي وو.

د استراخان، ولادي قفقاز، ولګاګراد، ګروزني، کالوګا او اولیانوفسک په هوایي ډګرونو کې د الوتنو د کیناستو او پورته کیدو بهیر د دوو ساعتونو لپاره درول شوی و.

په ۲۰۲۲ کال کې پراوکراین د روسیې د جګړې له پیل راهیسې لیدل شوي چې ځینې وختونه د حملو د ګواښ له کبله د روسیې په یوشمیرهوایي ډګرونو کې فعالیتونه ځنډول کېږي.

د روسیې پوځ پرخپل ټلګرام چینل په یوه بیان کې لیکلي چې تیره شپه یې د ولګاګراد، کالوګا، روستوف اوسراتوف ښارونو د پاسه د اوکراین ۴۰ بې پیلوټه الوتکې له منځه وړي دي.

په کالوګا کې پریوې صنعتي فابریکې د بې پیلوټه الوتکې د ټوټو د راپرېوتو په نتیجه اورلګیدلی دی. اوکراین د روسیې په وړاندې جګړه کې د روسیې د خاورې دننه اکثراً د بریدونو لپاره له بې پیلوته الوتکو کار اخلي.

د حماس له خوا یرغمل شوي درې اسرایلیان چې نن د غزې په تړانګه خوشې شول، اسراییل ته ورسیدل. د اسراییل او حماس ترمنځ د اوربند د هوکړې له مخې اسراییل به هم نن د ورځې په وروستیو کې سلګونو فلسطیني بندیان آزاد کړي.

دغه درې اسراییلیان به چې د غزې په خان یونس سیمه کې د نړیوال سره صلیب استازیو ته له سپارل کیدو وروسته د اسراییل په جنوب کې یوه پوځي مرکز ته لیږدول شوي، هلته له خپلو کورنیو سره یوځای شي.

د اسوشیتید پریس خبري آژانس د راپور له مخې د دواړو لورو ترمنځ اوربند چې نژدې څلور اونۍ مخکې نافذ شوی، په وروستیو ورځو کې وروسته له هغه له خطرسره مخامخ شو چې حماس اسراییل له شوې هوکړې په سرغړونه تورن کړ او ګواښ یې وکړ چې نور اسراییلي یرغمل به خوشې نه کړي.

اسراییل د دې ګواښ په غبرګون کې په غزه کې د جګړې د بیرته پیلولو ګواښ وکړ. خو حماس چې امریکا او اروپايي ټولنه یې تروریستي ډله بولي، له مصري او قطري چارواکو سره تر خبرو وروسته د پنجشنبې په ورځ وویل چې یرغمل به آزاد کړي. دې ډلې وویل چې منځګړو د ټولو خنډونو د لیرې کولو ژمنه ورسره کړې او ویلې یې دې چې اسراییل به خیمو، طبي وسایلو او نورو اړینو توکو ته اجازه ورکړي چې غزې ته ولیږدول شي.

د حماس اړوند د بندیانو د چارو ادارې ویلي چې اسراییل به د درې یرغملو په بدل کې نن ۳۶۹ فلسطیني بندیان خوشې کړي چې ۳۶ پکې په عمري بند محکوم شوي بندیان دي.

په پام کې ده چې د حماس له خوا یرغمل شوي درې نور اسرایلیان نن د غزې په تړانګه خوشې شي.

د اسراییل او حماس ترمنځ د اوربند د هوکړې له مخې، اسراییل به هم نن د ورځې په وروستیو کې سلګونه فلسطیني بندیان آزاد کړي.

د اسوشیتید پرس آژانس د راپور له مخې د دواړو لورو ترمنځ اوربند چې نژدې څلور اونۍ مخکې نافذ شوی دی، په وروستیو ورځو کې وروسته له هغه له خطر سره مخامخ شو چې حماس ډلې اسراییل له شوې هوکړې څخه په سرغړونه تورن کړ او ګواښ یې وکړ چې روانه اونۍ به نور اسراییلي یرغمل خوشې نه کړي.

اسراییلو د دې ګواښ په غبرګون کې په غزه کې د جګړې د بیرته پیلولو ګواښ وکړ. خو حماس له مصري او قطري چارواکو سره تر خبرو وروسته د پنجشنبې په ورځ وویل چې یرغمل به آزاد کړي.

حماس چې امریکا او اروپايي ټولنه یې تروریستي ډله بولي وویل، منځګړو ورسره د ټولو خنډونو د لیرې کولو ژمنه کړې او ویلې یې دې چې اسراییل به خیمو، طبي وسایلو او نورو اړینو توکو ته اجازه ورکړي چې غزې ته ولیږدول شي.

د حماس اړوند د بندیانو د چارو ادارې ویلي چې اسراییل به د دریو یرغملو په بدل کې نن ۳۶۹ فلسطیني بندیان خوشې کړي چې ۳۶ پکې په عمري بند محکوم شوي بندیان دي.

د ملګروملتونو د اټومي انرژۍ د نړیوالې ادارې IAEA مشر خبرداری ورکوي چې ایران د غني شویو یورانیمو میاشتنی تولید د وسلو د تولید کچې ته نژدې کړی او د دې هیواد د اټومي پروګرام د مخنیوي لپاره یوې موافقې ته د رسیدو لپاره فرصت ډیر کم دی.

د IAEA عمومي رییس رافایل ګروسي پرون (د فبروري ۱۴مه) د مونشن د امنیتي کنفرانس په څنډه کې وویل چې تهران د ۶۰ سلنه غني شویو یورانیمو میاشتنی تولید نږدې اووه چنده زیاتوي.

ګروسي له رویټرز خبري آژانس سره په یوه مرکه کې وویل چې "په راتلونکو څو اونیو کې چې دا اداره د ایران د اټومي پروګرام په اړه خپل بل راپور خپروي، ایران به تر۶۰ سلنې پورې غني شوي شاوخوا ۲۵۰ کیلوګرامه یورانیم ولري."

هغه زیاته کړه "دا یوه څرګنده نښه ده چې موږ یې باید جدي وبولو او نور وخت ضایع نه کړو." ګروسي ټینګار وکړ چې باید پرایران تمرکز وشي.

د اټومي انرژۍ د نړیوالې ادارې مشر د دې میاشتې په پیل کې د ولسمشر ټرمپ اداره او تهران وهڅول چې ډیالوګ ته دې مخه کړي ترڅو په اټومي خبرو کې پرمختګ وشي.