د ایران د اوبو د ادارې یوه ویاند د خپل هېواد "د اوبو ډیپلوماسي" بریالۍ وبلله او ویې ویل چې د اوبو په وروستي موسم کې، چې د میزان له پیل او د سنبلې تر پایه و، له هلمند سیند څخه ۳۰۰ میلیون مکعب متره اوبه ایران ته بهېدلي دي.

د ایران د دولتي خبري اژانس، ایرنا د راپور له مخې، فیروز قاسمزاده وویل، د دې اندازې اوبو رسېدو د اوبو په برخه کې دوی ډاډه کړي دي.
د ایران د اوبو د صنعت ویاند د دوشنبې په ورځ په یوه خبري کنفرانس کې وویل: "د مارچ او اپریل په وروستیو کې په سیمه او افغانستان کې پرېمانه بارانونه سبب شول چې ایران ته کافي اوبه ورسېږي."

قاسمزاده زیاته کړه چې د ایران د سیستان او بلوچستان ولایت د زابل ولسوالۍ د اوبو ډنډونه ډک شوي دي.

سږ کال په افغانستان کې په تېرو ۴ لسیزو کې تر ټولو ډېر بارانونه واورېدل چې له کبله یې په ډېرو سیمو کې سېلابونه وبهېدل او د سرومال تاوانونه یې واړول.

د سپېس‌ ایکس شرکت د دوشنبې په ورځ (د میزان ۲۱مه) خپل یوولسم «سټارشیپ» توغندی له ټکساس څخه فضا ته وتوغاوه او هغه یې په بریالیتوب س د هند په سمندر کې راکوز کړ.

دا مخکې تر دې چې د ایلن ماسک سپېس ایکس شرکت د دې ستر توغندي لا پرمختللی ماډل د سپوږمۍ او مریخ د ماموریت لپاره وکاروي، د هغه وروستی امېښت و.

سټارشیپ د مازدیګر په ۶:۲۳ د ټکساس له «سټاربېس» اډې څخه وتوغول شو.

له توغولو وروسته، د راکټ د لومړۍ برخې پیاوړی بوستر، چې «سوپر هیوي» نومېږي، له اوو دقیقو وروسته د مکسیکو په خلیج کې د اوبو پر سطحه خوندي کښېناست. ورپسې د راکټ دوهمه برخه، چې هغه هم د «سټارشیپ» په نوم یادیږي، فضا ته ولاړه، ازمیښتي ماموریتونه یې ترسره کړل.

ناسا پلان لري چې له دغه ستر سټارشیپ څخه، چې تر اوسه د نړۍ تر ټولو ستر او ځواکمن توغندی ګڼل کېږي، د دې لپاره کار واخلي چې یو ځل بیا فضا ستورمزلي سپوږمۍ ته واستوي. دغه توغندی د ایلن مسک د هغه سترې موخې بنسټیز عنصر هم دی چې غواړي انسانان تر مريخ ورسوي.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ د دوشنبې په ورځ وویل چې که ایران خبرو اترو ته چمتو شي، واشنګټن به بندیزونه ترې لرې کړي.

هغه په مصر کې د غزې د سولې په کنفرانس کې له ګډون څخه مخکې وویل چې تهران "زیانمن او ستړی" دی او کولی شي د منځني ختیځ د سولې له پلان سره یوځای شي.

ټرمپ د اسراییلو پارلمان ته په خپله وینا کې له ایران سره د سولې د ټینګښت هیله هم څرګنده کړه، ټینګار یې وکړ چې تهران باید خپلو ګاونډیانو ته ګواښ کول ودروي او د اسراییلو شتون ومني.

دا څرګندونې وروسته تر هغه کیږي چې امریکا په چنګاښ میاشت کې د ایران پر دریو اټومي بټیو بریدونه وکړل او وې ویل، په بشپړ ډول له یې له منځه یوړې.

پاکستان یوځل بیا د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ د نوبل د سولې جایزې ته نوماند کړ.

د پاکستان صدر اعظم شهباز شریف د دوشنبې په ورځ وویل، غواړي د غزې جګړې په پای ته رسولو کې د ښه رول ادا کولو له کبله ټرمپ دغې جایزې ته نوماند کړي.

شریف د مصر په شرم الشیخ کې د غزې د اوربند په اړه جوړه شوې غونډه کې وویل" نن د معاصر تاریخ یوه لویه ورځ ده، ځکه سوله د ولسمشر ټرمپ له نه ستړې کیدونکو هڅو وروسته ټینګه شوه، ریښتیا هم ټرمپ د سولې او ثبات سړی دی"

دا دویم ځل دی چې اسلام اباد ټرمپ د نوبل د سولې جایزې ته وړاندیز کوي.

تر دې وړاندې په جون میاشت کې د هند او پاکستان له څلور ورځنۍ جګړې وروسته پاکستان ټرمپ، چې د جګړې پای ته رسیدو کې یې منځګړیتوب وکړ، دغې جایزې ته وړاندیز کړی و.

ټرمپ او نورو منځګړو پرون دوشنبه په مصر کې د غزې د اوربند سند لاسلیک کړ.

د امریکا متحده ایالتونو ولسمشر ډونالډ ټرمپ د اسراییلو پارلمان ته وویل چې په اتو میاشتو کې یې اته جګړې پای ته ورسولې.

هغه په خپله وینا کې زیاته کړه چې اسراییلي یرغمل راخوشې شوي نو ځکه هم اتمه جګړه د ده په نظر پای ته ورسېده.

د اسراییلو په پارلمان کې د ټرمپ تود هرکلی وشو.

ښاغلي ټرمپ د غزې د جګړې په پای ته رسولو کې د ټولو ښکېلو مرکچیانو له هغې ډلې د امریکا د منځني ختیځ د ځانګړي استازي سټیف ویټکاف او څو نورو چارواکو او شخصیتونو هڅې وستایلې.

تمه ده ټرمپ نن د ورځې په جریان کې د مصر شرم الشیخ ته سفر وکړي څو د سولې په سرمشریزه کې برخه واخلي.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ د منځني ختیځ د سفر په درشل کې نن دوشنبه اسراییل ته ورسېد.

د اسراییل صدر اعظم بنیامین نتنیاهو په بن ګوریون هوایي ډګر کې د ټرمپ هرکلي ته راغلی و.

نوموړی لږ وروسته تر هغه اسراییل ته ورسید چې حماس ډلې، چې متحده ایالتونه او اروپایي ټولنه یې ترهګر بولي، ۷ یرغمل شوي کسان د سره صلیب له لارې اسراییلي پوځ ته وسپارل.

حماس ویلي، نن دوشنبه به ټول ۲۰ ژوندي پاته یرغمل شوي اسراییلیان، چې غزه کې ساتل کیږي، د څه باندې ۱۹۰۰ فلسطيني بندیانو په بدل کې ازادوي.

ټرمپ د ورځې پای کې د مصر شرم الشیخ ته ځي او هلته به د مصر له ولسمشر عبدالفتاح السیسي سره یوځای د غزې د اوربند په اړه د یوه کانفرانس مشري وکړي.

دغه کانفرانس کې د فرانسې، جرمني، بریتانیا مشران او د ملګرو ملتونو سرمنشي انتونیو ګوتیریش هم ګډون کوي.

حماس نن په غزه کې د سره صلیب نړیوالې کمیټې ته اووه اسراییلي یرغمل وسپارل، چې له اسراییل سره د اوربند د لومړي پړاو یوه برخه ده.

اسراییل هم د اوربند د موافقې له مخې له خپلو زندانونو څخه سلګونه فلسطیني بندیان خوشې کوي.

د اسراییل او حماس ترمنځ د اوربند موافقه په غزه کې د دوه کلنې جګړې د پای ته رسولو پر لور تر ټولو مهم ګام دی.

د دې موافقې هدف د امریکا د ولسمشر ډونالډ ټرمپ د ۲۰ مادو د سولي د پلان پر بنسټ د تلپاتې سولې لپاره لاره هوارول دي.

د اسراییل پوځ تایید کړه چې هغه اوه تنه یرغمل شوي چې حماس نن دوشنبې سهارمهال په غزه کې آزاد کړي او د سره صلیب نړیوالې کمیټې ته سپارلي و، اوس له دوی سره دي. ټاکل شوې حماس نن نور ژوندي دیارلس یرغمل شوي هم خوشې کړي. دې ډلې نن مخکې د شلو اسراییلي یرغملو نوملړخپورکړی و.

حماس د دوشنبې په ورځ د هغو ۲۰ ژوندیو یرغمل شویو لیست خپور کړچې ټاکل شوې د شوې موافقې له مخې نن آزادشي.

متحده ایالات او اروپايي ټولنه حماس د یوه تروریستي سازمان په توګه پیژني.

د سره صلیب کاروانونه د اسراییلي یرغمل شویو کسانو د ورسپارلو لپاره غزې ته په لاره دي.

په سلګونو کسان د دوشنبې په سهار په تل ابیب کې راټول شوي وواو په غزه کې د وروستیو یرغمل شویو کسانو د بیرته ورستنیدو په تمه وو.

د حماس او اسراییلو ترمنځ د لاسلیک شوې موافقې د لومړي پړاو له مخې حماس به د نږدې ۲۰۰۰ فلسطیني بندیانو د خوشې کولو په بدل کې اسراییلي یرغمل خوشې کړي.

حماس د ۲۰۲۳ کال د اکتوبر په ۷مه پر اسراییل د خپلو خونړیو بریدونو په ترڅ کې لسګونه یرغمل نیولي دي. یوشمیر یرغمل شوي کسان په توقیف کې مړه شوي دي.

په پام کې ده چې د نړۍ د له شلو زیاتو هیوادونو مشران د دوشنبې په ورځ د مصرپه شرم الشیخ کې په هغه غونډه کې ګډون وکړي چې په غزه کې د جګړې د پای ته رسیدو په هدف پلان شوې ده. د مصرد ولسمشرۍ له دفتره د شنبې د ورځې ناوخته په خپره شوې خبرپاڼه کې همدارانګه ویل شوي چې د امریکا ولسمشرډونالډ ټرمپ او د مصر ولسمشرعبدالفتاح السیسي به د شرم الشیخ د غونډې چې هغه یې د سولې سرمشریزه بللې، مشري کوي. د خبرپاڼې له مخې د دغې سرمشریزې هدف، په غزې تړانګه کې د جګړې پای ته رسول او منځني ختیځ کې د سولې او ثبات لپاره د هڅو پیاوړي کول دي. د فرانسې ولسمشرایمانویل مکرون او د ملګروملتونو سرمنشي انتونیو ګوتیریش له مخکې په دې غونډه کې خپل ګډون تایید کړی دی. د یوشمیرنورو مشرانو ترڅنګ د ترکیې ولسمشر، د بریتانیا، جرمني اوهسپانیا صدراعظمانو ته هم په دې غونډه کې د ګډون بلنه ورکړل شوې ده.

ولسمشرټرمپ مخکې ویلي وچې له اسراییل څخه له کتنې وروسته به په غزه کې د سولې د تړون د لاسلیک په مراسمو کې د ګډون لپاره مصرته لاړشي. د غزې لپاره د نوموړې د طرحې د لومړي پړاو له مخې به چې ښکیلو اړخو پرې موافقه کړې، په غزه کې دوه کلنه جګړه درول کیږي، حماس به پاتې ټول یرغمل خوشې کوي او اسراییل به یې هم په بدل کې له خپلو زندانونو په سلګونو فلسطیني بندیان آزادوي.

د فلسطیني حماس ډلې یو جګپوړی چارواکی وايي، د دوشنبې په ورځ به د هغو اسراییلي یرغملو د خوشې کولو بهیر پیل شي چې په غزه کې ساتل کېږي.

اسامه حمدان پرون شنبې فرانسپرس خبري آژانس ته وویل، د لاسلیک شوې موافقې په اساس د بندیانو تبادله له هوکړې سره سم د دوشنبې په ورځ پیلېږي.

د موافقې له مخې په لومړي پړاو کې به حماس اسراییلي یرغمل د نژدې دوه زره فلسطیني بندیانو په بدل کې خوشې کړي. اسراییل باور لري چې شل تنه یرغمل لاهم ژوندي دي.

حماس ډلې د اسراییلو پر قلمرو د ۲۰۲۳ کال د اکتوبر د اوومې د برید پرمهال لسګونه اسراییلیان یرغمل کړي وو.

د مصر تفریحي ښار شرم الشیخ ته نژدې په یوه ترافیکي پېښه کې ۳ تنه قطري ډپیلوماتان وژل شوي دي.

دوو امنیتي سرچینو نن رویټرز خبري آژانس ته وویل، په پېښه کې دوه نور قطري ډیپلوماتان هم ټپیان شوي دي.

د سرچینو په وینا د دې ډيپلوماتانو موټر له ښاره ۵۰ کیلومتره لیرې اوښتی و.

تراوسه روښانه نه ده چې آیا دا ډيپلوماتان د قطر د مرکچي پلاوي غړي وو، که نه.

د قطر یوه پلاوي په دې وروستیو کې د غزې د جګړې د پای ته رسولو په هدف د امریکا د ولسمشر ډونالډټرمپ د سولې د طرحې په چوکاټ کې په شرم الشیخ کې د اسراییلو او حماس ډلې ترمنځ خبرو کې منځګړتوب کاوه.

په پام کې ده چې سبا دوشنبې په شرم الشیخ کې د دې طرحې د بشپړولو لپاره نړیواله ناسته جوړه شي.