د افغانستان او زمبابوې ترمنځ د پیل شوې ټيسټ لوبې په دویمه ورځ د کوربه لوبډلې د توپوهنې لومړۍ پاڼۍ پای ته ورسېده او ۵۸۶ منډې یې وکړې.

دا په یوه پاڼۍ کې د زمبابوې لپاره تر ټولو زیاتې منډې دي. دغه سیالي چې د ډسمبر په ۲۶مه نېټه پیل شوې ده، زمبابوې د پچې تر ګټلو وروسته توپوهنه غوره کړه.

د زمبابوې په توپوهونکو کې شان وېلیمس ۱۵۴، براین بینیټ ۱۱۰، ګرېګ اېروېن ۱۰۴ او بین کرن ۶۸ منډې وکړې.

د افغان توپ اچونکو له ډلې الله محمد غضنفر۳، نوید ځدراڼ، ظاهرخان او ضیاالرحمن اکبر دوه ـ دوه او عظمت الله عمرزي یوه وېکټ واخیسته.

د دې ټيسټ لوبې لا هم درې نورې ورځې پاتې دي، افغانستان به په څو شېبو کې د خپلې توپوهنې لومړۍ پاڼۍ پیل کړي.

د ویلو ده چې په دې ټيسټ لوبه کې د افغانستان له لوري صدیق اتل، عظمت الله عمرزی او الله محمد غضنفر د لومړي ځل لپاره لوبه کوي.

د ملګروملتونو د خوړو اوکرڼې اداره، FAO وایي چې د دې ادارې د کار په بدل کې د نغدو پیسو د ورکولو فعالیتونو ۱۴۷ زره کسانو ته لنډمهاله کارونه رامینځ ته کړي چې له دې لارې په روان ۲۰۲۴ کال کې د افغانستان کلیوالي اقتصاد ته ۱۴ نیم ملیون ډالره داخل شوي دي.

د افغانستان لپاره د دې ادارې څانګې نن- د مرغومي ۷مه پر خپله ایکس پاڼه ولیکل چې کلیوالي ټولنې وده کوي ځکه دوی له نغدو پیسو او هم د زیربناوو له ښه کیدو څخه ګټه پورته کوي.

د ملګروملتونو دغې مرستندویه ادارې پرون پنجشنبې پرهمدې پاڼه لیکلي و، چې په ۲۰۲۴ کال کې یې د اوبو د زېرمه کولو دوه میلیونه واړه اولوی ډنډونه، ۲۲۷۵ چیک ډیمونه اود سیندونو د غاړو د پخولو په ګډون ۴۸ کیلومتره کانالونه جوړکړي دي.

د دې ادارې په وینا دغه پانګونه له دې سره مرسته کوي چې ترځمکې لاندې اوبه زیاتې، د اوبوخور سیسټمونه ښه او په ټول افغانستان کې د اوبو مدیریت ښه شي.

د ملګروملتونو د ماشومانو د ملاتړوجهي صندوق یونیسف وایي، د دې خطرشته په افغانستان کې د خوړو نا امني لا زیاته شي.

یونیسف په یوه راپور کې چې د ملګروملتونو ریلیف ویب ویبپاڼې خپور کړی اټکل کوي چې په ژمي کې به د ورښت کچه له متوسطې اندازې کمه وي او تر پسرلي پورې به دوام وکړي چې په نتیجه کې به یې د واورو او ابو زېرمې کمې شي او داحالت به د پسرلي ترپایه دوام وکړي.

یونیسف د خوړو د نا امنۍ د احتمالي زیاتیدا د ځینو نورو عواملو لکه د خوندیتوب د امکاناتو د کموالي، خراب اقتصادي وضعیت، لومړنیو خدمتونو ته د نه لاسرسي، طیبعي خطرونو، د اقلیم له امله د پېښېدونکو زیانونو او همدارنګه د سیمه ییزو سیاسي تحرکاتو یادونه هم کړې چې په وینا یې د افغانانو د رغیدو پروړتیا ناوړه اغیز کوي.

یونیسیف دا هم ویلي چې ۱۴،۸ ملیونه کسان به چې د افغانستان د وګړو ۳۲ سلنه جوړوي، د ژمي په میاشتو کې بیړنیو بشري مرستو ته اړتیا ولري. د خوړو نړیوال پروګرام بیا ویلي په را روان ۲۰۲۵ کال کې به په افغانستان کې نژدې ۲۳ ملیون وګړي بشري مرستو ته اړتیا ولري.

د زیمبابوې او افغانستان د کرکټ د ملي ټیمونو ترمنځ نن د ټسټ لوبې دوهمه ورځ ده.

پرون د زیمبابوې لوبډلې د څلورو لوبغاړو په سوځیدو درې سوه درې شپيته منډې جوړې کړې.

د افغانستان له لورې اله محمد غضنفر دوې ویکټې او نوید ځدران او ظاهر خان یوه یوه ویکټه اخیستې ده.

دا پنځه ورځنۍ لوبه د زیمبابوې په بلاوایو ښار کې شروع شوې ده.

افغان لوبډلې د زیمبابوې له ټیم څخه د دې سفر په ترڅ کې د درې پنځوس اورونو او درې شل اورونو لړۍ ګتلې دي.

په پام کې ده چې د دواړو لوبډلو ترمنځ دوې ټسټ لوبې وشي چې دوهمه یوه یې د جدي په دیارلسمه پیلیږي.

د افغانستان د فوټبال د اتلانو لیګ د څلورم فصل په اوومه اوونۍ کې پرون ماسپښین هم دوې مسابقې وشوې.

په لومړۍ هغه کې د هرات د صرافانو ټیم د سرپل له خدیم اف سي ټیم سره خپله لوبه ۲-۲ مساوي کړه.

په دویمه مسابقه کې د هرات د سرخ پوشان خوافي لوبډلې د کندهار له عینو مېنې صفر د یو په وړاندې لوبه وګټله.

د افغانستان د فوټبال د اتلانو لیګ د څلورم فصل سیالۍ د هرات په کوربه توب د ۱۲ لوبډلو په ګډون سره د لیندۍ/ قوس پر ۱۶مه پیل شوې.

د ایران د بشري حقونو یوه اداره وايي، د یوه بل افغان وګړي په اعدام سره، په روان میلادي کال کې په ایران کې د اعدام شویو افغانانو شمېر ۷۱ تنو ته ورسېد.

د هه‌نگاو په نوم د ایران د بشري حقونو غیردولتي بنسټ، پرون پنج شنبه په یوه راپور کې ویلي، چې د شېراز په عادل اباد مرکزي زندان کې د چهارشنبې په ورځ د یوه افغان په ګډون دوه بندیان اعدام شول.

په راپور کې ویل شوي، د کاتب سیدنیان په نوم افغان وګړی د "عمدي قتل" په تور اعدام شوی دی.

د بشري حقونو سازمانونو او مدافعانو تر دې مخکې ویلي، چې په ایران کې د تورنو کسانو د دوسیو د څېړلو بهیر عادلانه نه دی او اکثره تورن کسان نه شي کولی چې مدافع وکیل ولري.

په افغانستان کې د ملګرو ملتو مرستندوی پلاوی وایي چې د سې شنبې په شپه د پکتیکا په برمل ولسوالي کې د پاکستاني الوتکو په برید کې په لسګونو ملکیان وژل شوې دي.

یوناما نن په یوه بیان کې وویل چې نړیوال قوانین پوځي ځواکونه اړباسي چې د عملیاتو پرمهال د نظامي او ملکي کسانو توپير وکړي او داسې هڅې وکړي چې ملکیانو ته زیان ونه رسیږي.

د طالبانو مرستیال ویاند حمد اله فطرت د چین سینهوا اژانس ته پرون وویل چې د پکتیکا په برمل ولسوالي کې د پاکستان د جنګي او ډرون الوتکو په بریدونو کې یو پنځوس تنه وژل شوي او شپږ تنه نور ټپيان دي. تر دې مخکې د وژل شویو شمیر شپږ څلویښت تنه یادیده.

یوناما د دې پیښې د څیړنې غوښتنې کړې ده او ویلي یې دي چې د داسې پيښو د مخنیوي او د قربانیانو د حقونو د حفاظت لپاره تحقیقات ضروري دي.

د ملګروملتونو د خوړو او کرڼې اداره، FAO وایي، روان ۲۰۲۴ م کال یې په افغانستان کې د معیشیت د خوندیتوب لپاره ۶،۸ میلیونه څاروي واکسین کړي دي.

د افغانستان لپاره د دې ادارې څانګې نن پنجشنبې په خپله ایکس پاڼه یا پخواني ټویټرکې لیکلي چې دوه ملیونه غواګانې، درې ملیونه پسونه او وزې، اته لکه شیدې ورکونکې غواګانې او یوملیون څاروي له چینجو څخه د پاکیدو پخاطر واکسین شوي دي.

د ملګروملتونو دې ادارې ویلي چې واکسینونه څاروي خوندي کوي او هم د ملیونونو کسانو لپاره د خوړوخوندیتوب تضمینوي.

په افغانستان کې د معیشیت د خوندیتوب لپاره د ملګروملتونو د مرستندویه ادارو د هڅو سره سره د خوړو نړیوال پروګرام او یوشمیرنورو ادارو خبرداری ورکړی چې په را روان ۲۰۲۵ کال به هم په افغانستان کې نژدې ۲۳ ملیون وګړي بشري مرستو ته اړتیا ولري.

د ایران پولیسو په تهران ښار کې د یوه افغان کډوال کافي تړلې ده.

د تسنیم خبري اژانس د راپور له مخې د خانه کابل په نوم دغه کافي پرون چهارشنبه د جواز نه درلودو او د غیر مجوزو کسانو د استخدام له کبله مهرولاک شوه.

ایراني چارواکي هغو افغان کډوالو ته چې اسناد نه لري، د غیر مجوز اتباعو خطاب کوي.

خبر کې راغلي چې دغه کافي د افغان کډوالو د ټولیدو او بنډارونو ځای و.

تر دې وړاندې ایراني چارواکو په یزد ښار کې شاوخوا شل هغه سوداګریز مرکزونه مهرولاک کړي وو چې بې اسناده کډوال یې په کار ګمارلي وو.

ایران په دې وروستیو کې پر افغان کډوالو کړۍ تنګه کړې او ګڼ شمېر دغه کډوال یې نیولي او اخراج کړي یې دي.

د طالبانو د حکومت د عامې روغتیا وزارت وايي چې د افغانستان د کلیوالي سیمو ۷۲ سلنه نفوس لومړنیو او ثانوي روغتیايي خدمتونو ته لاسرسی نه لري.

دې وزارت په یوه راپورکې چې پرون چهارشنبې یې خپورکړی ویلي چې د هیواد له ۴۰۰ ولسوالیو څخه، یوازې ۹۳ یې روغتونونه لري.

د دې وزارت په خبره په کلیوالي سیمو کې د روغتونونو د نشتوالي له امله، ناروغان ډیری وختونه ان د کوچنیو روغتیايي ستونزو د درملنې لپاره ولایتي مرکزونو ته سفر کوي.

دې وزارت په لرې پرتو سیمو کې د روغتیایي خدماتو د پراخولو پراړتیا په ټینګار سره، ویلي چې د طالبانو د مشر هبت الله اخندزاده لخوا په ولسوالیو کې د ۳۱۸ روغتونونو د جوړولو لپاره بودیجه ځانګړې شوې او د قانوني او اداري پروسو له بشپړیدو وروسته به د دغو روغتونونو د جوړولو چارې پیل شي.

د عامې روغتیا وزارت په وینا، اوس مهال په هیواد کې د ټولو روغتونونو د بسترونو ظرفیت ۱۳۰۰۰ ته رسیږي چې تمه ده د نویو روغتونونو په جوړولو سره به پرې ۱۰۰۰۰ نوربسترونه اضافه شي.

د عامې روغتیا وزارت د افغانستان په لیرې پرتو سیمو کې خلکو ته د روغتیایي خدمتونو د کموالي خبره داسې مهال کوي چې په دې وروستیو کې یې ښځې د طبي زده کړو په مرکزونو کې هم له زده کړو منع کړي دي.

د ملګرو ملتونو امنیت شورا څه کم دوه اونۍ مخکې د طالبانو له خوا له طبي زده کړو څخه د ښځو د منع کولو پر وروستۍ پریکړې ژوره اندیښنه ښودلې او ویلي و چې په نتیجه کې به یې په دې هیواد کې په ملیونونو ښځې او نجونې له روغتیایی خدمتونو څخه بې برخې شي.