د افغانستان د هواپېژندنې اداره اټکل کوي چې نن او سبا به د هېواد په ۱۹ ولایتونو کې واورې او بارانونه ووري.

د طالبانو د حکومت د ترانسپورت او هوايي چلن وزارت نن پر خپله ایکس پاڼه په یوه بیان کې ویلي دي چې په کونړ، نورستان، لغمان، کاپیسا، پنجشیر، تخار، بدخشان، کندز، بغلان، میدان وردګو، پروان، سمنګان، بامیان، بلخ، سرپل، غور، فاریاب، جوزجان او بادغیس ولایتونو او همداراز په سالنګونو کې به د واورې کچه د ۱۰ او ۴۰ سانتي مترو او د باران کچه د ۱۵ او ۲۵ م. م ترمنځ وي.

همدې وزارت په یوه جلا بیان کې ویلي دي چې نن او سبا (د سلواغې لسمه) په سالنګونو او د هېواد په لویدیځو، جنوبي او شمال ختیځو سیمو کې د سختو بادونو اټکل کېږي. د شوي اټکل له مخې د دې بادونو سرعت به په ساعت کې د ۵۰ او اتیا کیلومترو ترمنځ وي.

د افغانستان کرکټ بورډ عمومي رئیس میرویس اشرف او د دې ادارې یو شمېر کارکوونکو د دوشنبې په ورځ، د دلوې د میاشتې اتمه نېټه، د علي رضا اساهي کور ته لاړل او د هغه له اولادونو او نورو د کورنۍ غړو سره یې غمشریکي وکړه.

ویل شوي چې د افغانستان کرکټ بورډ د علي رضا اساهي د کورنۍ د ملاتړ لپاره درې زره امریکایي ډالر ځانګړي کړي دي.

تر دې وړاندې د ملي لوبډلې لوبغاړو، راشد خان ، ګلبدین نایب، او رحمن الله ګربز، هم د علي رضا اساهي له کورنۍ سره د مرستې ژمنې کړې وې.

رضا اساهي، چې د نړۍ د باډي بیلډینک په برخه کې دوه ځله د مخکښو اتلانو په کټګورۍ کې قهرمان پاتې شوی و، د دلو طمیاشتې په څلورمه نېټه د کابل په ښار کې د زړه حملې له امله ومړ.

د طالبانو د حکومت د امر بالمعروف او نهی عن المنکر وزارت خبر ورکړی چې د موسیقۍ یوشمېر الې او د ښځو ۹۰۰ کیلوګرامه وېښته یې سوځولي دي.

د یاد وزارت په یوه تازه بیان کې ویل شوي چې د کابل په ده سبز ولسوالۍ کې د شکایتونو د اورېدو د ریاست کارکوونکو دا موسیقي الې او وېښته ترلاسه کړي وو. وزارت زیاته کړې چې دا توکي یې په وروستیو ورځو کې سوځولي دي.

دا لومړی ځل دی چې طالبان د ښځو د وېښتو د سوځولو خبر ورکوي، خو د ۲۰۲۱ کال د اګست میاشتې راهیسې چې طالبان بیا پر افغانستان واکمن شوي، څو ځله یې د موسیقۍ الې سوځولي او ویجاړ کړي دي.

په یوه تازه څېړنه کې چې د افغانستان د بشري حقونو مرکز خپره کړې، په افغانستان کې د نجونو پر تعلیم د بندیز په اړه د جهادي مدرسو د منفي او خطرناک اغېز په اړه خبرداری ورکړل شوی دی. د څېړنې په وینا، دا مدرسې د افغان ځوانانو پر ذهنیتونو جدي اغېز لري.

د یاد مرکز له خوا خپره شوې څېړنه، چې "د طالبانو تر واکمنۍ لاندې افغانستان کې باکیفیته زده کړو ته د ښځو د لاسرسي" تر عنوان لاندې ترسره شوې، وايي چې طالبانو د ښوونځیو تعلیمي محتوا بدله کړې او ځینې مهم مسایل یې ترې لرې کړي دي. په څېړنه کې دا هم ادعا شوې چې په افغانستان کې د جهادي مدرسو شمېر تر رسمي اعلان شویو شمېر څو ځلې زیات دی.

د طالبانو د پوهنې وزارت په دې اړه ویلي چې په ټول افغانستان کې څه باندې ۲۱ زره مدرسې فعالې دي.

د افغانستان د بشري حقونو مرکز د پرځېدلي جمهوري نظام د لوی څارنوال فرید حمیدي، د طالبانو له خوا د منحل شوي د بشري حقونو د خپلواک کمیسیون د پخوانۍ مشرې سیما سمر، او د همدې کمیسیون د یوه کمیشنر موسی محمودي له خوا جوړ شوی دی.

د طالبانو د حکومت د امربالمعروف او نهی عن المنکر وزارت د افغانستان لپاره د ملګروملتونو د مرستندوی دفتر یوناما هغه راپور رد کړی چې وايي د افغان ښځو پر حقونو محدودیتونه زیات شوي دي.

یوناما د ۲۰۲۴ کال د اکتوبر او ډسمبر میاشتو په اړه په یوه درې میاشتني راپور کې ویلي چې په دې موده کې واکمنو طالبانو پر ښځو او نجونو محدودیتونه زیات کړي دي. په راپور کې د ښځو پر تعلیم د بندیزونو، د طبی علومو په موسسو کې د ښځینه زده‌کړو د مخنیوي، او د امربالمعروف د قانون د تطبیق په اړه اندېښنه څرګنده شوې، چې د یوناما په وینا د ښځو او نجونو اساسي آزادۍ زیانمنوي.

د طالبانو د امربالمعروف وزارت نن پر خپله ایکس / پخواني ټویټر پاڼه په یوه بیان کې دا راپور رد کړی او اندېښنې یې بې‌بنسټه بللې دي. په بیان کې د یوناما د راپور هغه برخه له حقیقته لیرې بلل شوې چې وايي ښځې نه‌شي کولای له شرعي محرم پرته بازار ته ولاړې شي. وزارت ویلي چې د امربالمعروف په قانون کې په دې اړه د هېڅ راز محدودیت یادونه نه ده شوې.

د امربالمعروف وزارت له یوناما غوښتي دي چې د طالبانو هغه مثبت اقدامات، لکه د مهر، میراث، جبري ودونو او کورني تاوتریخوالي په برخه کې، له پامه ونه غورځوي.

ازبکستان د افغانستان د طالبانو له حکومت سره موافقه وکړه چې د حیرتان-مزار شریف پر ریللارې د ریلګاډي د تګ راتګ د عملیاتو او ساتنې قرارداد اوږد کړي.

د ازبکستان د ترانسپورت وزارت پرون وویل چې دا موافقه تاشکند ته د طالبانو تر کنټرول لاندې د افغانستان د ریللارو د ادارې د مرستیال محمد اسحاق صاحبزاده د سفر او د ازبکستان د ترانسپورت له وزیر الهام مخاموف سره په کتنه کې وشوه.

د طالبانو د ریللارو د ادارې مرستیال د جنورۍ له ۲۱مې څخه تر ۲۳مې پورې په تاشکند کې و.

په دې کتنه کې د ترانس-افغان ریللارې د پروژې په کار کې د چټکتیا او د راتلونکو مرحلو د پلان په اړه هم بحث وشو.

ترانس افغان هغه پروژه ده چې ازبکستان د افغانستان له لارې له پاکستان سره نښلوي.

د نوي تمدید شوي قرارداد له مخې به، د ازبکستان د ریللارو د ګډ شرکت یوه فرعي اداره، سوګدیانا ټرانس LLC، د حیرتان-مزار شریف ریل پټلۍ مدیریت ته دوام ورکړي. دا ریللار په ۲۰۱۰ کال د ۱۲۹ میلیون ډالرو په لګښت جوړه شوې وه او د بشپړېدو له وخته د سوګدیانا ټرانس له خوا اداره کېږي.

ملګروملتونو ویلي چې تاجکستان باید د افغان کډوالو ایستل ودروي.

ملګروملتو دا غوښتنه وروسته له هغې وکړه چې تاجکستان تېره میاشت لسګونه افغان کډوال بېرته افغانستان ته واستول.

د ملګرو ملتونو د کډوالو لویې کمېشنرۍ (UNHCR) فرانس پریس خبري اژانس ته ویلي چې دوی معلومات ترلاسه کړي چې د دسمبر په میاشت کې له تاجکستان څخه لږ تر لږه ۸۰ افغان کډوال افغانستان ته ایستل شوي دي. دغه اداره زیاتوي چې ډېری ایستل شویو کسانو قانوني اسناد او د کډوالۍ کارتونه هم لرل.

دا اداره زیاتوي چې د ۲۰۲۴ کال تر پایه شاوخوا ۹ زره افغان کډوال په تاجکستان کې مېشت وو.

د طالبانو د حکومت د کانونو او پټرولیم وزارت د بامیان ولایت د سربو او جستو د ۵ کانونو د استخراج قراردادونه له څو شرکتونو سره لاسلیک کړل.

دې وزارت پرون (دوشنبې) په یوه خبرپاڼه کې ویلي چې دا کانونه په یکاولنګ ولسوالۍ کې موقعیت لري او د هغو قراردادونه یې له افغان جرمن، الحرمین، ګاما ایګل، کندهار خوګیاڼي او موسی سلطان شرکتونو سره لاسلیک کړي دي.

ټاکل شوې ده چې یاد شرکتونه پر دغو کانونو یو میلیارد او اووه سوه میلیون افغانۍ پانګونه وکړي.

خبرپاڼه زیاتوي چې دا قراردادونه د ۵ کلونو لپاره دي او بیا تمدید کېدای شي. په خبرپاڼه کې ویل شوي چې د کانونو پروسس به سل په سلو کې دننه په افغانستان کې ترسره کېږي.

د کانونو وزارت زیاتوي چې له یادو کانونو څخه به د حکومت ونډه ۵۱ سلنه وي.

طالبانو له بیا واکمنېدو وروسته د کانونو د استخراج په برخه کې له کورنیو او بهرنیو شرکتونو سره ګڼ قراردادونه لاسلیک کړي دي، خو ځینې کارپوهان د دغو قراردادونو د شفافیت او د افغانستان په کانونو کې د لویو پروژو د عملي کېدو په اړه شک لري.

په افغانستان کې د ملګروملتونو مرستندوی ماموریت- یوناما د نجونو او ښځو له حقونو نیولې تر ملکي تلفاتو، اعدامونو او بدني مجازاتو پورې په افغانستان کې د بشري حقونو د وضعیت په اړه اندېښنه ښودلې ده.

یوناما په دې تازه راپور کې، چې د ۲۰۲۴ کال د اکتوبر او ډسمبر میاشتو ترمنځ موده رانغاړي ویلي چې د دې درې میاشتني راپور د جوړېدو په اوږدو کې واکمنو طالبانو پر ښځو او نجونو محدودیتونه زیات کړل، د طبي علومو په موسسو کې یې د ښځو پر تعلیم بندیز ولګاوه او د امربالمعروف د قانون تطبیق ته یې چې د یوناما په وینا د ښځو او نجونو اساسي آزادۍ زیانمنوي دوام ورکړ.

د راپور له مخې د ۲۰۲۴ کال د پای په دریو میاشتو کې د ښځو او نجونو پر وړاندې د ناموسي وژنو او د کم عمره نجونو د جبري ودونو په ګډون د جنسیت پربنسټ تشدد دوام درلود.

په راپور کې دا یادونه هم شوې چې په دې ترڅ کې د اسلامي دولت ډلې د خراسان څانګې، د ملي مقاومت جبهې او نورو وسله والو ډلو په حملو کې ملکي وګړو ته هم زیان اوښتی دی.

یوناما په خپل راپور کې د دې دریو میاشتو په ترڅ کې پر رسنیو د فشار د زیاتولو لپاره د طالبانو اقدامات هم یاد کړي او ویلي یې دي چې د طالبانو د امربالمعروف او نهی عن المنکر قانون ډېرې رسنۍ اغېزمنې کړې دي.

طالبان د ۲۰۲۱ کال په اګست میاشت کې پر افغانستان له واکمنېدو وروسته د ملګروملتونو او د بشري حقونو د ډلو له پرله پسې انتقادونه سره مخامخ دي خو په چلند کې یې تراوسه هېڅ بدلون نه دی راغلی.

چین ویلي دي چې د پسونو او وزو د تڼاکو د ساري ناروغیو د مخنیوي لپاره یې له افغانستان، پاکستان، فلسطین، نیپال او بنګلدېش څخه د پسونو او وزو او د دې دوو څاریو د غوښې واردول بند کړي دي.

دا بندیز داسې مهال اعلانېږي چې د روغتیا نړیوال سازمان په بېلابېلو هېوادونو کې د ځینو ساري ناروغیو د خپراوي خبرې ورکړ او ورپسې د چین د ګمرکونو عمومي ادارې د جنوري په ۲۱مه په دې اړه یولړ بیانونه خپاره کړل.

د دې بیانونو له مخې چین د غوښې له لویو تولیدوونکو هېوادو لکه غنا، قطر، سومالیا، کانګو، نایجریا، مصر، بلغایا او نورو هېوادونو څخه د غوښې او له جرمني څخه د خنځیر او د خنځیر د غوښې پر وارداتو هم بندیز لګولی.