د ملګرو ملتونو د بندیزونو د څار ډله وايي، داعش او القاعده ترهګرې ډلې په افغانستان کې د خپلو فعالیتونو لپاره خوندې پټنځایونه موندلي شي او دا هیواد د ترهګرۍ سرچینه ده.

دې ډلې پرون چهارشنبې د (جولای په لسمه) په یو راپور کې ویلي، "دا هیواد لا هم د ترهګرو ډلو لپاره د خوندې ځای په توګه پیژندل کیږي".

راپور وړاندې کاږي، "د افغانستان په ډیر شمیر ولایتونو کې د ترهګرو ډلو د فعالیتونو پر وړاندې د طالبانو زغم، ګاونډیو هیوادونو ته د ترهګرۍ د پراختیا لار هواروي."

په راپور کې ویل شوي، القاعده له طالبانو سره له خپلو زړو اړیکو څخه په استفادې پرمختګ ته دوام ورکوي.

د ملګروملتونو د څار ډلې په راپور کې دا هم راغلي چې القاعده ډلې تیر کال د افغانستان په پنځو ولایتونو کې ورزنیز کمپونه جوړ کړي او د خپلو شبکو د بیا تنظیم لپاره د کسانو په جلب و جذب بوخته ده.

طالبانو د ملګروملتونو د بندیزو د څار ډلې د دې راپور په اړه تراوسه څه نه دی ویلي، خو له دې وړاندې يې په ځلونو ویلي، داعش ډ‌له يې ځپلې او نه پریږدي چې د افغانستان خاوره د هیڅ ډلې له لوري د نورو هیوادونو پر ضد وکارول شي.

د ریښتر په کچه ۵ اعشاریه ۵ درجې زلزلې نن د افغانستان ختیځې سیمې یو ځل بیا ولړزولې.

د جرمني د جیولوجیکي موندنو یوې ادارې د دغې زلزلې مرکز د جلال اباد شاوخوا ته په ځمکه کې لس کیلو متره ژور ښودلی دی.

د طالبانو د حکومت رسمي سرچینو تراوسه د نننۍ زلزلې په اړه څه نه دي ویلي.
دا په داسې حال کې ده چې دوه ورځې وړاندې د ریښتر په کچه ۶ درجې زلزلې د افغانستان ختیځې سیمې په ځانګړې توګه کونړ ولایت وځاپه چې خلکو ته یې د سر او مال دروند زیان واړوه.

د طالبانو ویاند ذبیح الله مجاهد نن سه شنبه وویل چې د کونړ په زلزله کې د قربانیانو شمیر ۱۴۱۱ ته پورته شوی او په خبره یې لا هم د ژغورنې او پلټنې هڅې دوام لري.

د امریکا د متحد ایالتونو ولسمشر وایي، ښایي د غزې په جګړه کې اسراییل بریالی وي خو د عمومي افکارو له اړخه دا جګړه بایلي.

ډونالډ ټرمپ په غزه کې د جګړې د ژر تر ژره پای ته رسیدو غوښتنه وکړه.

ولسمشر ټرمپ ډیلي کالر ویپپاڼې ته په مرکه کې چې نن اسراییلي رسنیو خپره کړې ده دا هم وویل چې اسراییل باید د غزې جګړه ختمه کړي، دا جګړه د اسراییل حیثیت ته زیان اړوي.

په ورته وخت کې د بریتاینا د بهرنیو چارو وزیر ډیویډ لامي په غزه کې په رامنځته شوي بشري بحران انتقاد وکړ او د سمدستي اوربند غوښتنه یې وکړه. ده وویل چې فلسطین باید د یوه هیواد به توګه په رسمیت وپيژندل شي.

د اوکراین ولسمشر ولادیمیر زیلینسکي د پنجشنبې په ورځ په پاریس کې له اروپایي مشرانو سره ګوري.

په دې غونډه کې د روسیې د بریدونو د مخنیوي لپاره د امنیتي تضمینونو مساله څیړل کیږي. البته د امنیتي تضمینونو موضوع هغه وخت مطرح کیږي چې د کییف او مسکو ترمنځ سوله وشي.

د ولسمشر زیلینسکي د دفتر د مشر سلاکار میخایلو پودولیاک په ایکسپاڼه کې ولیکل چې ښاغلي زیلینسکي به د اروپایي ټولنې له مشرې اروزلا وان دیر لاین، د ناټو له مشر مارک روټه، د جرمني له صدارعظم فریدریښ میرڅ او د بریتانیا له صدراعظم کایر سټارمر سره د دې تضمینونو په تړاو خبرې وکړي.

د دې غونډې مشري به د فرانسې ولسمشر ایمانویل مکرون او د بریتانیا صدراعظم سټارمر وکړي.

کییف د اوکراین د امنیت لپاره د اروپا د سوله ساتو ځواکونو یا د ناټو په څیر د دفاعي تضمینونو غوښتنه کوي، بل لور ته مسکو له اوږدې مودې راهیسې ټینګار کوي چې په هیڅ حال کې به په اوکراین کې د لویدیځوالو د ځواکونو موجودیت ونه زغمي.

د شانګهای همکارۍ سازمان د خپلې سرمشریزې په ګډه اعلامیه کې ټینګار کړی چې په افغانستان کې د تلپاتې سولې او ثبات د ترلاسه کولو یوازینۍ لاره د ټولو سیاسي ډلو په ګډون د یو ټول شموله حکومت جوړول دي.

د شانګهای همکارۍ سازمان دوه ورځنۍ غونډه د دوشنبې په ورځ د چین په تیانجین بندر کې د نړۍ له ۲۰ څخه د زیاتو مشرانو په ګډون پای ته ورسیده.

دې غونډې ته د طالبانو استازي نه و بلل شوي.

د دې سازمان په ګډه اعلامیه کې په افغانستان کې د سولې او پرمختګ لپاره د نړیوالې ټولنې د هڅو ملاتړ ته چمتوالی څرګند شوی دی.

د شانګهای همکارۍ سازمان، چې په ۲۰۰۱ کال کې تاسیس شو، روسیه، چین، هند، قزاقستان، قرغزستان، تاجکستان، پاکستان، ایران او ازبکستان پکې شامل دي، بیلاروس په ۲۰۲۴ کال کې ورسره یوځای شو. افغانستان او منګولیا په دې سازمان کې څارونکي غړي دي.

د طالبانو د حکومت ویاند ذبیح الله مجاهد نن سې شنبې وویل چې په کونړ کې د وړمې شپې د زلزلې د قربانیانو شمېر ۱۴۱۱ ته ورسېد.

مجاهد پر خپله ایکسپاڼه لیکلي چې د ټپيانو شمیر ۳۱۲۴ ته رسیدلی او په دغه ولایت کې زلزلې نژدې پنځه نیم زره کورونه ویجاړ کړي دي.

د مجاهد په وینا مرګ ژوبله د کونړ په نورګل، چپه دره، څوکۍ، پیچ درې، وټه پور ولسوالیو او اسعد اباد کې اوښتې ده.

د راپورونو له مخې د ژغورنې چارې لا هم روانې دي.

د طالبانو ویاند زیاته کړه چې د بهرنیو مرستو یوه برخه د بیړنیو حالاتو کمیټې ته رسېدلې ده.

بل لور ته په افغانستان کې د ملګرو ملتونو د بشري مرستو همغږه کوونکي اندریکا راتواټ نن وویل، موږ فکر کوو چې په احتمالي توګه اغیزمن شوي کسان به نژدې سلګونو زرو ته ورسیږي ، نوموړي زیاته کړه، هیڅ شک نشته چې د تلفاتو کچه به لوړه شي.

د طالبانو دفاع وزارت ویلي چې د دوشنبې په ورځ یې د هیلیکوپترو په ۸۳ پروازونو کې ۱۰۰۰ تنه ټپيان له زیانمنو شویو سیمو انتقال کړي.

په کونړ کې چې د دوشنبې په شپه زورورې زلزلې ولړزاوه ځینو زیانمنو سیمو ته ځمکنۍ لارې ډېرې پېچلې دي او یواځې د هوا له لارې ورتګ ممکنه دی.

د طالبانو حکومت ویلي چې دوی هڅه کوي د ډېرو پروازونو په ترسراوي سره په سیمه کې ایسار ټپیان او مړي صحي مراکزو ته انتقال کړي.

د لارو خرابولي په سیمه کې د مرستو د رسولو بهیر هم ټکنی کړی او د دوشنبې تر ناوخته هم په زلزله کې د مړو شویو خلکو جسدونه تر خاورو لاندې پاتې وو.

راشدخان په شل اووریزو نړیوالو سیالیو کې د ډېرو ویکټو د ترلاسه کولو ریکارډ جوړ کړ.

د افغانستان د کرکټ لوبډلمشر او د نړۍ مشهوره کرکټر راشدخان په نړیوالو شل اورویزو سیالیو کې ۱۶۵ ویکټې بشپړې کړې.

هغه په دې کار سره پخوانی ریکارډ چې د نیوزیلندي باولر ټېم ساوتي د ۱۶۴ ویکټو وو مات کړ.

راشدخان بېګا د متحده عرب اماراتو په وړاندې لوبه کې درې وېکټې ترلاسه کړې.

خان په تجارتي او غیرنړیوالو شلو اووریزو لوبو کې هم د تر ټولو زیاتو ۶۶۴ وېکټو ریکارډ لري.

د اوکراین ولسمشر ولودیمیر زیلینسکي وویل چې د هیواد د پارلمان د پخواني رئیس اندري پاروبي د وژنې په تور یو مشکوک کس نیول شوی دی.

اندري پاروبي د تیرې شنبې په ورځ د لویف ښار په یوه سړک کې په ډزو ووژل شو.

زیلنسکي تیره شپه پرته له نورو جزئیاتو خپله ایکسپانه کې ولیکل چې د کورنیو چارو وزیر ایهور کلیمینکو او د اوکراین د امنیتي خدماتو ادارې مشر واسیل مالیوک د اندري پاروبي د وژنې په تور د یو شکمن کس د نیولو راپور ورکړی دی.

زیلینسکي ددغه نړیوال شهرت لرونکي سیاستوال قتل "وحشتناکه وژنه" بللی وه او ویلي وو چې "ټول اړین ځواکونه او وسیلې" به د مجرم د نیولو لپاره وکارول شي.

۵۴ کلن اندری پاروبي یو مشهور سیاستوال وو ، او د اوکراین د ۲۰۱۳-۱۴ کالونو ترمینځ موده کې یې د مسکو پلوي حکومت خلاف پاڅون کې چې د میدان انقلاب په نوم پیژندل کیږي مهم رول درلوده.

پاکستان کې د میشتو POR کارت لرونکوافغان کډوالو د پاته کیدو مهلت پرون پای ته ورسیده او اسلام اباد ویلي چې سر له نن به دوی افغانستان ته ستنوي.

ملګري ملتونه وايي شاوخوا یو اعشاریه ۴ میلیونه افغان کډوال پاکستان کې د POR کارتونه لري.

د دې کډوالو د کارتونو موده دوه میاشتې وړاندې، د جون په ۳۰مه پای ته رسیدلې، خو پاکستان یې له تمدید ډډه کړې .

بلخوا د کډوالو لپاره د ملګرو ملتونو عالي کمشنرۍ UNHCR افغانستان ته د ستنوشویو کډوالو اړتیاوو ته د رسیدو لپاره په نړیوالو د مرستې غږ کړی.

د ملګرو ملتونو دغه اداره وايی سږ کال شاوخوا دوه ملیونه او درې لکه افغانان اکثریت د فشار لاندې له ایران او پاکستان خپل هیواد ته ستانه شوي دي.

د UNHCR اداره وايی دغه کډوال داسې یوهیواد ته ستانه شوي چې د استقبال لپاره یې امادګی نلري.

اوکرایني چارواکو د هغه بریدګر لټون پیل کړی چې د اګست په ۳۰مه یې په لویف ښار کې د پارلمان پخوانی رئیس اندري پاروبي وواژه.

د اوکراین ولسمشر ولودیمیر زیلینسکي ددغه نړیوال شهرت لرونکي سیاستوال قتل "وحشتناکه وژنه" وبلله او ویې ویل چې "ټول اړین ځواکونه او وسیلې" به د مجرم د نیولو لپاره وکارول شي.

زیلینسکي په خپله ویډیو وینا کې وویل: "جرم، له بده مرغه، په زیرکۍ پلان شوی وو. خو د قضیې د حل لپاره ټوله وسه کیږي."

هغه وویل چې د امنیتی خدماتو ادارې ته چې په قضیه کې تحقیقات کوي لارښوونه شوې چې دقیق او تایید شوي معلومات په چټکۍ سره خلکو سره شریک شي.

بلخوا د لویف لوی څارنوال میکولا میرټ، وویل چې د روسیې د هرډول احتمالي لاس لرلو په شمول د قتل ټولې محتملې انګیزې څېړل کیږي.

۵۴ کلن اندری پاروبي یو مشهور سیاستوال وو ، او د اوکراین د ۲۰۱۳-۱۴ کالونو ترمینځ موده کې یې د روس پلوي حکومت خلاف پاڅون کې چې د میدان انقلاب په نوم پیژندل کیږي مهم رول درلوده .

نوموړی په ۲۰۱۶ – ۲۰۱۹ کلونو کې د اوکراین د پارلمان رئیس وو.