د امریکا ډیپلوماتیکو سرچینو تایید کړه چي ازبکستان هغه اووه بلک هاک هلیکوپټرونه چې افغان پيلوټانو په ۲۰۲۱ کال کې دکابل ته د طالبانو له ننوتو سره سم، ازبکستان ته وړې وې، متحدو ایالتونو ته سپارلي دي.

تر دې وړاندې د ازبکستان د (کان اوز) رسنۍ د امریکا ددفاع وزارت پر اساس ویلي و چې د افغانستان د جمهوري نظام اووه بلک هاک هیلکوپتر امریکا ته انتقال شوي دي.

طالبانو په وار وار افغانستان ته د دغو ځرخکو د بېرته سپارلو غوښتنه کړې ده.

په تاشکند کې د امریکا د سفارت یوې سرچینې د نوم نه ښودلو په شرط فرانسپرس ته ویلي چې :«موږ دا اووه هلیکوپټرې ترلاسه کړې دي.»

د راپورونو په اساس د ۲۰۲۱ کال په اګست کې افغان پیلوټانو ۴۵ الوتکې او څرخکې ازبکستان ته یووړې.

امریکا ته د اوو هیليکوپترو د سپارلو په ارتباط د ازبکستان چارواکو او طالبانو تر دې دمه څه نه دي ویلي.

د اوکراین ولسمشر د روسیې په کورسک سیمه کې د خپل هیواد د عملیاتو شپږمه میاشت ولمانځله.

ولادیمیر زیلینسکي تېره شپه، د فبروري په شپږمه، وویل چې شپږ میاشتې کیږي چې جګړه د روسیې خاورې ته راوړل شوې ده.

دا عملیات له روسیې سره د سولې په خبرو اترو کې د امتیاز ترلاسه کولو لپاره اوکراین ته یوه ښه وسیله کیدی شي.

اوکراین د اګست په شپږمه د روسیې په کورسک سیمه کې عملیات پیل کړل او د سودژه Sudzha ښار په ګډون ځینې برخې یې ونیولې.

خو زیلینسکي په سیمه کې د روسیې له خوا د ځوابي عملیاتو په اړه څه ونه ویل.

د سویډن ښي اړخي حکومت د جمعې په ورځ (فبروری ۷) وویل چې د زړو په یوه تعلیمي مرکز کې له خونړۍ حملې وروسته غواړي چې د وسلې د ترلاسه کولو قانون سخت کړي.

د سې شنبې په ورځ د سویډن د اوریبرو ښار د زړو په یوه مرکز کې یوه ۳۵ کس په ډزو لس تنه ووژل شول.

د رویټرز خبري اژانس د خبر له مخې، تورن کس ریکارډ انډرسن نومېده، او له ډزو وروسته یې ځان هم وواژه.

پولیسو د مړو او ټپیانو نومونه نه دي افشا کړي خو ویلي یې دي چې دوی هیله لري چې د جمعې په ورځ د پیژندنې پروسه بشپړه شي. د قربانیانو په منځ کې څو تنه هغه عیسویان هم وو چې په سوریه کې د ظلمونو له امله سویډن ته تښتیدلي وو.

پولیس وايي چې دوی تر اوسه پورې د یادې پیښې په تړاو د ایډیالوژیکي انګیزې هیڅ شواهد نه دي موندلي.

د سویډن حکومت په پارلمان کې له خپلو ښي اړخو ملاتړو سره موافقه کړې چې د هغو خلکو لپاره چې د نیمه اتومات وسلو د درلودلو د جواز غوښتنه کوي، د ترلاسه کولو پروسه سخته کړي.

د سمنګان – بلخ پر عمومي لاره په حضرت سلطان په ولسوالي کې د تونس او ۵۸۰ ډوله موټر د ټکر له کبله د ښځو او ماشومانو په ګډون ۳ کسان مړه او ۱۱ نور ټپیان شوي دي.

دا خبره د طالبانو تر کنټرول لاندې باختر خبری آژانس نن د سمنګان ولایت د امنیه قومندانۍ د ویاند حشمت الله رحماني له قوله کړې خو د پېښې دقیق وخت یې نه دی څرګند کړی.

رحماني همداراز ویليچې ټپیان د سمنګان ولایتي روغتون ته انتقال شوي.

ویل کیږي چې د ځینو ټپیانو روغتیايي حالت نازک دی.

سیمه ییزو چارواکو د دې ټرافیکي پیښې علت د موټرچلوونکي بې احتیاطي بللې ده.

په افغانستان کې اکثره ترافیکي پېښې د موټر چلوونکو د بې احتیاطۍ، د لارو د خرابوالي او د ترافیکي مقرراتو د نه راعایتولو له کبله کېږي.

سږنی کال په افغانستان کې د ترافیکي پېښو له کبله کمساری بلل شوی دی.

د لیندۍ په ۲۹ مه د ایمرجنسي وغتیايي سازمان پرون په یوه راپور کې وویل چې د ۲۰۲۱ کال له اګست میاشتې راهیسې، د ترافیکي پيښو شمیر پنځه برابره زیات شوی دی.

که څه هم په راپور کې د ۲۰۲۱ کال د پېښو په اړه څه نه دي ویل شوي خو راغلي چې د ۲۰۲۲ کال د مارچ او ۲۰۲۴ کال د مارچ میاشتې تر منځ، د ثبت شویو اټکلونو له مخې، په ترافیکي پیښو کې ۷۸.۵ سلنه زیاتوالی راغلی دی.

ایمرجنسي زیاته کړې، په دې موده کې د پيښو شمیر له ۲۶۶۲ څخه ۵۵۲۰ ته زیات شوی.

د جرمونو نړیوالې محکمې د جمعې په ورځ په خپلو غړو هیوادونو غږ وکړ چې د ولسمشر ډونالډ ټرمپ له خوا د لګول شویو بندیزونو په وړاندې ودریږي، او دا اقدام یې "خپلواک او بې پرې قضایی کار ته د زیان رسولو هڅه" بللې.

د امریکا د متحدو ایالتونو ولسمشر ډونالډ ټرمپ پرون یو اجرایي فرمان لاسلیک کړی چې د نړیوالې جنایي محکمې پر چارواکو د امریکا او اسراییل په وړاندې د تحقیقاتو د پيلولو له امله بندیزونه لګوي.

په دې فرمان کې راغلې دي چې دغه محکمه د امریکا او د هغې د متحد اسراییل پرضد بې بنسټه غیرقانوني هڅې کوي چې له مخې یې په مستقیمه توګه د امریکا اوسني او پخواني مامورین د پوځیانو په ګډون له خطر سره مخامخوي.

د اسوشیتید پریس خبری آژانس د خبر له مخې، یادې محکمې په یوه بیان کې وویل: "محکمه د خپل پرسونل تر څنګ ولاړه ده او ژمنه کوي چې په ټوله نړۍ کې د ظلمونو میلیونونو بې ګناه قربانیانو ته د عدالت او امید برابرولو ته دوام ورکړي."

ټرمپ په دوه زره شلم کال کې د خپلې ولسمشرۍ په لومړۍ دوره کې هم د نړیوالې جنایي محکمې پر څارنوالې فاتو بنسودا او یوشمیر نورو چارواکو د ویزو بندیز لګولی و. هغه وخت بنسودا په افغانستان کې د امریکایي ځواکونو له لورې د جنګي جنایتونو د تورونو تحقیقات پیل کړي و.

د خیبر پښتونخوا ایالت اعلی وزیر علي امین ګنډاپور د پنجشنبې په ورځ وویل چې په دې ایالت کې د ناامنیو د زیاتوالي لپاره به له فدرالي حکومت سره له مشورې وروسته یوه قبایلي جرګه افغانستان ته واستول شي.

علي امین ګنډاپور وویل چې خیبرپښتونخوا په افغانستان کې د بې ثباتۍ له امله سخته اغیزمنه شوې ده.

د پاکستان جیو نیوز تلویزیون راپور ورکړ چې ګنډاپور په داسې وخت کې افغانستان ته د سولې جرګې د لیږلو په اړه خبرې کوي چې په خیبر پښتونخوا کې د تاوتریخوالي پیښې زیاتې شوي او پاکستان ادعا کوي چې د پولې هاخوا وسله وال په ناامنیو کې ښکیل دي.

په ورته وخت کې، پاکستاني رسنیو د هیواد کې د سرچینو په حواله راپور ورکړی چې د خیبر پښتونخوا حکومت د وړاندیز شوې سولې جرګې په اړه له افغان لوري سره غیر رسمي خبرې اترې پیل کړې دي.

اسلام آباد ادعا کوي چې د تحریک طالبان پاکستان ډله په افغانستان کې پټنځایونه لري، او له هغو څخه په کار اخیستو په پاکستان کې بریدونه کوي.

په افغانستان کې د طالبانو حکومت د پاکستان ادعا رد کړې ده، او ویلي یې دي چې هیڅ هیواد د افغانستان له خاورې څخه نه ګواښل کیږي او پاکستان باید په خپل هیواد کې د ناکرارۍ لاملونه ولټوي.

د امریکا د متحد ایالتونو ولسمشر ډونالډ ټرمپ یو اجرایي فرمان لاسلیک کړی چې د نړیوالې جنایي محکمې پرچارواکو د امریکا او اسراییل په وړاندې د تحقیقاتو د پيلولو له امله بندیزونه لګوي.

په دې فرمان کې راغلې دي چې دغه محکمه د امریکا او د هغې د متحد اسراییل پرضد بې بنسټه غیرقانوني هڅې کوي چې له مخې یې په مستقیمه توګه د امریکا اوسني او پخواني مامورین د پوځیانو په ګډون له خطر سره مخامخوي.

دا فرمان چې پرون لاسلیک شو، پکې دا یادونه شوې ده چې امریکا او اسراییل د نړیوالې جنایي محکمې غړي نه دي.

نړیوالې جنایي محکمې پروسږکال د نومبر په یو ویشتمه د اسراییل د صدراعظم بنیامین نتنیاهو، د هغه د پخواني دفاع وزیر یو او ګالانت او د حماس د پوځي قوماندان محمد ضیف د نیولو حکم صادر کړ. اسراییل وایي چې محمد ضیف وژل شوی دی.

ټرمپ په دوه زره شلم کال کې د خپلې ولسمشرۍ په لومړۍ دوره کې هم د نړیوالې جنایي محکمې پر څارنوالې فاتو بنسودا او یوشمیر نورو چارواکو د ویزو بندیز لګولی و. هغه وخت بنسودا په افغانستان کې د امریکایي ځواکونو له لورې د جنګي جنایتونو د تورونو تحقیقات پیل کړي و.

طالبانو هغه راپورونه تایید کړل چې د بېلابېلو دولتي ادارو یو شمیر اسناد یې هکرانو ترلاسه کړې دي.

د طالب لیکس په نوم د هکرانو یوې پاڼې د طالبانو د امر بالمعروف، اطلاعات او کلتور ، بهرنیو چارو، مالیې او عدلې وزارتونو یو شمیر اسناد ، همداراز د طالبانو د سترې محکمې او د زندانو مربوط یوشمیر اسناد خپاره کړې دي.

د طالبانو د حکومت د مخابراتو او معلوماتي ټکنالوژي وزارت په ایکسپاڼه کې ادعا کړې چې د دوی سیسمتونه خوندې دي او تر ډیره یوشمیر پخواني اسناد خپاره شوې دي.

البته په خپرو شویو اسنادو کې ویل شوي چې د طالبانو په زندانونو کې اتلس زره اته سوه زندانیان دي چې یو زر درې سوه شپږ اویا یې ښځې دي. په دې اسنادو کې د بهرنیو زندانیانو شمیر نهه شپيته یاد شوی چې شپږ یې میرمنې دي.

په خپرو شویو سندونو کې د یوشمیر نورو اسنادو ترڅنګ د طالبانو د حکومت د جګپوړیو چارواکو د پاسپورټونو کاپۍ هم خپرې شوې دي.

دګوګل شرکت د وسلو په جوړولو کې د مصنوعي ځیرکتیا د کارولو بندیز لېرې کړ.

د ګوګل شرکت د پنجشنبې په ورځ د هغه بندیز د لېرې کیدو اعلان وکړ پر مټ يې د وسلو په جوړولو او څارلو وسایلو کې له مصنوعي ځیرکتیا کار اخیستل کیږي.

له دې وړاندې د ګوګل شرکت ځکه د وسلو په جوړلو کې د مصنوعي ځیرکتیا پر کارونې بندیز لګولی و، چې د دې شرکت په ټکو د زیان لامل کیده.

تازه دې شرکت د دغې بندیز د لېرې کیدو د پریکړې دفاع کړې او ویلي دي، "دیموکراتیک حکومتونه باید په ګډه د داسې یوې مصنوعي ځیرکتیا د رامنځته کیدو هڅې وکړي چې ګټه يې د هېوادونو ملي امنیت ته وي".

په وروستیو څو کلونو کې د مصنوعي ځیرکتیا ډير پام پوځي امکاناتو ته ور اوښتی دی.

د رویترز خبري اژانس د خبر پر بنسټ، د روسیې د بهرنیو چارو وزارت د پنجشنبې په ورځ ویلي، له غزې څخه د فلسطینیانو ویستل او د امریکا له خوا د دې سیمې د ملکیت د ترلاسه کولو په اړه د ډونالډ ټرمپ څرګندونې ټکان ورکوونکې دي او دا کار به په منځني خیتځ کې تاوتریخوالی لاپسې زیات کړي.

د امریکا ولسمشر د سه شنبې په ورځ په سپینه ماڼې کې د اسراییلو له صداعظم بنیامین نتنیاهو سره په یوه ګډ خبري کنفراس کې ویلي و، "دغزې ملکیت دې امریکا ته ورکړل شي څو اباده يې کړي".

د روسیې د بهرنیو چارو وزارت ویاندې ماریا زاخاروو ویلي،" د ټکان ورکوونکو څرګندونکو او تخریبي اقداماتو پر ځای دې، د غزې له اړمنو خلکو سره بشري مرستې وشي او د اسراییلو او حماس ترمنځ د اوربند پلي کیدل تضمین شي".

له غزې د فلسطینیانو د وتلو او امریکا ته د دې سمیې د سپارلو په اړه د ډونالډ ټرمپ څرګندونو پراخ غبرګونونه راپاولي دي.

د فلسطینیانو په ګډون یو شمیر هېوادونو ویلي، له غزې د اصلي اوسیدنکو ویستل يې قومي تعصب دی.