د ملګرو ملتونو د بشري حقونو یوې ډلې پرون دوشنبې د پاکستان د پخواني صدر اعظم عمران خان د ژر تر ژره خوشې کېدو غوښتنه وکړه او ویې ویل، نوموړی له محاکمې پرته او د نړیوالو قوانینو خلاف د حبس شپې ورځې تیروي.

د ملګرو ملتونو د بشري حقونو کاري ډلې چې په جنیوا کې مېشته ده، دا غوښتنه د عمران خان د فساد د قضیې تر څېړلو وروسته وکړه، هغه قضیه چې حکم یې تېر کال صادر شو.

عمران خان له ۲۰۲۲ کال راهیسې په بېلابېلو قضیو کې په لاس لرلو تورن شوی او زندان ته اچول شوی دی.

د پاکستان د حکومت له خوا د دې ډلې غوښتنې ته کوم ځواب نه دی ورکړل شوی.

عمران خان د ۲۰۲۳ کال په اګست کې د دولتي سوغاتونو د پلور او د هغو د پيسو د پټولو په تور زندان ته واچول شو.

محکمې حکم عمران خان له سیاسي فعالیته او د تېرې فبرورۍ میاشتې په ټاکنو کې له ګډونه منع کړ.

په کابل کې د ترکیې سفارت وايي، د افغانستان د همغږۍ ډله به نن او سبا په استانبول کې ناسته ولري.

دې سفارت نن د (اپریل۹مه) پر خپلې ایکس پاڼې د دې ناستې د پیل خبر ورکړی او ویلي دي، "په ناسته کې د افغانستان په اړه د نړیوالو ټولنې د لومړیتوبونو، پلانونو او د مرسته کوونکو د فعالیتونو په اړه خبرې اتري کیږي".

وړمه ورځ د افغانستان لپاره د ملګروملتونو مرستندویه ماموریت په یو بیان کې ویلي و، تمه لري د استانبول په ناسته کې د افغانانو لپاره بشري مرستې راټولې کړي.

دا ناسته په داسې حال کې ده، چې د رویترز خبري اژانس د راپور له مخې، د ټرمپ ادارې افغانستان د هغوو هېوادونو په لیست کې شامل کړی نه دی چې د امریکا بشري مرستې ورسره له سره پیلږي.

د ټرمپ حکومت له افغانانو سره بشري مرستې بندي کړي او ویلي دي، له دې مرستو طالبان ګټه اخلي.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ یوځل بیا ویلي، د بګرام هوايي اډه د چین په لاس کې ده.

ټرمپ پرون سه شنبې ګانګرس کې د جمهوري غوښتونکو ملي کمیټې ته په وینا کې ویلي، که چیرته له افغانستانه د امریکايي ځواکونو وتل د هغې د واک پرمهال ترسره شوی وای، هغه به د بګرام هوايي اډه د امریکا په کنټرول کې ساتلې وه.

ټرمپ په خپلو څرګندونو کې د بګرام هوايي اډه د نړۍ یوه له لویو هوايي اډه وبلله.

" ما افغانستان پرېښوده، زه هغه څوک وم چې له افغانستانه وتل مې ممکن کړل، خو د بګرام هوايي اډه مې د افغانستان لپاره نه، بلکې د دې لپاره ساتله چې د چین له هغې سیمې سره چې اتومي وسلې په کې تولیدیږي یو ساعت فاصله لري، دا به ښه نه وه چې دا اډه زموږ په واک کې وای؟ اوس پوهیږم چې چین هغه ترلاسه کړې ده".

له دې مخکې هم د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ د بګرام هوايي اډې په ساتلو تاکید کړی و او ویلي و چې دا اډه اوس د چین په لاس کې ده.

خو د طالبانو حکومت په ځلو د ټرمپ دا ادعا رد کړې او ویلي دي، د بګرام هوايي اډه د بهرنیو په لاس کې نه ده .

په افغانستان کې د امریکايي او ناټو ځواکونو په تیر شل کلن حضور کې د بګرام هوايي اډه د دې ځواکونو له اصلي اډو یوه وه

د ټرمپ ادارې د یو شمیر هېوادونو لپاره د بشري مرستو د لیږد لړۍ بیرته پیل کړې ده.

رویترز خبري اژانس د پنځو باخبرو سرچینو په حواله راپور ورکړی چې د ټرمپ حکومت پرون سه شنبې پریکړې کړې چې لبنان، سوریه، سومالیا، اردن، عراق او ایکوادور ته د بیړنیو خوارکي توکو د مرستې پروګرامونه بیرته پیل کړي.

له دې وړاندې رویټرز خبري اژانس راپور ورکړی و چې د امریکا حکومت پریکړه کړې د خپلو ټولو یا ډیرو بهرنیو مرستو پروګرامونه وتړي.

د رویټرز په ټکو افغانستان د دې هېوادونو په لیست کې شامل نه دی.

له دې مخکې د امریکا د بهرنیو چارو وزارت تایید کړی وه چې د افغانستان لپاره د خوارکي توکو د مرستې پروګرامونه يې ځنډولي دي.

امریکا چې افغانستان ته د بشري مرستو د لیږد تر ټولو لوی ملاتړ کوونکی هېواد و، په داسې حال کې خپلې مرستې ځنډوي چې د ملګروملتونو د بیلابیلو ادارو د راپورونو له مخې په افغانستان کې څه باندې شل میلیونه افغانان بیړنیو بشري مرستو ته اړمن دي.

د دومینیکن جمهوریت چارواکي وايي چې د دې ټاپو په پلازمېنه کې د یوه نایټ کلپ د چت تر نړېدو وروسته، لږ تر لږه ۹۸ تنه وژل شوي او ۱۶۰ نور ټپیان شوي دي.

د راپورونو له مخې، د «جېټ سِټ» په نوم نایټ کلپ چت د سې شنبې سهار وختي د سانتو دومینګو په ښار کې راپریوت، او ژغورونکې ډلې لا هم د ملبې لرې کولو او د مړو او ټپیانو د راایستلو په حال کې دي.

ویل شوي چې دا پېښه هغه مهال رامنځته شوه چې هلته یو کنسرت روان و، او یو شمېر سیاستوال، ورزشکاران او نور کسان پکې ګډون درلود.

خوان مانوئل مندز، چې د بیړنیو حالاتو د عملیاتو مرکز مشر دی، د سې شنبې شپې وویل: "موږ د ملبې د لرې کولو او د خلکو د موندلو کار ته دوام ورکوو. موږ به پرته له ستړیا خلکو ته د رسېدو هڅه کوو."

د ځایي رسنیو د راپورونو له مخې، شاوخوا ۵۰۰ تر ۱۰۰۰ کسانو پورې په دغه کلپ کې موجود وو، چې دا مرګونه پیښه د سې شنبې د سهار شاوخوا ۱۲:۴۴ بجې رامنځته شوه. دغه کلپ د ۷۰۰ ناستو چوکیو او شاوخوا ۱۰۰۰ ولاړو کسانو ظرفیت لري.

د دومینیکن جمهور رئیس څو ساعته وروسته د پېښې ځای ته ولاړ او درې ورځنی ملي ماتم یې اعلان کړ.

د کلپ اداره په یوه اعلامیه کې ویلي چې د دې پېښې د څېړنې په برخه کې به له چارواکو سره «په بشپړه او شفافه توګه» همکاري کوي.

دومینیکن جمهوریت، چې د کارائیب په سیمه کې یو له مهمو سیاحتي ځایونو څخه شمېرل کېږي، په ۲۰۲۴ کال کې له ۱۱ میلیونو ډېر سیلانیان ورغلي دي.

سياحت د دې ټاپو د ناخالص کورني تولید شاوخوا ۱۵ سلنه جوړوي.

د بدخشان ـ تخار لویه لار د شدید ورښتونو او سیلونو د راوتو له کبله تړل شوې ده.

په بدخشان ولایت طبیعي پېښو ته د رسیدنې رییس محمد اکرم اکبري رسنیو ته ویلي، دا لار نن سهار د سیلابونو د جاري کیدو له کبله تړل شوې ده.

ښاغلي اکبري ویلي، د لارې د بیرته خلاصون هڅې روانې دي.

هغه له مسافرو او موټروانانو غوښتي چې د لارې تر خلاصیدو دې بدخشان ولایت ته له سفر کولو ډډه وکړي.

تراوسه د دغو ورښتونو او سیلابونو له کبله د احتمالي تلفاتو او زیانونو په اړه جزیات نشته.

متحده ایالاتو تایید کړه چې د دوی ځانګړی استازی سټیف ویټاکاف به د شنبې په ورځ له ایراني پلاوي سره په غونډه کې برخه واخلي.

د فرانسې خبري اژانس د راپور له مخې، متحده ایالاتو ټینګار کړی چې ویتکاف به د غونډې په جریان کې د ایران د اټومي پروګرام په اړه غوښتنې راپورته کړي او هیڅ ډول خبرې اترې به ونه شي.

د امریکا د بهرنیو چارو وزارت ویاندې ټمي بروس د سې شنبې په ورځ خبریالانو ته وویل چې ویتکاف، د امریکا د ولسمشر ډونالډ ټرمپ ملګری چې د غزې او اوکراین په جګړو کې یې د هغه د استازي په توګه هم دنده ترسره کړې، د شنبې په ورځ په عمان کې له ایراني لوري سره ګوري.

د فرانس پریس اژانس د خبر له مخې، میرمن بروس، د خبرو اترو له پیل څخه مخکې سخت دریځ غوره کړ، ویې ویل: د شنبې په ورځ به یوه غونډه وي، خو "هیڅ مذاکرات نه شته."

د ایران د بهرنیو چارو وزیر عباس عراقچي ویلي دي چې هغه باور لري که چیرې واشنګټن ښه نیت وښيي نو اسلامي جمهوریت کولی شي له امریکا سره یوې موافقې ته ورسیږي.

د امریکا متحد ایالتونه او روسیه به پنجشنبه( د اپریل ۱۰) د ترکیې په استانبول کې د دیپلوماتیکو ماموریتونو په تړاو خبرې وکړي.

د امریکا د بهرنیو چارو د وزارت ویاندې ټمي بروس د سې شنبې په ورځ په واشنګتن کې خبریالانو ته وویل چې د مسکو او واشنګتن پلاوي به د سفارتونو د چارو د فعالیتونو په اړه د دوهم ځل لپاره سلامشورې وکړي.

اغلې بروس زیاته کړه چې په دې خبرو کې به پر بلې هیڅ سیاسي یا امنیتي موضوع بحث ونه شي او نوموړې ټینګار وکړ چې د اوکراین جګړه په دې اجنډا کې بیخي شامله نه ده.

د بشري حقونو یو شمېر سازمانونو او ډلو د یوې اونۍ په ترڅ کې له پاکستانه د زرګونو افغان کډوالو د شړلو په اړه اندېښنه څرګنده کړې ده.

د بشري حقونو د څار ادارې د افغانستان څېړونکې فرشته عباسي وایي: "پاکستان خپل نړیوال مکلفیت له پامه غورځولی دی او خلک هغو ځایونو ته سپاري چې د دوی حقوق هلته له خطر سره مخامخ دي."

عباسي زیاته کړه چې "ټول هغه هیوادونه چې د افغان کډوالو کوربه توب کوي باید دا ومني چې افغانستان د بیرته ستنیدو لپاره خوندي نه دی."

رویټرز راپور ورکړی چې د ملګرو ملتونو د کډوالو عالي کمیشنرۍ (UNHCR) د سې شنبې په ورځ وویل چې د پاکستان حکومت د اپریل له لومړۍ نیټې راهیسې له 8,000 څخه ډیر افغانان له خپلې خاورې ایستلې دي.

اسلام اباد ټولو هغو افغان کډوالو ته خبرداری ورکړی و چې د اوسیدو قانوني اسناد نه لري یا د افغان تابعیت( اې سي سي) کارتونه لري، د مارچ تر ۳۱مې پورې دې له هیواده ووځي، که نه نو دوی به وشړل شي.

د افغانستان او نیپال د کرکټ تر نولس کلونو د کم عمر ملي لوبډلې به نن یوه ورځنۍ لوبه وکړي.

دا نیپال ته د افغانستان تر نولس کلونو د کم عمره ملي ټیم د دې سفر وروستۍ لوبه ده چې په پلازمینه کتمندو کې به ترسره شي.

افغانستان تر دې مخکې په دوو لوبو کې چې د اپریل په دریمه او شپږمه وشوې، نیپال ته ماتې ورکړه.

تر دې لړۍ وروسته به افغان لوبډله په هغو مسابقو کې برخه واخلي چې تر نولس کلونو د لږ عمره کرکټ نړیوال جام د غوراوي لپاره ترسره کیږي.

د طالبانو د کورنیو چارو د وزارت ویاند وایي چې د دوو نیول شویو بریتانیایانو دوسیه محکمې ته سپارل شوې ده.

عبدالمتین قانع اسوشیتد پریس اژانس ته د سې شنبې په ورځ وویل چې د دې دوو کسانو جرم لوی نه دی.

یو نارینه بریتانیایی پیټر رینولډز چې نهه اویا کاله عمر لري له خپلې میرمنې باربي سره چې پنځه اویا کاله عمر لري د فبروري په لومړیو کې په بامیان کې نیول شوي وو. دغو دوو کسانو هلته د زده کړې او روزنې پروګرامونه مخته وړل.

د طالبانو د کورنیو چارو د وزارت ویاند ویلي دي چې د دې دوو کسانو مشکل به که خدای کول ژر حل شي.

دا لومړی ځل دی چې طالبان د دې نیول شوې جوړې د دوسیې په اړه وضاحت ورکوي.