جرمني وایي چې په جنوري کې د مخکینۍ میاشتې پرتله د هغو کسانو شمیر چې له دې هیواد څخه یې د پناه غوښتنه کړې، زیات شوی دی.

د جرمني خبري آژانس د راپورله مخې د کډوالو لپاره د جرمني د فدرالي ادارې د نویو شمیرو له مخې له سوریانو وروسته افغانان د پناه غوښتونکو دوهمه لویه ډله ده.

د دې ادارې په وینا په جنوري میاشت کې ۱۴۹۲۰ کسانو په لومړي ځل په جرمني کې د پناه غوښتنې کړي چې دا د ډسمبرمیاشتې پرتله ۲۲،۵ سلنه زیاتوالی ښیي.

له سوریه والو وروسته افغانان د ټولو پناه غوښتونکو ۱۳ سلنه جوړوي.

جرمني تر اوسه د هغو افغانانو چې د مختلفو دلایلو له امله افغانستان پریږدي او غواړي له قاچاقي لارو ځان اروپایي هیوادونو ته ورسوي، تر ټولو مهم منزل یا مقصد دی.

دا په داسي حال کې ده چې د جرمني د پناه ورکولو له سیاست سره د خلکو او سیاستوالو مخالفت ډېر شوی او مخالفتونو په انتخاباتو کې د مهاجرو د مخالفو ډلو د رایو له ډېرېدو سره مرسته کړې ده.

د طالبانو د حکومت ویاند ذبیح الله مجاهد د دولتي ادارو کارکونکو ته د تنخواوو د ورکولو د پیل خبرورکوي.

ښاغلي مجاهد د جمعې په ورځ پر خپله ایکسپاڼه یا پخواني ټویټر لیکلي چې د دولتي مامورینو تنخواوې به سر له نن شنبې څخه پیل شي.

د هغه په خبره په لومړۍ ورځ به تنخواوې د بهرنیو چارو، حج او اوقافو، د کډوالو او بیرته راستنیدونکو چارو، سوداګرۍ او صنعت، دفاع، لوړو زده کړو، کانونو او پترولیم او مالیې وزارتونو کارکونکو ته توزیع شي.

ښاغلي مجاهد همدارنګه ویلي چې د نورو وزارتونو او ادارو د کارکو,نکو معاشونه به په راتلونکو څلورو ورځو کې اجراشي.

تر دې مخکې د یوشمیر دولتي ادارو کارکو,نکو ازادي راډیو ته ویلي چې ان د مرغومې یا جدې میاشتې تنخواوې یې هم نه دي اخیستي.

د طالبانو د حکومت د ټولګټو وزارت د جمعې په ورځ وویل چې د هرات – کندهار د اوسپنې پټلۍ د سروې او ډیزاین اړوند پنځه قراردادونه یې له پنځو ساختماني شرکتونونو سره لاسلیک کړل.

دې وزارت په خپله ایکسپاڼه یا پخواني ټویټرکې د دغو قراردادونو ټول ارزښت شاوخوا ۲۶۴ میلیون افغانۍ یاد کړی او ویلي یې دي چې د دې څه باندې ۷۳۷ کیلومتره اوږدې پټلۍ د سروې چارې به په اتو میاشتو کې بشپړې شي.

د ریللار په پنځو برخو ویشل شوې. لومړۍ یې له هرات ترشینډنډ ولسوالۍ پورې غزیږي. دوهمه شینډنډ له فراه ولایت سره نښلوي، درېیمه یې تر زرنج ـ غور غوري پورې غږیږي، څلورمه یې ترلشکرګاه او پنځمه یې هم تر کندهارپورې غزول کیږي.

د ټولګټو وزارت ویلي چې د دې پروژې عملي چارې به د هغې د سروې له بشپړیدو وروسته پیل شي.

د اروپایي ټولنې یوه چارواکې وایي، د افغان ښځو د لاسنیوي لپاره له طالبانو سره له تعامل پرته بله چاره نه لري.

دا څرګندونې د دې ټولنې د بهرني سیاست د مشرې ویاندې انیتا هیپر له یورو نیوز سره په تازه مرکه کې کړي دي.

نوموړې ویلي چې په افغانستان کې د اروپایي ټولنې ډیپلوماتیک حضور کولای شي چې د افغانستان له اوسنیو واکمنانو سره ښوونځیو ته د نجونو د ستنیدو په اړه خبرې مخ ته یوسي.

میرمن هیپرهمدارنګه ویلي چې له افغانستان سره د اروپایي ټولنې په بشري مرستو کې هم دې ته پام کیږي چې دغه مرستې د زده کړې د کیفیت پرښه والي او ورته په ځانګړې توګه د نجونو د زیات لاسرسي پرچارو ولګول شي.

د اروپایي ټولنې د بهرني سیاست د مشرې ویاندې ښځو ته د کاري بوختیاوو په برخه کې د دې ټولنې د هڅو یادونه کړې او ویلي یې یې دي چې په افغانستان کې یې ۳۵۰۰ سوداګرې میرمنې روزلې دي.

اروپایي ټولنې له کله چې طالبان پرافغانستان بیا واکمنان شوي، په کابل کې خپل ډیپلوماتیک ماموریت ساتلی او په تیرو څه باندې درې نیمو کلونو کې یې له افغانستان سره په مختلفو برخو کې د په لسګونو ملیون ایرو مرستې کړې دي.

د ایران ستر مشر ایت الله علي خامنه ‌‌یي د خپل هیواد د اټومي پروګرام په اړه له متحدو ایالتونو سره د خبرو احتمال ردکړ او ټینګار یې وکړ چې خبرې به د ایران ستونزې هوارې نه کړي.

خامنه یي د جمعې په ورځ د ایران د هوایي ځواک افسرانو ته په وینا کې وویل چې «موږ باید دا واقعیت درک کړو چې له امریکا سره خبرې اترې زموږ د ستونزو د حل لپاره اغیزمنې نه دي.»

هغه زیاته کړه، دا به عاقلانه او منطقي نه وي چې خبرې ترسره شي. نوموړی دا څرګندونې وروسته له هغې کوي چې ایراني چارواکو په وروستیو څو میاشتو کې داسې نښې ښودلې چې ګواکې تهران چمتو دی چې د ولسمشر ډونالډ ټرمپ له ادارې سره خبرې وکړي.

ټرمپ هم له ایران سره د نوي اټومي تړون غوښتنه کړې او ویلي یې دي چې دی هم غواړي چې ایران په سوله ییز ډول وده وکړي او سوکالۍ ته ورسیږي خو په یو شرط چې اټومي وسلې ونه لري.

د ترکیې ولسمشر رجب طیب اردوغان د جمعې په ورځ له خپل فرانسوي سیال ایمانویل مکرون سره په ټیلفوني خبرو کې پر سوریې د بندیزونو د نرمولو لپاره د اروپایي ټولنې د پریکړې هرکلی وکړ.

د اروپایي ټولنې ۲۷ غړیو په سوریه کې د کورنۍ جګړې په مهال د بشار اسد پر رژیم پراخ اقتصادي بندیزونه لګولي و.

د فرانسپرس خبري آژانس د راپورله مخې، د اروپایي ټولنې د بهرنیو چارو وزیرانو تیره میاشت موافقه وکړه چې پر سوریې به د لګول شویو بندیزونو نرمول پیل کړي.

د ترکیې د ولسمشر دفتر وویل چې اردوغان خپل فرانسوي سیال مکرون ته وویل چې اروپایي ټولنې د بندیزونو د نرمولو لپاره مناسبه پریکړه کړې خو دا مهمه ده چې له سوریې سره د یوه نوي پړاو د پیلیدو لپاره ټول بندیزونه لیرې شي.

ترکیه، د احمد الشرع په مشرۍ د هییت تحریرالشام ډلې له لوري د اسد رژیم د پرزولو اصلي ملاتړې وه.

د امریکا ډیپلوماتیکو سرچینو تایید کړه چي ازبکستان هغه اووه بلک هاک هلیکوپټرونه چې افغان پيلوټانو په ۲۰۲۱ کال کې دکابل ته د طالبانو له ننوتو سره سم، ازبکستان ته وړې وې، متحدو ایالتونو ته سپارلي دي.

تر دې وړاندې د ازبکستان د (کان اوز) رسنۍ د امریکا ددفاع وزارت پر اساس ویلي و چې د افغانستان د جمهوري نظام اووه بلک هاک هیلکوپتر امریکا ته انتقال شوي دي.

طالبانو په وار وار افغانستان ته د دغو ځرخکو د بېرته سپارلو غوښتنه کړې ده.

په تاشکند کې د امریکا د سفارت یوې سرچینې د نوم نه ښودلو په شرط فرانسپرس ته ویلي چې :«موږ دا اووه هلیکوپټرې ترلاسه کړې دي.»

د راپورونو په اساس د ۲۰۲۱ کال په اګست کې افغان پیلوټانو ۴۵ الوتکې او څرخکې ازبکستان ته یووړې.

امریکا ته د اوو هیليکوپترو د سپارلو په ارتباط د ازبکستان چارواکو او طالبانو تر دې دمه څه نه دي ویلي.

د اوکراین ولسمشر د روسیې په کورسک سیمه کې د خپل هیواد د عملیاتو شپږمه میاشت ولمانځله.

ولادیمیر زیلینسکي تېره شپه، د فبروري په شپږمه، وویل چې شپږ میاشتې کیږي چې جګړه د روسیې خاورې ته راوړل شوې ده.

دا عملیات له روسیې سره د سولې په خبرو اترو کې د امتیاز ترلاسه کولو لپاره اوکراین ته یوه ښه وسیله کیدی شي.

اوکراین د اګست په شپږمه د روسیې په کورسک سیمه کې عملیات پیل کړل او د سودژه Sudzha ښار په ګډون ځینې برخې یې ونیولې.

خو زیلینسکي په سیمه کې د روسیې له خوا د ځوابي عملیاتو په اړه څه ونه ویل.

د سویډن ښي اړخي حکومت د جمعې په ورځ (فبروری ۷) وویل چې د زړو په یوه تعلیمي مرکز کې له خونړۍ حملې وروسته غواړي چې د وسلې د ترلاسه کولو قانون سخت کړي.

د سې شنبې په ورځ د سویډن د اوریبرو ښار د زړو په یوه مرکز کې یوه ۳۵ کس په ډزو لس تنه ووژل شول.

د رویټرز خبري اژانس د خبر له مخې، تورن کس ریکارډ انډرسن نومېده، او له ډزو وروسته یې ځان هم وواژه.

پولیسو د مړو او ټپیانو نومونه نه دي افشا کړي خو ویلي یې دي چې دوی هیله لري چې د جمعې په ورځ د پیژندنې پروسه بشپړه شي. د قربانیانو په منځ کې څو تنه هغه عیسویان هم وو چې په سوریه کې د ظلمونو له امله سویډن ته تښتیدلي وو.

پولیس وايي چې دوی تر اوسه پورې د یادې پیښې په تړاو د ایډیالوژیکي انګیزې هیڅ شواهد نه دي موندلي.

د سویډن حکومت په پارلمان کې له خپلو ښي اړخو ملاتړو سره موافقه کړې چې د هغو خلکو لپاره چې د نیمه اتومات وسلو د درلودلو د جواز غوښتنه کوي، د ترلاسه کولو پروسه سخته کړي.

د سمنګان – بلخ پر عمومي لاره په حضرت سلطان په ولسوالي کې د تونس او ۵۸۰ ډوله موټر د ټکر له کبله د ښځو او ماشومانو په ګډون ۳ کسان مړه او ۱۱ نور ټپیان شوي دي.

دا خبره د طالبانو تر کنټرول لاندې باختر خبری آژانس نن د سمنګان ولایت د امنیه قومندانۍ د ویاند حشمت الله رحماني له قوله کړې خو د پېښې دقیق وخت یې نه دی څرګند کړی.

رحماني همداراز ویليچې ټپیان د سمنګان ولایتي روغتون ته انتقال شوي.

ویل کیږي چې د ځینو ټپیانو روغتیايي حالت نازک دی.

سیمه ییزو چارواکو د دې ټرافیکي پیښې علت د موټرچلوونکي بې احتیاطي بللې ده.

په افغانستان کې اکثره ترافیکي پېښې د موټر چلوونکو د بې احتیاطۍ، د لارو د خرابوالي او د ترافیکي مقرراتو د نه راعایتولو له کبله کېږي.

سږنی کال په افغانستان کې د ترافیکي پېښو له کبله کمساری بلل شوی دی.

د لیندۍ په ۲۹ مه د ایمرجنسي وغتیايي سازمان پرون په یوه راپور کې وویل چې د ۲۰۲۱ کال له اګست میاشتې راهیسې، د ترافیکي پيښو شمیر پنځه برابره زیات شوی دی.

که څه هم په راپور کې د ۲۰۲۱ کال د پېښو په اړه څه نه دي ویل شوي خو راغلي چې د ۲۰۲۲ کال د مارچ او ۲۰۲۴ کال د مارچ میاشتې تر منځ، د ثبت شویو اټکلونو له مخې، په ترافیکي پیښو کې ۷۸.۵ سلنه زیاتوالی راغلی دی.

ایمرجنسي زیاته کړې، په دې موده کې د پيښو شمیر له ۲۶۶۲ څخه ۵۵۲۰ ته زیات شوی.