د افغانستان د بشري حقونو لپاره د ملګروملتونو ځانګړی استازی وايي، نن به د افغانستان د بشري حقونو د وضعیت په اړه خپل راپور په ژنیو کې د ملګرو ملتونو د بشري حقونو شورا غونډې ته وړاندې کړي.

ریچارډ بینیټ د دې راپور جزییات نه دي ورکړي، خو په ژنیو کې د ملګرو ملتونو په دفتر کې د افغانستان دایمي استازولۍ ویلي چې بینېټ به په دې راپور کې د افغان نجونو او ښځو پر تعلیم، کار او روغتیايي او حقوقي خدماتو ته د هغوی پر لاسرسي د لګېدلو محدودیتونو او د بشري حقونو د نورو سرغړونو یادونه وکړي.

دې استازولۍ چې د پرځېدلي جمهوري نظام استازي یې اداره کوي، پر ایکس شبکې په یوه بیان کې ویلي چې بینېټ به د ښځو او نجونو پر وړاندې د جنایتونو او د طالبانو له‌خوا د ښځو پر وړاندې د سیستماتیک تبعیض مسئله یاده کړي.

د ښځو او نجونو پر تعلیم او کار د طالبانو محدودیتونه د ملګرو ملتونو د چارواکو په وینا، د طالبانو د حکومت د رسمیت پېژندنې په وړاندې تر ټولو لوی خنډ دی.

د کډوالو ستونزو ته د رسیدو په چارو کې د طالبانو ځانګړی عالي کمیسیون وایي، پرون دوشنبه څه باندې ۷۲۰ کډوالې کورنۍ پر تورخم او سپین بولدک افغانستان ته را اړول شوي دي.

د دغه کمیسیون دارلانشا په خپل ورځني راپور کې ویلي چې د دوی د ترانسپورت، روغتیا، مالي او نورو کمیټو راستنو شویو ته اړینې مرستې رسولي دي.

که څه هم د طالبانو حکومت له را ستنېدونکو سره د مرستو خبره کوي، خو ګڼ شمېر راستنو شویو ازادي راډیو ته ویلي چې یا هیڅ مرسته ورسره نه کیږي او که کیږي هم کمې او یوازې یوځل دي.

څو ورځې وړاندې د کډوالو په چارو کې د ملګرو ملتونو عالي کمشنرۍ ویلي و چې د اپریل له پیل راهیسې څه باندې ۴۵ زره کډوال له پاکستانه راستانه شوي چې دې ډله کې څه باندې ۱۴ زره په زور ایستل شوي دي.

پاکستان د اپریل له لومړۍ نیټې راهیسې په اسلام اباد او راولپنډۍ کې پر افغان کډوالو فشارونه زیات کړي او په زوره یې هېواد ته ستنوي.

د طالبانو د حکومت سیاسي او پوځي مخالفانو یوځل بیا د دغه حکومت په وړاندې پر وسله والې مبارزې ټینګار وکړ.

د ملي مقاومت په نوم جبهې مشر احمد مسعود طالبان په " ظلم او وحشت" تورن کړل او زیاته یې کړه چې " هیڅ رژیم د ولس له ملاتړ پرته دوام نه کوي".

ښاغلي مسعود ادعا وکړه چې د طالبانو د حکومت په وړاندې د مبارزې لپاره د خلکو اراده او تقاضا ډيره شوې ده.

د طالبانو دغه مخالفان پرون دوشنبه، په سالنګ کې د خپلو ۷ غړو د وژلو د دویمې کلیزې په یاد غونډه کې، انلاین جرګه شوي وو.

د ازادۍ جبهې مشر یاسین ضیا غونډې ته وویل چې طالبان د " تعامل او اصلاح وړ" ډله نه ده او په وینا یې یوازنۍ حل لاره د دغه حکومت پرزول دي.

ښاغلي ضیا دغه څرګندونې د حزب اسلامي د دفترونو د تړلو په غبرګون کې کړي او د حزب اسلامي مشر ګلبدین حکمتیار ته یې بلنه ورکړه چې د طالبانو ضد جبهو سره یوځای شي.
د طالبانو حکومت تراوسه د خپلو مخالفانو د دغو څرګندونو په اړه تبصره نه ده کړې، خو وړاندې تر دې یې دغه ډلې "جګړه خوښونکې" بللې دي.

ټاکل شوې ده چې چهارشنبه د بهر میشتو افغانانو یوه اتلس کسیزه ګډه جرګه کابل ته ولاړه شي. د دې جرګې له لورې په خپره شوې اعلامیه کې راغلې دي چې دوی به د طالبانو له چارواکو سره د نجونو د زده کړو او د ښځو د کار په اړه خبرې وکړي.

د اروپا میشتو افغانانو دا ګډه جرګه پروسږکال هم افغانستان ته تللې وه او په کابل کې یې د طالبانو له یوشمیر چارواکو سره په ورته موضوعاتو خبرې کړې وې، خو د دوی غوښتنې عملي نه شوې.

د دې جرګې په اعلامیه کې ټینګار شوی دی چې افغانستان یوازې د خبرو اترو، عدالت او ټولشموله ګډون له لارې روښانه راتلونکې ته رسیدلی شي.

د افغانستان په اوولس ولایتونو کې نن او سبا د سیلونو د بهیدو امکانات شته.

د طالبانو د انرژي او اوبو وزارت په خبرپاڼه کې ویلي دي چې په غور، بادغیس، غزني، رزګان، جوزجان، فاریاب، سرپل، بلخ، سمنګان، پنجشیر، لوګر، لغمان، کونړ، بغلان، بدخشان، تخار او کندز کې د ورښتونو له امله د اوبو کچه په سیندونو کې لوړیږي چې له امله یې د سیلابونو د بهیدو خطر شته.

د ملګرو ملتو د خوړو نړیوال پروګرام( ډبیلو-ایف-پي) د راپور له مخې پروسږکال په افغاستان کې د سیلونو له امله تر یوسل او شپته زره ډير کسان اغیزمن شول او په زرګونه کورونه او کروندې ویجاړې شوې.

د افغانستان له ۱۹ کلنو کم عمره کرکټ ملي لوبډله سبا له متحده عربي اماراتو سره مسابقه کوي.

دا لوبه نړیوال جام ته د غوراوي لپاره ده. له افغان لوبډلې سره په ګروپ کې د متحده عربي اماراتو ترڅنګ، د هانګ کانګ، عمان او کوربه نیپال لوبډلې یوځای شوې دي.

تر اوسه افغان لوبډلې د غوراوي د دې لړۍ په ترڅ کې عمان او هانګ کانګ لوبډلو ته ماتې ورکړې ده.

ټاکل شوې ده چې تر نولس کلنو د لږ عمره کرکټ لوبغاړو نړیوال جام د دوه زره شپږویشتم کال په پيل کې په زیمبابوې او نامیبیا کې ترسره شي.

د طالبانو د حکومت د بهرنیو چارو سرپرست وزیر امیرخان متقي په کابل د پاکستان د سفارت له سرپرست سفیر عبیدالرحمن نظاماني سره کتلي او د افغان کډوالو پر ستونزو يې خبرې کړي دي.

د بهرنیو چارو وزارت د عامه اړیکو رییس ضیا احمد تکل نن دوشنبې د (اپریل۱۴مه) پر ایکس پاڼې لیکلي، " متقي په دې کتنه کې له پاکستانه د افغان کډوالو د جبري ایستلو او له کډوالو سره د پاکستاني پولیسو پر نامناسب چلند خپله خواشیني له نظاماني سره شریکه کړې ده".

وړاندې د متقي په حواله راغلي، له افغان کډوالو سره د پاکستاني چارواکو دا ډول چلند د دواړو هېوادونو اړیکې زیانمنوالی شي.

د طالبانو د حکومت د بهرنیو چارو وزارت د نظاماني له قوله ویلي، "د پاکستان حکومت د افغان کډوالو په اړه د طالبانو انديښنې مني او له اړونده چارواکو سره يې دا موضوع شریکه کړې ده".

پاکستان د اپریل میاشتې له پیله په زرهاوو افغان کډوال په جبري ډول افغانستان ته ستانه کړي دي.

دا کډوال وايي، پاکستاني پولیس ورسره ناسم چلند کوي او د جبري اخراج سربیره اړ شوي خپل ټول مال او پانګې په پاکستان کې پریږدي او خالي لاس افغانستان ته ستانه شي.

د مرکز مزارشریف په دویمه حوزه کې چادونه شوې ده.

د افغانستان د کورنیو رسنیو د راپورونو له مخې دا چادونه نن سهار د مزارشریف "سه دکان" جومات نژدې رامنځته شوي ده.

دغو رسنیو د عیني شاهدانو په حواله ویلي، " چادونه د ځای پرځای شویو انفجاري مواد" له کبله شوې چې یوه ښځه په کې وژل شوې او درې کسان په کې ټپیان شوي دي.

تراوسه د طالبانو حکومت د دې چادونه په اړه څه ویلي نه دي.

د کریکټ نړیواله شورا ( آی.سي.سي) وایي، د افغانستان د ښځینه کریکټ لوبډلې د ملاتړ په هدف، چې د طالبانو له راتګه وروسته جلاوطنه شوې، یو " ځانګړی کاري ځواک" رامنځته کوي.

کریک انفو ویبپاڼې د کریکټ نړیوالې شورا د خبرپاڼې له مخې چې پرون یکشنبه خپره شوې لیکلي چې دغه نوښت په هند کې د کریکټ د کنټرول د پلاوي، د اروپا مرکزي بانک او د استرالیا د کریکټ ادارې په همکارۍ ترسره کیږي.

له دې سره د ښځینه کریکټ لوبغاړو د مالي ملاتړ لپاره یو ځانګړی صندق رامنځته کیږي چې ډاډ ترلاسه شي افغان کریکټرانې د لوبو د دوام لپاره د اړتیا وړ پیسې لري.

وړاندې راغلي چې افغان ښځینه کریکټ لوبډلې ته به تکړه او تجربه کاره روزونکي ګمارل کیږي چې دغه لوبډله وتوانیږي د لا غوړېدا فرصتونه پیدا کړي.

په ۱۴۰۰ هجري لمریز کال کې د طالبانو له بیا واکمنۍ وروسته په نورو برخو کې پر محدودیت لګولو ښځې له ورزشي سیالیو منع شوې او ورزشي کلپونه یې په مخ وتړل شول.

له دې سره د افغانستان د کریکټ اکثره لوبغاړې له هېواده جلاوطنه او ګڼ شمېر یې استرالیا ته ولاړې.

د افغانستان لپاره د اروپایي ټولنې ځانګړي استازي توماس نیکلاسن د خپل ماموریت د پای ته رسېدو اعلان کړی دی.

نیکلاسن پرون یکشنبه ( د حمل ۲۴مه) پر خپله ایکس پاڼه/ پخواني ټویټر ولیکل چې په افغانستان کې یې خپل مسولیتونه د تېرې مارچ میاشتې له لومړۍ نیټې پای ته رسیدلي دي.

هغه لیکلي، د ماموریت پای یې، د افغانستان په وړاندې د اروپایي ټولنې د سیاست د بدلون په معنا نه دی.

نیکلاسن زیاته کړې " اروپایي ټولنه به په افغانستان کې خلکو ته د ژمنو او د دغې ټولنې د ګټو او ارزښتونو د ساتنې په هدف خپل حضور ته دوام ورکړي."

د هغه په خبره، دا مهال د افغانستان لپاره د اروپایي ټولنې د ځانګړې استازولۍ مسولیت د افغانستان او پاکستان لپاره د دغې ټولنې یوه ډيپلوماته درین دریا مخته وړي.

نیکلاسن ۲۰۲۱ کال کې د افغانستان لپاره خپل ماموریت پیل کړ چې د ماموریت له پیل دوه میاشتې وروسته یې طالبان پر افغانستان واکمن شول.

د "هنګاو" په نوم د ایران د بشري حقونو یوه ډله وایي چې دغه هېواد کې پر دوو افغانانو د اعدام حکم عملي شوی دی.

دغه سازمان پرون یکشنبه ( د حمل ۲۴مه) پر خپله ویبپاڼه یوه راپور کې لیکلي چې د ربیع شامراد او وسیم احمد په نوم دغه کسان د شنبې په ورځ د قزوین په مرکزي زندان کې اعدام شول.

راپور کې راغلي چې ۲۷ کلن ربیع شامراد او ۴۰ کلن وسیم احمد د کندز ولایت اوسیدونکي دي او درې کاله وړاندې د نشه یي توکو د قاچاق په تور ونیول شول.

د هنګاو په راپور کې راغلي چې دغه دوه کسان خوریی او ماما دي.

د ایران د بشري حقونو سازمان تېره میاشت یوه راپور کې وویل چې تېر ۲۰۲۴ کال کې لږ تر لږه ۸۰ افغانان په ایران کې اعدام شوي دي.

د بشري حقونو سازمانونو او ملاتړي د دغو اعدامونو له کبله پر ایران نیوکه کوي او وایي چې د تورنو کسانو دوسیو ته په عادلانه ډول رسیدګي نه کیږي او اکثره تورن مدافع وکیل ته لاسرسی نه لري.