د افغانستان د ازادو رسنیو د ملاتړ ادارې یا نی په دغه هېواد کې د خبریالانو په وړاندې د تاوتریخوالي پر زیاتېدو اندېښنه ښودلې ده.

دغې ادارې تېر ماښام په یوه خبرپاڼه کې ویلي چې تېرو څو ورځو کې دوی د خبریالانو د توقیف او له هغوی سره د ناوړه چلند څو پېښې کتلي دي.

د خبرپاڼې له مخې طالبانو د یکشنبې په ورځ په پروان کې د طلوع نیوز خبریال روح الله سنګر او تر هغه مخکې په کندهار کې د تمدن تلوېزیون خبریال عبدالرحیم محمدي او پروان کې یو بل خبریال ضمیر ظهیر توقیف کړي دي.

د افغانستان د خبریالانو مرکز هم په یوه خبرپاڼه کې ورته اندېښنه څرګنده کړې.

د رسنیو د ملاتړ دې دواړو بنسټونو د طالبانو له حکومته غوښتي چې ژر تر ژره توقیف شوي خبریالان ازاد کړي.

د طالبانو چارواکو تراوسه په دې اړه څه نه دي ویلي.

د روغتیا نړیوال سازمان ( ډبلیو.ایچ.او) خبرداری ورکړی چې د روان میلادي کال ترپایه به دافغانستان لس فیصده وګړي له روغتیایي خدمتونو بې برخې شي.

فرانس پریس نن سه شنبه ( د حمل ۲۶مه) د دغه سازمان په حواله ویلي چې دغه ویره له افغانستان سره د امریکا د بشري مرستو له درېدو وروسته رامنځته شوې.

خبر کې راغلي چې د افغانستان ۴۵ میلیونه وګړي تر ډيره په بشري مرستو متکي دي او دا مهال دغه هېواد د نړۍ په کچه له دویم لوی بشري ناورین سره مخامخ دی.

د روغتیا نړیوال سازمان ویلي، د روان میلادي کال په پيل کې د امریکا د مرستو له بندېدو وروسته افغانستان کې ۳۶۴ روغتیايي مرکزونه تړل شوي او روغتیایي خدمتونو ته د درې میلیونه کسانو لاسرسی بند شوی دی.

وړاندې راغلي چې ۲۲۰ نور روغتیایي مرکزونه د تړل کېدو له خطر سره مخامخ دي.

د کډوالۍ نړیوال سازمان ( آی.او.ایم) وایي، د اپریل له لومړۍ نیټې نژدې ۶۰ زره افغان کډوال له پاکستانه افغانستان ته ستانه شوي دي.

دغه سازمان نن سه شنبه( د حمل ۲۶مه) ویلي، د کډوالو دغه شمېر راتګ، د بیا ستنېدې په بهیر کې چټک زیاتوالی ښيي.

یاد شمېر کډوال د تورخم او سپین بولدک له لارو افغانستان ته را اړول شوي دي.

څو ورځې وړاندې د ملګرو ملتونو د کډوالو عالي کمشنري ویلي و چې په راغلو کډوالو کې زرګونه شاوخوا څورلس زره داسې دي چې په زور را ایستل شوي.

د طالبانو د کډوالو چارو ځانګړی کمیسیون له دغو راستنو شویو سره د مرستو خبره کوي، خو راستانه شوي دوی سره مرستې کافي نه بولي او ځینې وایي، هیڅ مرسته نه ده ورسره شوې.

د کډوالو ستونزو ته د رسیدو په چارو کې د طالبانو ځانګړی عالي کمیسیون وایي، پرون دوشنبه څه باندې ۷۲۰ کډوالې کورنۍ پر تورخم او سپین بولدک افغانستان ته را اړول شوي دي.

د دغه کمیسیون دارلانشا په خپل ورځني راپور کې ویلي چې د دوی د ترانسپورت، روغتیا، مالي او نورو کمیټو راستنو شویو ته اړینې مرستې رسولي دي.

که څه هم د طالبانو حکومت له را ستنېدونکو سره د مرستو خبره کوي، خو ګڼ شمېر راستنو شویو ازادي راډیو ته ویلي چې یا هیڅ مرسته ورسره نه کیږي او که کیږي هم کمې او یوازې یوځل دي.

څو ورځې وړاندې د کډوالو په چارو کې د ملګرو ملتونو عالي کمشنرۍ ویلي و چې د اپریل له پیل راهیسې څه باندې ۴۵ زره کډوال له پاکستانه راستانه شوي چې دې ډله کې څه باندې ۱۴ زره په زور ایستل شوي دي.

پاکستان د اپریل له لومړۍ نیټې راهیسې په اسلام اباد او راولپنډۍ کې پر افغان کډوالو فشارونه زیات کړي او په زوره یې هېواد ته ستنوي.

د طالبانو د حکومت سیاسي او پوځي مخالفانو یوځل بیا د دغه حکومت په وړاندې پر وسله والې مبارزې ټینګار وکړ.

د ملي مقاومت په نوم جبهې مشر احمد مسعود طالبان په " ظلم او وحشت" تورن کړل او زیاته یې کړه چې " هیڅ رژیم د ولس له ملاتړ پرته دوام نه کوي".

ښاغلي مسعود ادعا وکړه چې د طالبانو د حکومت په وړاندې د مبارزې لپاره د خلکو اراده او تقاضا ډيره شوې ده.

د طالبانو دغه مخالفان پرون دوشنبه، په سالنګ کې د خپلو ۷ غړو د وژلو د دویمې کلیزې په یاد غونډه کې، انلاین جرګه شوي وو.

د ازادۍ جبهې مشر یاسین ضیا غونډې ته وویل چې طالبان د " تعامل او اصلاح وړ" ډله نه ده او په وینا یې یوازنۍ حل لاره د دغه حکومت پرزول دي.

ښاغلي ضیا دغه څرګندونې د حزب اسلامي د دفترونو د تړلو په غبرګون کې کړي او د حزب اسلامي مشر ګلبدین حکمتیار ته یې بلنه ورکړه چې د طالبانو ضد جبهو سره یوځای شي.
د طالبانو حکومت تراوسه د خپلو مخالفانو د دغو څرګندونو په اړه تبصره نه ده کړې، خو وړاندې تر دې یې دغه ډلې "جګړه خوښونکې" بللې دي.

ټاکل شوې ده چې چهارشنبه د بهر میشتو افغانانو یوه اتلس کسیزه ګډه جرګه کابل ته ولاړه شي. د دې جرګې له لورې په خپره شوې اعلامیه کې راغلې دي چې دوی به د طالبانو له چارواکو سره د نجونو د زده کړو او د ښځو د کار په اړه خبرې وکړي.

د اروپا میشتو افغانانو دا ګډه جرګه پروسږکال هم افغانستان ته تللې وه او په کابل کې یې د طالبانو له یوشمیر چارواکو سره په ورته موضوعاتو خبرې کړې وې، خو د دوی غوښتنې عملي نه شوې.

د دې جرګې په اعلامیه کې ټینګار شوی دی چې افغانستان یوازې د خبرو اترو، عدالت او ټولشموله ګډون له لارې روښانه راتلونکې ته رسیدلی شي.

د افغانستان په اوولس ولایتونو کې نن او سبا د سیلونو د بهیدو امکانات شته.

د طالبانو د انرژي او اوبو وزارت په خبرپاڼه کې ویلي دي چې په غور، بادغیس، غزني، رزګان، جوزجان، فاریاب، سرپل، بلخ، سمنګان، پنجشیر، لوګر، لغمان، کونړ، بغلان، بدخشان، تخار او کندز کې د ورښتونو له امله د اوبو کچه په سیندونو کې لوړیږي چې له امله یې د سیلابونو د بهیدو خطر شته.

د ملګرو ملتو د خوړو نړیوال پروګرام( ډبیلو-ایف-پي) د راپور له مخې پروسږکال په افغاستان کې د سیلونو له امله تر یوسل او شپته زره ډير کسان اغیزمن شول او په زرګونه کورونه او کروندې ویجاړې شوې.

د افغانستان له ۱۹ کلنو کم عمره کرکټ ملي لوبډله سبا له متحده عربي اماراتو سره مسابقه کوي.

دا لوبه نړیوال جام ته د غوراوي لپاره ده. له افغان لوبډلې سره په ګروپ کې د متحده عربي اماراتو ترڅنګ، د هانګ کانګ، عمان او کوربه نیپال لوبډلې یوځای شوې دي.

تر اوسه افغان لوبډلې د غوراوي د دې لړۍ په ترڅ کې عمان او هانګ کانګ لوبډلو ته ماتې ورکړې ده.

ټاکل شوې ده چې تر نولس کلنو د لږ عمره کرکټ لوبغاړو نړیوال جام د دوه زره شپږویشتم کال په پيل کې په زیمبابوې او نامیبیا کې ترسره شي.

د طالبانو د حکومت د بهرنیو چارو سرپرست وزیر امیرخان متقي په کابل د پاکستان د سفارت له سرپرست سفیر عبیدالرحمن نظاماني سره کتلي او د افغان کډوالو پر ستونزو يې خبرې کړي دي.

د بهرنیو چارو وزارت د عامه اړیکو رییس ضیا احمد تکل نن دوشنبې د (اپریل۱۴مه) پر ایکس پاڼې لیکلي، " متقي په دې کتنه کې له پاکستانه د افغان کډوالو د جبري ایستلو او له کډوالو سره د پاکستاني پولیسو پر نامناسب چلند خپله خواشیني له نظاماني سره شریکه کړې ده".

وړاندې د متقي په حواله راغلي، له افغان کډوالو سره د پاکستاني چارواکو دا ډول چلند د دواړو هېوادونو اړیکې زیانمنوالی شي.

د طالبانو د حکومت د بهرنیو چارو وزارت د نظاماني له قوله ویلي، "د پاکستان حکومت د افغان کډوالو په اړه د طالبانو انديښنې مني او له اړونده چارواکو سره يې دا موضوع شریکه کړې ده".

پاکستان د اپریل میاشتې له پیله په زرهاوو افغان کډوال په جبري ډول افغانستان ته ستانه کړي دي.

دا کډوال وايي، پاکستاني پولیس ورسره ناسم چلند کوي او د جبري اخراج سربیره اړ شوي خپل ټول مال او پانګې په پاکستان کې پریږدي او خالي لاس افغانستان ته ستانه شي.

د مرکز مزارشریف په دویمه حوزه کې چادونه شوې ده.

د افغانستان د کورنیو رسنیو د راپورونو له مخې دا چادونه نن سهار د مزارشریف "سه دکان" جومات نژدې رامنځته شوي ده.

دغو رسنیو د عیني شاهدانو په حواله ویلي، " چادونه د ځای پرځای شویو انفجاري مواد" له کبله شوې چې یوه ښځه په کې وژل شوې او درې کسان په کې ټپیان شوي دي.

تراوسه د طالبانو حکومت د دې چادونه په اړه څه ویلي نه دي.

د کریکټ نړیواله شورا ( آی.سي.سي) وایي، د افغانستان د ښځینه کریکټ لوبډلې د ملاتړ په هدف، چې د طالبانو له راتګه وروسته جلاوطنه شوې، یو " ځانګړی کاري ځواک" رامنځته کوي.

کریک انفو ویبپاڼې د کریکټ نړیوالې شورا د خبرپاڼې له مخې چې پرون یکشنبه خپره شوې لیکلي چې دغه نوښت په هند کې د کریکټ د کنټرول د پلاوي، د اروپا مرکزي بانک او د استرالیا د کریکټ ادارې په همکارۍ ترسره کیږي.

له دې سره د ښځینه کریکټ لوبغاړو د مالي ملاتړ لپاره یو ځانګړی صندق رامنځته کیږي چې ډاډ ترلاسه شي افغان کریکټرانې د لوبو د دوام لپاره د اړتیا وړ پیسې لري.

وړاندې راغلي چې افغان ښځینه کریکټ لوبډلې ته به تکړه او تجربه کاره روزونکي ګمارل کیږي چې دغه لوبډله وتوانیږي د لا غوړېدا فرصتونه پیدا کړي.

په ۱۴۰۰ هجري لمریز کال کې د طالبانو له بیا واکمنۍ وروسته په نورو برخو کې پر محدودیت لګولو ښځې له ورزشي سیالیو منع شوې او ورزشي کلپونه یې په مخ وتړل شول.

له دې سره د افغانستان د کریکټ اکثره لوبغاړې له هېواده جلاوطنه او ګڼ شمېر یې استرالیا ته ولاړې.