د پاکستان د بلوچستان ایالت چارواکي وايي، پولیسو ته یې امر کړی چې له دې ایالت څخه په یوه ورځ کې ۱۰ زره افغان کډوال وباسي.

د بریتانیا د مېل ورځپاڼې د راپور له مخې، د بلوچستان د ایالتي حکومت ویندوی جان اڅکزي نن وویل، چارواکو پولیسو ته ویلي چې بې اسناده افغان کډوال ونیسي او افغانستان ته یې واستوي.

پاکستاني چارواکي وايي، ځینې بې اسناده افغان کډوال د پاکستان لېرې پرتو سیمو ته تللي چې ونه نیول شي.

اټکل کېږي چې په پاکستان کې د بې اسنادو افغان کډوالو شمېر یو میلیون او ۷۰۰ زرو ته رسېږي، خو په تورخم او سپین بولدک کې د دوو خواوو چارواکي وايي چې په وروستیو ورځو کې له پاکستان څخه افغانستان ته د ستنول کېدونکو کډوالو شمېر کم شوی دی.

د طالبانو د حکومت د کډوالو او بېرته رستنېدونکو چارو وزارت وايي، له کله چې پاکستان د افغان کډوالو د ایستلو لړۍ پیل کړې، تراوسه پورې ۴ لکه ۱۰ زره افغان کډوال افغانستان ته اړول شوي دي.

یونسیف وايي، کابو نیمايي افغان ماشومان د خوراک له نظره په شدید فقر کې ژوند کوي.

د همدې وضعیت له امله، د ملګرو ملتونو دا اداره یوه نوې پراخه طرحه پیلوي چې د ماشومانو د خوارځواکۍ پر ضد مبارزه وکړي، د ځايي خوړو سیستمونه، د عامه پوهاوي فعالیتونه او د ټولنې ونډه پیاوړې کړي.

د یونسیف له خبرپاڼې سره سم، چې د پنجشنبې په ورځ ناوخته یې پر خپله ایکسپاڼه خپره کړې؛ ویلي، دا نوې طرحه چې«First Foods Afghanistan» نومېږي، له ۲۰۲۵ څخه تر ۲۰۲۸ پورې به دوام وکړي او د برېتانیا د حکومت له خوا تمویلېږي. هدف یې دا دی چې افغان کوچنیانو ته چې د تغذیې له ژور بحران سره مخامخ دي، د ښې تغذیې زمینه برابره کړي.

ګومان کېږي چې یوازې سږکال تر ۳.۵ میلیونه ډېر افغان ماشومان له شدیدې خوارځواکۍ سره مخامخ شي. نژدې نیمايي تر پنځو کلونو کشر ماشومان د خوراکي موادو د نه ورسیدو له کبله د ودې نه کولو په ستونزه اخته دي، او له شپږو تر ۲۳ میاشتو عمر ترمنځ تر نیمايي ډېر ماشومان یوازې یو یا دوه ډوله خواړه خوري، حال دا چې د سالم رشد لپاره پنځه ډوله خوړو ته اړتیا ده.

د افغانستان، ازبیکستان او پاکستان ترمنځ کې د ټرانس افغان په نوم د اورګاډي د پروژې "شونتیا د څېړنې" موافقه پرون کابل کې لاسلیک شوه.

د پاکستان د بهرنیو چارو وزیر محمد اسحاق ډار د جولای پر ۱۷مه پر اېکس (پخواني ټوېټر) لیکلي د "ازبیکستان، افغانستان او پاکستان" یا د ټرانس افغان رېللارې پروژه د "سیمه ییز اتصال" په لړ کې خورا مهمه ده.

نوموړي ویلي، ددې پروژې له بشپړېدو سره به د مرکزي اسیا هېوادونه د سوداګرۍ لپاره د افغانستان له لارې د پاکستان سمندري بندرونو ته لاره پیدا کړي.

د طالبانو د حکومت د بهرنیو چارو وزارت پر اېکس په بیان کې ویلي چې د ټرانس افغان لویې پروژې د "امکان سنجونې موافقه" د طالبانو د ټولګټو چارو، د ازبیکستان د ټرانسپورټي چارو او د پاکستان د اورګاډو چارو وزیرانو لاسلیک کړه.

د پاکستان د بهرنیو چارو وزیر په مشرۍ یو پلاوی د جولای پر ۱۷مه په یو ورځني سفر کابل ته تللی و.

د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت وايي، له اسحاق ډار سره په سفر کې د پاکستان د اورګاډو چارو وزیر محمد حنیف عباسي، د افغانستان لپاره د پاکستان ځانګړی استازی محمد صادق خان او نور چارواکي ملګري دي.

پر دې سربېره د ازبیکستان د بهرنیو چارو وزیر بختیار سیدوف په مشرۍ یو پلاوی هم د موافقې لاسلیک او د طالبانو له حکومتي چارواکو سره د خبرو لپاره د کابل په سفر دی او پرون یې دغلته د موافقې پر لاسلیک سربېره د بېلابېلو طالب چارواکو سره کتلي دی.

یو شمېر رسنیو راپور ورکړی چې د طالبانو یوې ابتدايي محکمې په پکتیکا کې یو ښوونکی د اسلام پیغمبر ته د سپکاوي په تور په مرګ محکوم کړی دی.

د پژواک خبري اژانس په شمول ځینو رسنیو د طالبانو د امربالمعروف او نهی عن المنکر وزارت د ویاند سیف‌السلام خیبر له قوله ویلي چې د پکتیکا ولایت ابتدایه محکمې د جاني خېلو ولسوالۍ یو اوسیدونکی اسلامي مقدساتو ته د سپکاوي په تور په مرګ محکوم کړی دی.

د باختر خبري اژانس اردو څانګې پر ایکسپانه لیکلي چې اسلامي مقدساتو ته په سپکاوي تورن او محکوم شوی کس یو ښوونکی و. په ټولنیزو رسنیو کې یو شمېر فعالانو تورن کس د نجونو د زده کړو او د عصري زده کړو فعال بللی دی او ویلي یې دي چې پر نوموړي لګیدلې تورونه ښايي نورې انګیزې ولري.

که څه هم د طالبانو د بیا ځلي واکمنۍ له پیله ځینې کسان په ورته تورونو بندیان شوې دي، خو دا به لوموړی ځل وي چې د طالبانو یوه محکمه مقدساتو ته د سپکاوي په تور یو تن په اعدام محکوموي.

پاکستاني خبري سرچینې وايي چې د دغه هېواد او افغانستان د سرحدي ځواکونو ترمنځ پرون (چهارشنبې) سهار ډزې تبادله شوې دي.

د راپورونو له مخې، د خیبر پښتونخوا ایالت په لنډي کوتل سیمه کې پر یوه کور د هاوان مرمۍ لګېدلي چې له کبله یې یو ماشوم وژل شوی او بل ټپي شوی دی.

تراوسه پورې د دې نښتې د علت په اړه نه د طالبانو حکومت او نه پاکستان څه ویلي دي.

د افغانستان او پاکستان ترمنځ پر ډیورند کرښه هر څه موده وروسته نښتې کېږي او پاکستان ډېر ځلي له دې ډول نښتو وروسته خپلې لارې بندې کړي دي.

یوه زلزله چې شدت یې د ریښتر په کچه ۴ اعشاریه ۷ درجې و، نن (پنجشنبه) د افغانستان په شمال لوېدیځو ولایتونو کې احساس شوه.

د جرمني د زلزله پېژندنې ادارې د راپور له مخې، د دې زلزلې مرکز د بغلان ولایت د نهرین ولسوالۍ د شمال په ۱۶ کیلومترۍ کې و.

د راپور له مخې، د زلزلې ټکان تر غرمې مخکې په لس بجې او ۵۲ دقیقې احساس شو.

د زلزلې له کبله د سرومال د تاوانونو په اړه کوم راپور نه دی ورکړل شوی.

د ۱۳۸۱ د حمل په شپږمه (د ۲۰۰۲ د مارچ په ۲۶ مه) یوې سختې زلزلې چې شدت یې د ریښتر ۶ درجې و، په نهرین کې لږترلږ۹ ۱۸۰۰ تنه مړه او تر ۴ زره ډېر کسان ژوبل کړل.

د بریتانیا د دفاع وزارت د یوه چارواکي له لورې د افغانانو د شخصي معلوماتو له افشا کیدو وروسته څرګنده شوه چې د یوې پټې طرحې له مخې زرګونه افغانان بریتانیا ته انتقال شوي دي.

رویترز خبري اژانس لیکلي، په دغو معلوماتو کې، چې د ۲۰۲۲کال په فبرورۍ میاشت کې په تیروتنه د دفاع وزارت د یوه چارواکي له لورې پر فیسبوک خپاره شوي وو، د شاوخوا ۱۹ زره افغانانو نومونه او معلومات شامل وو — دا هغه کسان وو چې غوښتنه ‌یې کړې وه چې بریتانیا ته انتقال شي.

دا پېښه یوازې شپږ میاشتې وروسته له هغه وشوه چې طالبانو کابل ونیوه.

د بریتانیا مخکینی حکومت په ۲۰۲۳کال کې د دغو معلوماتو د افشا کیدو په اړه خبر شو چې نهه میاشتې وروسته يې د افغانانو د بیا میشتیدو لپاره یوه طرحه جوړه کړه چې له مخې یې ۴۵۰۰ افغانان بریټانیا ته انتقال شول.

خو دغو افغانانو ته پرون سې‌شنبې د معلوماتو د افشا کیدو په اړه خبر ورکړل شوی دی.

د بریټانیا دفاع وزیر جان هیلي د معلوماتو د افشا کیدو له کبله بښنه غوښتي ده.

د رویترز خبري اژانس د راپور له مخې، هغو کسانو ته چې شخصي معلومات يې افشا شوي د احتیاطي تدابیرو ویل شوي وو.

رویترز د بریټانیايي چارواکو په حواله لیکي، ښايي طالبان د دغو معلوماتو له خپریدو خبر نه وو، خو دا تاییدول هم ستونزمن دي چې اغیزمن کسان به د معلوماتو د افشا کیدو له کبله له جدي خطر سره مخامخ شوي وي که نه وي.

د افغانستان د کورنیو رسنیو د راپورونو له مخې په خوست ولایت کې د غلام خان بندر لار نن چهارشنبې د باروړونکو موټر پر مخ له اوږد ځنډ وروسته خلاصه شوې ده.

دغو رسنیو د طالبانو د سرحدي ځواکونو ویاند عابد الله فاروقي په خواله ویلي، "غلام خان لار د پنځلسو ورځو لپاره پرانیستل شوی ده".

فاروقي د لارې د لنډې مودې د پرانستل کیدو په اړه جزیات ورکړي نه دي.

د غلام خان بندر لار دوه اونۍ وړاندې د پاکستان له لورې د هر ډول تګ راتګ پر مخ تړل شوې وه.

په افغانستان کې د ملګرو ملتونو د مرستندوی ماموریت ( یوناما) مشره وایي، د بودجې له کموالي سره سره افغانستان ته د ستنو شویو افغانانو لاسنیوي ته دوام ورکوي.

روزا اوتونبایوا ویلي د ملګرو ملتونو مسولانو د کډوالو د جبري ستنولو د مخنیوي په پار د افغانستان د ګاونډیو هېوادونو له چارواکو سره هم څو غونډې کړې چې دا یې د ښو پایلو په هیله ده.

نوموړې دا څرګندونې پرون سه شنبه ( د چنګاښ ۲۴مه) د طالبانو د رییس الوزرا له اداري مرستیال عبدالسلام حنفي سره په ارګ کې کړي او باختر اژانس راپور کړې دي.

یوناما پرون د هرات اسلام قلعه بندر ته د میرمن اوتونبایوا له سفر وروسته یوه خبرپاڼه کې وویل، له ایرانه راستانه شوي کسان له رواني ستونزو او بې برخه لیکۍ څخه کړیږي.

د دوی په ټکو د ۲۰۲۵ کال له پيله افغانستان ته یو اعشاریه درې میلیونه کډوال ستانه شوي چې د راپورونو له مخې ډیری هغوی په زور ایستل شوي دي.

ملګري ملتونه وایي، د افغانستان له ګاونډیو باید د کډوالو غیر منظم ستنول پای ته ورسیږي او دغه بهیر باعزته، خوندي او داوطالبانه شي.

د حال وش په نوم د ایران د بشري حقونو یو سازمان وایي چې د ایراني سرتیرو په ډزو کې یو افغان وژل شوی دی.

د دغه سازمان د راپور له مخې دغه افغان عبدالمنان نورزهي نومیږي چې د فرا ولایت اوسیدونکی و خو له ډیره وخته د ایران زاهدان کې اوسېده.

راپور کې راغلي، نوموړي چې له ایرانه اخراج شوی و بیرته غوښتل د کورنۍ لیدو لپاره زاهدان ته ولاړ شي چې د هیرمند په پوله کې پرې ډزې وشوې.

حال وش لیکلي، د ډزو پیښه د شنبې په ورځ شوې، خو په خبره یې د دغه افغان جسد پرون دوشنبه لارویانو موندلی او نیمروز ته یې لېږدولی دی.

د ایران حکومت او طالبانو تراوسه په دې اړه څه نه دي ویلي.

د پښتو ژبې مشهور ولسي، حماسي او منتقد شاعر مطیع الله تراب تېره شپه د زړه د حملې له کبله مړ شوی دی.

د طالبانو د حکومت ویاند ذبیح الله مجاهد د هغې د مړینې په تایید سره پر پیښه خواشیني ښودلې ده.

د تراب جنازه نن ( سه شنبه د چنګاښ ۲۴مه) په کابل او جلال اباد کې ترسره کیږي او بیا به د ننګرهار خوګیاڼو کې په خپله پلرنۍ هدیره کې خاورو ته سپارل کیږي.

تراب د شعر ځانګړی سبک درلود او په اکثرو مشاعرو کې یې خپل شعرونه په یاد ویل او د مینه والو له بدرګې سره به مخ کېدل.

مطیع الله تراب په دې وروستیو کې په یوه مشاعره کې د طالبانو مشر ملا هبت الله باندې هم نیوکه وکړه چې ولې له کندهاره واک چلوي او هغه ته یې د شعر په ژبه وویل چې کابل ته راشي.

د پخواني ولسمشر حامد کرزي په ګډون بېلابېلو سیاستوالو، ادبپالو، لیکوالانو او د هغه مینه والو د تراب پر مړینه ژوره خواشیني ښودلې او هغه یې د پښتو معاصر ادب ته یوه ستره ضایعه بللې ده.