د افغانستان کرکټ ملي لوبډلې پخوانی لوبغاړی او اوسنی روزونکی دولت خان احمدزی وايي، د کرکټ بورډ په وروستیو اعلان شویو درېیو لوبډلو کې د عثمان غني سل فیصده حق جوړېده.

وروسته له هغې چې عثمان غني د کرکټ بورډ له اوسنۍ رهبرۍ او ټاکونکې ډلګۍ سره پرېکون اعلان کړ، ښاغلي احمدزي یې په تړاو ازادي راډیو ته وویل، عثمان غني د کرکټ بورډ غلطو پرېکړو 'ناهیلۍ' ته رسولی دی.

هغه وايي، که د عثمان غني تېرې لوبې وکتل شي، دومره خرابه کارکردګي نه لري چې حتا په الف لوبډله کې هم انتخاب نه شي.

دولت احمدزی وايي: "که د کرکټ بورډ ادارې اوسني انتخاب ته وګورې، یو وخت داسې فکر کېده چې ځینې لوبغاړي به کرکټ پرېږدي، خو ولیدل شول چې بیا لوبډلو ته راوستل شول. نو په همدې دلیل ویلی شو چې په وروستیو اعلان شویو درې لوبډلو کې د عثمان غني سل فیصده حق جوړېده. هغه باید په روزنیزو کمپونو کې وای، فټنس، ډیسیپلین او نور مسایل یې لیدل شوي وای، که د لوبې جوګه نه وای بیا دې لرې کړای شوی وای."

د نوموړي په وینا چې عثمان غني په وروستۍ شپږیزه او زرغون جام سیالیو کې ډېر ښه لوبېدلی دی او حق یې کېږي چې باید په ملي لوبډله کې وي.

د دولت احمدزي په باور، کرکټ بورډ اداره د لوبغاړو د ساتلو لپاره له ډېره وخته ښکاره تګلاره نه لري.

دی زیاتوي، که همدغسې له پالیسو سرغړونې کېږي، ډېر نور لوبغاړي به هم بغاوت ته اړ شي او بلاخره به نورو هېوادونو ته کډوال کېږي.

تر دې دمه د کرکټ بورډ د ښاغلي غني د پرېکون او دعوې په تړاو رسنیو ته څه نه دي ویلي.

د پاکستان دفاع وزیر خواجه اصف وایي، که ترکیه او قطر د منځګړیتوب وړاندیز وکړي، نو له طالبانو سره د خبرو اترو د بیا پیلولو امکان شته. هغه پاکستاني جیو نیوز ته ویلي ترکیه او قطر دواړه د پاکستان نږدې ملګري دي، او اسلام آباد له طالبانو سره د خبرو اترو د دوام لپاره د دوی غوښتنه "نه شي ردولی".

د ترکیې او قطر په منځګړیتوب د طالبانو او د پاکستان د حکومتونو د پلاوو ترمنځ تیره اونۍ په استانبول کې د خبرو دریم پړاو بې نتیجې پای ته ورسید.

د پاکستان دفاع وزیریو ورا بیا تور پورې کړچې د طالبانو پلاوي په دې خبرو کې په شفاهي ډول پرځینو مسایلو موافقه وکړه خو په لیکلي بڼه تضمین ورکولو ته چمتو نه و. هغه ادعا وکړه چې د طالبانو حکومت "متحد نه دی"، او د دوی ترمنځ داخلي اختلافات دواړه خواوې موافقې ته له رسیدو را ګرځوي. د طالبانو حکومت بیا پراسلام آباد ورته تور پورې کړې او ویلي یې دي چې غوښتنې یې "غیرمنطقي او له حقایقو سره اړخ نه لګوي" او له بلې خوا "د پاکستان په پوځ کې ځینې کړۍ نه غواړي چې د دواړه لورو ترمنځ لانجه د خبرو اترو له لارې هواره شي."

د طالبانو د حکومت د بهرنیو چارو وزارت مرستیال ویاند حافظ ضیا احمد تیرماښام پرخپله ټویټرپاڼه لیکلي چې د بهرنیو چارو مرستیال وزیر محمد نعیم په کابل کې د میشتو سفارتونو له مسولینو سره په غونډه کې ټینګاروکړچې که پاکستان په ښه نیت او د حقایقو پربنسټ خبرو اترو ته مخه کړي، نو دوی هم چمتو دي چې د ډیپلوماسۍ او متقابل تفاهم له لارې ستونزې حل کړي. د کابل او اسلام آباد ترمنځ په اړیکو کې ترینګلتیا وروسته له هغې لا زیاته شوه چې پاکستان د اوکتوبر میاشتې په یولسمه پرکابل او پکتیکا هوایي بریدونه وکړل او طالبانو یې هم د ډیورند د کرښې په اوږدو کې پرپاکستاني امنیتي پوستو غچ اخیستونکي بریدونه ترسره کړل چې دواړه لورو ته پکې لسګونو کسانو ته مرګ ژوبله واوښته.

د افغانانو یوه ډله چې په جرمني کې د میشتیدو لپاره منل شوي، نن سې شنبې له پاکستان څخه د جرمني پرلور روانه شوه.

د جرمني ډي پې اې خبري آژآنس د راپورله مخې دا له کله چې په جرمني کې نوي حکومت کارپیل کړی، د افغانانو پنځمه ډله ده چې جرمني ته لیږدول کیږي. د دې آژانس د خبریال په وینا د افغانانو دغه یولسز کسیزه ډله له اسلام آباده په یوه مسافروړونکې الوتکه کې لومړی استانبول او بیا د جرمني هانوور ښار ته لیږدول کیږي. تردې مخکې جرمني له خطرسره مخ د افغانانو څلورنورې ډلې په ورته الوتنو کې هغه هیواد ته لیږدولي خو د جرمني د حکومت په وینا شاوخوا ۱۹۰۰ افغانان چې جرمني ورته پناه ورکړې یا ورسره د منل کیدو ژمنې شوې، تراوسه په پاکستان کې پاتې دي.

د روانې میاشتې په پیل کې، د جرمني حکومت ځینو افغانانو ته لیکونه واستول چې که دوی جرمني ته د کډوالۍ له پلان لاس اخلي، نو مالي ملاتړ به یې وکړي ـ هغه اقدام چې ډیری دغو افغانانو پرې سخت انتقاد وکړ.

یو افغان چې لیک یې ترلاسه کړی دې آژانس ته وویل: "موږ دوه کاله په پاکستان کې تیر کړي، او اوس موږ ته د شرم او احمقانه معاملې وړاندیز کیږي چې دا زموږ او زموږ د ماشومانو راتلونکې له خطرسره مخ کوي."

د بې پولې ډاکترانو سازمان وايي په هرات کې ښځینه ناروغانې او د هغوی پایوازانې له برقې یا چادرۍ پرته روغتونونو ته نه پرېښودل کېږي.

د دغه سازمان د افغانستان څانګې ویلي دا تازه محدودیتونه د نومبر له ۵مې د هرات د حوزوي روغتون په شمول په صحي مراکزو کې پیل شوي.

د ام اس اف په خبره د طالب چارواکو د دغه تازه محدودیت په سبب د ناروغانو مراجعه ۲۸ فیصده کمه شوې ده.

ازادي راډیو سره خبرو کې ځینو ښځو ویلي چې طالب ځواکونو د دغه تازه بندیز د پلي کولو لپاره تاوتریخجن چلند کړی.

خو طالب چارواکو په زور د برقې اغوستل رد کړي، په داسې حال کې چې ټینګار کوي په ټول افغانستان - نه یوازې هرات کې ښځې باید حجاب مراعات کړي.

د طالبانو د حکومت د بهرنیو چارو وزارت اعلان کړی چې د جرمني په بن ښار کې د افغانستان د لویې قونسلګرۍ فعالیتونه نن دوشنبه ( د لړم ۱۹مه) له سره پیلیږي.

دغه وزارت پرون یکشنبه په یوه خبرپاڼه کې ویلي، مراجعین کولای شي په انلاین بڼه نوبت واخلي او بیا د خپلو کارونو لپاره مراجعه وکړي.

دوی ویلي، نژدې راتلونکې کې به دغه قونسلګرۍ د نویو پاسپورټونو ویش هم پیل کړي.

په دغې قونسلګرۍ کې د افغانستان د پخواني جمهوري نظام ډيپلوماتانو تیره میاشت وروسته تر هغه ډله ییزه استعفا وکړه چې جرمني په بن او برلین کې د طالبانو دوه قونسلي کارکوونکو ته باور لیکونه ورکړل.

د ترکیې یو لوړپوړی پلاوی روانه اونۍ پاکستان ته ځي چې د اسلام اباد او کابل ترمنځ د سولې یو تړون شونی کړي.

رویټرز اژانس د ترکیې د ولسمشر رجب طیب اردوغان په حواله ویلي چې ترکي پلاوي کې به د بهرنیو چارو او دفاع وزیران او د استخباراتو مشر شامل وي.

اردوغان دغه څرګندونې نن یکشنبه له باکو څخه ترکیې ته د ستنېدو پر مهال وکړې، هغه باکو کې د پاکستان له صدر اعظم شهباز شریف سره هم کتلي و.

دا په داسې حال کې ده چې د پنجشنبې او جمعې په ورځو ستانبول د طالبانو د حکومت او پاکستاني پلاوي د سولې د دریم پړاو خبرو کوربه و، خو خبرې بې پایلې پای ته ورسیدې.

ترکیه وایي، ټوله هڅه یې داده چې د افغانستان او پاکستان ترمنځ ژر تر ژره سوله ټینګه کړي.

د موی تای لوبو یوه افغان لوبغاړي قهرمان شاهین خپل ایراني سیال، پوریا ولي ته ماتې ورکړه.

دا لوبه تیره شپه (د لړم ۱۷مه) د تایلینډ په پلازمینه بنکاک کې ترسره شوه.

شاهین د مبارزې له دریو پړاوونو وروسته د لوبڅارونکو له خوا بریالی اعلان شو.

قهرمان شاهین ۱۳ ځله د موی تای په مختلفو سازمانونو کې سیالي کړې، ۱۲ یې ګټلي او یو یې بایللی دی.

موی تای د تایلند یوه رزمي او دودیزه لوبه ده چې په وروستیو کلونو کې یې په افغانستان کې ډیر مینه وال پیدا کړي دي.

د طالبانو د حکومت د بهرنیو چارو وزیر امیرخان متقي له خپل ایراني سیال عباس عراقچي سره د طالبانو او پاکستاني لوري ترمنځ د ستانبول پر خبرو بحث کړی دی.

د طالبانو بهرنیو چارو وزارت نن یکشنبه ( د لړم ۱۸مه) یوه خبرپاڼه کې ویلي چې دغو ټیلفوني خبرو کې ښاغلي عراقچي د افغانستان او پاکستان د ستونزو پر سیاسي حل لارې ټینګار وکړ او دې برخه کې یې د خپل هېواد د همکارۍ ډاډ ورکړ.

د خبرپاڼې په ټکو، متقي ویلي، د طالبانو د حکومت پلاوی د ستانبول ته " په ښه نیت" تللی و، خو وړاندې راغلي چې پاکستاني لوری هیڅ ډول مسولیت اخیستو ته چمتو نه و.

د ایران د بهرنیو چارو وزارت تراوسه د متقي او عراقچي د خبرو په اړه څه نه دي ویلي، خو دغه وزارت وړاندې تر دې ویلي چې د افغانستان او پاکستان د اړیکو په اړه اندیښنه لري.

په ستانبول کې د طالبانو او پاکستاني لوري دریم پړاو خبرې چې پنجشنبه او جمعه وشوې، بې نتیجې پای ته ورسېدې او دواړه لوري یو بل ته د ملامتۍ ګوته نیسي.

د کډوالو ستونزو ته د رسېدو په چارو کې د طالبانو د حکومت ځانګړی کمیسیون وایي، پرون شنبه د تورخم، سپین بولدک او بهرامچې له دروازو نژدې ۱۲ نیم زره کډوال افغانستان ته اړول شوي.

دغه کمیسیون نن یکشنبه ( د لړم ۱۸مه) رسنیو ته په استول شوې خبرپاڼه کې ویلي، د دوی اړوندو کمیټو له دغو اخراج شویو کډوالو سره د ترانسپورت مرسته کړې او یوه اندازه نقدې پیسې یې ورکړي.

د کمیسیون له ورځنیو خبرپاڼو ښکاري چې وروستیو کې هره ورځ زرګونه کسان له پاکستانه اخراجیږي.

دا په داسې حال کې ده چې وړمه ورځ د ملګرو ملتونو د کډوالو عالي کمیشنرۍ (UNHCR) او د کډوالۍ نړیوال سازمان (IOM) اعلان وکړ چې پاکستان کې د افغان کډوالو د نیولو، توقیف او اخراج پروسه چټکه شوې ده.

دغو سازمانونو د نومبر په ۷ مه په یو ګډ راپور کې ویلي و چې د روان کال د اکتوبر له ۲۶ مې د نومبر تر لومړۍ نېټې په ټولیزه توګه ۳۷۴۴۸ افغانان د تورخم، غلام خان بندر، چمن، او بهرامچې له لارې افغانستان ته ستانه شوي دي.

د راپور پر بنسټ چې په دې موده کې د افغان کډوالو د ستنېدو کچه د تېرې اونۍ په پرتله ۱۰۱ سلنه لوړه شوې ده.

د ملګرو ملتونو یوه اداره وايي چې افغانستان د چاپیریال د خرابوالي له خطر سره مخ دی.

د ملګرو ملتونو د بشري هستوګنې ادارې (UN-Habitat) پر خپله ایکس پاڼه کې لیکلي چې د خاورو خځلو او اوبو ضعیف مدیریت او د شنه ځای نشتوالی په افغانستان کې د خلکو روغتیا ګواښي.

د سازمان په وینا، هدفمند ښاري پلان جوړونه او ټولنیز اقدامات کولی شي چاپیریال خوندي کړي او د خلکو ژوند ښه کړي.

په ورته وخت کې، د نړیوالو سازمانونو د راپور له مخې، افغانستان د هغو لسو هیوادونو څخه یو دی چې د اقلیم بدلون څخه ډیر اغیزمن شوي دي.

طبیعي پیښې، په ځانګړې توګه سیلابونه او وچکالۍ، په وروستیو کلونو کې د افغانستان خلکو ته ډیری مړینې او لوی مالي زیانونه اړولي دي.

د افغانستان په شمال کې د زلزله ځپلیو لپاره د جاپان مرستې کابل ته رسیدلي دي.

په کابل کې د جاپان سفارت وویل چې دا مرستې د سره صلیب او سرې میاشتې ټولنو نړیوال فدراسیون ته د وروستۍ زلزلې څخه زیانمنو کسانو ته د ویشلو لپاره سپارل شوي دي.

د مرستو اندازه معلومه نه ده ، خو ویل شوي چې کمپلې او توشکې په کې شاملې دي.

د تیرې اونۍ زلزلې د افغانستان په شمال کې د انساني تلفاتو سربیره په څو ولایتونو کې د پام وړ مالي زیانونه واړول.

د روغتیا نړیوال سازمان په وینا، په بلخ، سمنګان، کندز، سرپل، جوزجان او بغلان ولایتونو کې ددغې زلزلې له امله ۲۶ کسان مړه او ۱۱۴۴ نور ټپیان شوي دي.

سازمان دا هم راپور ورکړی چې ۴۳۰ کورونه هم ویجاړ شوي دي.

د امریکا د جیولوژیکي سروې دادارې د رپوټ له مخې، زلزلې، چې د نومبر په ۳مه د سهار په ۱ بجه د افغانستان یو شمېر شمالي ولایتونویې ولړزول د ریختر په مقیاس ۶.۳ درجې وه، او مرکز یې د مزار شریف ښار ته نږدې د ځمکې لاندې ۲۸ کیلومتره ژور وو .