د روغتیا د نړیوال سازمان مشر وايي چې په سودان کې د دارفور د محاصره شوې الفاشر ښار په یوازیني فعال روغتون باندې په برید کې ۷۰ کسان وژل شوي او ۱۹ نور ټپیان شوي دي.

تېډروس ادهانوم ګبریسیوس نن (یکشنبې- د سلواغې په ۷مه) په ایکسپاڼه (پخوانی ټویټر) کې دا برید «وحشتناک» بللی او لیکلي یې دي چې دغه برید داسي مهال وشو چې د «سعودي عربستان د میندو تعلیمي روغتون» له ناروغانو څخه ډک و.

د سودان کورنۍ جګړه، چې نژدې دوه کاله مخکې پیل شوې وه لا هم دوام لري.

د روغتیا د نړیوال سازمان مشر نه دي ویلي چې په جګړه کې کومه ښکېله خوا پر روغتون د برید مسووله ده، خو سیمه‌ییز چارواکي ادعا کوي چې دا برید د یاغي ملیشه ډلو له خوا شوی.

د سعودي عربستان د بهرنیو چارو وزارت هم دا حمله د «نړیوالو قوانینو سرغړونه» بللې او غندلې ده.

د بیلاروس خلکو نن (د یکشنبې په ورځ، د سلواغې په ۷مه) په هغو انتخاباتو کې ګډون وکړ چې تمه کېږي په نتیجه کې یې د ولادیمیر پوتین نژدې متحد الکساندر لوکاشینکو، په اووم ځل ولسمشر پاتې شي.

لوکاشینکو چې ۷۰ کلن دی او په «اروپا کې د وروستي دیکتاتور» په نوم شهرت لري، په ۱۹۹۴ کال کې د بیلاروس د خپلواکۍ د ترلاسه کولو له مهاله د دې هېواد ولسمشر دی. تمه کېږي چې د دې انتخاباتو په نتیجه کې د هغه بریالیتوب اعلان شي.

د بیلاروس د اپوزیسیون مشره، سویتلانا تیخانوفسکایا، چې جلاوطنه ده، د فرانسې خبري اژانس ته په مرکه کې د خپل هېواد روانې ټاکنې "یو طنز" بللی دی.

د اغلې تیخانوفسکایا مېړه له کلونو راهیسې په بیلاروس کې بندي دی او یو کال کېږي چې آن له زندانه بهر سره د تماس نیولو اجازه هم نه لري.

د بشري حقونو د څار بنسټ "ویاسنا" د اټکل له مخې، د تېرو څلورو کلونو په اوږدو کې په دې هېواد کې د سیاسي دلایلو له کبله تر ۵۰ زره زیات کسان نیول شوي دي.

د اوکراین ولسمشر وایي چې ډونالډ ټرمپ د جګړې د پای ته رسولو په اړه خپله ژمنه عملي کولی شي، خو یوازې په هغه صورت کې چې کییف په هر ډول خبرو کې ګډون ولري.

ولادیمیر زیلنسکي د شنبې په ورځ، (د سلواغې په ۶مه) د مولداویا له ولسمشر سره په ګډه خبري غونډه کې وویل: «که اوکراین په مذاکراتو کې ګډون ونه کړي، دغه طرحه به بریالۍ نه وي، ځکه چې روسیه د جګړې پای ته رسېدل نه غواړي، خو اوکراین غواړي جګړه پای ته ورسوي.»

ډونالډ ټرمپ د خپل انتخاباتي کمپاین پر مهال ژمنه کړې وه چې سپینې ماڼۍ ته د ستنېدو په صورت کې به ډېر ژر د اوکراین جګړه ختمه کړي؛ که څه هم هغه د دې کار لپاره خپل پلان نه دی توضیح کړی.

ولادیمیر زیلنسکي د شنبې په ورځ له ایټالیايي خبریالې چیچلیا سالا سره په یوه مرکه کې، چې تازه د تهران له اوین زندانه خوشي شوې؛ وویل، باور لري چې ډونالډ ټرمپ له زړه د دې جګړې د پای ته رسولو په لټه کې دی.

د متحدو ایالتونو ولسمشر ډونالډ ټرمپ د غزې په تړانګه کې د "ناارامه وضعیت" په اړه وویل چې د اردن او مصر په څېر هېوادونه باید د زیاتو فلسطینیانو کوربه توب وکړي.

ډونالډ ټرمپ نن (یکشنبې په سهار، د جدي په ۷مه) وویل چې د اردن له پاچا ملک عبدالله سره یې خبرې کړې دي او غواړي چې د مصر له ولسمشر عبدالفتاح سیسي سره هم خبرې وکړي.

ټرمپ، چې په الوتکه کې یې له خبریالانو سره خبرې کولې، د اردن د پاچا په اړه وویل: غواړي چې هغه د غړې خلک خپل هیواد ته وروبولي.

د متحدو ایالتونو ولسمشر په دې په اړه نور جزئیات ورنه کړل چې د غزې اوسېدونکي به دې هېوادونو ته څنګه ولېږدول شي، یوازې یې دومره وویل چې دا کسان کېدای شي د لنډ یا اوږد وخت لپاره دغو هیوادونو ته انتقال شي.

د افغانستان، ازبیکستان، قرغزستان او چین ترمنځ د ریل پټلۍ د څلور اړخیزه اقتصادي دهلیز تړون یو بل کال هم وغځول شو.
د طالبانو د ټولګټو چارو وزارت ویاند اشرف حق شناس په خپله ایکس پاڼه دا خبر ورکړی دی.

حق شناس ویلي چې د یاد ریلي دهلیز له لارې په ۲۰۲۴ کال کې ۴۲۰۰ کانتینره انتقالات ترسره شوي.

هغه هیله څرګنده کړې چې په ۲۰۲۵ کال کې د انتقالاتو کچه نوره هم لوړه شي.

د افغانستان، قرغزستان، چین او ازبیکستان د ریلي دهلیز د تړون د لاسلیک مراسم په ازبکستان کې ترسره شوي.

یاد ریلي دهلیز له چين، قرغزستان او ازبيکستان څخه د حيرتان-مزارشريف اوسپنيزې کرښې سره نښلي.

هیڅ هېواد د طالبانو حکومت په رسمیت نه دی پېژندلی، خو ازبکستان، قرغزستان او چین له هغو هېوادونو دي چې له طالبانو سره یې نږدې اړیکې ساتلي دي.

سپینې ماڼۍ د امریکا د پخواني ولسمشر جو بایډن د ادارې هغه امر لغوه کړی چې اسراییلو ته یې درانه بمونه نه لیږل.

په ورته وخت کې، د امریکا نوي ولسمشر ډونالډ ټرمپ دې موضوع ته له اشارې پرته وویل چې ډېر شیان اوس اسراییلو ته د رسېدو په لاره کېې دي.

د رویټرز د خبر له مخې، ټرمپ د شنبې په ورځ، د سلواغۍ په ۶ مه، وویل چې ډیری هغه توکي چې اسراییلو یې غوښتنه کړی وه او پیسې یې ورکړې وې مګر د بایډن ادارې نه وې لیږلې، اوس په لاره دي.

خو هغه په دې اړه نور جزئیات ورنه کړل.

مخکې له دې، ځینو رسنیو راپور ورکړی و چې پنټاګون اسراییلو ته خبر ورکړی چې نور دې هیواد ته د ۹۰۰ کیلوګرامه بمونو لیږلو محدودیت نشته.

د امریکا د پخواني ادارې ولسمشر جو بایډن تیر کال په رفح باندې د اسراییلو د بریدونو په ځواب کې او د ملکي تلفاتو په اړه د اندیښنو وروسته اسراییلو ته د درنو بمونو په لیږلو محدودیتونه ولګول.

بایډن په هغه وخت کې وویل چې اسراییلو په غزه باندې په خپلو بریدونو کې امریکایي وسلې کارولې دي، چې په پایله کې یې پراخه ملکي تلفات رامنځته شوي دي.

نیول شوی کس چې د نوم مخفف یې کې، ټي ان یاد شوی له نومبر راهیسې هلته بندي دی.

دا سړی په غیرقانوني وسله والې ډلې کې د ګډون، ترهګریزو فعالیتونو او مناسبې روزنې تورن دی. تورن تر اوسه پورې له اعتراف انکار کړی دی، او د هغه وکیل ویلي هیڅ داسې شواهد نشته چې موکل یې په یادو جرایمو کې ښکېل شوی وي.

په روسیه کې د بشري حقونو فعالین او حقوقي کارپوهان وايي هغه خلک چې د امنیتي ادارو لخوا نیول شوي ډیری وختونه د تحقیقاتو په جریان کې د شکنجې له امله په زور اعتراف ته اړ ایستل شوي.

مسکو او واشنګټن د تیر کال په اګست کې لسګونه بندیان تبادله کړل، چې د سړې جګړې راهیسې تر ټولو لویه تبادله وه. یو شمېر امریکایي اتباع لا هم په روسیه کې بندیان دي.

د ایټالیايي جنیک سینر او جرمن الکساندر زورف لوبه یکشنبه په ملبورن ښار کې ترسره کېږي.

د دې لوبې ګټونکی به د اتلولۍ د مقام تر څنګ دوه زره پاینټونه هم ترلاسه کړي چې په نړیواله رده بندي کې خورا اهمیت لري.
تر څنګ یې درې نیم میلیون اسټرالیايي ډالره جایزه هم د اتل لپاره په پام کې نیول شوې چې شاوخوا دوه میلیون او دوه لکه امریکایي ډالره کېږي.

د طالبانو د ټولګټو چارو وزارت ویاند اشرف حق شناس په خپله ایکس پاڼه دا خبر ورکړی دی.
حق شناس ویلي د یاد ریلي دهلیز له لارې په ۲۰۲۴ کال کې ۴۲۰۰ کانتینره انتقالات ترسره شوي.

هغه هیله ښوولې چې په ۲۰۲۵ کال کې د انتقالاتو کچه لا پسې ډېره شي.

د افغانستان، قرغزستان،چین او ازبکستان د ریلي دهلیز د تړون د لاسلیک مراسم په ازبکستان کې ترسره شوي.

یاد ریلي دهلیز له چين، قرغزستان او ازبيکستان څخه په تېرېدو د حيرتان-مزارشريف اوسپنيزې کرښې سره وصلیږي.

هیڅ هیواد د طالبانو حکومت په رسمیت نه دی پیژندلی، خو ازبکستان، قرغزستان او چین د هغو هیوادونو له ډلې دي چې له طالبانو سره یې نږدې اړیکې ساتلي دي.

زرګونه فلسطینیانو د لویدیځې غاړې په رام الله ښار کې هغو فلسطیني بندیانو ته هرکلی ووایه چې اسراییلو نن له حماس ډلې سره د اسیرانو د تبادلې په لړۍ کې خوشې کړل.

اسراییل وايي چې له خپلو زندانونو څخه یې ۲۰۰ فلسطیني بندیان خوشې کړي دي او له هغه مخکې فلسطینۍ حماس ډلې هم څلور اسراییلۍ ښځې چې د ۲۰۲۳ کال د اکتوبر په اوومه یې برمته کړې وې، سره صلیب ته وسپارلې.

فلسطیني چارواکي وايي، شاوخوا ۱۳۰ تنه بندیان په رام الله کې او اویا تنه نور په مصر کې خوشې شول. د دې فلسطیني بندیانو له ډلې ۱۲۰ تنه هغه کسان دي چې د وسله والو حملو په تور په ابدي حبس محکوم شوي وو.

د حماس له خوا د خوشې شویو څلورو فلسطیني مېرمنو روغتيايي وضعیت ظاهرا ښه ښکارېده.

فلسطیني او اسراییلي اسیران په غزه کې له حماس سره، چې امریکا او اروپايي ټولنه یې تروریستي ډله بولي، د اوربند د موافقې په اساس خوشې شول.

د قطر، مصر او متحدوایالتونو په منځګړتوب په غزه کې د شپږو اونیو په مخه د اوربند د موافقې له مخې د اسیرانو پر تبادلې سربېره غزې ته د بشري مرستو د رسولو بهیر هم پیلېږي.