د اوکراین صدراعظم دنیس شمیهال وايي، د روسیې د حملو له کبله د اوکراین د انرژۍ سکټور نږدې ۵۰ فیصده له کاره لوېدلی دی.

شمیهال پرون په دې باب زیاته کړه، یوازې د نوامبر میاشتې پر ۱۵مه د اوکراین پر ښارونو او د انرژۍ پر تاسیساتو د روسیې ۱۰۰ راکټي حملې وشوې.

تر دغو حملو وروسته په پلازمېنه کییف، خارکیف، ژیتومیر، لیفیف او نورو ښارونو کې د چارواکو په خبره نږدې ۱۰ میلیونه اوکراینیان له برېښنا بې برخې شول.

کرملین وايي، د دغو حملو علت له روسیې سره خبرو ته د اوکرایني لوري نه لېوالتیا ده.

سپینه ماڼۍ په یوه راپور کې وايي، ټرامپ د زړه، سږو او جسماني چمتووالي له پلوه په استثنايي وضعیت کې دی او د خپلو دندو د ترسره کولو بشپړ توان لري.

د راپور له مخې ولسمشر ټرمپ ته همداراز د کووید ضد واکسین په ګډون د روغتیا د پیاوړتیا ځانګړي واکسینونه ورکړل شوي دي.

په متحدوایالتونو کې د ولسمشرانو د روغتیا د راپورونو خپرول یو نالیکل شوی دود او هدف یې د چارو شفافیت دی.

په تېرو څو میاشتو کې د ټرامپ پر لاسونو او پښو د شنو داغونو د تصویرونو له خپرېدو وروسته د هغه د روغتیا په اړه پوښتنې رابرسېره شوې خو ښاغلي ټرمپ وویل چې د دې شنو داغونو علت له ډېرو خلکو سره د لاس روغبړ دی.

د ټرمپ یوه ویاند بیا د وینې د نرۍ کولو لپاره د ځانګړو درملو کارول د دې شنو داغونو علت وباله. سپینې ماڼۍ مخکې اعلان کړی و، چې ولسمشر ټرمپ د پښو د رګونو په یوه مزمنه ناروغۍ اخته دی.

په داسې حال کې چې د اسراییلو او حماس ډلې ترمنځ اوربند پرځای دی، د غزې زرګونه اوسېدونکي نن- د تلې ۱۹مه په پښو او د موټرو او کراچیو په وسیله د دې تړانګې په شمال کې خپلو کورونو ته ولاړل.

اسراییلي ځواکونه د متحدوایالتونو په منځګړتوب د شوې موافقې په اساس د غزې له ځینو سیمو په شا شوي دي خو لا یې هم د غزې نیمايي برخه په ولکه کې ده. د موافقې په اساس حماس به د ۷۲ ساعتونو په ترڅ کې اسراییلي برمته خوشې کوي. باور دا دی چې شل تنه اسراییلي برمته لاهم ژوندي دي، ۲۶ تنه نور مړه شوي او د دوو نورو برمته وو برخلیک څرګند نه دی.

اسراییل به په ځوابي اقدام کې د ۱۷۰۰ فلسطیني بندیانو له ډلې څخه ۲۵۰ تنه خوشې کړي. د موافقې له مخې سلګونه لارۍ به هره ورځ غزې ته خواړه او درمل انتقالوي.

ښاغلي عون نن وویل چې د لبنان په جنوب کې ملکي تاسیسات تېره شپه یوځل بیا د اسراییلو د ناوړه یرغل په ترڅ کې په نښه شول. هغه وویل چې دا برید هېڅ راز توجیه نه لري.

د لبنان ولسمشر زیاته کړه چې د دې برید اهمیت په دې کې دی چې په غزه کې د اوربند له نافذېدو وروسته کېږي.

د لبنان د روغتیا وزارت ویلي دي چې په دې برید کې یوتن وژل شوی او اوه تنه نور ټپیان شوي دي.

اسراییلو په غزه کې د اوربند له اعلان سره سره د لبنان پر خاوره د ایران پلوه وسله والو پر سنګرونو پرله پسې حملې کړې دي.

د خیبرپښتونخوا په خیبر ولسوالۍ کې د وسله والو په یوه برید کې ۱۱ تنه پاکستاني پوځیان وژل شوي او یوشمېر نور ټپیان شوي دي.

یوه امنیتي چارواکي د نوم نه ښودلو په شرط د آزادۍ راډیو مشال څانګې ته وویل، یوې ډلې وسله والو چې شمېر یې شاوخوا سل تنه وو نن سهار وختي مهال، د تیرا په حیدرکنډو سیمه کې د امنیتي ځواکونو پر پوسته برید وکړ چې په نتیجه کې امنیتي ځواکونو ته دا مرګ ژوبله واوښته.

د دې برید پړه تراوسه کومې ډلې نه ده منلې خو په دې سیمه کې د پاکستاني طالبانو د تحریک ټي ټي پي وسله وال ډېر فعال دي.

د مشال خبریال وايي چې له پېښې وروسته په سیمه کې ګرځبندیز لګېدلی دی او اوس مهال په تیرا کې د پاکستان د پوځ هیلیکوپټرې د وسله والو پرضد عملیات کوي.

د وینزویلا سیاستوالې ماریا کورینا ماچادو د جمعې په ورځ د نوبل د سولې جایزه وګټله.

په اوسلو کې د نوبل د سولې د جایزې کمېټې نن په یوه خبرپاڼه کې د وینزویل ا د اپوزیسیون د مشرې او د دیموکراسۍ د فعالې سیاستوالې نوم د ګټونکې په توګه اعلان کړ.

د نوبل د سولې د جایزې د ناروې د کمېټې مشر یورګن واتنه فریدنس په اوسلو کې وویل، ماریا کورینا ماچادو ته دا جایزه ورکړل شوې ځکه چې هغې د وینزویلا د خلکو د ډیموکراتیکو حقونو د هڅونې لپاره نه ستړې کېدونکې مبارزه کړې او له دیکتاتورۍ څخه د عادلانه او سوله‌ییز بدلون لپاره یې هڅې کړي دي.

اوکرایني چارواکي وایي چې روسیې تېره شپه پر پلازمېنه کیف " لوی برید" کړی دی.

فرانس پریس لیکلي چې کیف کې د څو چاودنو غږونه اوریدل شوي او د ښار د څو ناحیو برښنا پرې شوې ده.

د کیف ښاروال ویتالي کلیچکو ویلي، روسي ځواکونو پر " حساسو زیربناوو" بریدونه کړي او له خلکو غوښتل شوي چې ځانونه خوندي کړي.

د اوکراین د انرژۍ وزیرې سویتلانا ګرینچوک ویلي، د برید هدف د انرژۍ شبکه وه او په وینا یې د دغې برخې کارکوونکي به هڅه وکړي چې د انرژۍ د ډیرې پرچاوۍ مخه ونیسي.

روسیې د اوکراین پر زاپوریژيا هم تیره شپه برید کړی چې هلته یو ۷ کلن ماشوم په کې وژل شوی دی.

روسیې په دې وروستیو کې د اوکراین د انرژۍ او ریل پټلۍ پر تاسیساتو بریدونه ډېر کړي دي.

د اسراییل کابینې د غزې د اوربند تړون تصویب کړ.

د اسراییلو د صدر اعظم بنیامین نتنیاهو دفتر نن سهار تایید کړه چې د هغه حکومت د حماس لخوا "د یرغمل شویو د خوشې کولو تړون چوکاټ" تصویب کړی دی.

اسراییلو مخکې ویلي وو چې ټولو خواوو د منځني ختیځ د سولې پلان لومړی پړاو لاسلیک کړی او "د حماس لخوا د یرغمل شویو کسانو خوشې کول به په غزه کې دوه کلنه جګړه پای ته ورسوي."

د منځني ختیځ د سولې پلان، چې تیره میاشت د امریکا د ولسمشر ډونالډ ټرمپ لخوا وړاندیز شوی و، ۲۰ مادې لري.

د مصر په ګډون یو شمیر هیوادونو منځګړیتوب وکړ ترڅو حماس او اسراییل پر دې پلان سره موافق شي.

په پای کې، پرون، د پلان لومړی پړاو، چې د غزې اوربند یې یوه برخه ده، د ټولو خواوو لخوا په قاهره کې لاسلیک شو.

بل لورته د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ د یکشنبې په ورځ د منځني ختیځ سفر پیلوي.

تمه کیږي چې غزې ته سفر به د ولسمشر ټرمپ د سفر یوه برخه وي.

د اسراییلو د حکومت لخوا د غزې د اوربند پلان تصویب پدې معنی دی چې اسراییل به سمدلاسه په غزه کې خپل بریدونه ودروي او حماس به ټول هغه یرغمل شوي کسان خوشې کړي چې دوی نیولي دي.

حماس، چې د امریکا او اروپايي ټولنې لخوا یوه ترهګره ډله ګڼل کیږي، د ۲۰۲۳ کال د اکتوبر په ۷مه په اسراییلو باندې په بریدونو کې ۱۲۰۰ کسان ووژل او ۲۵۰ کسان یې یرغمل کړل.

په غزه کې د حماس تر کنټرول لاندې د فلسطین د روغتیا وزارت د احصایو له مخې، اسراییل بیا په غزه باندې د بریدونو له پيله تراوسه له ۶۷۰۰۰ څخه ډیر کسان وژلي دي.

بل لورته پرون پنجشنبه د حماس یوه لوړپوړي غړي خلیل الحیه وویل، دوی د غزې جګړه پای ته رسولې اعلانوي او په وینا یې دوی له منځګړو او متحده ایالتونو تضمینونه ترلاسه کړي دي.

تمه کیږي چې د غزې لپاره د امریکا د ولسمشرډونالډ ټرمپ د طرحې پرلومړي پړاو موافقه به نن پنجشنبې د اسراییل په سیمه ییز وخت د غرمې په دولسو بجو لاسلیک شي. دا خبره نن پنجشنبې د دې موافقې له جزیاتو یوې باخبره سرچینې رویترز خبري آژانس ته کړې ده.

دغې سرچینې همدارنګه ویلي چې تمه کیږي چې د دغې موافقې ترلاسلیک وروسته په غزه کې اوربند نافذ شي.

اسراییل او حماس ویلي چې په غزه کې د جګړې د پای ته رسولو لپاره د ولسمشرټرمپ د طرحې پرلومړي پړاو یې سلاکړې ده. د دغې هوکړې له مخې به په سیمه کې اوربند ټینګیږي، حماس به یرغمل آزادوي او اسراییل به یې په بدل کې فلسطیني بندیان خوشې کوي.

د اسراییل صدراعظم بنیامین نتنیاهو ویلي چې نن پنجشنبې د کابینې غونډه را غواړي چې شوې موافقه تایید کړي.

په غزه کې د جګړې د پای ته رسولو لپاره د دغه مهم پرمختګ اعلان داسې مهال کیږي چې وړمه ورځ د اوکتوبر اومه پراسراییل د حماس د برید او په وړاندې یې د اسراییل د جګړې د پیل دوه کاله پوره شول. د هغې جګړې چې د غزې د روغتیایي چارواکو په وینا په نتیجه کې یې له ۶۷ زرو زیات کسان وژل شوي او د غزې ډیره برخه په کنډواله بدله شوې ده. اسراییل پرغزې برید وروسته له هغې پیل کړچې پراسراییل د حماس په برید کې شاوخوا ۱۲۰۰ کسان ووژل شول او شاوخوا دوه نیم سوه نور حماس یرغمل کړل.

ایران د فرانسې او جرمني دوه ګونی تابعیت لرونکی لینارټ مونټیرلوس وروسته له هغې آزاد کړچې چې پرهغه د جاسوسۍ لګول شوي تورونه یې بیرته واخیستل. د فرانسې د بهرنیو چارو وزارت فرانسپرس آژانس ته د نوموړي د خوشې کیدو پخلی وکړ.

یوشمیر باخبره سرچینو د فرانسې د بهرنیو چارو وزیر له قوله خبرورکړی چې ویلي یې دي، نولس کلن مونتیرلوس به د پنجشنبې په ورځ فرانسې ته سفروکړي. هغه د جون په ۱۶ د اسراییل او ایران ترمنځ د لنډې جګړې په دریمه ورځ د ایران په جنوبي ښار بندر عباس کې نیول شوی و. نوموړی چې د سپورټ او سفر مینه وال دی، له اروپا ایران ته پربایسکل په سفرتللی و. د ایران قضایي ادارې ویلي وچې د دوشنبې په ورځ به پرهغه لګول شوي د جاسوسۍ تورونه لغوه شي.

که څه هم تراوسه یوشمیرنور بهرنیان په ایران کې بندیان دي خو نوموړی وروستی فرانسوی اتباع دی چې روان کال د ایران له زندانه خوشې کیږي.

د ملګروملتونو سرمنشي انتونیو ګوتیرش د هغې هوکړې هرکلی وکړچې د غزې لپاره د ولسمشرډونالډ ټرمپ د طرحې پر لومړي پړاو اسراییل او حماس دواړو موافقه کړې ده. ګوتیرش په یوه بیان کې له ټولو اړخونو وغوښتل چې په بشپړډول د دغې موافقې شرطونو ته ژمن پاتې شي. د ملګرملتونو سرمنشي همدارنګه ویلي چې "ټول یرغمل شوي کسان باید په باعزته توګه خوشې شي، یودایمي اوربند باید تضمین شي، جګړه باید له یوې مخې د تل لپاره ودرول شي."

هغه ټینګاروکړچې جګړه ځپلې غزې ته د بشري مرستو سمدستي بې ځنډه ننوتل باید ډاډمن شي.

د امریکا د متحدو ایالتونو ولسمشرډونالډ ټرمپ د چهارشنبې په ورځ وویل چې په غزه کې د جګړې د پای ته رسولو لپاره په مصرکې د روانو خبرو په نتیجه کې اسراییل او حماس د ده د سولې د طرحې پر لومړي پړاو سلا کړې ده.

حماس تایید کړه چې په غزه کې د جګړې د پای ته رسولو لپاره له اسراییل سره یوې موافقې ته رسیدلی دی. د اسراییل صدراعظم بنیامین نتنیاهو هم ویلي چې نن پنجشنبې د کابینې غونډه را غواړي چې شوې موافقه تایید کړي.