د افغانستان مخکیني ولسمشر محمد اشرف غني له اسلامي نړۍ څخه له طالبانو سره د استدلال غوښتنه وکړه.

ښاغلي غني دا خبره تېره شپه د لوی اختر په مناسبت په خپله وینا کې وکړه.

هغه وویل: «د اسلامي نړۍ له علماوو غوښتنه کوم، چې له طالبانو سره استدلال وکړي. اسلامي نړۍ د خدای په فضل د یوه لوی مثبت مسیر خوا ته روانه ده. ضرور ده چې دا مثبت مسیر او بهیر له طالبانو سره شریک شي او دوی اساسي اصولو، قواعدو او ټکو ته متوجه شي.»

د افغانستان مخکینی ولسمشر محمد اشرف غني چې تېره شپه یې د لوی اختر په مناسبت وینا د هغه پر فېسبوک پاڼه په ژوندۍ بڼه یوازې په غږیزه توګه خپره شوه، وویل، جبر افغانستان ته ثبات نه شي راوستلی.

محمد اشرف غني وویل، یو نظام هغه وخت دوام کولی شي، چې د ولس اراده ورسره وي، دغه راز یې په افغانستان کې د ملي یووالي پر ټینګښت هم ټینګار وکړ.

غني د نجونو د تعلیم پر اهمیت هم خبرې وکړې او وې ویل: "ټولو بین المللي تجربو ښودلې ده، چې د یوې نجلۍ تعلیم پنځه نسلونه بدلولی شي او د یوه هلک تعلیم یو نسل بدلولی شي. په کومه کورنۍ چې یوه ښځه پوهه ولري، هغه بهترینه مسلمانه کورنۍ ده."

هغه پر دې خواشیني وښوده، چې په افغانستان کې خلک له لوږې سره مخامخ دي، خو د افغانستان شتمني په هغو پیسو چې هره ورځ خپل ارزښت له لاسه ورکوي نورو ځایونو ته صادرېږي.

طالبانو د مخکیني ولسمشر محمد اشرف غني پر دغو څرګندونو کومه تبصره نه ده کړې، خو تر دې مخکې یې د دغو ستونزو د حل ژمنه کړې ده.

د ایران د سوداګرۍ د خونو د رییسه هیات یو غړی وایي چې هره ورځ د افغانستان او ایران ترمنځ تر دوه زره ډيرې ترانسپورټي لارۍ مالونه لیږدوي.

د ایران د خراسان رضوي د سوداګرۍ د خونو غړي محمد امتي نن ایراني رسنیو ته وویل چې د موټرچلوونکو او سوداګرو لپاره د ویزو اسانتیاوې باید رامنځته شي.

د نوموړي په باور د منځنۍ اسیا هیوادونو ته هم د ایران اتیا فیصده صادرات او واردات د افغانستان د خاورې له لارې ترسره کیږي.

د ایران په مشهد کې د حمل و نقل د کمیسیون رییس احمد زمانیان هم په سرحد کې د سوداګرو ستونزو ته اشاره کړې ده او وایي چې د سیمې د هیوادونو د ترانسپورټ د چارو د وزیرانو د یوې غونډې په ترڅ کې باید دا مسایل وڅیړل شي او اسانتیاوې رامنځته شي.

د افغانستان لپاره د ملګرو ملتو مرستندویه پلاوي( یوناما) په نیویارک کې د ملګرو ملتو په مرکزي دفتر کې د افغانستان د اوبو د بحران په اړه یو نندارتون وړاندې کړ.

دا پنځه ورځنی نندارتون چې د دوشنبې په ورځ پيل شو تر پرون پورې پرانیستی و.

یوناما په فیسبوک کې په یوه بیان کې لیکلي دي چې د دې نندارتون تمرکز د افغانستان د اوبو پر بحران و، چې د سختې وچکالۍ، اقلیمي بدلون، لسیزو جګړو او زیربناوو د ویجاړیدو له امله رامنځته شوی او مخ په زیاتیدو دی.

د مهاجرت نړیوال سازمان( آی او ایم) په خپل تازه راپور کې ویلي دي چې د اقلیمي بدلون له امله د افغانستان نژدې نهه میلیونه کسان د خپلو سیمو د پریښودو له خطر سره مخامخ دي او په دوه زره څلرویشتم کال کې تر پنځه لکه ډيرو کسانو د سیلونو، وچکالیو او نورو طبیعي بحرانونو له امله خپلې مېنې پرې ښودې.

په ترکیه کې کردي وسله والو له څلویښت کلنې جګړې وروسته نن اوربند اعلان کړ.

دوې ورځې مخکې د دې ډلې مشر له خپلو وسله والو وغوښتل چې وسلې پرمځکه کیږدي.

اسوشیتد پریس اژانس خبر ورکړ چې د کردستان د کارګرانو ګوند( پي کې کې) بیان دې ډلې ته نژدې رسنۍ فیرات خبرې اژانس خپور کړی دی.

د ( پي کې کې) د مشر عبدالله اوجالان په اړه چې له نولس سوه نهه نویم کار راهیسې د ترکیې له خوا زنداني دی، په بیان کې راغلې دي چې "د مشر له وینا سره سم د سولې او ډیموکراټیکې ټولنې لپاره د لارې د هواري په خاطر اوربند کوو او تر هغو به دوی برید نه کوي چې حمله پرې ونه شي."

له نولس سوه څلور اتیایم کال راپه دې خوا د ترکیې او ( پي کې کې) تر منځ د جګړو په ترڅ کې لسګونه زرو کسانو خپل ژوند له لاسه ورکړی دی.

د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت وایي چې طالبان هڅه کوي چې د پاکستان د خاورې دننه امنیتي پوستې جوړې کړي.

د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت ویاند شفقت علي خان پرون (د کب ۱۰مه) په اسلام اباد کې خبرې غونډې ته یوه اونۍ وروسته تر دې دا تور پورې کړ چې د تورخم دروازه د تګ راتګ لپاره بنده شوې ده.

شفقت علي خان پر طالبانو غږ وکړ چې ستونزې دې د دوه اړخیزو میکانیزمونو لکه د ګډو همغږه کمیټو له لارې حل کړي.

د طالبانو سیمه ییزو چارواکو ویلي دي چې د تورخم دروازه د فبروري په یو ویشتمه د سرحدي پوستو د جوړولو په اعتراض پاکستاني لورې په خپل سر په یو اړخیز ډول بنده کړه.

په قاهره کې د اسراییل او د حماس د افراطي ډلې ترمنځ غیرمستقیم مذاکرات پیل شوي، څو د غزې د اوربند د دوهم پړاو د موافقې د سقوط مخه ونیسي.

د اوربند لومړی پړاو، چې ۴۲ ورځې یې دوام درلود، نن (شنبې د حوت ۱۱مه) پای ته رسیږي.

تمه وه چې اسراییلي ځواکونه په همدې ورځ د فیلادلفي له محور څخه د وتلو لړۍ پیل کړي او دا بهیر په اتو ورځو کې بشپړ کړي خو د اسراییل د صدراعظم دفتر اعلان کړی چې دا کار به ونه شي.

حماس د امریکا او اروپایي اتحادیې له خوا ترهګره ډله ګڼل کېږي، خو د دې ډلې ګڼ مشران په قطر کې اوسي.

مصر، چې له حماس سره نژدې اړیکې لري، له امریکا سره یې د اوربند د لومړي پړاو په ترلاسه کولو کې همکاري کړې وه.

دوو مصري سرچینو د جمعې په ورځ (۱۰ حوت) رویټرز خبري اژانس ته ویلي چې اسراییل د ۴۲ نورو ورځو په مخه د اوربند د لومړي پړاو د غځولو نیت لري او د همدې هدف لپاره یې د قاهرې په مذاکراتو کې ګډون کړی.

د مایکروسافت شرکت اعلان کړی چې د سکایپ ارتباطي سافټویر به د راتلونکي کال د مې میاشتې تر ۴مې پورې د کاروونکو لپاره فعال وي؛ له دې نیټې وروسته به، کاروونکي له سکایپ سره د تل لپاره خدای پاماني وکړي.

د ټکنالوژۍ دې امریکايي شرکت د جمعې په ورځ (۱۰ حوت) په یوه بیان کې ویلي چې د سکایپ د بندیدو پریکړه به مایکروسافت ته اجازه ورکړي چې پر تیمز (Teams) تمرکز وکړي او ارتباطي خدمات ساده کړي.

مایکروسافت ډاډ ورکړی چې کاروونکي کولی شي خپل معلومات په وړیا توګه "تیمز" ته انتقال کړي.

سکایپ، په ۲۰۰۳ کال د سویډني نیکلاس زنشتروم او د ډنمارکي جانوس فریس له خوا رامنځته شو.

په ۲۰۰۵ کال کې، ای‌بې (eBay) شرکت واخیست، خو په ۲۰۱۱ کې مایکروسافت په ۸.۵ میلیارد ډالره وپېره.

مسکو اعلان کړی چې د امریکا او روسیې ترمنځ د کړکیچ کمولو د هڅو په لړ کې به واشنګټن ته نوی سفیر واستوي.

د روسیې د بهرنیو چارو وزارت د جمعې په ورځ (۱۰ حوت) وویل چې امریکایي لوري د پنجشنبې په ورځ په ترکیه کې په یوه ناسته کې د روسیې د نوي سفیر په توګه د الکساندر دارچی‌یف د ټاکلو لپاره د تایید اشاره ورکړې ده.

تر دې وړاندې، دواړو لوریو اعلان کړی و چې په استانبول کې یې د هغو اقداماتو پر سر توافق کړی، چې د دوی د سفارتونو او قونسلګریو پر فعالیتونو اغېز لري.

روسیې همداراز وړاندیز کړی، چې د دواړو هېوادونو ترمنځ مستقیمې الوتنې، چې د اوکراین د جګړې له پیل راهیسې بندې شوې دي، بیا پیل شي.

د ایران د سیستان او بلوچستان ولایت چارواکي وايي چې د افغانستان له لوري د هامون جهیل ته اوبه رسېدلې دي.

هامون د افغانستان او ایران ترمنځ ستر ډنډ یا جهیل دی چې ډېره برخه یې په افغانستان پورې تړلې ده.

د سیستان او بلوچستان د چاپېریال ساتنې د ادارې مشر محمدرضا علیمرادي د ایران مهر دولتي خبري آژانس ته ویلي چې د افغانستان په لویدیځ کې د اوریاوو او په فراه رود او هاروت یا ادرسکن سیندونو کې د اوبو له زیاتېدو وروسته پرون د کب د لسمې په سهار د ایران په خاوره کې د هامون جهیل ته اوبه ورسېدې.

دې ایراني چارواکي هیله څرګنده کړې چې له افغانستان څخه د ایران خاورې ته د اوبو بهیر به په راتلونکي کې دوام وکړي.

د تېرې سلواغې میاشتې په ۲۱مه په کابل کې د ایران د سفارت سرپرست علیرضا بېکدلي د افغانستان یوې رسنۍ ته وویل چې د افغانستان او ایران ترمنځ د اوبو لانجه د وروستیو مذاکراتو په نتیجه کې حل شوې ده خو یوه اونۍ وروسته د ایران د بهرنیوچارو وزارت ویاند اسماعیل بقايي وویل چې له افغانستان سره د اوبو پرسر اختلاف تراوسه نه دی حل شوی.

د کابل او تهران ترمنځ د ۱۳۵۱ کال د اوبو د تړون له مخې افغانستان باید ایران ته په کال کې ۸۲۰ میلیون متر مکعب اوبه ورپرېږدي.

په جوزجان کې د طالبانو سیمه ییزو چارواکو دیارلس کسان په درو وهلي دي.

د جوزجان ولایت مطبوعاتي دفتر پر خپله ایکس پاڼه په یوه بیان کې ویلي چې د طالبانو د سیمه ایزو محکمو د پرېکړې په اساس د کب په نهمه د پنځو ښځو په ګدون ۱۳ کسان له ۲۹ نیولې تر ۳۹ پورې درو باندې ووهل شول.

په بیان کې د تورنو کسانو جرمونه نه دي ښودل شوي.

طالبانو پر افغانستان له واکمنېدو وروسته لسګونه کسان د هېواد په بېلابېلو سیمو کې په عام محضر کې په درو وهلي او ځینې نور یې په عین حال کې د حبس په بېلابېلو دورو هم محکوم کړي دي.

ملګروملتونو، د بشري حقونو ډلو او د نړۍ بېلابېلو دولتونو په پرله پسې ډول له طالبانو غوښتي دي چې دا بهیر ودروي.

له اسټرالیا سره د پرونۍ لوبې له ځنډېدو وروسته د چمپینز ټرافۍ یا د اتلانو د جام نیم پایلوبې ته د افغانستان د رسېدو هیلې تقریبا تتې شوې.

دا لوبه چې د پاکستان د لاهور ښار په قذافي سټوډیوم کې وشوه، افغانستان پیل کړه او په پنځوسو اوورونو کې یې سیالې لوبډلې ته د ۲۷۴ منډو هدف وټاکه خو کله چې د اسټرالیا پاڼۍ پیل شوه، نو ۱۰۹ له منډو وروسته باران پیل شو او لوبه وځنډول شوه.

له دې لوبې وروسته نیم پایلوبې ته د اسټرالیا تګ یقیني شو خو افغانستان به یوازې په هغه صورت کې د وړاندې تګ چانس ولري چې انګلستان جنوبي افریقا ته په ډېر لوی توپیر ماتې ورکړي.

د انګلستان او جنوبي افریقا لوبه سبا د پاکستان په کراچۍ ښار کې د کابل په وخت د ماسپښین په یوه نیمه بجه پیلېږي.