د امریکا ولسمشر جوبایډن خبرداری ورکړی، چې که چین تایوان اشغال کړي نو امریکا به مداخله وکړي.

ښاغلي بایډن وویل، چې د تایوان د ساتنې مسوولیت حتی تر اوکراین وروسته چې روسیې یرغل پرې وکړ، هم جدي دی.

بایډن پرون د مې په ۲۳مه د جاپان په پلازمېنه توکیو کې، په یوه خبري غونډه کې دې پوښتنې ته چې که پر ټایوان برید وشي نو آیا امریکا به مداخله وکړي که نه، په ځواب کې وویل چې هو، دا د ده ژمنه ده چې مداخله به وکړي.

چین چې تایوان خپل یو ولایت ګڼي د بایډن څرګندونو ته سمدستي غبرګون وښود او د بهرنیوچارو وزارت ویاند وانګ وین بېن وویل، چین د خپلو ګټو په برخه کې له هېچا سره نه سازش کوي او چا ته امتیاز ورکوي.

د سپینې ماڼۍ یوه چارواکي وویل، چې د بایډن څرګندونې د امریکا په پالیسۍ کې د بدلون ښکارندويي نه کوي.

د اسراییل کابینې د غزې د اوربند تړون تصویب کړ.

د اسراییلو د صدر اعظم بنیامین نتنیاهو دفتر نن سهار تایید کړه چې د هغه حکومت د حماس لخوا "د یرغمل شویو د خوشې کولو تړون چوکاټ" تصویب کړی دی.

اسراییلو مخکې ویلي وو چې ټولو خواوو د منځني ختیځ د سولې پلان لومړی پړاو لاسلیک کړی او "د حماس لخوا د یرغمل شویو کسانو خوشې کول به په غزه کې دوه کلنه جګړه پای ته ورسوي."

د منځني ختیځ د سولې پلان، چې تیره میاشت د امریکا د ولسمشر ډونالډ ټرمپ لخوا وړاندیز شوی و، ۲۰ مادې لري.

د مصر په ګډون یو شمیر هیوادونو منځګړیتوب وکړ ترڅو حماس او اسراییل پر دې پلان سره موافق شي.

په پای کې، پرون، د پلان لومړی پړاو، چې د غزې اوربند یې یوه برخه ده، د ټولو خواوو لخوا په قاهره کې لاسلیک شو.

بل لورته د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ د یکشنبې په ورځ د منځني ختیځ سفر پیلوي.

تمه کیږي چې غزې ته سفر به د ولسمشر ټرمپ د سفر یوه برخه وي.

د اسراییلو د حکومت لخوا د غزې د اوربند پلان تصویب پدې معنی دی چې اسراییل به سمدلاسه په غزه کې خپل بریدونه ودروي او حماس به ټول هغه یرغمل شوي کسان خوشې کړي چې دوی نیولي دي.

حماس، چې د امریکا او اروپايي ټولنې لخوا یوه ترهګره ډله ګڼل کیږي، د ۲۰۲۳ کال د اکتوبر په ۷مه په اسراییلو باندې په بریدونو کې ۱۲۰۰ کسان ووژل او ۲۵۰ کسان یې یرغمل کړل.

په غزه کې د حماس تر کنټرول لاندې د فلسطین د روغتیا وزارت د احصایو له مخې، اسراییل بیا په غزه باندې د بریدونو له پيله تراوسه له ۶۷۰۰۰ څخه ډیر کسان وژلي دي.

بل لورته پرون پنجشنبه د حماس یوه لوړپوړي غړي خلیل الحیه وویل، دوی د غزې جګړه پای ته رسولې اعلانوي او په وینا یې دوی له منځګړو او متحده ایالتونو تضمینونه ترلاسه کړي دي.

په دې غونډه کې د بشري حقونو کارپوهان، وکیلان، د ښځو د حقونو مدافعان او د مدني ټولنې فعالان ګډون لري.

د غونډې تنظیموونکي وايي چې د غونډې ګډونوال به نن بیا هم پر افغانستان د واکمنو طالبانو له خوا د ښځو پر وړاندې د تاوتریخوالي د قربانیانو کیسې او د څارنوالانو څرګندونې واوري.

د پلان له مخې سبا د غونډې په دریمه او وروستۍ ورځ به د طالبانو چارواکو ته نیم ساعت فرصت ورکړل شي څو پر دوی د لګول شویو تورونو پر وړاندې د ځان دفاع وکړي. که څه هم قضايي پلاوی وايي، د طالبانو له لوري یې تردې دمه کوم رسمي ځواب نه دی ترلاسه کړی.

د د تنظیموونکو په وینا دې غونډې هدف په ځانګړې توګه افغان ښځو او نجونو ته د دې فرصت برابرول دي څو د زده کړو، کار او په ټولنه کې د دوی پر ګډون د بندیز او د طالبانو د نورو پراخو محدودیتونو په اړه شاهدي ورکړي.

د هند د بهرنیوچارو وزارت وايي چې د طالبانو د حکومت د بهرنیوچارو له وزیر امیرخان متقي سره د هندي چارواکو خبرې به له افغانستان سره د دوه اړخیزو اړیکو او سیمه ایزو مسایلو په اړه متمرکزې وي.

دا خبره د هند د بهرنیوچارو وزارت ویاند رندهیر جیسوال نن پر خپله ایکس پاڼه د ښاغلي متقي د رسېدو له خبر سره یوځای ورکړ.

د طالبانو د حکومت د بهرنیوچارو وزارت مرستیال ویاند حافظ ضیا احمد بېګا ناوخته پر خپله ایکس پاڼه په یوه غږیز پیغام کې وویل، متقي د هند په رسمي بلنه نوې ډيلي ته روان شوی او تمه ده چې له خپل هندي سیال ایس جې شنکر او نورو چارواکو سره به پر سیاسي، اقتصادي، تجارتي او د افغانستان او سیمې د اړیکو د پراختیا په اړه بحثونه وکړي.

دا په ۲۰۲۱ کال کې پر افغانستان د طالبانو له بیاواکمنېدو وروسته هند ته د طالبانو د ترټولو جګپوړي ډيپلومات لومړنی سفر دی. د هندي رسنیو د راپور له مخې دا سفر پنځه ورځنی دی.

د افغانستان او پاکستان د فوټبال ملي لوبډلې د ۲۰۲۷ کال د آسیايي جام د غوراوي په دریم ګروپي پړاو کې نن لوبه کوي.

دا لوبه نن د کابل په وخت د ماسپښین په یوه نیمه بجه د اسلام اباد په جناح لوبغالي کې په پام کې ده.

د راپورونو له مخې افغان لوبغاړي او د ملي لوبډلې تخنیکي کدر پرون د تلې په ۱۶مه اسلام آباد ته روان شول.

په همدې حال کې یوشمېر روزونکي افغان لوبغاړو ته د ویزو په ورکولو کې د ځنډ له کبله پر پاکستان انتقادونه کړي دي.

د جرمني د فوټبال په فدراسیون کې د فیفا نړیوال روزونکي علي عسکر لعلي پر خپله فیسبوکپاڼه لیکلي چې د ویزو د ځنډېدو له کبله افغان لوبغاړو دا فرصت نه درلود چې د دې حساسې لوبې لپاره تمرین وکړي، خپله دمه جوړه کړي او یا لوبډله لوبې ته چمتو کړي.

د افغانستان د فوټبال فدراسیون په وروستیو کې اعلان وکړ چې لوبغاړو ته د پاکستان د ویزو په ورکړه کې د ځنډ له کبله یې د آسیا د فوټبال فدراسیون ته شکایت کړی دی.

ټاکل شوې چې دواړه لوبډلې د تلو راتلو په دې پړاو کې یوځل نن او بل ځل د سه شنبې په ورځ د اکتوبر په ۱۴مه سره مخامخ شي.

تمه کیږي چې د غزې لپاره د امریکا د ولسمشرډونالډ ټرمپ د طرحې پرلومړي پړاو موافقه به نن پنجشنبې د اسراییل په سیمه ییز وخت د غرمې په دولسو بجو لاسلیک شي. دا خبره نن پنجشنبې د دې موافقې له جزیاتو یوې باخبره سرچینې رویترز خبري آژانس ته کړې ده.

دغې سرچینې همدارنګه ویلي چې تمه کیږي چې د دغې موافقې ترلاسلیک وروسته په غزه کې اوربند نافذ شي.

اسراییل او حماس ویلي چې په غزه کې د جګړې د پای ته رسولو لپاره د ولسمشرټرمپ د طرحې پرلومړي پړاو یې سلاکړې ده. د دغې هوکړې له مخې به په سیمه کې اوربند ټینګیږي، حماس به یرغمل آزادوي او اسراییل به یې په بدل کې فلسطیني بندیان خوشې کوي.

د اسراییل صدراعظم بنیامین نتنیاهو ویلي چې نن پنجشنبې د کابینې غونډه را غواړي چې شوې موافقه تایید کړي.

په غزه کې د جګړې د پای ته رسولو لپاره د دغه مهم پرمختګ اعلان داسې مهال کیږي چې وړمه ورځ د اوکتوبر اومه پراسراییل د حماس د برید او په وړاندې یې د اسراییل د جګړې د پیل دوه کاله پوره شول. د هغې جګړې چې د غزې د روغتیایي چارواکو په وینا په نتیجه کې یې له ۶۷ زرو زیات کسان وژل شوي او د غزې ډیره برخه په کنډواله بدله شوې ده. اسراییل پرغزې برید وروسته له هغې پیل کړچې پراسراییل د حماس په برید کې شاوخوا ۱۲۰۰ کسان ووژل شول او شاوخوا دوه نیم سوه نور حماس یرغمل کړل.

ایران د فرانسې او جرمني دوه ګونی تابعیت لرونکی لینارټ مونټیرلوس وروسته له هغې آزاد کړچې چې پرهغه د جاسوسۍ لګول شوي تورونه یې بیرته واخیستل. د فرانسې د بهرنیو چارو وزارت فرانسپرس آژانس ته د نوموړي د خوشې کیدو پخلی وکړ.

یوشمیر باخبره سرچینو د فرانسې د بهرنیو چارو وزیر له قوله خبرورکړی چې ویلي یې دي، نولس کلن مونتیرلوس به د پنجشنبې په ورځ فرانسې ته سفروکړي. هغه د جون په ۱۶ د اسراییل او ایران ترمنځ د لنډې جګړې په دریمه ورځ د ایران په جنوبي ښار بندر عباس کې نیول شوی و. نوموړی چې د سپورټ او سفر مینه وال دی، له اروپا ایران ته پربایسکل په سفرتللی و. د ایران قضایي ادارې ویلي وچې د دوشنبې په ورځ به پرهغه لګول شوي د جاسوسۍ تورونه لغوه شي.

که څه هم تراوسه یوشمیرنور بهرنیان په ایران کې بندیان دي خو نوموړی وروستی فرانسوی اتباع دی چې روان کال د ایران له زندانه خوشې کیږي.

د افغانستان د کرکټ ملي لوبډلې د پنځوس اوره سیالیو لومړۍ لوبه له بنګله دیش څخه د پنځو ویکټو په توپیر وګټله.

دا لوبه پرون چهارشنبې د دوبۍ په شیخ زاید ستډیوم کې ترسره شوه.

د بنګله دیش لوبډلې پچه ګټلې او بیټنګ یا توپوهنه یې غوره کړې وه چې د ټولو لوبغاړو په سوځیدو سره یې افغانستان ته د ۲۲۱ منډو هدف ټاکلی و. افغان لوبډلې د پنځو لوبغاړو په سوځیدو، په ۴۷ اور کې دغه هدف پوره کړ.

د دې لوبلړۍ دوهمه سیالي د اکتوبر په ۱۱مه او درېیمه او وروستۍ هغه یې د اکتوبر په ۱۴مه ترسره کیږي.

د یو ورځنیو لوبو دا لوبلړۍ داسې مهال پیلیږي چې بنګله دیش له افغانستان څخه درې واړه شل اوره سیالۍ وګټلې.

د ملګروملتونو سرمنشي انتونیو ګوتیرش د هغې هوکړې هرکلی وکړچې د غزې لپاره د ولسمشرډونالډ ټرمپ د طرحې پر لومړي پړاو اسراییل او حماس دواړو موافقه کړې ده. ګوتیرش په یوه بیان کې له ټولو اړخونو وغوښتل چې په بشپړډول د دغې موافقې شرطونو ته ژمن پاتې شي. د ملګرملتونو سرمنشي همدارنګه ویلي چې "ټول یرغمل شوي کسان باید په باعزته توګه خوشې شي، یودایمي اوربند باید تضمین شي، جګړه باید له یوې مخې د تل لپاره ودرول شي."

هغه ټینګاروکړچې جګړه ځپلې غزې ته د بشري مرستو سمدستي بې ځنډه ننوتل باید ډاډمن شي.

د امریکا د متحدو ایالتونو ولسمشرډونالډ ټرمپ د چهارشنبې په ورځ وویل چې په غزه کې د جګړې د پای ته رسولو لپاره په مصرکې د روانو خبرو په نتیجه کې اسراییل او حماس د ده د سولې د طرحې پر لومړي پړاو سلا کړې ده.

حماس تایید کړه چې په غزه کې د جګړې د پای ته رسولو لپاره له اسراییل سره یوې موافقې ته رسیدلی دی. د اسراییل صدراعظم بنیامین نتنیاهو هم ویلي چې نن پنجشنبې د کابینې غونډه را غواړي چې شوې موافقه تایید کړي.

د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت مرستیال ویاند حافظ ضیا احمد د چهارشنبې د ورځې ناوخته په یوه غږیز او لیکلي پیغام کې چې پرخپله ایکس پاڼه یا پخواني ټویټرکې خپورکړی ویلي چې د بهرنیو چارو وزیر په مسکو کې له ناستو وروسته د هند په رسمي بلنه د نوي ډیلي پرلور روان شو. د هغه په ټکو ښاغلی متقي به هند ته په دې سفرکې له خپل هندي سیال ایس جې شنکر او نورو چارواکو سره پرګڼو سیاسي، اقتصادي، تجارتي او د افغانستان او سیمې د اړیکو د پراختیا په اړه بحثونه وکړي.

دا د ۲۰۲۱ کال په دوبي کې پرافغانستان د طالبانو له بیاواکمنیدو وروسته هند ته د طالبانو د حکومت د ترټولو جګپوړي چارواکي لومړنی سفردی چې هندي رسنیو هغه پنځه ورځنی سفریاد کړی دی.

متقي، چې امنیت شورا بهرنیو هیوادونو ته د هغه پر سفر بندیز لګولی، وروسته له دې هند ته ځي، چې د نوي ډیلي په غوښتنه، د امنیت شورا د بندیزونو کمېټې، په موقت ډول د نوموړي سفر ته اجازه ورکړه.

د ترکیې ولسمشر رجب طیب اردوغان وایي، د امریکا ولسمشرډونالډ ټرمپ ورڅخه غوښتي چې حماس اړکړي چې په غزه کې د جګړې د پای ته رسولو لپاره د ده طرحه ومني. ښاغلي اردوغان په یوه بیان کې چې د هغه دفترد چهارشنبې په ورځ له رسنیو سره شریک کړی همدارنګه ویلي چې حماس ورته ویلي چې سولې او خبرو اترو ته چمتودی. د اردوغان په وینا حماس له دغې طرحې سره مخالف ندی چې دی دا یو ډیر ښه ګام بولي. د ترکیې ولسمشردغه راز ویلي چې همکاران یې اوس د مصرپه شرم الشیخ کې دي او زیاتوي چې دوی تل له حماس سره په دې اړه په اړیکه کې وو او دي. اردوغان دغه څرګندونې داسې مهال کوي چې ټاکل شوې حماس او اسراییل نن دریمه ورځ په شرم الشیخ کې غیرمستقیمې خبرې مخ ته یوسي. په غزه کې د دوه کلنې جګړې د پای ته رسولو لپاره روانو خبرو کې د قطر، ترکیې او د متحدو ایالتونو چارواکي ښکیل دي. دوی د ولسمشرډونالډ ټرمپ د شلو مادو پرهغه پلان خبرې کوي چې تیره میاشت یې په غزه کې د جګړې د پای ته رسیدو اود سولې د ټینګیدو لپاره وړاندیز کړ.