د خیبر پښتونخوا ایالت اعلی وزیر علي امین ګنډاپور د پنجشنبې په ورځ وویل چې په دې ایالت کې د ناامنیو د زیاتوالي لپاره به له فدرالي حکومت سره له مشورې وروسته یوه قبایلي جرګه افغانستان ته واستول شي.

علي امین ګنډاپور وویل چې خیبرپښتونخوا په افغانستان کې د بې ثباتۍ له امله سخته اغیزمنه شوې ده.

د پاکستان جیو نیوز تلویزیون راپور ورکړ چې ګنډاپور په داسې وخت کې افغانستان ته د سولې جرګې د لیږلو په اړه خبرې کوي چې په خیبر پښتونخوا کې د تاوتریخوالي پیښې زیاتې شوي او پاکستان ادعا کوي چې د پولې هاخوا وسله وال په ناامنیو کې ښکیل دي.

په ورته وخت کې، پاکستاني رسنیو د هیواد کې د سرچینو په حواله راپور ورکړی چې د خیبر پښتونخوا حکومت د وړاندیز شوې سولې جرګې په اړه له افغان لوري سره غیر رسمي خبرې اترې پیل کړې دي.

اسلام آباد ادعا کوي چې د تحریک طالبان پاکستان ډله په افغانستان کې پټنځایونه لري، او له هغو څخه په کار اخیستو په پاکستان کې بریدونه کوي.

په افغانستان کې د طالبانو حکومت د پاکستان ادعا رد کړې ده، او ویلي یې دي چې هیڅ هیواد د افغانستان له خاورې څخه نه ګواښل کیږي او پاکستان باید په خپل هیواد کې د ناکرارۍ لاملونه ولټوي.

طالبانو هغه راپورونه تایید کړل چې د بېلابېلو دولتي ادارو یو شمیر اسناد یې هکرانو ترلاسه کړې دي.

د طالب لیکس په نوم د هکرانو یوې پاڼې د طالبانو د امر بالمعروف، اطلاعات او کلتور ، بهرنیو چارو، مالیې او عدلې وزارتونو یو شمیر اسناد ، همداراز د طالبانو د سترې محکمې او د زندانو مربوط یوشمیر اسناد خپاره کړې دي.

د طالبانو د حکومت د مخابراتو او معلوماتي ټکنالوژي وزارت په ایکسپاڼه کې ادعا کړې چې د دوی سیسمتونه خوندې دي او تر ډیره یوشمیر پخواني اسناد خپاره شوې دي.

البته په خپرو شویو اسنادو کې ویل شوي چې د طالبانو په زندانونو کې اتلس زره اته سوه زندانیان دي چې یو زر درې سوه شپږ اویا یې ښځې دي. په دې اسنادو کې د بهرنیو زندانیانو شمیر نهه شپيته یاد شوی چې شپږ یې میرمنې دي.

په خپرو شویو سندونو کې د یوشمیر نورو اسنادو ترڅنګ د طالبانو د حکومت د جګپوړیو چارواکو د پاسپورټونو کاپۍ هم خپرې شوې دي.

دا پېښه د پنجشبې په ورځ د یفتل ولسوالي په ګلستان کلي کې شوې ده.

د بدخشان د امنې قومندانۍ ویاند احسان الله کامګار ویلي، "امنیتي ځواکونه سیمې ته رسیدلي او هڅه کوي د سیمې د خلکو په مرسته ټپیان د مرکز فیض اباد روغتون ته انتقال کړي".

د کامګار په خبره، په بدخشان کې د کانونو د غورځیدو د مرګونو پېښو تکرار د کانونو غیرمسلکي کېندنه او د ځاني امنیت د تجهیزاتو نه شتون دی.

د طالبانو تر واک لاندې باختر خبري اژانس د پنجشنبې په ورځ پر خپلې ایکس پاڼې/ پخواني ټویټر د هرات ولایت د زندانونو د عمومي مدیریت مشر سید احمد مجمر په حواله لیکلي،" ۱۶۵زندانیان چې ۳۸ ښځې او درې ماشومان په شامل دي د امیرالمومنین په امر د هرات له زندانه ازاد شوي دي".

د مجمر په خبره، د ۶۹ نورو زندانیانو په سزاوو کې د امیرالمومنین په امر تخفیف ورکړل شوی دی.

د باختر خبري اژانس په خبر کې د دغو ازاد شوي زندانیانو د هویت او دا چې په کوم جرم زنداني شوي وو، څه نه دي ویل شوي.

د طالبانو مشر له دې وړاندې هم په فرمانونو کې یو شمیر زندانیان ازاد کړي وو.

یوناما د پنجشنبې په ورځ پر خپلې ایکس پاڼې/پخواني ټویټر د یو بیان په خپرولو سره د دغو کارکوونکو د خوشي کیدو غوښتنه کړې او ویلي دي، دوی د بیان د ازادۍ له حق څخه د کار اخیستو په تور نیول شوي دي.

د یومانا په ټکو، ازادې رسنۍ د یوې ټولنې د ودې لپاره مهمې دي.

له دې سره همحاله، د افغانستان د بشري حقونو لپاره د ملګرو ملتونو ځانګړي راپور ورکوونکي ریچارډ بنیټ د پنجشنبې په ماښام پر خپلې ایکس پاڼې/پخواني ټویټر ویلي،" د بیګم راډیو کارکوونکي دې بې له قید او شرطه ازاد شي".

هغه ویلي، د طالبانو له خوا د خبریالانو خپل سري نیول دي ودرول شي.

بیګم راډیو د چهارشنبې په ورځ د یوې خبرپاڼې په خپرولو سره ویلي و، "د طالبانو استخباراتو په کابل کې د بیګم راډیو پر دفتر چاپه وهلې او د دې راډيو دوه تنه نارینه کارکوونکې يې له ځانه سره وړي دي".

خو د طالبانو د اطلاعاتو او کلترو وزارت بیا وايي، د بیګم راډیو خپرونې يې ځکه بندې کړي چې د دوی له پالیسۍ سره په ټکر کې وې.

د طالبانو د حکومت د مخابراتو او معلوماتي ټکنالوژۍ وزارت په ځينو رسنیو کې د دوي دځينو ادارو د معلوماتو هک کیدلو په اړه نن په یوه اعلامیه کې ویلی چې ممکن دا معلومات په متفرقه ډول د انفرادي کمپیوټرونو څخه چې له امنیتي تدابیرو برخمن نه دي د لاسرسي وړ ګرځېدلي وي.

د طالبانو تر واک لاندې د مخابراتو او معلوماتي ټکنالوژۍ وزارت په اعلامیه کې راغلی چې هیڅ سیسټم هک شوی نه دی.

یاد وزارت د پنجشنبې په ورځ یوه اعلامیه خپره کړه، چې په کې ویل شوي چې په ټولنیزو رسنیو کې خپاره شوي اسناد اکثره عامه یا د تیرو کلونو دي.

طالبان ادعا کوي چې ټول حکومتي سیستمونه خوندي او د سایبري بریدونو په وړاندې معاف دي.

دغه اسناد چې د طالبانو د حکومت د بېلابېلو وزارتونو او خپلواکو ادارو معلومات پکې دي د طالب لیکس په نوم په یوه نوې وېب‌ پاڼه کې خپاره شوی دي.

د ملګرو ملتو د بشري چارو د همغږۍ دفتر (اوچا) وایي، روان دوه زره پنځه ویشتم کال به په افغانستان کې له یو میلیون کسانو سره د نقدو پیسو مرسته وشي.

دې ادارې په خپله ایکسپاڼه کې پرون ولیکل چې په افغانستان کې په سلو کې نهه اتیا کورنۍ غوره ګڼي چې نقدي مرسته ترلاسه کړي.

بل لور ته د ملګرو ملتو د خوړو او کرهڼې سازمان (ایف اې او) پرون وویل چې د اروپایي ټولنې د ملکي خوندیتوب او بشري مرستو د ادارې په کومک به تر لس زره ډيرو کورنیو ته پیسې ورکړي او د څارویو د ساتنې او روزنې بستې به وروسپاري.

د دې مرستو ژمنې په داسې وخت کې شوې دي چې یو شمیر مرستندویو بنسټونو اندیښنې څرګندې کړې دي چې د امریکا د بهرنیو مرستو له ځنډیو سره به په افغانستان کې د ژمي په ترڅ کې د میلیونو کسانو بد بشري وضعیت لاپسې خراب شي.

د امریکا د متحدو ایالتونو ولسمشر ډونالډ ټرمپ تیره میاشت د بیا ارزونې لپاره د ۹۰ ورځو په مخه د امریکا بهرنۍ مرستې وځنډولې.

د ازبکستان د ځینو رسنیو د راپور له مخې، د افغانستان د جمهوري نظام اووه بلک هاک هیلکوپتر امریکا ته انتقال شوې.

د (کان اوز) په نوم انلاین رسنۍ پرون راپور ورکړ چې د امریکا دفاع وزارت دا هیلکوپتر خپل هیواد ته وړې دي.

د راپور له مخې د دوه زره یو ویشتم کال د اګست په پنځلسمه چې کله طالبان کابل ته داخل شول د افغانستان د جمهوري نظام تر پنځه سوه ډیر غړي په هغو هیلکوپترو او الوتکو کې چې متحدو ایالتونو د افغانستان پوځ ته ورکړې وې، ازبکستان ته ولاړل.

(کان اوز) رسنۍ د امریکا د دفاع وزارت پر اساس وایي چې د طالبانو د بیا واک ته رسیدو پرمهال دوه ویشت الوتکې او څلرویشت هیلکوپترې ازبکستان ته انتقال شوې.

طالبانو تر دې مخکې له ازبکستان څخه څو ځله د دې الوتکو د بیرته ورسپارلو غوښتنه کړې ده، خو په ازبکستان کې د متحدو ایالتونو سفیر جاناتان هنیک د وږي په میاشت کې ویلي و چې له ازبکستان سره د توافق له مخې به دا الوتکې بیرته افغانستان ته ونه سپارل شي.

د طالبانو د کډوالو او بېرته ستنېدونکو چارو وزارت نن چهارشنبه، د دلوې ۱۷مه، په ایکس/ پخواني ټویټر کې لیکلي چې کورومایا دغه څرګندونې پرون د دې وزارت له سرپرست، مولوي عبدالکبیر، سره د لیدنې پر مهال کړې دي.

کورومایا له کوربه هېوادونو غوښتي چې افغان کډوالو ته اجازه ورکړي، څو هغوی په خپله خوښه بېرته خپل هېواد ته ستانه شي.

په دې وروستیو کې پاکستان او ایران زرګونه افغان کډوال په زوره له خپلو هېوادونو ایستلي دي.

راپورونه ښيي چې د پاکستان حکومت د اسلام‌اباد او راولپنډۍ په ښارونو کې د افغان کډوالو د نیولو لړۍ لا شدیده کړې ده.

له بلې خوا، د ایران حکومت اعلان کړی چې د روان میلادي کال تر مارچ میاشتې پورې به شاوخوا دوه میلیونه بې‌اسناد افغان کډوال له خپلې خاورې وباسي.

د طالبانو د کډوالو او بېرته ستنېدونکو چارو وزارت د مولوي عبدالکبیر له خولې ویلي چې بېرته ستنېدونکي او بې‌ځایه شوي افغانان د سرپناه او بشري مرستو ته جدي اړتیا لري.

د محکمې د معلوماتو له مخې، یوه ښځه او دوه نارینه نن د فاریاب ولایت د بلڅراغ په ولسوالۍ کې د "کور څخه تېښتې او د بل چا تېښتې ته د اسانتیا برابرولو" په تور، هر یو ۳۹ دورو وهل شوي او پر دې سربېره په یو کال بند محکوم شوي دي.

په یوه بله اعلامیه کې، چې نن د طالبانو سترې محکمې د ایکس/ پخواني ټویټر له لارې خپره کړې، ویل شوي چې پرون، د دلوې ۱۶مه، یوه ښځه او یو نارینه په کندز کې د هغه څه په تور چې دې اعلامیې "اخلاقي فساد" بللی، هر یو ۳۹ دورو وهل شوي او په دوه کاله بند هم محکوم شوي دي.

طالبانو په افغانستان کې د بیاځلي واکمنۍ د پیل راهیسې پر تورنو کسانو د فزیکي سزاګانو عملي کول پیل کړي، چې د بشري حقونو نړیوالو فعالانو پرې نیوکې کړي.

د طالبانو له خوا تورنو کسانو ته د دا ډول بدني سزاګانو دوام د بشري حقونو د نړیوالو سازمانونو، په ځانګړي ډول د ملګرو ملتونو، له سختو غبرګونونو سره مخ شوی دی.

دغه سازمانونه له طالبانو غوښتي چې دا ډول سزاګانې سمدستي ودروي او د بشري حقونو اصولو ته درناوی وکړي.