د هرات د سوداګرۍ او پانګونې خونه وايي، په دې ولایت کې د زعفران په کښت کې د پام وړ کموالی راغلی دی.

د دې خونې مرستیال توریالي غوثي نن چهارشنبه (د سلواغې ۶مه) ازادي راډيو ته وویل، په روان لمریز کال کې د وچکالۍ له امله د زعفرانو کروندو د تېرکال پرتله کم محصول درلود.

ښاغلی غوثي وايي، په روان لمریز کال کې ۱۵ټنه زعفران تولید شوي دي، په داسې حال کې چې دا رقم تېرکال ۲۰ ټنه و.

خو نوموړی زیاتوي چې د تېر کال پرتله د زعفرانو بیې لوړې شوې دي.

ښاغلی غوثي وايي، تېرکال یو کیلو زعفران له ۲۵ تر ۳۰ زرو افغانیو پلورل کیدل، خو سږ کال یو کیلو له ۹۰ تر ۱۰۰ زرو افغانیو پورې خرڅېږي.

د نوموړي په وینا، په روان کال کې د هرات زعفران چین، متحده عربي اماراتو، ترکیې او اروپايي هېوادونو ته صادر شوي دي.

د طالبانو د حکومت د کرنې او مالدارۍ وزارت د شمېرو پر بنسټ سږ کال په ۳۴ ولایتونو کې په ۸۰۰۰ هکتاره ځمکه زعفران کرل شوي دي.

د اوکراین ولسمشر ولودیمیر زیلینسکي وویل چې د هیواد د پارلمان د پخواني رئیس اندري پاروبي د وژنې په تور یو مشکوک کس نیول شوی دی.

اندري پاروبي د تیرې شنبې په ورځ د لویف ښار په یوه سړک کې په ډزو ووژل شو.

زیلنسکي تیره شپه پرته له نورو جزئیاتو خپله ایکسپانه کې ولیکل چې د کورنیو چارو وزیر ایهور کلیمینکو او د اوکراین د امنیتي خدماتو ادارې مشر واسیل مالیوک د اندري پاروبي د وژنې په تور د یو شکمن کس د نیولو راپور ورکړی دی.

زیلینسکي ددغه نړیوال شهرت لرونکي سیاستوال قتل "وحشتناکه وژنه" بللی وه او ویلي وو چې "ټول اړین ځواکونه او وسیلې" به د مجرم د نیولو لپاره وکارول شي.

۵۴ کلن اندری پاروبي یو مشهور سیاستوال وو ، او د اوکراین د ۲۰۱۳-۱۴ کالونو ترمینځ موده کې یې د مسکو پلوي حکومت خلاف پاڅون کې چې د میدان انقلاب په نوم پیژندل کیږي مهم رول درلوده.

پاکستان کې د میشتو POR کارت لرونکوافغان کډوالو د پاته کیدو مهلت پرون پای ته ورسیده او اسلام اباد ویلي چې سر له نن به دوی افغانستان ته ستنوي.

ملګري ملتونه وايي شاوخوا یو اعشاریه ۴ میلیونه افغان کډوال پاکستان کې د POR کارتونه لري.

د دې کډوالو د کارتونو موده دوه میاشتې وړاندې، د جون په ۳۰مه پای ته رسیدلې، خو پاکستان یې له تمدید ډډه کړې .

بلخوا د کډوالو لپاره د ملګرو ملتونو عالي کمشنرۍ UNHCR افغانستان ته د ستنوشویو کډوالو اړتیاوو ته د رسیدو لپاره په نړیوالو د مرستې غږ کړی.

د ملګرو ملتونو دغه اداره وايی سږ کال شاوخوا دوه ملیونه او درې لکه افغانان اکثریت د فشار لاندې له ایران او پاکستان خپل هیواد ته ستانه شوي دي.

د UNHCR اداره وايی دغه کډوال داسې یوهیواد ته ستانه شوي چې د استقبال لپاره یې امادګی نلري.

اوکرایني چارواکو د هغه بریدګر لټون پیل کړی چې د اګست په ۳۰مه یې په لویف ښار کې د پارلمان پخوانی رئیس اندري پاروبي وواژه.

د اوکراین ولسمشر ولودیمیر زیلینسکي ددغه نړیوال شهرت لرونکي سیاستوال قتل "وحشتناکه وژنه" وبلله او ویې ویل چې "ټول اړین ځواکونه او وسیلې" به د مجرم د نیولو لپاره وکارول شي.

زیلینسکي په خپله ویډیو وینا کې وویل: "جرم، له بده مرغه، په زیرکۍ پلان شوی وو. خو د قضیې د حل لپاره ټوله وسه کیږي."

هغه وویل چې د امنیتی خدماتو ادارې ته چې په قضیه کې تحقیقات کوي لارښوونه شوې چې دقیق او تایید شوي معلومات په چټکۍ سره خلکو سره شریک شي.

بلخوا د لویف لوی څارنوال میکولا میرټ، وویل چې د روسیې د هرډول احتمالي لاس لرلو په شمول د قتل ټولې محتملې انګیزې څېړل کیږي.

۵۴ کلن اندری پاروبي یو مشهور سیاستوال وو ، او د اوکراین د ۲۰۱۳-۱۴ کالونو ترمینځ موده کې یې د روس پلوي حکومت خلاف پاڅون کې چې د میدان انقلاب په نوم پیژندل کیږي مهم رول درلوده .

نوموړی په ۲۰۱۶ – ۲۰۱۹ کلونو کې د اوکراین د پارلمان رئیس وو.

ملګري ملتونه وايي له هرو لسو بالغو افغانانو څخه نهه تنه یې د نجونو د زده کړو د حق ملاتړ کوي.

ملګرو ملتونو په اکس ټولنیزه شبکه کې خپل یو پوست کې لیکلي دي چې له کومې ورځې چې طالبان د ۲۰۲۱ کال په اګست میاشت کې واک ستانه شوي په تیرو څلورو کلونو کې د ښځو د حقوقو د بحران کچه او شدت مخ په زیاتیدو دي.

تردې مخکې ، د ملګرو ملتونو د ښځو څانګې مشرې سوفیا کالتورپ د جمعې په ورځ په جینیوا کې یوې خبرې غونډې ته وویل چې دیوې نظرپوښتنې له مخې دافغانستان نوي په سلو کې خلک په ښارونو او کلیو کې د نجونو د زده کړو ملاتړ کوي.

طالبانو له شپږم ټولګي پورته د نجونو او ښځو پر زده کړو بندیز لګولی دی.

په داسې حال کې چې پاکستان کې د پی او آر کارټ لرونکو افغان کډوالو د پاته کیدو مهلت سبا دوشنبې پای ته رسیږي، تیره ورځ شاوخوا ۱۴۸۰ کورنۍ له پاکستان افغانستان ته ستنې شوي دي.

د طالبانو ترکنټرول لاندې د باختر دولتي خبري آژانس رپوټ ورکوي چې لدې جملې ۱۳۰۸ کورنۍ د تورخم له لارې ، ۱۴۵ کورنۍ د سپین بولدک ، ۱۵ کورنۍ د پکتیا د انګورو اډې ، او ۹ کورنۍ د هلمند د بهرامچې دبندر له لارې افغانستان ته ستنې شوي دي.

د ملګرو ملتونو د کډوالو عالي کمشنرۍ ( یو.ان.ایچ.سي.ار) وایي، شاوخوا یو اعشاریه ۴ میلیونه افغان کډوال پاکستان کې د POR کارتونه لري.

د پاکستان د کورنیو چارو وزارت ویلي، د سپتمبر له لومړۍ نیټې وروسته به دغه ډله افغانان په زور افغانستان ته ستنوي.

د دې کډوالو د کارتونو موده دوه میاشتې وړاندې، د ۲۰۲۵ کال د جون په ۳۰مه پای ته رسیدلې، خو پاکستان یې له تمدیدېدو ډډه کړې ده.

په متحده عربي اماراتو کې د کوربه هېواد او افغانستان او پاکستان د کریکټ د درې اړخیزې لوبلړۍ په ترڅ کې سبا دوشنبه د افغانستان او اماراتو لوبډلې لوبه لري.

دغه لوبه دوشنبه د کابل په وخت د ماښام په ۷ نیمو بجو د شارجې په کریکټ لوبغالي کې پيلیږي.

په دغې لوبلړۍ کې تراوسه د پاکستان-افغانستان او پاکستان-اماراتو ترمنځ یوه یوه لوبه شوې چې دواړه هغه پاکستان ګټلې دي.

افغان لوبډله د همدې اونۍ د سه شنبې په ورځ له پاکستان سره دویمه لوبه لري.

د روسیې ولسمشر ولادیمیر پوتین نن یکشنبه د چین تیانجین ښار ته ورسېد.

پوتین د چین د ولسمشر شي جین پېنګ په کوربه توب د شانګهای همکارۍ سازمان په سرمشریزه کې ګډون کوي.

دا سرمشریزه تر دوشنبې پورې دوام لري او د ایران او ترکیې په ګډون د یوشمېر نورو هیوادونو مشران هم برخه په کې اخلي.

د سرمشریزې په څنډه کې به پوتین د اوکراین د جګړې او د ایران د اټومي پروګرام په اړه د ترکیې له ولسمشر رجب طیب اردوغان او د ایران له ولسمشر مسعود پزشکیان سره خبرې وکړي.

د شانګهای همکارۍ سازمان، چې چین او روسیه یې د ناټو د بدیل په توګه وړاندې کوي، اوس د غیر لویدیځو هیوادونو ترمنځ د همکارۍ لپاره یو له مهمو پلټ فارمونو څخه ګرځیدلی دی.

چین، هند، روسیه، پاکستان، ایران، قزاقستان، قرغزستان، تاجکستان، ازبکستان او بیلاروس د شانګهاي غړي هېوادونه دي، دا سازمان ۱۶ څارونکي غړي هم لري.

سرمشریزه په داسې حال کې پیل کیږي چې بیجینګ به د چهارشنبې په ورځ د دوهمې نړیوالې جګړې د پای ته رسیدو د ۸۰ کلیزې د لمانځلو لپاره د یوې لویې پوځي نندارې شاهد وي.

هغو مانورو کې هم د روسیې، شمالي کوریا او ګن شمیر سیمه ییزو هیوادونو مشران ګډون کوي.

د یمن حوثي وسله والو تایید کړې چې صدر اعظم یې احمد غالب ناصر الرهوي د اسراییل په هوایي برید کې وژل شوی دی.

لویدیځو اژانسونو لیکلي چې د ایران له ملاتړه برخمنو وسله والو ډلو باندې د اسراییل او متحده ایالتونو د بریدونو په ترڅ کې دا د حوثیانو تر ټولو لوړپوړی غړی دی چې وژل کیږي.

د راپورونو له مخې پر الرهوي باندې د تیرې پنجشنبې په ورځ هوایي برید شوی، خو وژنه یې پرون شنبه د حوثیانو له خوا تایید شوه او سملاسي دغې ډلې د غچ اخیستو خبرداری ورکړی دی.

حوثیانو ویلي چې دغه برید کې یوشمیر وزیران هم وژل او ټپیان شوي دي.

الرهوي له تیر کال راهیسې د حوثیانو د صدر اعظم په توګه فعالیت کاوه.

د غزې د جګړې له پيله حوثي وسله وال د فلسطینیانو په دفاع کې پر اسراییل او لویدیځو اهدافو بریدونه کوي.

حوثي وسله واله ډله چې د ایران له خوا یې ملاتړ کیږي، د امریکا د ترهګریزو ډلو په نوملړ کې ده.

دغه ډله د یمن پر پلازمینې صنعا او یوشمېر نورو سیمو واک چلوي، خو حکومت یې د نړیوالو له خوا په رسمیت نه پيژندل کیږي.

د اسراییل پوځ د تیرې پنجشنبې په ورځ وویل، ځواکونو یې په صنعا کې د حوثي وسله والو پر یوه پټن ځای هدفي برید کړی دی.

هغه مهال د اسرایل یوه تلویزیوني چینل وویل چې برید کې د حوثیانو لوړپوړي سیاسي مشران وژل شوي دي.

په پاکستان کې ( پي.او.ار) کارت لرونکو افغان کډوالو ته ورکړل شوی مهلت سبا دوشنبه ( د سپتمبر لومړۍ نیټه) پای ته رسیږي.

د ملګرو ملتونو د کډوالو عالي کمشنرۍ ( یو.ان.ایچ.سي.ار) وایي، شاوخوا یو اعشاریه ۴ میلیونه افغان کډوال پاکستان کې دغه کارتونه لري.

د پاکستان د کورنیو چارو وزارت ویلي، د سپتمبر له لومړۍ نیټې وروسته به دغه ډله افغانان په زور افغانستان ته ستنوي.

د دې کډوالو د کارتونو موده دوه میاشتې وړاندې، د ۲۰۲۵ کال د جون په ۳۰مه پای ته رسیدلې، خو پاکستان یې له تمدیدېدو ډډه کړې ده.

کډوالو ته ورکړل شوی مهلت داسې مهال پای ته په رسیدو دی چې افغانستان ته د پاکستان له خوا د کډوالو تګ زیات شوی دی.

د کډوالو ستونزو ته د رسیدو په برخه کې د طالبانو د حکومت ځانګړي کمیسیون ویلي، پرون شنبه له پاکستانه شاوخوا شپږ زره کډوال افغانستان ته را اړول شوي دي.

د طالبانو حکومت نوی قانون خپور کړی چې پر بنسټ يې شاعران د نجونو او هلکانو ترمنځ د عاشقانه اړیکي په اړه له شعر ویلو منعه شوي دي.

دغه قانون د مشاعرو د تنظیم په نوم په رسمي جریده کې خپور شوی دی.

د قانون په یوه برخه کې راغلي، "شعر باید د مجازي مینې، ناروا غوښتونو او احساساتو خالي وي".

د دغه قانون له مخې، شاعران د دموکراسۍ، کمونیزم، فیمینزم او ورته نورو مسایلو په اړه د شعر ویلو هم راګرځول شوي دي.

قانون د طالبانو اطلاعاتو او فرهنګ وزارت ته صلاحیت ورکړی چې " سرغړونکي د اسلامي شریعت" سره سم مجازات کړي.

طالبانو په تیرو څلورو کلونو کې له شاعرانو او هنرمندانو سربیره پر رسنیو هم پراخ بندیزونه لګولي دي.