د ملګرو ملتونو د ماشوم صندوق (یونېسف) وايي، افغان ماشومان اوس تر بل هر وخت زیات مرستو ته اړ دي.

په افغانستان کې د یونېسف دفتر پر ټویټر په یوه بیان کې چې نن خپور شو، د ملګرو ملتونو د دې اړوندې ادارې د ماشومانو د خوندیتوب د څانګې د مشر کورنیلیوس ویلیامز له قوله لیکلي چې نوموړی وايي، یونېسف پلان لري چې په سختې خوارځواکۍ د اخته یو ملیون افغان ماشومانو درملنه وکړي، خو د ښاغلي ویلیامز په وینا وخت ډېر کم دی.

د سلام په نوم د یونېسف یو کارکوونکی چې له ځوارځواکۍ ځپلو ماشومانو سره د مرستې لپاره په یو مرستندوی ټیم کې د کندهار ارغستان ولسوالۍ تللی پر ټویټر په یوه پیغام کې د افغان ماشومانو پر وضعیت خبرې کړي.

دی وايي: "له بده مرغه په افغانستان کې د ماشومانو وضعیت په خرابېدو دی او د دې بشري بحران ضربه ماشومان ویني. له درې ملیون زیات ماشومان سږ کال د خوارځواکۍ او له یو ملیون زیات ماشومان که هغه ډول مرستې چې زموږ ټیم‌یې رسوي ترلاسه نه‌کړي، د مړینې له ګواښ سره مخامخ دي."

د ملګرو ملتونو نورو ادارو هم د ژمي له رارسېدو سره په افغانستان کې د یوه بشري ناورین د احتمال په اړه خبرداری ورکړی دی.

اسوشیتد پریس اژانس د پاکستاني چارواکو په وینا نن خبر ورکړ چې امنیتي ځواکونو په باجوړ کې پوځي عملیات پيل کړې دي چې له امله یې په لسګونو زره کسانو سیمه پرې ایښې ده.

تر اوسه رسما د دې عملیاتو اعلان نه دی شوی، خو د خیبرپښتونخوا د پولیسو مشر ذوالفقار حمید د سیمه ییزو په وینا وویل چې په دې عملیاتو کې چې هلکوپترو هم برخه پکې اخستې ده له افغانستان سره نژدې په غرنیو سیمو کې د یاغیانو پټنځایونه په نښه کیږي.

یوه بل دولتي چارواکي شاهد علي وویل چې د دې عملیاتو له ویرې نږدې یولک کسان بیځایه شوې دي.

اسلام اباد تور پورې کوي چې د تحریک طالبان پاکستان ډلې مشران په افغانستان کې پټ شوې دي، دا هغه تور دی چې افغان طالبان یې ردوي.

د کرایې د کنټرول ګډې کمېټې پریکړه وکړه چې د کورونو څښتنان نه شي کولی چې د پروسږکال له کراییې څخه تر لس سلنه زیاتې افغانۍ واخلي.

دا پریکړه نن( د اګست ۱۲ مه) د طالبانو د کورونو د کرایې د ګډې کمیټې له لورې وشوه. دا کمیټه د عدلیې وزارت په مشرۍ د پولیسو، استخباراتو، ښاروالۍ او نورو اړوندو دولتي ادارو څخه جوړه شوې ده.

دا پریکړه په داسې حال کې کیږي چې د کابل او د افغانستان د نورو ولایتونو اوسیدونکي د سرپناه له سخت کمښت سره مخ دي او د کرایې له زیاتوالي شکایت لري. دا روښانه نه ده چې ایا د طالبانو حکومت به وکولی شي په بریالیتوب سره د کرایې د حیرانونکي زیاتوالی کنټرول کړي یا نه کړي.

د اندونیزیا لویدیځ پاپوا سیمه نن یو سختې زلزلې ولړزوله.

د جرمني د جیولوجي تحقیقاتي مرکز نن ( د اګست دولسمه) وویل چې دا زلزله د شپږ اعشاریه پنځه ریښتر په کچه وه.

د دې څیړنیز مرکز په وینا، د زلزلې مرکز تر مځکې لاندې په اوولس کیلومترۍ کې ژور و.

تر اوسه د دې زلزلې له امله د سر او مال د زیان راپور نه دی ورکړل شوی.

د ملګرو ملتونو څیړونکي وايي، دوی د میانمار د امنیتي ځواکونو لخوا د سیستماتیکې شکنجې شواهد مستند کړي او یو شمیر لوړ پوړي مجرمین یې پیژندلي دي.

د میانمار لپاره د خپلواک تحقیقاتي میکانیزم، چې په ۲۰۱۸ کال کې رامنځته شوی، د سه شنبې په ورځ (د اګست ۱۲مه) په یوه راپور کې وویل چې دوی د وهلو، بریښنایی شاکونو او د شکنجې نورو ډولونو لکه پر پلاس د نوکانو ایستلو قربانیان پیژندلي او مستند کړي دي.

د رویټرز اژانس په وینا، د روان کال د جون تر ۳۰ پورې د یوه کال په موده کې د عیني شاهدانو، عدلي شواهدو او عکسونو په شمول د اسنادو په استناد دا راپور چمتو شوی دی.

میانمار د ۲۰۲۱ کال له پوځي کودتا راهیسې په کورنۍ جګړې او ګډوډۍ کې ښکیل دی، او ملګري ملتونه وايي چې له هغه وخت راهیسې لسګونه زره خلک نیول شوي دي.

د میانمار د پوځ ملاتړي حکومت ویاند تر اوسه د دې راپور په اړه د رویټرز اژانس پوښتنو ته ځواب نه دی ویلی.

نسیم راډیو اعلان وکړ چې له ۱۳ کلونو وروسته به په دایکندي او بامیان ولایتونو کې خپل فعالیت ودروي.

دې رسنۍ په خپله فیسبوک پاڼه کې په یوه بیان کې ویلي، ځیني وختونه د غږ د زغملو نه وي.

په دې بیان کې هیله څرګنده شوې ده، که شرایط برابر شي، ښایي دا راډیو بیا خپلې خپرونې پیل کړي.

تیره چهارشنبه، د طالبانو استخباراتو په دایکندي کې د نسیم راډیو رییس او دوه خبریالان ونیول او د راډیو ځینې تجهیزات یې ضبط کړل.

د افغانستان د ژورنالیستانو مرکز په وینا، د نسیم راډیو کارمندان د داعش او د وسله والو طالبانو د مخالفینو په اړه د ملګرو ملتونو د راپور د خپریدو په تور نیول شوي او تحقیقات ترې شوي دي.

له هغه وخته چې طالبانو په ۲۰۲۱ کال کې کابل نیولی، دوی په افغانستان کې په خبریالانو او ازادو رسنیو سخت بندیزونه لګولي دي، سلګونه رسنۍ یې بندې کړې دي او زرګونه خبریالان او د رسنیو کارمندان له افغانستانه وتلي دي. اوس مهال یو شمېر افغان خبریالان د خپل ژورنالیستیکي کار لپاره د طالبانو په زندانونو کې دي، چې د کورنیو او نړیوالو سازمانونو او د خبریالانو ملاتړ کونکو ادارو لخوا یې سختې نیوکې راپارولي دي.

ملګري ملتونه وايي چې د طالبانو له واکمنۍ څخه څلور کاله وروسته، د افغان ښځو روغتیایي وضعیت خراب شوی دی.

ملګرو ملتونو په خپله ویب پاڼه کې په یوه پوسټ کې دا هم ویلي چې طالبانو په دې موده کې د ښځو ضد شاوخوا سل فرمانونه صادر کړي ، چې د افغان ښځو او نجونو لپاره یې "ویجاړونکې" پایلې درلودې.

د ملګرو ملتونو په وینا، له اته اویا سلنې څخه زیاتې افغان ښځې نه تعلیم لري او نه هم کار ته لاسرسی لري.

نژدې څلور کاله مخکې چې د اګست په پنځلسمه طالبانو کابل ونیو، له شپږم ټولګي ورپورته یې د نجونو زده کړې منع کړې، بیا یې پوهنتون ته د دوی د تګ مخه ونیوله او په ډیری دولتي دفترونو او غیردولتي موسسو کې یې د ښځو کار منع کړی دی.

د پاکستان پوځ وايي، په تیرو څلورو ورځو کې يې له افغانستان پر ګډه پوله ۵۰وسله وال وژلي دي.

په هغه اعلامیه کې چې پوځ نن خپره کړې راغلي، "دغه وسله وال په هغوو عملیاتو کې وژل شوي چې په بلوچستان کې د تیرې پنجشنبې په ورځ پیل شوي وو".

دغه شمیرې خپلواکو سرچینو تایید یا رد کړي نه دي، خو په سیمه کې څارونکې وايي، د پاکستان پوځ ډیر کله د وژل شویو وسله والو د شمیرو په خپرولو کې اغراق کوي.

دا ادعا بیا د پاکستان پوځ رد کړې ده.

بل پلو، د امریکا د بهرنیو چارو وزارت د "بلوڅو ازادي غوښتونکې ډله" د ترهګرو سازمانونو په لیست کې شامله کړې ده.

دغه ډله د افغانستان، پاکستان او ایران په پولو کې تر ټولو لویه فعاله وسله واله ډله ده چې د پاکستان د حکومت پرضد فعالیتونه کوي.

دغې ډلې په تیر کې په پېښور او د پاکستان په نورو لویو ښارونو کې د یو شمیر بریدونو مسولیت منلی دی.

د بلوڅو ازادي غوښتونکې ډلې پر هغه ریل د برید مسولیت هم منلی وو چې له کویټه پېښور ته په لار وو.

په هغه برید کې ۳۱ پاکستاني پوځیانو ته مرګژوبله اوښتې وه.

د امریکا د بهرنیو چارو وزیر مارکو روبیو پرون په یو بیان کې وویل، "د ترهګرو لیست کې د بلوڅ ازادي غوښتونکو د ډلې شاملوال، د ترهګرۍ پر وړاندې د ټرمپ د هوډ او د ترهګرۍ پر وړاندې د هغه د مبارزې ښکاروندي کوي".

د امریکا له خوا د ترهګرو ډلو په لیست کې د بلوڅ ازادي غوښتونکې ډلې شاملوال ښايي پر دغې ډلې د مالي ملاتړ سرچینې راکمې کړي.

اروپايي ټولنې په غزه کې د اسراییلو په برید کې د پنځو خبریالانو وژل غندلي دي.

د دغې ټولنې د بهرني سیاست مشرې کایا کالاس پرون دوشنبې دغه غندنه د اروپايي ټولنې د بهرنیو چارو له وزیرانو سره تر یوې انلاین ناسته وروسته کړې ده.

اسراییلي او فلسطیني چارواکو د الشریف په ګډون د الجریزه تلویزیوني شبکې د پنځو خبریالانو وژل تایید کړي دي.

له دې وړاندې اسراییلو ویلي وو، "د حماس وسلې والې ډلې غړي چې د خبریالانو دنده پرمخ وړي وژل شوي دي".

له خبریالانو د ساتنې نړیوالې کمیټې د دغو خبریالانو وژل هغوو کسانو ته د سزا ورکړه یاده کړې چې غواړي د غزې جګړه مستنده کړي.

د اسراییلو پوځ ویلي، الشریف د حماس وسله والو یو واحد رهبري کوه.

الجریزه تلویزیون بیا د اسراییلو د پوځ دا ادعاوې رد کړي دي.

کال وړاندې اسراییلو ادعا کړې وه چې انس الشریف او یو شمیر نور خبریالان د حماس ډلې غړي دي.

د الجریزه تلویزیوني شبکې پنځه خبریالان پرون دوشنبې په خپله کاري خیمه کې د اسراییلو په برید کې ووژل شول.

څارونکو د غزې جګړه په معاصر تاریخ کې د خبریالانو لپاره تر ټولو خونړۍ جګړه یاده کړې ده.

د طالبانو د حکومت د صنعت او سوداګرۍ د سرپرست وزیر نورالدین عزیزي په مشرۍ یو پلاوی د قرغیزستان په اقتصادي فورم کې د ګډون په موخه دې هېواد ته تللی دی.

دغه وزارت پرون دوشنبې پر خپلې ایکس پاڼې ویلي، "پلاوی د قرغیزي چارواکو سره د دواړه اړخیزو اقتصادي اړیکو پر پراختیا خبرې کوي".

بل پلو، د صعنت او سوداګرۍ وزارت مرستیال احمدالله زاهد په کابل کې له چینايي سوداګرو سره کتلي دي.

دغه لیدنه پرون دوشنبې ترسره شوې.

د صعنت او سوداګرۍ وزارت په یو خبرپاڼه کې ویلي، "چینايي سوداګر لیوالتیا لري چې د افغانستان د انرژۍ، د برېښنا د کارخونو په جوړیدو او ساختماني سکتور کې پانګونه وکړي.

که څه هم چینايي سوداګر وخت ناوخت په افغانستان کې له پانګونې سره لیوالتیا ښيۍ خو هم د طالبانو حکومت او هم چینايي پانګوالو په دې برخه کې کړې ژمنې چې بې کاره خلکو ته د پانګونې له لارې د دندې موندل دي پوره کړې نه دي.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ وايي، روسیه او اوکرایین دې د جګړې د پایته رسولو لپاره د خپلې خاورې له یوې برخې تیر شي.

ټرمپ پرون دوشنبې په سپینه ماڼې کې خبریالانو ته وویل، "له پوتین سره ناسته او خبرې اترې په اصل کې د شرایطو د سنجولو یوه ناسته ده".

د ټرمپ په ټکو، "شاید د ناستې په لومړیو دوو دقیقو کې پوه شم چې له پوتین سره د سولې په خبرو کې پرمختګ ممکن دی او کنه".

هغه وړاندې وویل، "ټینګار به يې پر پوتین دا وي چې جګړه پای ته ورسوي".

تمه ده د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ او د روسیې ولسمشر ولادیمیر پوتین د راروانې جمعې په ورځ په الاسکا کې د اوکرایین د جګړې د پایته رسولو په اړه وګوري.

له ۲۰۲۱کال راهیسې دا به د پوتین او ټرمپ ترمنځ لومړنۍ لیدنه وي.

ټرمپ ویلي، هڅه به يې دا وي چې پوتین قانع کړې څو د جګړې د پایته رسولو لپاره د اوکرایین د نیول شوې خاورې یوه برخه ورپریږدي.

د هغه په ټکو، روسیې د اوکرایین شرقي سیمې چې ډیر ارزښتمنې سیمې دي اشغال کړي دي.

بل پلو، د اروپايي ټولنې مشران اندیښمن دي چې ټرمپ په دې ناسته کې له پوتین سره نامطلوبه هوکړه ونه کړي.

دغو مشرانو تیره ورځ د یوې ګډې اعلامیې په خپرولو سره ویلي و، " نړیوالې پولې دې په زور نه جوړیږي".