افغانستان
امریکا یوه مقرره جوړه کړې چې له مخې یې افغانستان ته پیسې لېږدول کېږي
![ارشیف، د امریکا د خزانې وزارت لوګو](https://gdb.rferl.org/4a1d513e-eb13-49ab-a669-82d4af498868_w250_r1_s.jpg)
د امریکا د متحد ایالاتونو داسې یوه مقرره جوړه کړې ده چې له مخې یې افغانستان ته د پیسو لېږد او حوالې ته اجازه ورکول کېږي او هغه افراد او موسسې چې د پیسو د استولو په چاره کې دخیل دي پر طالبانو د امریکا له بندیزونو معافېږي.
د امریکا د خزانې وزارت پرون (د لیندۍ په ۱۹ مه) دا عمومي جواز صادر کړ.
دا اقدام داسې مهال کېږي چې افغانستان د سخت بشري بحران او اقتصادي سقوط له ګواښ سره مخامخ دی.
د جواز له مخې افغانستان ته د پیسو حواله، که د طالبانو او حقاني شبکې هغه غړي چې نومونه یې د امریکا په تور لېست کې دي هم په کې دخیل وي، خو د حوالې د اجرا لپاره یې د نومونو لیکلو ته اړتیا وي جواز لري، خو په دې شرط چې د حوالې هدف سوداګریز نه بلکې شخصي وي.
په دې حوالو کې د افغانانو د مالي شرکتونو له خوا د پیسو انتقال هم شامل دی.
د امریکا د خزانې وزارت یوه ویاند پرون وویل، د افغانستان د روان اقتصادي مصیبت علت پر طالبانو د امریکا بندیزونه نه دی او دا جواز هم د دې حالت په حل کې کومه مرسته نه شي کولای.
د پیسو د لېږد نړیوالو شرکتونو ویسټرن یونین او مني ګرام پر هېواد د طالبانو له واکمنېدو وروسته په افغانستان کې فعالیت بند کړی و، خو په سېپټمبر میاشت کې یې خپل کاروبار بیا پیل کړ.
د ورځې تازه خبرونه دلته ولولئ
په غور کې د واورې ښویدو له امله ۳ کسان مړه شوي
![](https://gdb.rferl.org/C64A049C-2C9A-4851-A437-DAA204153F47_w250_r1_s.png)
د غور ځايي سرچینې وايي چې پرون (شنبې) د دغه ولایت د پسابند ولسوالۍ په چراغپایه کلي کې د برف کوچ یا راشي له کبله دوه تنه مړه شوي دي.
یادو سرچینو راديو ازادي ته د قربانیانو د جنازې د مراسمو عکسونه استولي او ویلي یې دي، چې د طالبانو غړو او د سیمې خلکو د قربانیانو جسدونه له واورې را ایستلي دي.
پسابند د غور یوه لرې پرته ولسوالي ده چې له هلمند ولایت سره سرحد لري. دا سیمه هر کال د ژمي په موسم کې د سختو واورو او طبیعي پېښو، لکه د واورې ښویدو، شاهده وي.
د افغان ښځو پر وضعیت د خبرو لپاره د ۱۷ هیوادونو د بهرنیو چارو وزیرانو غونډه
![](https://gdb.rferl.org/a95a3bbb-cd3c-42e7-9b62-a82601c263ee_w250_r1_s.png)
د کاناډا د بهرنیو چارو وزیرې ملاني جولي د هغو ښځینه بهرنیو چارو وزیرانو د وروستۍ ناستې مشري کړې، چې د اندورا، اسټرالیا، کولمبیا، ایکوادور، اروپايي اتحادیې، فنلنډ، ګورجستان، جرمني، ایسلنډ، جامایکا، کوسوو، لاتویا، لیختنشتاین، موناکو، منګولیا، سلووینیا او سویډن هیوادونو استازولي یې کوله.
په دې ناسته کې، چې د فبرورۍ په ۱۱مه ترسره شوه، د اروپايي اتحادیې د بهرني سیاست او امنیتي چارو عالي استازي هم ګډون کړی و، او د افغانستان د ښځو او نجونو وضعیت یې وڅېړه.
د کاناډا حکومت د فبرورۍ په ۱۵مه یوه اعلامیه خپره کړه، چې پکې ویل شوي و، دې ناستې د نړۍ د بېلابېلو هېوادونو ښځینه وزیرانې سره راټولې کړې وې، څو د طالب چارواکو له لوري د بشري حقونو د دوامداره سرغړونو په اړه خپلې اندېښنې مطرح کړي، په ځانګړي ډول هغه موضوعات، چې افغان ښځې او نجونې اغېزمنوي.
په دې ناسته کې، د طالبانو له چارواکو غوښتنه شوې، چې د افغانستان نړیوال حقوقي مکلفیتونه په رسمیت وپیژني، او د ښځو پر ضد د هر ډول تبعیض د له منځه وړلو کنوانسیون ته پر ژمنې ودریږي. ته ژمنتیا وساتي او عملي یې کړي.
له هغه مهاله، چې طالبان د ۲۰۲۱ کال په اګست کې واک ته رسېدلي، پر افغان ښځو او نجونو سخت محدودیتونه لګول شوي دي. افغان نجونې له شپږم ټولګي پورته زده کړو منع شوي، د هغوی لوړ زده کړې په پوهنتونونو کې بندې شوې، د دولتي ادارو، نړیوالو غیر دولتي موسسو او ملګرو ملتونو دفترونو کې د ښځو کار کول منع اعلان شول.
سربېره پر دې، د ښځو پر ټولنیز فعالیت، سفر او تګ راتګ هم سخت محدودیتونه وضع شوي دي، چې د افغان ښځو پر بنسټیزو حقونو جدي ګوزار ګڼل کېږي.
کرکټ، د اتلانو او اتلولۍ په درشل کې د افغانستان او نیوزیلنډ تمریني مسابقه
![](https://gdb.rferl.org/783e1439-5f17-4f49-b1fa-a4a82bd7878d_w250_r1_s.jpg)
ټاکل شوې چې د افغانستان د کرکټ ملي لوبډله نن یکشنبې په پاکستان کې د چیمپینز ټرافي لوبو په درشل کې دوهمه تمریني لوبه د نیوزیلنډ له ملي لوبډلې سره وکړي.
د افغانستان ملي لوبډلې وړمه ورځ خپله لومړنۍ تمریني لوبه په پاکستان وبایلله. د کوربه پاکستان الف لوبډلې په دې یوورځنۍ لوبه کې لومړی توپوهنه وکړه او په پنځوسو اوورونو کې یې د اتو لوبغاړو په سوځیدو افغان ملي لوبډلې ته د ۳۱۵ منډو هدف وټاکه چې افغان لوبډلې د خپلو ټولو لوبغاړو د سوځېدو په پای کې یوازې ۱۶۴ منډې وکړې او لوبه یې د ۱۵۰ منډو په توپیر وبایلله.
ټاکل شوې چې د چیمپینز ټرافي لوبې د روانې اوونۍ د چارشنبې په ورځ د فبروري په ۱۹مه نېټه، د پاکستان او نیوزیلنډ د ټیمونو ترمنځ په سیالۍ پیل شي او افغانستان به هم خپله لومړۍ لوبه د جمعې په ورځ د فبروري په ۲۱مه له جنوبي افریقا سره وکوي. دغه لوبې چې پاکستان ته د هند لوبډلې د نه ورتګ له امله په پاکستان او متحده عربي اماراتو کې ترسره کیږي، له افغانستان سره په بي ګروپ کې پرجنوبي افریقا سربیره، انګلستان او استرالیا هم شامل دي.
قزاقستان د ترانس افغان پروژې د تطبیق لپاره نورې خواوې هڅوي
![](https://gdb.rferl.org/3740343a-43fd-462d-b5f3-94deb31e78f5_w250_r1_s.jpg)
قزاقستان د ترانس – افغان کوریدور جوړېدو ته پاکستان او نورې خواوې هڅوي.
د دغه هیواد رسنیو د راپور له مخې، د قزاقستان د ترانسپورت وزارت پرون (شنبې) وویل، د دوی د ریللارو د ملي شرکت (KTZ) ريیس (دامیر کوژاخامیتوف) پاکستان ته تللی چې د ترانس افغان کوریدور د پروژې د پرمخ بیولو لپاره د ترانسپورت او لوژستیک له کمپنیو سره خبرې وکړي.
د افغانستان له لارې د ریلګاډي په وسیله د ازبکستان او پاکستان د نښلولو د پروژې موافقه په ۲۰۱۸ کال کې د افغانستان د پخواني حکومت، پاکستان او ازبکستان ترمنځ لاسلیک شوه.
د دې۵۷۳ کیلومتره ریلارې د جوړولو لګښت څه باندې څلور نیم ملیارد ډالره اټکل شوی دی.
د پلان له مخې، دغه پټلۍ به له مزارشریف څخه تر غلام خان بندر پورې وغځول شي.
د مونشن د پېښې په ټپیانو کې ۲ تنه مړه شول
![](https://gdb.rferl.org/7a61e434-1352-4b0c-a3ba-08dd4a814ce6_w250_r1_s.jpg)
یوه ۳۷ کلنه مور او د هغې ۲ کلنه لور د هغو سختو ټپونو له امله ساه ورکړه، چې د پنجشنبې په ورځ په مونشن کې د یو افغان تبعه له خوا د موټر په وسیله له ګڼو نورو کسانو سره ټپیان شوي وو.
څارنوالانو د جمعې په ورځ ویلي وو، چې لږ تر لږه ۳۹ کسان په دې برید کې ټپیان شوي، چې د ځینو حال نازک دی.
بریدګر موټر د هغو کسانو په لور روان کړ چې د معاش د لوړولو لپاره د اعتراض لپاره راټول شوي وو.
مور او لور چې په دې برید کې سختې ټپیانې شوې وې، د ټپونو د سختوالي له کبله مړې شوې.
د جرمني چارواکي وايي چې دا برید په مذهبي انګېزه شوی دی.
په جرمني کې دا برید د هغو انتخاباتو په درشل کې وشو چې د کډوالو موضوع پکې برخلیک ټاکونکې ګڼل کېږي.
طالبان وايي، تېره میاشت د افغانستان صادرات ۲۸ میلیون ډالره کم شوي
![](https://gdb.rferl.org/01000000-0aff-0242-48f7-08db67705871_w250_r1_s.jpg)
د طالبانو تر واک لاندې د افغانستان د احصایې او معلوماتو ادارې پرون (شنبې) وویل چې تېره میاشت د افغانستان صادرات ۲۸ میلیون ډالره کم شوي دي.
د دې ادارې د خبرپاڼې له مخې، په لیندۍ / قوس میاشت کې افغانستان د ۱۹۰ میلیونه او ۲۰۰ زره ډالرو په ارزښت صادرات لرل خو د جدي/ مرغومي په میاشت کې یې صادرات ۲۸ میلیون ډالره کم شوي دي.
له بلې خوا د طالبانو تر کنټرول لاندې د سوداګرۍ او پانګونې خونې پرون اعلان وکړ چې له ایران سره په سوداګرۍ کې د ستونزو د حل کولو لپاره یې یو پلاوی د دغه هیواد اصفهان ته استولی دی.
ایران په خپله خاوره کې د افغانانو ساینسي شرکتونو ته د فعالیت اجازه ورکوي
![](https://gdb.rferl.org/01000000-0aff-0242-869b-08db56027d03_w250_r1_s.jpg)
د ایران د نړیوالو همکاریو د پراختیا سازمان مشر پرون په یوه غونډه کې وویل چې افغان ساینسي شرکتونو ته اجازه ورکړل شوې چې د ایراني شرکتونو په شان په ایران کې فعالیت وکړي.
د ایسنا خبري آژانس د راپور له مخې، حسین روزبې پرون (شنبې) د افغان نخبهګانو په لومړي کنفرانس کې وویل، د ثبت لپاره ځینې معیارونه او ځانګړي شرایط لازم دي، او دا شرکتونه باید علمي درجې هم ترلاسه کړي.
هغه زیاته کړه، ایران د غیر ایراني نخبهګانو، په ځانګړې ډول د افغانانو ملاتړ کوي، ځکه چې کډوال او افغان محصلان ډېر استعداد لري او د هغوی څېړنیز او ساینسي ظرفیتونه د پام وړ دي.
ده همداراز وویل، د ساینس او ټکنالوژۍ د نړیوالو همکاریو د پراختیا سازمان هدف لري چې له دې وړتیاوو ګټه واخلي او د ایران د نوښت او ټکنالوژۍ ایکوسیستم صادر کړي. له همدې امله، له غیرایراني نخبهګانو سره د همکاریو هرکلی کوي.
له مصر او نورو افریقايي هېوادونو څخه یوشمېر افغان بندیان خوشې شوي دي
![د کابل نړیوال هوايي ډګر](https://gdb.rferl.org/01000000-c0a8-0242-4790-08db46299593_w250_r1_s.jpg)
د طالبانو د حکومت د بهرنیو چارو وزارت د مصر په ګډون له یوشمیر افریقایي هیوادونو څخه د اولس تنه افغان بندیانو د خوشې کیدو خبر ورکوي.
د دې وزارت مرستیال ویاند حافظ ضیا احمد نن (د سلواغې ۲۷مه) پر خپله ایکس لیکلي چې پربیلابیلو جرمونو محکوم شوي دغه افغان بندیان په تیرو درې میاشتو کې په قاهره کې د افغانستان د سفارت د هڅو په نتیجه کې له مصر، مراکش، لیبیا، سودان او موریتانیا څخه خوشې شوې دي.
نوموړي ویلي دي چې دا کسان د آریانا افغان هوایي شرکت له لارې افغانستان ته لیږدول شوي دي.
ښاغلي ضیااحمد په دې اړه چې ایا دغه بندیان به د احتمالي بند پاتې موده په افغانستان کې تیروي او که پوره آزاد شوي دي جزییات نه دي ورکړل شوي خو د طالبانو د حکومت د بهرنیو چارو وزارت ویلي چې په راتلونکې کې به هم د خپلو اتباعو د ساتنې او د هغوی د حقونو د خوندي کولو هڅو ته دوام ورکړي.
افغانستان د نړۍ له یوشمیر هیوادونو سره د بندیانو د تبادلې موافقې کړې دي خو دا نه ده څرګنده چې ایا له دغو هیوادونو سره چې دا افغان بندیان یې خوشې کړې دي، هم ورته هوکړې شته کنه.
د پاکستان د بهرنیوچارو وزارت ویاند؛ ټي ټي پي له افغانستان سره د اړیکو اصلي خنډ دی
![خیبر پښتونخوا، شوال سیمه ۲۰۲۳ کال- د پاکستاني طالبانو وسله وال د ګزمې په حال کې](https://gdb.rferl.org/f2416c75-17b0-4277-b8dc-bba496ddca58_w250_r1_s.jpg)
د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت وایي، یوې اساسي موضوع چې د اسلام آباد او د طالبانو د حکومت ترمنځ اړیکو ته زیان رسولی، په افغانستان کې د تحریک طالبان پاکستان یا ټي ټي پي خوندي پټنځایونه دي.
د دې وزارت ویاند شفقت علي خان په خپله اونیزه خبري غونډه کې ټینګار وکړ چې پاکستان دا موضوع په ځلونو د طالبانو له حکومت سره شریکه کړې او ورته ویلي یې دي چې د دوه اړخیزو همکاریو د دوام لپاره باید دا ستونزه حل شي.
هغه وویل "تر هغو چې په افغانستان کې د تحریک طالبان پاکستان د پټن ځایونو مسله نه وي حل شوي، د دواړو لورو ترمنځ همکاري ناممکنه ده." له دې مخکې د پاکستان صدراعظم شهباز هم ورته څرګندونې کړې وي او ویلي و "پاکستان تمه لري د طالبانو حکومت د ترهګرۍ په وړاندې مبارزه کې همکاري وکړي نه دا چې ملاتړ یې وکړي."
د طالبانو حکومت تراوسه د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت د ویاند د دغو څرګندونو په وړاندې غبرګون نه دی ښودلی خو له دې مخکې یې د پاکستاني چارواکو دا ډول ادعاوې تل ردکړي دي. طالبانو همدارنګه ویلي چې پاکستان دې د خپل امنیت غم په خپله وخوري او نورو ته دې د ملامتي ګوته نیسي.
افغانستان له پاکستان سره په تمریناتي لوبه کې په لوی توپیر ماتې وخوړه
![افغان او پاکستاني لوبغاړي د تمریناتي لوبې په حال کې عکس- د افغان کرکټ بورډ](https://gdb.rferl.org/12774613-cd72-4097-a4a7-08dd4a814ce6_w250_r1_s.jpg)
د افغانستان د کرکټ ملي لوبډلې د چیمپینز ټرافي لوبو په درشل کې له پاکستان سره خپله لومړنۍ تمریناتي لوبه وبایلله.
د کوربه پاکستان الف لوبډلې په پرونۍ یوورځنۍ لوبه کې لومړی توپوهنه وکړه او په پنځوسو اوورونو کې یې د اتو لوبغاړو په زیان سره افغان ملي لوبډلې ته د ۳۱۵ منډو هدف ورکړ خو افغان لوبډلې د خپلو ټول لوبغاړو په زیان سره یوازې ۱۶۴ منډې جوړې کړې او لوبه یې د ۱۵۰ منډو په توپیر وبایلله.
ټاکل شوې چې ملي لوبډله د یکشنبې په ورځ په خپله دوهمه تمریناتي لوبه کې د نیوزیلنډ له ملي لوبډلې سره مخامخ شي.
د چیمپینز ټرافي لوبې د روانې اونۍ د چارشنبې په ورځ د فبروري په ۱۹مه نېټه، د پاکستان او نیوزیلنډ په سیالۍ پیلېږي. د افغانستان لومړۍ لوبه به د جمعې په ورځ د فبروري په ۲۱مه د جنوبي افریقا پر وړاندې وي.