نړۍ
د سوډان امنیتي ځواکونو یو شمېر مظاهره کوونکي نیولي
![سوډان کې مظاهرې](https://gdb.rferl.org/05e00000-0a00-0242-9eee-08d99792f070_w250_r1_s.jpg)
د سوډان امنیتي ځواکونو یو شمېر مظاهره کوونکي نیولي چې دقیق شمېر یې معلوم نهدی.
دا نیول د پوځي کودتا په تعقیب په داسې حال کې کېږي چې نړیوالې ټولنې د دې هېواد پر پوځ بندیزونه زیات کړي دي.
د اسوشیټډ پرس په وینا، په سلګونو مظاهرهچیانو د سوډان د پلازمېنې خارطوم په ختیځ کې پر امنیتي ځواکونو ډبرې وویشتلې.
د خارطوم په شمال کې امنیتي ځواکونو په لسګونه مظاهرهچیان د اوښکې بهوونکي ګاز او ربړي مرمیو په ډزو وویشتل.
د سوډان د اطلاعاتو وزارت چې لا هم د سوډان لیرې شوي حکومت ته وفادار دی، ویلي چې امنیتي ځواکونه د پلازمېنې کنټرول ګړندی کوي.
د سوډان پوځ د اکټوبر په ۲۵مه نېټه صدراعظم عبدالله حمدوک نیولی او په دغه افریقایي هېواد کې یې بېړنی حالت اعلان کړی دی.
د وروستیو راپورونو له مخې حمدوک اوس په خپل کور کې نظربند دی.
د ورځې تازه خبرونه دلته ولولئ
نتنیاهو خبرداری ورکړی چې که اسراییلي یرغمل د اونۍ ترپایه خوشې نه شي پر غزې به بیا حمله وکړي
![د اسراییل صدراعظم بنیامین نتنیاهو او د امریکا ولسمشر ډونالډټرمپ](https://gdb.rferl.org/3e87ed11-1ece-48ec-85b9-e74994379a29_w250_r1_s.jpg)
د اسراییلو صدراعظم خبرداری ورکړی چې که اسراییلي یرغمل د اونۍ تر پایه خوشې نه شي نو اوربند به مات کړي او بیا به د غزې پر تړانګه درنې حملې پیل کړي.
بنیامین نتنیاهو دا څرګندونې پرون د امنیتي کابینې له غونډې وروسته وکړې. هغه وویل، د حماس دا اعلان چې د شنبې په ورځ به یرغمل شوي کسان په ټاکلي وخت خوشې نه کړي د اوربند سرغړونه ده. نتنیاهو پوځ ته امر وکړ چې خپل ځواکونه په غزه او شاوخوا سیمو کې یې ځای پرځای کړي.
له دې مخکې، د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ خبرداری ورکړی و، چې که ټول اسراییلي یرغمل د شنبې ورځې تر غرمې پورې خوشې نه شي نو د اوربند تړون به باطل اعلان کړي.
حماس چې امریکا او اروپايي ټولنه یې تروریستي ډله بولي ادعا کوي چې اسراییل په تیرو دریو اونیو کې د اوربند له مخې خپلې ژمنې نه دي پوره کړي، غزې ته یې د بشري مرستو د رسولو مخه نیولې او فلسطیني کډوال یې په نښه کړي دي.
اسراییل دا تورونه رد کړي دي.
د ترکیې پولیسو د استانبول د ښاروالۍ لس چارواکي له کرد وسله والو سره د اړیکو په تور ونیول
![](https://gdb.rferl.org/BC58162E-2BDB-44AA-9703-808DF649C66A_w250_r1_s.jpg)
د ترکیې پولیسو نن (د سلواغې ۲۳مه) د استانبول ښار د اړوندو ناحیو لس تنه جګپوړي چارواکي له کرد وسله والو سره د اړیکو په تور ونیول.
د ترکیې انادولو خبري آژانس راپور ورکوي چې په نیول شویو چارواکو کې د کارتال او اتاشهیر د ناحیو د ښاروالیو مرستیالان او د نورو ناحیو د ښاروالیو د شورګانو غړي دي.
واړه تورن کسان د ترکیې د اصلي اپوزیسیون د خلق جمهوریپال ګوند غړي دي. د راپورونو له مخې دا کسانو تورن دي چې هغه کسان یې په ښاروالیو کې په کار ګومارلي دي چې د شوې ادعا له مخې له کرد وسله والو سره یې اړیکي درلودل.
د حکومت منتقدان د دې کسانو نیول د استانبول د ښاروال اکرام امام اوغلو د بدنامۍ لپاره د دولتي کمپاین یوه برخه بولي. امام اوغلو د اپوزیسیون د ځینو نورو شخصیتونو ترڅنګ په راتلونکي کې د ولسمشر رجب طیب اردوغان لپاره د احتمالي سیالانو له ډلې ګڼل کېږي. د اردوغان حکومت پر محکمو د فشارونو د راوستلو تورونه رد کړي او ټینګار کوي چې د ترکیې قضا خپلواکه ده.
ملګروملتونو کې د یمن د حوثي ډلې تر ولکې لاندې صعده ښار کې بشري فعالیتونه وځنډول
![په یمن کې د ملګروملتونو د کارکوونکو موټر (آرشیف)](https://gdb.rferl.org/bca03528-a927-44c8-dcbb-08dd3bb47256_w250_r1_s.jpg)
ملګري ملتونه وايي، د یمن په صعده ښار کې چې، د حوثي وسله والو لوی مرکز بلل کېږي، د بشري مرستو فعالیتونه یې ځنډولي دي.
دا اقدام وروسته له هغه کېږي چې د حوثي ډلې وسله والو د ملګروملتونو ۸ نور کارکوونکي ونیول. ملګروملتونو پرون (د سلواغې ۲۲مه) په یو بیان کې وویل چې په صعده کې د خپلو ټولو فعالیتونو او پروګرامونو د ځنډولو پرېکړه یې د دې ولایت د ناسمو امنیتي شرایطو او د امنیتي تضمینونو د نشتوالي له کبله کړې.
د ایران پلوې حوثي ډلې ویندوی تراوسه په دې اړه د تبصرې غوښتنو ته ځواب نه دی ویلی.
حوثي ډلې له ۲۰۱۴ کال راهیسې د یمن د حکومت پرضد چې نړیواله ټولنه یې په رسمیت پېژني او سعودي عربستان یې ملاتړ کوي جګړه پیل کړې ده. دې جګړې تراوسه د وسله والو او ملکي وګړو په ګډون له ۱۵۰ زرو ډېر کسان وژلي دي.
ملګري ملتونه وايي، له اوربند وروسته غزې ته په مرستو کې د پام وړ زیاتوالی راغلی
![غزې ته بشري مرستې (آرشیف)](https://gdb.rferl.org/e7e29c9e-b0d5-4d66-b1cd-e4216dc34874_w250_r1_s.jpg)
ملګري ملتونه وايي چې د اسراییل او حماس ترمنځ د اوربند له نافذېدو وروسته غزې ته د بشري مرستو په رسولو کې د پام وړ زیاتوالی راغلی دی.
حماس پرون دوشنبې- د فبروري ۱۰مه اعلان وکړ چې د غزې د موافقې پربنسټ د اسراییلي برمته وو د خوشې کولو بل پړاو به چې د راروانې شنبې په ورځ په پام کې دی تر بلې خبرتیا وځنډوي. حماس وویل، اسراییلو غزې ته د خیمو او موقتو استوګنځایو د مخنیوي په ګډون د اوربند له مقرراتو سرغړونه کړې ده.
خو د ملګروملتونو د بشري مرستو د همغږۍ د ادارې یا اوچا ویاند یینس لایریک نن په ژنیو کې خبریالانو ته وویل، دا اداره توانېدلې ده چې د اوربند په اوږدو کې، غزې ته د خوړو، درملو او موقتو استوګنځایونو په ګډون د تجهیزاتو او مرستو د رسولو کچه لوړه کړي.
د مرستندویو موسسو چارواکو په تېره جنوري میاشت کې ویلي و، چې غزې ته تېره میاشت د دې وسایلو لېږد بند و، ځکه اسراییل ویل چې کېدای شي ملکي وګړي او وسله وال دواړه کار ترې واخلي.
فلسطینیانو د هغو خلکو لپاره چې کورونه یې د اسراییل د پوځ د بمباریو پرمهال ویجاړ شوي، د میلیاردونه ډالرو په ارزښت د بېړنیو وسایلو غوښتنه کړې.
اسراییلو هغه ادعاوې رد کړې دي چې ګنې غزې ته یې د موقتو استوګنځایونو، خېمو او نورو وسایلو مخه نیولې ده.
د بلوچستان په غرنیو ځنګلونو کې د اور وژنې هڅې روانې دي
![د بلوچستان په غرونو کې اور (آرشیف)](https://gdb.rferl.org/07520000-0aff-0242-6256-08da3bedcd93_w250_r1_s.jpg)
پاکستاني چارواکي وايي چې د بلوچستان ایالت په غرنیو ځنګلونو کې د لګېدلي اور د وژنې لپاره هڅې روانې دي.
د اطفایې سلګونه کارکوونکو نن په داسې حال کې چې درانه وسایل یې کارول، د دې اور د وژنې هڅه کوله. چارواکي وايي چې دا اور اوس د انسانانو د استوګنې سیمو او څارويو ته ګواښ کوي.
د غرنیو بوټو دا اور چې له څو میاشتو وچې هوا وروسته لګېدلی د بلوچستان کوهلو Kohlu سیمې ته د پراخېدو په حال کې دی.
د سیمې د ځنګلونو د ساتنې یوه مسوول اسلم بُزدار د جرمني خبري آژانس ته ویلي چې د دې اور د لګېدلو علت اقلیمي بدلون دی. یوه بل سیمه ایز چارواکي آژانس ته وویل چې د وچو جلګو له سوځېدو وروسته دا بل شوی اور، زرګونه هکتاره ګڼ ځنګلونه ګواښي ځکه سخت باد، په سیمه کې د اطفایې مامورین کار ته نه پرېږدي.
د پاکستان د هواپېژندنې اداره وايي، د موسمي بارانونو له کبله د ژمي په موسم کې د ځنګلونو اور، مخکې له دې ساری نه لري، خو د نوموړې ادارې په وینا، په وروستيو کلونو کې د ژمي په موسم کې هوا ډېره وچه وي.
ګوتیریش له حماس ډلې غواړي چې د اسراییلي برمته وو، د خوشې کولو لړۍ ته دوام ورکړي
![د ملګروملتونو سرمنشي انتونیو ګوتیریش](https://gdb.rferl.org/3bc1911c-19d1-48a9-af71-c7a2737ae43c_w250_r1_s.jpg)
د ملګروملتونو سرمنشي له فلسطینۍ حماس ډلې غوښتي دي چې د اسراییلي برمته وو د خوشې کولو لړۍ ته دوام ورکړي.
انتونیو ګوتیریش دا غوښتنه نن، (د فبروري ۱۱مه) یوه ورځ وروسته له هغه وکړه چې حماس ډلې د برمته وو، د خوشې کولو د لړۍ د ځنډولو پلان اعلان کړ.
ښاغلي ګوتیریش په خپل بیان کې ویلي دي چې باید د شخړو د بیا پیل لپاره د ټولو هغو دلایلو مخه ونیول شي چې یوځل بیا په غزه کې د یوې لویې تراژیدۍ سبب کېدای شي.
حماس، چې امریکا او اروپايي ټولنه یې تروریستي ډله بولي، پرون دوشنبې اعلان وکړ چې د اسراییلي برمته وو، د خوشې کولو بهیر به د هغه څه په خاطر چې دې ډلې د غزې له اوربند څخه د اسراییلو سرغړونه بللې ده تر بلې خبرتیا وځنډوي.
د حماس دې اعلان د غزې د جګړې د بیا پیل وېره رامنځ ته کړې ده.
د روسیې پر ساراتوف ښار د اوکراین د بې پیلوټه الوتکو برید صنعتي تاسیسات زیانمن کړي دي
![د روسیې په ساراتوف ښار کې یوه ودانۍ، د اوکراین له ډرون برید وروسته (آرشیف)](https://gdb.rferl.org/01000000-c0a8-0242-3333-08dcc5d544d2_w250_r1_s.jpg)
د روسیې د ساراتوف سیمې والي وايي، د اوکراین د بې پیلوټه الوتکو په برید کې د سیمې صنعتي تاسیسات زیانمن شوي دي.
رومان بوسارګین نن سهار وختي پر خپله ټلګرام پاڼه ولیکل چې د روسیې د هوايي مدافعې ځواکونو دا ډرونونه شنډل کړل خو د هغه په وینا د ساراتوف ځینې صنعتي شرکتونه زیانمن شوي. بوسارګین وايي په هغو ځایونو کې چې د دې ډرونونو ټوټې رالوېدلي دي عملیاتي خدمات روان دي. نوموړی زیاتوي چې د لومړنیو معلوماتو له مخې بېګاني برید مرګژوبله نه ده اړولې.
په عین حال کې د روسیې دفاع وزارت په یوه بیان کې ویلي چې د هوايي مدافعې ځواکونو تېره شپه د اوکراین ۴۰ ډرونونه ویجاړ کړل. بیان زیاتوي چې له دې ډلې یوازې ۱۸ د ساراتوف ښار په فضا کې ویشتل شوي دي.
په ملګرو ملتونو کې د روسیې سفیر وايي په افغانستان کې امریکايي وسلې د داعش لاس ته لوېدلي
![په ملګرو ملتونو کې د روسیې سفیر واسیلي نابینزیا](https://gdb.rferl.org/01000000-c0a8-0242-523a-08dc695c72bf_w250_r1_s.jpg)
په ملګرو ملتونو سازمان کې د روسیې سفیر وایي افغانستان کې د اسلامي دولت ډلې د داعش خراسان ولایت څانګې فعالیتونه تصادفي او بې علته نه دي.
واسیلي نابینزیا امنیت شورا ته د افغانستان په اړه په بیګانۍ غونډه کې ادعا کړې چې نړیوالې ټولنې افغانستان کې امریکايي وسلو ته د داعش په څېر د ترهګرو ډلو د لاسرسي مخه سمه نه ده نیولې.
هغه زیاته کړه چې له افغانستانه د ناټو ګډوډ وتل د دې لامل شول چې ګڼې وسلې پاتې شي او بالاخره د داعش لاس ته ولویږي. د روسیې سفیر وویل شرایط باید له پامه ونه غورځول شي.
د ملګرو ملتونو امنیت شورا کې پرون د افغانستان په اړه په ځانګړې غونډه کې په دې بحثونه وشول چې داعش افغانستان او سیمه کې یو ترهګریز ګواښ دی.
د هادي مطر محاکمه په نیویارک کې پيل شوه - هغه پر سلمان رشدي په برید تورن دی
![پر سلمان رشدي په مرګوني برید تورن امریکايي لبنانی هادي مطر](https://gdb.rferl.org/46d431ec-3e30-47ba-9049-66f1f6570c69_w250_r1_s.jpg)
پر سلمان رشدي د برید په تور د نیول شوي امریکايي – لبناني محاکمه پرون په نیویارک کې پيل شوه. ۲۷ کلن هادي مطر چې لبناني الاصله امریکایی دی تورن دی چې شاوخوا دوه کاله مخکې یې په سلمان رشدي باندې د نیویارک په شوتاکوا سیمه کې مرګونی برید کړی دی.
۷۷ کلن هندي – بریټانوي لیکوال سلمان رشدي په هغه برید کې چې د چړو په واسطه پرې شوی وو سخت ټپي شو.
د یاد برید په سبب د سلمان رشدي یوه سترګه ړنده شوې او لاس یې هم له کار لویدلی.
هادي مطر بیا د دوشنبې په ورځ په محکمه کې ځان بیګناه باله او د آزاد فلسطین شعار یې ورکړ.
سلمان رشدي چې د لانجمن «شیطاني ایتونو» کتاب لیکوال دی د ایران پخواني مذهبي مشر ایت الله خمیني یې د مرګ فتوا ورکړې وه.
هغه ډېر کاله د مرګ او برید له ویرې پټ ګرځېده او ګڼ واره پرې د برید هڅې شوي.
د نړۍ ډېری مسلمانان په دې باور دي چې رشدي د «شیطاني ایتونو» په کتاب کې [کفر] ویلی دی.
د رشدي ځینې نور کتابونه لکه «شرم» او د «نیمې شپې هلکان» هم له ګڼو عکس العملونو سره مخ شوي.
جرمني: اوکراین ته اوږده واټن ویشتونکي توغندي نه لیږو
![د جرمني صدراعظم اولاف شولڅ - عکس ارشیف](https://gdb.rferl.org/7a8a6ef1-237b-417e-b30c-05a05cd97b9b_w250_r1_s.jpg)
د جرمني صدراعظم اولاف شولڅ یوځل بیا هغه احتمال چې هېواد یې اوکراین ته د اوږده واټن ویشتونکي تاروس توغندي واستوي رد کړ.
ښاغلي شولڅ د خپل محافظه کار سیال له هغه نظر سره مخالفت وکړ چې وايي د روسیې په خاوره کې د اهدافو د ویشتلو لپاره باید اوکراین ته ویجاړوونکې وسلې ورکړل شي.
هغه په داسې حال کې چې د جرمني عمومي انتخاباتو ته دوه اونۍ پاتې دي، پرون د محافظه کار ګوند په مشرۍ د ائتلاف له کاندید فریدریښ میرز سره په ۹۰ دقیقې مناظره کې دا څرګندونې وکړې.
ښاغلي شولڅ وویل، دی فکر نه کوي چې د روسیې قلمرو ته د دې وسلو استول به سم کار وي. میرز چې په نظرپوښتنو کې له شولڅ څخه مخکې ویلي و، چې اوکراین ته د تاروس توغندیو د سپارلو په اړه د ده نظر تل مثبت و.