د پاکستان حکومت وايي، هغو افغان محصلانو ته چې د دې هېواد په بېلابېلو پوهنتونو کې زده کړې کوي، د ورتګ اجازه ورکړې ده.

په کابل کې د پاکستان سفير منصور احمد خان پرون چهارشنبې په ټويټر ليکلي، له ۹۰۰ زيات افغان محصلان چې د ويزې تر څنګ یې د پاکستاني پوهنتونو اسناد درلودل، د تورخم له لارې پاکستان ته اوښتي.

نوموړي دا نه دي ويلي چې دغه پروسه به ترکله دوام کوي او ایا محصلان هغه هېواد ته د تلو لپاره ځانګړې اجازې یا بارډر پاس ته هم اړتیا لري او که نه؟

وروسته تر هغې چې طالبانو د اګسټ په ۱۵ مه نېټه کابل ونیو، پاکستان ته له تلونکو افغانانو څخه د ویزې ترڅنګ د بارډر پاس په نوم یو بل لیک هم غوښتل کېږي.

په افغانستان کې اوس هم په سوونو محصلان چې د پاکستان په بېلابېلو پوهنتونو او کالجونو کې زده کړې کوي، هغه هېواد ته د تلو په انتظار دي.

د روان ۲۰۲۱ میلادي کال د مې میاشتې راهيسې د کرونا د خپرېدو د مخنیوي په موخه د پاکستان حکومت په تورخم پوله د تګ راتګ محدودیتونه لګولي چې له مخې يې یوازې هغه افغانان او پاکستانیان چې د سفر اسناد لري، کولای شي چې خپلو خپلو هېوادونو ته ولاړ شي.

د اتلانو د جام- چمپینز ټرافي د سیالیو په فاینل لوبه کې نیوزیلنډ هند ته د ۲۵۲ منډو هدف وټاکه.

نیوزیلنډ د لوبې د پچې تر ګټلو وروسته د توپ وهنې پرېکړه وکړه او په پنځوسو اوورونو کې یې د اوو لوبغاړو په زیان سره ۲۵۱ منډې جوړې کړې. په څو شېبو کې به د هند لوبډله بیټینګ پیل کړي.

نیوزیلنډ تېره چارشنبې په نیم پایلوبه کې جنوبي افریقا ته او هند بیا د سه شنبې په ورځ اسټرالیا ته له ماتې ورکولو وروسته پایلوبې ته ووتل. په دې جام کې د افغانستان د کرکټ ملي لوبډلې هم نسبتا ښې لوبې لرلې خو وروسته له دې چې له اسټرالیا سره یې د باران له کبله لوبه مساوي شوه له وړاندې تلو پاتې شو.

پاناما له متحدوایالتونو څخه ایستل شوي لسګونه کډوال چې افغانان هم پکې دي خوشې کړي دي.

پاناما د بشري حقونو د ډلو له څو اونیو شکایتونو او نیوکو وروسته د شنبې په ورځ لسګونه کسان چې له څو اونیو راهیسې په یوه لیرې پراته کمپ کې ساتل کېدل خوشې کړل او هغوی ته یې دېرش ورځې مهلت ورکړ چې د منځنۍ امریکا له دې هېواده ووځي.

د حیات الله اوماغ په نوم یو افغان کډوال چې په دې ډله کې خوشې شوی دی، اسوشیتیدپریس خبري آژانس ته ویلي چې نه په پاناما کې د اوسېدو لپاره پیسې لري او نه د طالبانو تر واکمنۍ لاندې افغانستان ته ستنېدلای شي.

د پاناما چارواکو ویلي چې ایستل شوي کسان د اړتیا په صورت کې کولای شي په دې هېواد کې د استوګنې ویزې تر شپېتو ورځو پورې تمدید کړي خو اوماغ وايي، دی هم د نورو کډوالو په څېر نه پوهېږي چې څه وکړي.

د اسوشیتيدپریس د راپور له مخې له امریکا څخه د ایستل شویو کډوالو له ډلې ۶۵ کسان خوشې شوي دي خو لسګونه نور لاهم په کمپونو کې ساتل کېږي.

د هواپېژندنې ادارې د راروانې چارشنبې تر ورځې پورې د هېواد په بېلابېلو سیمو کې د اوبو د کچې د لوړېدو او سېلابونو د راوتلو اټکل کوي.

د طالبانو د حکومت د اوبو او انرژۍ وزارت نن په یوه بیان کې وویل، سبا د کب یا حوت له ۲۰مې څخه د کب تر ۲۲مې پورې د هلمند، هریرود، شمال، پنج، آمو او کابل په سیندیزو حوزو کې د نسبتا تېزو بارانونو او واورو له کبله د سېلونو د راوتلو احتمال شته.

په بیان کې په ځانګړي ډول د ارزګان، زابل، هلمند، کندهار، بادغیس، هرات، غور، جوزجان، فاریاب، بلخ، سمنګان، بغلان، تخار، کندز، پکتیا، خوست او لغمان په سیندونو کې د اوبو د کچې د لوړېدو خبرداری ورکړل شوی دی.

د اوبو او انرژۍ وزارت له هغو خلکو چې د یادو سیندونو پر غاړو استوګن دي غواړي چې د سېلابونو د راوتلو په صورت کې د کوزنیو سیمو اوسېدونکو ته خبر ورکړي. په هلمند، فراه، کندهار او نورو ولایتونو کې د وروستیو وریاوو له کبله خلکو ته ګڼ انساني او مالي زیانونه واوښتل.

د اتلانو د جام یا چمپینز ټرافي د لړۍ فاینل لوبه به نن د هند او نیوزیلنډ ترمنځ ترسره شي. دا لوبه د کابل په وخت د ماسپښین په یوه نیمه بجه په ډوبی کې په پام کې ده.

نیوزیلنډ تېره چارشنبې په نیم پایلوبه کې جنوبي افریقا ته او هند بیا د سه شنبې په ورځ اسټرالیا ته له ماتې ورکولو وروسته پایلوبې ته ووتل.

په دې جام کې افغانستان هم نسبتا ښې لوبې لرلې خو وروسته له دې چې له اسټرالیا سره یې د باران له کبله لوبه مساوي شوه له وړاندې تلو پاتې شو.

د طالبانو د حکومت د بهرنیوچارو وزیر امیرخان متقي د عمان له چارواکو سره د خبرو لپاره نن دې هېواد ته روان شو.

د بهرنیوچارو وزارت مرستیال ویاند حافظ ضیااحمد پر خپله ایکس پاڼه لیکلي چې ښاغلی متقي د عمان د بهرنیو چارو د وزیر بدر بن حمد البوسعیدي په بلنه دې هېواد ته تللی دی.

ضیااحمد زیاته کړه چې ښاغلی متقي به د دې سفر پرمهال د بهرنیوچارو پر وزیر سربېره د عمان له نورو جګپوړو چارواکو سره هم د دواړو هېوادونو ترمنځ د سیاسي او اقتصادي اړیکو او دوه اړخیزو همکاریو د پراختیا په اړه خبرې وکړي.

د طالبانو حکومت چې له څه کم څلورو کلونو راهیسې په افغانستان کې واکمن دی، لاهم د نړۍ د هېڅ هېواد له خوا په رسمیت نه دی پېژندل شوی.

د طالبانو د حکومت د بهرنیو چارو وزارت د تېرې وږي میاشتې په پای کې د عمان په پلازمېنه مسقط کې د افغانستان د سفارت د بيا پرانیستو خبر ورکړ او ویې ویل چې د دې سفارت چارې د طالبانو استازی سمبالوي.

په پام کې ده د ملګروملتونو امنیت شورا سبا د افغانستان په اړه بحث وکړي.

د افغانستان لپاره د ملګروملتونو مرستندوی ماموریت- یوناما نن په یو بیان کې وویل چې دا غونډه سبا د کابل په وخت د شپې په ۱۱نیمو بجو جوړېږي او د افغانستان لپاره د ملګروملتونو د سرمنشي ځانګړې استازې روزا اوتونبایووا به پکې وینا واوروي.

د یوناما په بیان کې د دې غونډې د اجنډا دقیقه یادونه نه ده شوې خو بشري حقونه، په تېره د ښځو پر تعلیم او کار د طالبانو بندیزونه هغه مهمه موضوع ده چې ملګروملتونو په تېرو څه کم څلورو کلونو کې بیا بیا خبرې پرې کړي.

د هېواد د هوا پېژندنې د دارو د اټکل له مخې نن د افغانستان په ۱۵ ولایتونو کې د واورې د ورېدو، بارانونو او سیلابونو احتمال شته.

د طالبانو د حکومت د ترانسپورت او هوايي چلن وزارت پرون پر خپله ایکس پاڼه په یو بیان کې ویلي چې په هرات، فراه، غور، بادغیس، فاریاب، سرپل، بلخ، سمنګان، دایکندي، بامیان، بغلان، تخار، بدخشان، نورستان او پنجشیر ولایتونو کې نن د نسبتا درنې واورې یا بارانونو او سیلونو امکان شته.

د اټکل له مخې د دې بارانونو کچه به په بېلابېلو سیمو کې له ۱۵ تر ۴۰ ملي مترو پورې او د واورو اندازه به د ۱۰ او ۳۰ سانتي مترو ترمنځ وي.

په تیرو دوه اونیو کې په فراه، کندهار، هلمند او نورو ولایتونو کې د درنو بارانونو او سیلونو له امله لسګونه کسان مړه او ګڼ نور ټپیان شول.

افغان فرهنګیانو او د یونیسکو سازمان د بودا د مجسمو د تخریب د کلیزې په مناسبت یوه غونډه جوړه کړه.
دا غونډه د شنبې په ماښام د سویډن په ستاکهلوم ښار او همداراز په ناروې کې «یوه شپه له بودا سره» تر عنوان لاندې جوړه شوې وه چې پکې د بودا د مجسمو د تاریخ او د افغانستان د یوه تخریب شوي فرهنګي میراث په اړه بحثونه وشول.
همداراز د ښځو د نړیوالې ورځې سره د دې شپې د برابرېدو په مناسبت د فرهنګي میراثونو په ساتنه کې د ښځو په رول او اهمیت هم خبرې وشوې.
طالبانو د ۲۰۰۱ کال د مارچ په نهمه د خپل پخواني رهبر ملا محمد عمر په امر د بودا مجسمې په بمونو والوزولې.
له هغه وخت شاوخوا ۲۵ کاله تېر شوي.
د بودا مجسمې چې ۵۵ او ۳۸ متره لوړې وې د بهرنیو سیلانیانو لپاره یو زړه راښکونکی مقصد وو.
دا دوه مجسمې د لرغون پوهانو په باور د پنځمې او شپږمې میلادي پېړۍ تر منځ د صلصال یا وچ ګل او شهمامه یا ملکې په نوم تراشل شوي وو.
یونسکو د دغو دوو بې سارو نړیوالو میراثونو ویجاړول یو فرهنګي قتل عام بللی وو.
د طالبانو د حکومت ویاند ذبیح الله مجاهد د دې ډلې له بیا واکمنېدو وروسته ویلي وو چې د بودا مجسمې د وخت د محکمې د حکم له مخې ترسره شوي.

د طالبانو د کډوالو او بېرته راستنېدو وزارت خبر ورکړی چې دوه افغانان د عراق له یوه زندان ازاده او افغانستان ته رسېدلي.
د دغه وزارت په اعلامیه کې د شنبې په ورځ راغلي چې دا افغانان له ایرانه عراق ته اوښتي وو او هلته پولیسو نیولي او څلور میاشتې بندیان وو.
په اعلامیه کې راغلي چې له دغو افغانانو سره مرستې شوي او بېرته خپلو اصلي سیمو ته رسېدلي.
تر دې مخکې د ۲۰۲۴ کال په اکتوبر کې نږدې ۳۰ افغانان د عراق له زندانونو ازاده شوي وو.
اکثر افغانان له ایرانه عراق ته د اوښتو پر مهال د پولیسو له خوا نیول شوي وو او بندیان وو.

د ملګرو ملتونو د ماشومانو وجهي صندوق یونیسیف ویلي د افغان نجونو لپاره د تعلیمي فرصتونو په برابرولو کې خپله پوره هڅه کوي.
دې ادارې د ښځو د نړیوالې ورځې په مناسبت په خپله ایکس پاڼه په یوه پيغام کې پرون ویلي چې تېر ۲۰۲۴ کال یې د اتلسو زرو محلیو ټولګیو له لارې ۳۶۱ زرو نجونو ته د تعلیم زمینه برابره کړې ده.
یونیسف ویلي له افغان نجونو سره خپلو مرستو ته دوام ورکوي څو هغوی وکولای شي خپل راتلونکي اهداف تعقیب کړي.
طالبانو له شپږم ټولګي پورته نجونې له نږدې نږدې ۱۲۸۰ ورځو راهیسې راهیسې له ښوونځیو محرومې کړي.
که څه هم یونیسف او ځینو نورو مرستندویو ادارو د محلي ټولګیو له لارې نجونو ته د تعلیم زمینه برابره کړې خو د راپورونو له مخې په کندهار او ځینو نورو سیمو کې دا ښوونځي هم د طالبانو له خوا تړل شوي دي