د امریکا د سنا جرګې د پوځي خدماتو په کمېټه کې له افغانستانه د امریکايي ځواکونو د وتلو د څرنګوالي په اړه غونډه پيل شوې ده.

دې جلسې ته د امریکا د سناتورانو د پوښتنو د ځوابولو لپاره د متحده ایالاتو د دفاع وزیر لوېډ استېن، د لوی درستیزانو د کمېټې مشر مارک میلي او د متحده ایالاتو د پوځ د مرکزي قوماندانۍ مشر جنرال فرانک مک‌کنزي ورغوښتل شوي.

له دوی به په افغانستان کې د پوځي مأموریت د پای ته رسولو او د ترهګرۍ په وړاندې د مبارزې په راتلونکو لارو چارو پوښتنې کېږي.

د طالبانو لاس ته د افغانستان تر لوېدو او د امریکا له راوتلو وروسته دا لومړی وار دی چې د امریکا د پوځ مشر او دفاع وزیر سنا جرګې ته د مأموریت د پای ته رسولو او راتلونکو پلانونو په اړه ځواب وايي.

دوه اوونۍ مخکې د امریکا د بهرنیو چارو وزیر انتوني بلېنکن له افغانستان څخه د امریکایي ځواکونو د وتلو لپاره د سنا جرګې له سختو نیوکو سره مخ شو او ځینو ان د هغه د استعفا غوښتنه وکړه.

امریکا د اګسټ له ۳۰مې مخکې خپل ټول عسکر او لسګونه زره افغان همکاران او د هغوی کورنۍ له افغانستانه وایستل.

خو لوړپوړو ډیموکراتانو له هغې ډلې ولسمشر جو بایډن له افغانستانه د امریکايي ځواکونو د ایستلو له بهیره دفاع کړې ده.

ټاکل شوې ده چې د ۱۴۰۴ کال د د کانکور ازموینه د جوزا د لومړۍ اونۍ څخه د سرطان تر شلمې نیټې پورې د نجونو له حضور پرته ترسره شي.

د طالبانو تر کنټرول لاندې د ملي ازموینو ادارې اعلان کړی چې سږ کال د دیني مدرسو او ښوونځیو د داوطلبانو لپاره د کانکور ازموینه د افغانستان په ولایتونو او کابل کې په پنځو مرحلو کې اخیستل کېږي.

د دې ادارې مشر عبدالباقي حقاني نن په یوه خبري غونډه کې وویل چې سږ کال به ۳۰۰۰ کسان د ماسټرۍ، ۷۶۴۰۰ کسان د لیسانس او ۳۳۵۵۰ کسان د انسټیټیوټونو لپاره جذب شي.

د طالبانو د حکومت په راتګ سره، د شپږم ټولګي څخه پورته نجونې له زده کړې محرومې شوي او پوهنتون ته د تګ یا د کانکور په ازموینه کې هم د ګډون حق ورڅخه اخیستل شوی.

د ملګرو ملتونو امنیت شورا اجازه ورکړې چې د طالبانو د بهرنیو چارو وزیر امیرخان متقي له قطري چارواکو سره د خبرو لپاره دوحې ته سفر وکړي.

د امنیت شورا په بیان کې چې رسنیو ته رسېدلی ویل شوي چې له یکشنبې د اپرېل ۲۷مې د مې تر ۴مې ښاغلی متقي د سفري بندیز څخه معافیت ترلاسه کړی.

د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت هم د متقي سفر تایید کړی خو ډېر جزییات یې نه دي ورکړي.

ملګرو ملتونو په قطر کې د افغانستان د راتلونکي په اړه څو دورې لویې غونډې ترسره کړې چې پکې د افغانستان د سیاسي او ټولنیزې راتلونکې په تړاو تګلارې تر بحث لاندې ونیول شوې.

د افغانستان د سولې لپاره د امریکا پخوانی استازی زلمی خلیلزاد وایي، پاکستان لا هم له ترهګرو ډلو ملاتړ ته دوام ورکړی دی.
هغه دا خبره د شنبې ناوخته د پاکستان د دفاع وزیر خواجه اصف هغې خبرې ته په غبرګون کې کړې چې ویلې يې دي، پاکستان تېرو درې لسیزو کې د ترهګرو ملاتړ کړی دی.

خواجه اصف د تېرې جمعې په ورځ له سکای نیوز سره په مرکه کې ویلي " درې لسیزې مونږ د امریکا، بریتانیا او لویدیځ لپاره دا کرغیړن کار ( له ترهګرۍ ملاتړ) وکړ. دا یوه تیروتنه وه او اوس د دې کار نسبت مونږ ته کیږي."

خواجه اصف دغه څرګندونې د هغې پوښتنې په ځواب کې وکړې چې له نوموړي څخه د کشمیر په وروستي خونړي برید کې د پاکستان د ښکیلتیا په اړه وشوه.

د خواجه اصف همدې خبرو ته په غبرګون کې ښاغلي خلیلزاد پر خپله ایکس پاڼه/ پخواني ټویټر لیکلي، معتبر راپورونه ښيي چې بلوڅ وسله والو د بلوچستان په مستنګ سیمه کې د تېرې مارچ میاشتې په نیمایي کې د داعش پر یوه مرکز برید وکړ او دیرش داعشیان یې ووژل.

د خلیلزاد په خبره " دا خبره امکان نه لري چې د پاکستان استخبارات دې د دې مرکزونو په اړه معلومات ونه لري."

خلیلزاد وړاندې ویلي چې اسلام اباد باید د داعش د حضور په وړاندې چې پاکستان، سیمې او نړۍ ته ګواښ دی، جدي ګامونه واخلي.

د پاکستان صدراعظم شهباز شریف وايي، افغان واکمنانو ته یې واضح پیغام لیږلی تر هغو له کابل سره سوله ییزې اړیکې نشي لرلی څو چې افغان خاوره په پاکستان د برید لپاره کارول کېږي.

اسوشیټیډ پریس راپور ورکړ چې شریف دا څرګندونې نن د اېبټ آباد په سیمه کې په یوه پوځي مراسمو کې وکړې.

هغه زیاته کړه: «موږ به د خپل ورور او ګاونډي هیواد افغانستان سره د ښو اړیکو او ښه تفاهم لپاره خپلو هڅو ته دوام ورکړو، خو په ورته وخت کې موږ د افغانستان لنډمهاله حکومت ته یو قوي او واضح پیغام رسولی چې که څه هم موږ له کابل سره سوله ایز ګاونډیتوب غواړو، خو دا به تر هغه وخته ممکنه نه وي تر څو چې د افغانستان خاوره د فتنه ګرو خوارجو له خوا په پاکستانیانو د برید لپاره کارول کېږي او دلته زموږ بېګناه وروڼه او خویندې وژل کېږي»

شهباز شریف وروسته له هغه دا څرګندونې وکړې چې په دې وروستیو کې په کابل کې پاکستاني لوړ پوړو پلاويو له طالب چارواکو سره ولیدل.

د طالبانو حکومت په وار وار د پاکستان دا ادعاوې رد کړي او بې اساسه یې بللي چې اورپکي په پاکستان کې د بریدونو لپاره د افغانستان له خاورې کار اخلي او ویلي یې دي چې پاکستان باید د خپلو داخلي ستونزو پړه پر افغانستان ونه اچوي.

د روغتیا نړیوال سازمان( ډبلیو ایچ او) په افغانستان کې د یوې میاشتې په ترڅ کې د شري ناروغۍ پیښې بې سارې بللې دي.

دغهَ سازمان پرون په یوه راپور کې وویل چې د یوې میاشتې په موده کې په افغانستان کې دولس زره ماشومان په شري اخته شوې دي چې دا په دغه هیواد کې د یوې میاشتې په موده کې دوه څلویښت فیصده زیاتوالی ښیي.

د دې راپور له مخې یوازې د مارچ په میاشت کې شري ناروغۍ په افغانستان کې د څلور اتیا کسانو ژوند اخیستی دی.

د تیرو څلورو میاشتو په ترڅ کې په افغانستان کې د شري د ناروغۍ د قربانیانو شمیر یوسل او درې نوي ته رسیدلی دی.

د دې ناروغي د خپریدو د مخنیوي لپاره واکسین پکار دی.

د روسیې د ملي امنیت د شورا مشر سرګي شویګو وایي، د مسکو د نړیوالې غونډې د اجنډا یوه مهمه موضوع به افغانستان وي.

ټاکل شوې ده چې دا درې ورځنۍ غونډه د مې په اووه ویشتمه د روسیې په پلازمینه مسکو کې پیل شي او د نړۍ د شاوخوا یوسل او پنځوس هیوادونو استازي برخه پکې واخلي.

د روسیې تاس اژانس د شویګو په وینا خبر ورکړ چې د افغانستان قضیې ته په خپل بهرني سیاست کې د یوشمیر نورو موضوعاتو ترڅنګ لومړیتوب ورکوي.

روسیه په کابل کې له واکمنو طالبانو سره نژدې اړیکي لري؛ تیره اونۍ یې د طالبان نوم د ترهګرو له لست څخه لرې کړ او ویې ویل چې په مسکو کې به د دوی سفیر ومني، خو لاهم روسیې د نړۍ د نورو هیوادو په څیر د طالبانو رژیم په رسمیت نه دی پيژندلی.

د امریکا عدلیې وزارت د جمعې په ورځ وویل چې د طالبانو یو پخوانی قوماندان په دوه زره اتم او دوه زره نهم کلونو کې په افغانستان او پاکستان کې د یوه امریکایي خبریال او دوو افغانانو د یرغمل کولو په جرم اعتراف کړی دی.

نهه څلویښت کلن حاجي نجیب اله په دوه زره شلم کال کې د رویټرز اژانس پخوانی خبریال ډویډ راډ د تښتولو په تون تورن شوی و. دی اوس په امریکا کې په عمري بند محکوم شوی دی.

حاجي نجیب الله څو کاله مخکې له اوکراین څخه امریکا ته انتقال شو.

د اروپايي ټولنې یوه چارواکي ویلي له پاکستانه د ایستل شویو کډوالو لپاره په بېړني ډول دوه نیم لکه یورو مرسته کوي.

دا خبره د منځني ختیځ او مرکزي اسیا لپاره د اروپايي کمیسیون مشر اندریاس پاپاکونستانټینو په خپله ایکس پاڼه په یوه بیان کې کړې ده.

دا پیسې به د ښاغلي اندریاس په وینا د سرپنا، روغتیایي خدماتو، خواړو او اوبو د برابرولو لپاره ولګول شي.

اندریاس د اروپايي ټولنې په استازولۍ پرون د خیبر پښتونخوا له یوه لوړ پوړي اداري چارواکي شهاب علي خان سره د افغان کډوالو پر وضعیت خبرې کړي دي.

پاکستان د اپریل له پیل راهیسې لسګونه زره افغان کډوال ایستلي دي. ځینو دغو کډوالو ازادي راډیو راډیو سره په خبرو کې ویلي چې دوی د اخراج پرمهال له ډیرو ستونزو سره مخ شوي دي.

د ټیکنالوژۍ په برخه کې د نجونو د نړیوالې ورځې په مناسبت، ملګري ملتونه وايي چې انټرنیټ او ټیکنالوژۍ ته د مساوي لاسرسي نشتوالی نجونې د ژوند له مهمو فرصتونو څخه محرومولی شي.

د پنجشنبې په ورځ، د اپرېل په ۲۴مه، د ملګرو ملتونو د سرمنشي مرستیالې امینې محمد د دې ورځې په مناسبت په خپل ایکس پاڼه کې ولیکل چې د ټیکنالوژۍ په برخه کې د نجونو حضور خورا اهمیت لري.

ملګرو ملتونو زیاته کړه چې د پرمختګ سره سره، نجونې او ښځې لاهم د ډیجیټل ټیکنالوژۍ ته د لاسرسي او رول لوبولو په برخه کې له خنډونو سره مخ دي، په ځانګړې توګه د مصنوعي زیرکتیا په برخه کې.

د ټیکنالوژۍ په برخه کې د نجونو نړیواله ورځ داسې حال کې راغله چې افغانستان کې نجونې له شپږ ټولګي پورته له هر ډول زده کړو منع دي او انټرنیټ او ډیجیټل ټیکنالوژیو ته یې لاسرسی ډېر محدود دی.

د طالبانو د حکومت عدلیه وزارت وايي، په تیرو نژدې څلورو کلونو کې يې یو شمیر قوانین د لوی مشر ملا هبت الله اخندزاده له خوا تر توشیح وروسته په رسيمي جریدو کې خپاره کړي دي.

دغه وزارت نن پنجشنبې په یوه اعلامیه کې ویلي، تراوسه لس عنوانه قوانین توشیح شوي چې تر ټولو مهم يې د امربالعمروف او نهی المنکر قانون وو.

طالبانو د تیرکال په سنبلې میاشت کې د امربالعمروف قانون توشیح او په رسمي جریده کې خپور کړی و.

په دغه قانون کې "د فتنې د مخنیوي په موخه ښځو ته امر شوی څو داسې واغوندي چې ټول بدن يې پټوي".

د قانون پر بنسټ په عامه ځایونو کې د ښځو له خوا په لوړ غږ د قرانکریم تلاوت او نعمت ویل هم منعه شوي دي.

د طالبانو د امربالعمروف قانون له توشیح کیدو وروسته پراخ کورني او بهرني غبرګونه راوپاول.

پر دې قانون له پراخو نیوکو وروسته، د طالبانو عدلیې وزارت ویلي و، "هر څوک یا رسنۍ چې پر دغه قانون نیوکه وکړي له شرعي چلند سره به مخ شي او محکمې ته به معرفي کیږي".

طالبانو پر افغانستان له واکمنیدو وروسته د تیر جمهوریت ټول قوانین لغوه او د فرمانونو په ورکولو سره يې نوي قوانین رامنځته کړل.