۲۰۱م سیلاب قل اردو په لغمان کې د ۱۶ تنو وسله والو طالبانو د مرګ ژوبلې خبر ورکوي.

په ختیځ کې د ۲۰۱ سیلاب قل اردو ویاند سید مقصود اغا ازادي راډیو وویل چې تېره ورځ ګډو دفاعي امنيتي ځواکونو د لغمان ولايت د علینګار ولسوالۍ ارمل او کندې سيمو کې پر وسله والو طالبانو هدفمند بريدونه وکړل چې په پايله کې یې ۴ تنه وسله وال طالبان وژل شوي او ۱۰ نور يې ټپيان دي.

نوموړی همداشان زیاتوي، تېره ورځ طالب وسله والو غوښتل چې د قرغیو ولسوالۍ امبيړ سيمه کې پر امنيتي پوسته بريد وکړي، خو د ۲۰۱ سيلاب قول اردو د انجينرۍ کنډک منسوبینو ورباندې د دقيقو کشفي راپورونو پر اساس بريدونه وکړل چې په ترڅ کې يې ۲ تنه طالبان ووژل شول او ۲ عرادې موټر سايکلونه يې د دوی لاسته ورغلل.

وسله والو طالبانو بیا په دې اړه څه نه دي ویلي.

د عمان د بهرنیو چارو وزارت وايي چې د امریکا او ایران د استازو ترمنځ د خبرو اترو بل پړاو به راتلونکې شنبه ترسره شي.

دغه وزارت د شنبې په ورځ ( د ثور مه ۶مه) یوه خبرپاڼه کې ویلي "د خبرو اترو بل پړاو به راتلونکې اونۍ دوام وکړي او د ثور په ۱۳مه به د لوړې کچې یوه غونډه جوړه شي."

د دواړو خواوو ترمنځ د خبرو اترو دریم پړاو پرون د عمان په پلازمېنه مسقط کې پای ته ورسېد.

له دې غونډې وروسته د ایران د بهرنیو چارو وزیر عباس عراقچي د خبرو اترو فضا د پخوا پرتله "ډیره جدي" وبلله او ویې ویل چې احتمال لري چې د اټومي انرژۍ متخصصین به هم د راتلونکې غونډې په خبرو اترو کې شامل شي.

د امریکا یوه جګپوړي چارواکي هم دا خبرې مثبتې بللي.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ وایي، دی د اوکراین د جګړې د پای ته رسولو په خاطر د روسیې پر ولسمشر ولادمیر پوتین شک لري.

د اسوشیتید پریس خبري اژانس د راپور له مخې نوموړي دغه شک پرون شنبه یوه ورځ وروسته تر هغه څرګند کړ چې ویلې یې وي، اوکراین او روسیه " تړون ته ډېر نژدې" دي.

ټرمپ دغه څرګندونې په واتیکان کې د پاپ فرانسس په جنازه کې له ګډون او هلته د اوکراین له ولسمشر ولودمیرزلنسکي سره تر کتلو وروسته متحده ایالتونو ته تر روانېدو مخکې پر خپله ټولنیزه پاڼه وکړې.

هغه په وار وار ژمنه کړې چې د روسیې او اوکراین جګړه به ختموي.

د افغانستان د سولې لپاره د امریکا پخوانی استازی زلمی خلیلزاد وایي، پاکستان لا هم له ترهګرو ډلو ملاتړ ته دوام ورکړی دی.
هغه دا خبره د شنبې ناوخته د پاکستان د دفاع وزیر خواجه اصف هغې خبرې ته په غبرګون کې کړې چې ویلې يې دي، پاکستان تېرو درې لسیزو کې د ترهګرو ملاتړ کړی دی.

خواجه اصف د تېرې جمعې په ورځ له سکای نیوز سره په مرکه کې ویلي " درې لسیزې مونږ د امریکا، بریتانیا او لویدیځ لپاره دا کرغیړن کار ( له ترهګرۍ ملاتړ) وکړ. دا یوه تیروتنه وه او اوس د دې کار نسبت مونږ ته کیږي."

خواجه اصف دغه څرګندونې د هغې پوښتنې په ځواب کې وکړې چې له نوموړي څخه د کشمیر په وروستي خونړي برید کې د پاکستان د ښکیلتیا په اړه وشوه.

د خواجه اصف همدې خبرو ته په غبرګون کې ښاغلي خلیلزاد پر خپله ایکس پاڼه/ پخواني ټویټر لیکلي، معتبر راپورونه ښيي چې بلوڅ وسله والو د بلوچستان په مستنګ سیمه کې د تېرې مارچ میاشتې په نیمایي کې د داعش پر یوه مرکز برید وکړ او دیرش داعشیان یې ووژل.

د خلیلزاد په خبره " دا خبره امکان نه لري چې د پاکستان استخبارات دې د دې مرکزونو په اړه معلومات ونه لري."

خلیلزاد وړاندې ویلي چې اسلام اباد باید د داعش د حضور په وړاندې چې پاکستان، سیمې او نړۍ ته ګواښ دی، جدي ګامونه واخلي.

د پاکستان صدراعظم شهباز شریف وايي، افغان واکمنانو ته یې واضح پیغام لیږلی تر هغو له کابل سره سوله ییزې اړیکې نشي لرلی څو چې افغان خاوره په پاکستان د برید لپاره کارول کېږي.

اسوشیټیډ پریس راپور ورکړ چې شریف دا څرګندونې نن د اېبټ آباد په سیمه کې په یوه پوځي مراسمو کې وکړې.

هغه زیاته کړه: «موږ به د خپل ورور او ګاونډي هیواد افغانستان سره د ښو اړیکو او ښه تفاهم لپاره خپلو هڅو ته دوام ورکړو، خو په ورته وخت کې موږ د افغانستان لنډمهاله حکومت ته یو قوي او واضح پیغام رسولی چې که څه هم موږ له کابل سره سوله ایز ګاونډیتوب غواړو، خو دا به تر هغه وخته ممکنه نه وي تر څو چې د افغانستان خاوره د فتنه ګرو خوارجو له خوا په پاکستانیانو د برید لپاره کارول کېږي او دلته زموږ بېګناه وروڼه او خویندې وژل کېږي»

شهباز شریف وروسته له هغه دا څرګندونې وکړې چې په دې وروستیو کې په کابل کې پاکستاني لوړ پوړو پلاويو له طالب چارواکو سره ولیدل.

د طالبانو حکومت په وار وار د پاکستان دا ادعاوې رد کړي او بې اساسه یې بللي چې اورپکي په پاکستان کې د بریدونو لپاره د افغانستان له خاورې کار اخلي او ویلي یې دي چې پاکستان باید د خپلو داخلي ستونزو پړه پر افغانستان ونه اچوي.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ او د اوکراین ولسمشر ولودومیر زیلینسکي د شنبې په ورځ، د اپرېل په ۲۶مه، د پاپ فرانسیس د جنازې په مراسمو کې لنډه لیدنه درلوده.

د فرانسې خبري اژانس د راپور له مخې، د ټرمپ او زیلینسکي مرستیالانو د دوی د لیدنې اعلان وکړ.

دا په سپینه ماڼۍ کې د لفظي شخړې وروسته د دوی لومړۍ مخامخ لیدنه وه. ولسمشر ټرمپ هڅه کوي چې اوکراینیان له روسیې سره د سولې تړون ته اړ کړي.

د اوکراین د ولسمشر ویاند سرهي نیکیفوروف خبریالانو ته وویل چې دواړو مشرانو د پاپ فرانسیس د جنازې له پیل څخه مخکې لنډه لیدنه وکړه. خو هغه نور جزئیات ورنه کړل.

د سپینې ماڼۍ د اړیکو مشر سټیفن چونګ هم تایید کړه چې غونډه وشوه او دا یې "ډیرې رغنده خبرې" وبللې.

هغه زیاته کړه چې د ټرمپ او زیلینسکي ترمنځ د غونډې په اړه نور جزئیات به وروسته اعلان شي.

څه باندې دوو لکو کسانو په واتیکان کې د نړۍ د کاتولیکانو د مشر پاپ فرانسیس د جنازې په مراسمو کې ګډون کړی دی.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ، د اوکراین ولسمشر ولودومیر زیلینسکي، د فرانسې ولسمشر ایمانویل مکرون، د ملګرو ملتونو سرمنشي انتونیو ګوتیریش او د نړۍ یو شمېر نورو مشرانو هم په دې مراسمو کې برخه اخیستې وه.

که څه هم د نړۍ مشرانو د سینټ پیټرز په څلورلارې کې د پاپ د جنازې په مراسمو کې ګډون کړی، خو هغه به د واتیکان ښار په یوه بله برخه کې د مهاجرینو او بندیانو د یوې ډلې په حضور کې خاورو ته وسپارل شي.

پاپ فرانسیس د دوشنبې په ورځ، د اپریل په ۲۱مه، د ۸۸ کلونو په عمر ومړ.

هغه د لاتینې امریکا څخه د کاتولیک عیسویانو لومړنی مشر و.

خورخه ماریو برګولیو، چې په ارجنټاین کې زیږیدلی، په ۲۰۱۳ کال کې د پاپ مقام ته ورسېد.

د ایران او د امریکا د متحد ایالتونو استازي به نن یو ځل بیا د ایران د اټومي پروګرام په اړه خبرې وکړي.

د راپورونو له مخې د ایران د بهرنیو چارو وزیر عباس عراقچي او د منځني ختیځ لپاره د ولسمشر ټرمپ استازی سټیف ویتکوف به د عمان په پلازمینه مسقط کې په غیر مستقیم ډول دا خبرې مخته یوسي.

اونۍ مخکې د شنبې په ورځ دواړو لوریو د ایتالیا په پلازمینه روم کې خبرې کړې وې او تر هغې یوه اونۍ مخکې د شنبې په ورځ دواړو لوریو په مسقط کې خبرې کړې وې.

د تیرو دوو اونیو خبرې دواړو خواوو رغنده بللې دي.

د امریکا د متحد ایالتونو ولسمشر ډونالډ ټرمپ د جمعې په ورځ له ټایمز مجلې سره په مرکه کې هیله ښکاره کړه چې له ایران سره به یوې موافقې ته ورسیږي، خو دا ګواښ یې بیا تکرار کړ، که دیپلوماسي ناکامه شوه پوځي انتخاب په خپل ځای دی.

په پاکستان کې د پولیو یا د ماشومانو د ګوزڼ یوه بله پيښه ثبت شوه. د پاکستان د روغتیا د ملي انستیتیوټ په وینا نن پاکستاني رسنیو خبر ورکړ چې دا مثبته پیښه په بنو کې تشخیص شوې ده.

له دې سره په خیبرپښتونخوا کې روان میلادي کال د پولیو مثبتې پیښې دریو ته ورسیدې او په ټول پاکستان کې سږکال تر دې دمه د پولیو اته مثبتې پيښې ثبت شوې دي.

په پاکستان کې روغتیایي چارواکو خبرداری ورکړي چې په راتلونکو اونیو او میاشتو کې ښایي د پولیو پیښې په دغه هیواد کې پسې زیاتې شي، ځکه چې د پولیو ویروس د هوا له تودیدو سره ډیر فعاله کیږي.

پاکستان او افغانستان د نړۍ هغه دوه هیوادونه دي چې لاهم پکې د پولیو مثبتې پیښې لیدل کیږي.

د روغتیا نړیوال سازمان( ډبلیو ایچ او) په افغانستان کې د یوې میاشتې په ترڅ کې د شري ناروغۍ پیښې بې سارې بللې دي.

دغهَ سازمان پرون په یوه راپور کې وویل چې د یوې میاشتې په موده کې په افغانستان کې دولس زره ماشومان په شري اخته شوې دي چې دا په دغه هیواد کې د یوې میاشتې په موده کې دوه څلویښت فیصده زیاتوالی ښیي.

د دې راپور له مخې یوازې د مارچ په میاشت کې شري ناروغۍ په افغانستان کې د څلور اتیا کسانو ژوند اخیستی دی.

د تیرو څلورو میاشتو په ترڅ کې په افغانستان کې د شري د ناروغۍ د قربانیانو شمیر یوسل او درې نوي ته رسیدلی دی.

د دې ناروغي د خپریدو د مخنیوي لپاره واکسین پکار دی.

د روسیې د ملي امنیت د شورا مشر سرګي شویګو وایي، د مسکو د نړیوالې غونډې د اجنډا یوه مهمه موضوع به افغانستان وي.

ټاکل شوې ده چې دا درې ورځنۍ غونډه د مې په اووه ویشتمه د روسیې په پلازمینه مسکو کې پیل شي او د نړۍ د شاوخوا یوسل او پنځوس هیوادونو استازي برخه پکې واخلي.

د روسیې تاس اژانس د شویګو په وینا خبر ورکړ چې د افغانستان قضیې ته په خپل بهرني سیاست کې د یوشمیر نورو موضوعاتو ترڅنګ لومړیتوب ورکوي.

روسیه په کابل کې له واکمنو طالبانو سره نژدې اړیکي لري؛ تیره اونۍ یې د طالبان نوم د ترهګرو له لست څخه لرې کړ او ویې ویل چې په مسکو کې به د دوی سفیر ومني، خو لاهم روسیې د نړۍ د نورو هیوادو په څیر د طالبانو رژیم په رسمیت نه دی پيژندلی.