د امریکا د بهرنیو وزیر انتوني بلېنکن د ازبکستان او تاجکستان د بهرنیو چارو وزیرانو سره د جولای پر لومړۍ نېټه وکتل.

په دې لیدنه کې افغانستان د خبرو د اجنډا په سر کې شامل و. امریکا چې د روان کال د سپټمبر تر ۱۱مې نېټې پورې له افغانستانه خپل ټول سرتېري وباسي، په دې هدف، په منځني اسیا کې د خپلو ملګرو هېوادونو مرستې غواړي.

په واشنګټن کې ترسره شوې دا لیدنې پر داسې مهال شوي چې په دې وروستیو کې په افغانستان کې وسله‌والو طالبانو لسګونه ولسوالۍ نیولي او د افغان حکومت او امنیتي قواوو د نسکورېدو اندېښنې پیدا شوې دي.

د افغانستان په شمال کې طالبانو د ازبکستان او تاجکستان پولو ته څېرمه ځینې ولسوالۍ نیولي چې د منځني اسیا دغو دواړو هېوادونو ته هم د امنیت ممکنه ګواښونه مخې ته راوړلی شي.

بلېنکن د ازبکستان د بهرنیو چارو وزیر عبدالعزیز کاملوف سره یوځای د خبري غونډې پر مهال وویل، هغوی د سیمې او په ځانګړي ډول د افغانستان د امنیت په اړه شریکې ګټې لري.

نوموړي همدارنګه د تاجکستان د بهرنیو چارو له وزیر سراج‌الدین مهرالدین سره د لیدو پر مهال د افغانستان پر موضوع خبرې وکړې او له تاجکستان سره‌یې د خپل هېواد د ژمنتیا یادونه هم وکړه.

د اوکراین پر جنوب ختیځ ښار دنیپرو د روسیې د بې پیلوټه الوتکې په برید کې دوه میرمنې او یو ماشوم وژل شوی او د درې ماشومانو په ګډون ۳۱ تنه ټپیان شوي دي.

د سیمې والي سیرهي لیساک تېره شپه پر خپل ټېلګرام چېنل لیکلي چې د پروني برید د ټپيانو له ډلې ۵ یې تر درملنې وروسته له روغتونه رخصت شوي دي.

د دنیپرو ښاروال ویلي چې برید د ښاروالۍ ودانۍ ته په سل متري واټن کې شوی چې له کبله یې شاوخوا ۱۵ هستوګنیز کورونه تخریب شوي دي.

د برید له ځایه په خپرو شویو ویډیوګانو کې د اور لمبې او د اور وژونکو د ژغورنې هڅې ښکاري.

پر اوکراین په دې وروستیو کې دغه خونړي بریدونه داسې مهال کیږي چې دغې جګړې ته اوس په نړیواله کچه د پای ته رسولو هڅې هم ډېرې شوي دي.

د امریکا دوه لوړپوړي چارواکي نن پنجشنبه ( د حمل ۲۸مه) په پاریس کې د اوکراین د جګړې په پای ته رسولو او له ایران سره د امریکا د احتمالي شخړې پر مخنیوي خبرې کوي.

د متحدو ایالتونو د بهرنیو چارو وزیر مارکو روبیو او د منځني ختیځ لپاره یې ځانګړی استازی سټیف ویټکوف د فرانسې له ولسمشر ایمانویل مکرون سره د خبرو په هدف پاریس ته رسیدلي دي.

رویټرز لیکلي چې امریکایي چارواکي به د روسیې په اړه د اروپایي ټولنې اندیښنې اوري او د اوکراین د سولې د پلان پر څرنګوالي به خبرې کوي.

اروپایي مشران د ټرمپ پر هغې ډيپلوماسۍ خفه دي چې د اوکراین په جګړه کې یې خپله اوکراین پړ بللی دی.

د منځني ختیځ لپاره به د امریکا استازی له پاریس وروسته روم ته ولاړ شي او هلته به د ایران د بهرنیو چارو له وزیر عباس عراقچي سره د ایران د اټومي پروګرام پر سر خبرې وکړي.

ټرمپ تر دې وړاندې خبرداری ورکړی که ایران له اټومي پروګرامونو لاس وانخلي، د اسراییل په وسیله به برید پرې وکړي.

یوه الوتکه چې ۱۳۸ افغان کډوال پکې سپاره وو، له اسلام اباد څخه د جرمني لایپزیګ ښار ته ورسیده.

د جرمني د بهرنیو چارو وزارت ویاند وویل چې ټولو افغانانو د "مشروط قانوني استوګنې جوازونه" ترلاسه کړي دي.

د جرمني د کورنیو چارو وزارت ویلي چې په پناه غوښتونکو کې ۴۵ ماشومان، ۷۶ ښځې او ۶۲ نارینه شامل دي.

دوی به لومړی د مرکزي جرمني د کډوالو کمپ ته ولیږدول شي او په راتلونکو دوو اونیو کې به نورو ښارونو ته وویشل شي.

سږ کال درې نورو الوتکو ۴۶۱ افغان کډوال جرمني ته لیږدولي.

د جرمني د بهرنیو چارو وزارت وايي چې نږدې ۲۶۰۰ "زیان منونکي" افغانان لا هم جرمني ته د لېږد په تمه دي.

دا هغه افغانان دي چې وايي د طالبانو د واکمنۍ لاندې په افغانستان کې د دوی ژوند په خطر کې دی.

د جرمني د بهرنیو چارو وزارت ویاند د دې پوښتنې په ځواب کې چې زیانګالي افغانان به د پاکستان د حکومت لخوا د جبري ایستلو له خطر سره مخ نشي، وویل: "موږ د پاکستاني چارواکو سره نږدې همغږي لرو او ژمن یو چې د هغو کسانو سره مرسته وکړو چې د لیږد ژمنه یې شوې ده."

د افغانستان د خبریالانو مرکز دا خبره چهارشنبې ناوخته په یوه بیان کې کړې ده.

د دغه مرکز په خبره کندز څوارلسم ولایت شو چې د طالبانو له خوا رسنۍ د ژوندیو موجوداتو د انځورونو له خپرولو منع شوی.

د افغانستان د خبریالانو مرکز او د رسنیو نورو فعالانو پر رسنیو د ژوندیو موجوداتو د خپرولو ممنوعیت د اطلاع رسونې، بیان ازادۍ او اطلاعاتو د خلکو د لاسرسي د حق سرغړونه بللې ده.

دمګړۍ په هغو ولایتونو کې چې رسنۍ د ژوندیو موجوداتو د انځورونو له خپرولو منع شوي یواځې د غرونو-رغونو، دښتو، ونو او فصلونو نندارې وړاندې کېږي.

د اسلام اباد سترې محکمې د پلازمېنې اسلام اباد او پنجاب پوليسو ته امر کړی چې په دوو اوونيو کې د څلور لادرکه افغانان وروڼو درک ولګوي.

دغه څلور افغانان چې سره وړوڼه دي د ۲۰۲۴ په جنورۍ کې له اسلام اباد څخه تري تم شوي دي.

دلادرکه شویو افغانانو مورګل سيما په اړه محکمې ته عارضه شوې وه او محکمې نن چهارشنبه ( د حمل ۲۷مه) په دې اړه بحث وکړ.

محکمه کې د لادرکه شویو مور وویل، د پاکستان پولیس یې باید د زامنو د مړي-ژوندي درک ولګوي او معلومات ورکړي.

محکمې په دې برخه کې پولیس په ناغیړۍ تورن کړل او غوښتنه یې ترې وکړه چې د پلټنې چارې ګړندۍ کړي.

د پاکستان له پلازمینې اسلام اباده یو شمیر افغان کډوال په چارټر الوتکه جرمني ته په لار دي.

د جرمني دي يي ای خبري اژانس د دې هېواد د بهرنیو چارو وزارت په حواله ویلي، " تمه د دې افغانانو چارټر الوتکه په لابیزیک ښار کې نن مازیګر ناسته وکړي".

په نننۍ پرواز کې ۱۶۲ افغان کډوال رانتقال شوي دي.

له دې وړاندې د جرمني د کورنیو چارو وزارت ویلي و، شاوخوا ۲۶۰۰ افغانان چې جرمني ته د راتګ ژمنه ورسره شوې په پاکستان کې د انتقال په تمه دي.

د ۱۹ کلنو نړیوال جام ته د غوراوي سیالیو په ترڅ کې نن افغانستان د ۱۸۰ منډو په توپیر متحده عربي امارات ته ماتې ورکړه.

د لوبې پچه د افغانستان ۱۹ کلنو لوبډلې وګټله او په ټاکل شوو ۵۰ اورونو کې یې د څلورو لوبغاړو په سوځېدو سره ۳۵۹ منډې جوړې کړې.

د متحده عربي اماراتو لوبډلې په ټاکلو پنځوسو اورونو کې ۱۶۸ منډې وکړي او ونه توانیده چې هدف ترلاسه کړي.

د ۱۹ کلنو لوبغاړو نړیوال جام د غوراوي پړاو د سیالیو په ترڅ کې دا د افغانستان درېیمه لوبه وه.

تر دې مخکې افغان لوبډلې خپلو سیالو عمان او او هانګ کانګ لوبډلو ته ماتې ورکړې وه.

د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت د قصاص په اړه د یوناما نیوکې ته په غبرګون کې وايي، د یوناما له خوا پر شرعي احکامو د "نیوکې جسارت" نامسوولانه دی.

دې وزارت نن چهارشنبې پر خپلې ایکس پاڼې یوه اعلامیه خپره کړې چې په کې راغلي، "د قصاص حکم په دریو محکمو کې له هر اړخیزې څیړنو وروسته نهايي کیږي او مجرم په کې د دفاع حق لري".

یوناما د تیرې جمعې په ورځ د طالبانو د حکومت له خوا د څلور کسانو اعدام ته په غبرګون کې ویلي و، "د مرګ سزا د ژوند له اساسي حقونو سرغړونه ده".

یوناما په یو بیان د طالبانو له حکومت د دې سزا د سمدستي بندیدو غوښتنه کړې وه.

طالبانو د تیرې جمعې په ورځ په بادغیس، نیمروز او فراه ولایتونو کې څلور کسان په عام محضر کې اعدام کړل.

دا اعدامونه د طالبانو له خوا د کابل تر نیولو وروسته په تیرو نژدې څلورو کلونو کې د یوې ورځې په ترڅ کې د اعدامونو تر ټولو لوړه شمیره وو.

د خوړو نړیوال پروګرام (ډبیلو اف پي) وايي، "د افغان خوارځواکه ماشومانو وضعیت پر بیړني حالت" بدل شوی دی.

دغې سازمان نن چهارشنبې پر خپلې ایکس پاڼې لیکلي، "اوسمهال افغان ماشومان تر بل هر وخت زیات د خوارځواکي له ګواښ سره مخ دي چې د مخنیوي لپاره يې ملاتړ ته اړتیا ده".

د ډبیلو اف په ټکو، په افغانستان کې درې نیم میلیونه ماشومان په خوارځواکۍ اخته دي او د دې ماشومانو د ملاتړ لپاره مرستې ته اړتیا لرو.

له دې وړاندې د سره صلیب نړیوالې کمیټې او یو شمیر نورو نړیوالو ادارو خبرداری ورکړی وو، چې په افغانستان کې په میلیونو امیدواره میندې او ماشومان په خوارځواکۍ اخته دي.

د افغانستان لپاره د پاکستان د ځانګړي استازي صادق خان په مشرۍ نن چهارشنبې یوه لوړپوري پاکستانی پلاوی کابل ته رسیدلی دی.

تمه ده دا پلاوی په کابل کې د افغانستان-پاکستان د همغږۍ د ګډې کمېټې په غونډه کې ګډون وکړي.

ټاکل شوي چې د پاکستاني پلاوي سفر یو ورځ دوام وکړي او د طالبانو له حکومت سره پر دوه اړخیزو اړیکو خبرې اترې وکړي.

کابل ته د صادق خان په مشرۍ دا پلاوی په داسې حال کې سفر کوي، چې د اپریل میاشت له پیله پاکستان څه باندې ۶۰زره افغان کډوال افغانستان ته ستانه کړي.

د کډوالو د لوی کمیشنر د راپور له مخې د دغو کډوالو نژدې نیمايي په اجباري توګه افغانستان ته ستانه کړای شوي دي.