د امریکا متحده ایالاتو ولسمشر، له افغانستانه د امریکايي ځواکونو د ایستلو په اړه د خپلې پرېکړې دفاع وکړه.

جو بایډن دا څرګندونې د القاعده شبکې د مشر، اسامه بدن لادن د وژل کېدو د لسم کال د پوره کېدو په مناسبت وکړې.

په هغه اعلامیه کې چې سپینې ماڼۍ پرون خپره کړې ولسمشر بایډن ویلي، په افغانستان کې د القاعده حضور تر پخوا خورا کم شوی دی.

هغه‌یې علت پر امریکا د سپټمبر د ۱۱مې د حملو د اصلي طراح اسامه بن لادن وژنه او په افغانستان کې نږدې ۲۰ کلنه پوځي مبارزه وبلله.

جو بایډن ویلي: "موږ بن لادن د دوزخ تر دروازو تعقیب کړ او بالاخره مو ترلاسه کړ."

د امریکا ولسمشر ویلي موږ له هغو کسانو سره چې د سپټمبر د ۱۱مې په حملو کې یې عزیزان وژل شوي، ژمنه کړې وه چې د دوی وژل شوي عزیزان به مو هېر نه‌شي.

ده ویلي امریکا به، پر خپله خاوره د کومې بلې حملې د مخنیوي او د امریکايي وګړو د خوندیتوب لپاره په خپل تعهد کې هېڅکله زړه نا زړه نه‌شي.

ولسمشر بایډن ویلي د همدغو هڅو له کبله امریکا په افغانستان کې خپله تر ټولو اوږده جګړه پای ته رسوي او له افغانستانه خپل سرتېري باسي.

د ایران حکومت پریکړه کړې چې له دې وروسته "تومان او "قران" د ملي پولي واحد په توګه وکاروي.

د پریکړې له مخې، د ایران د اوسنۍ ملي پولي واحد چې ریال دی څلور صفره لیرې کیږي او دا واحد به هم په مارکیټ کې په ګردان کې وي.

د ایران حکومت د دې پریکړې موخه د انفلاسیون د اغیزو کمول، په پیسو کې د ډیرو صفرونو له منځه وړل او په راکړې ورکړې اساني یاده کړې ده.

خو اقتصادي کارپوهان او د ایران د پارلمان غړي په روانو شرایطو کې چې په ایران کې انفلاسیون له ۳۰ تر۵۰سلنې دی، دا پریکړه بې اغیزې بولي.

د دغو کارپوهانو په ټکو، دا پریکړه په هغې صورت کې عملي او اغیزمنیدی شي چې انفلاسیون کنټرول او اقتصادي ثبات رامنځته شي.

ځیني نور کسان بیا د شپږو صفرونو لرې کول او د دې پریکړې عملي مخکې وړاندیز کړي وو.

تومان او قران په داسې حال کې د ایران د ملي پولي واحد په توګه ټاکل کیږي چې ریان د نړۍ تر ټولو کم ارزښت لرونکی پولي واحد دی.

په جرمني کې تفریحي او کاري سفرونو نوی ریکارډ ثبت کړی دی.

د دې هېواد د فدرالي احصايې ادارې د راپور له مخې، د روان کال په لومړۍ نیمايي کې د جرمني په هوټلونو او لویو استوګنځایونو کې له ۲۲۳میلیونو څخه ډير کسان د شپې پاتې د کیدو لپاره ثبت شوي دي.

دغه شمیر د تیرکال پرتله یو سلنه لوړوالی ښيۍ.

که څه هم په جولای میاشت کې جرمني ته د ورتلونکو کسانو شمیر د اروپا ملتونو د جام سیالیو له کبله نژدې دیارلس سلنه راکم شوی وو، خو بیا هم په لویو استوګنځایونو کې د تیرکال پرتله د بهرني سیلانیانو شمیر نژدې څلور سلنه زیات شوی دی.

د ایران په سیستان - بلوچستان ایالت کې هغه درې حمله کوونکي وژل شوي چې غوښتل یې د پولیسو یوې پوستې ته دننه شي.

فرانس پریس د ایراني چارواکو په حواله ویلي، پیښه کې چې پرون یکشنبه شوې، یو پولیس هم وژل شوی دی.

ایراني چارواکو بریدګر د سني اسلامپاله ډلې جیش العدل غړي یاد کړي چې په وینا یې د ایران په جنوب لویدیځ او پاکستان کې میشت دي.

سیستان- بلوچستان چې له افغانستان او پاکستان سره اوږده پوله لري، وخت نا وخت د دغسې ناکراریو شاهد وي.

د طالبانو د حکومت د بهرنیو چارو وزارت د ملګرو ملتونو مرستندوی ماموریت ( یوناما) ته خبرداری ورکړی چې د دوی په ټکو " بې بنسټه راپورونو" په تړاو به یې " مناسب اقدام" وکړي.

دوی پرون یکشنبه په یوه خبرپاڼه کې دغه څرګندونې د یوناما د بشري حقونو څانګې د هغه راپور په غبرګون کې کړي چې له ایران او پاکستانه د ایستل شویو افغانانو پر وضعیت څرخېده.

یوناما د زمري میاشتې په لومړیو کې په یوه راپور کې وویل، هغه کډوال چې په زوره له ایران او پاکستانه افغانستان ته ایستل کېږي، د طالبانو له‌ خوا له شکنجې، ناوړه چلند، بې ‌دلیله نیونو او امنیتي ګواښونو سره مخ دي.

د طالبانو بهرنیو چارو وزارت ویلي، د یوناما "دغه راپور زیاتره د هغو محدودو اشخاصو انفرادي تجربې انځوروي چې د ادعاوو پر اساس له ستونزو سره مخ شوي، حال دا چې د هغو میلونونو افغانانو مثبتو تجربو ته چې په امن، باعزته او باثباته شرایطو کې خپل هېواد ته راستانه شوي دي، انعکاس نه دی ورکړل شوی".

دا لومړی ځل نه دی چې د طالبانو حکومت د ملګرو ملتونو له څیړونکو سره په نانندریو اوړي، دوی تیر کال د افغانستان د بشري حقونو لپاره د ملګرو ملتونو د ځانګړي راپورتر پر راپورونو نیوکې وکړې او افغانستان ته یې د هغه پر سفر بندیز ولګوه.

د کابل د کورونو کرايه په تېر يو کال کې دوه برابره لوړه شوې ده. ايران او پاکستان څخه د څه دپاسه دوه ميليونه ستنو شویو افغانانو په راتګ سره د کورونو کمښت لا پسې شديد شوی دی.
د جایدادونو دمعاملاتو ځینې دفترونه وايي ځينو مالکانو د کډوالو له راستنېدو وروسته کرايې دوه برابره کړي دي.
د طالبانو چارواکي د کورونو د کمښت بحران نه مني، خو داسې ښکاري چې په ځینو مواردو کې د سړک جوړونې د پروژو لپاره د کورونو ورانولو د کورونو عرضه کمه کړې ده.
کابل ته راستنېدونکي او پلازمینه کې پخواني اوسېدونکي، په ځانګړي ډول هغه کورنۍ چې ډېر ټيټ عايد لري، د کرايې په پرې کولو له جدي ستونزو سره مخ دي

یوناما ،په افغانستان کې د بشري حقوقو د وضعیت په اړه خپل تازه رپوټ کې وايی برحاله چارواکي زده کړو ته دښځو او نجونو دلاسرسي په مخنیوي ، د ښځو د تګ راتګ په محدودولو او په بدني سزاګانو د بشري حقوقو نقض ته دوام ورکوي.

په افغانستان کې د ملګرو ملتونو مرستندویه پلاوی ، یوناما، خپل نوي رپوټ کې وايی برحاله چارواکو له شپږم ټولګی څخه پورته زده کړو ته د نجونو او ښځو د لاسرسي مخنیوي ته دوام ورکړی او د لیسو د فارغانو او کانکور آزموینو کې یې د ښځو او نجونو ګډون ته هیڅ اشاره نه ده کړې.

رپوټ وړاندې په هرات او ارزګان ولایتونو کې د می او جون میاشتو کې د مثالونو په یادونې سره لیکي داسې ښکاري چې برحاله واکمنو د حجاب لارښود ته هم د ښځو پابندي څخه څارنه شدیده کړی ده.

رپوټ وايی په هرات کې ښځې مکلفې شوې چې چادري واغوندي ، دوی مارکیټونو ته له ننوتلو او د عامه ترانسپورت څخه له استفادې منع شوې او ځینې یې د امر بالمعروف ادارې لخوا ترهغو توقیف شوې وې چې خپلوانو یی ورته چادری یا څادرونه راوړل.

او جون میاشت کې محتسبینو په ترینکوټ ښار کې هغه ښځې نیولې وې چې دبرقعی په ځای یې حجاب اغوستی وو.

رپوټ زیاتوي چې په مې میاشت کې محتسبینو او پولیسو په غور او هرات ولایتونو کې یو شمیر کورنۍ تفریح ځایونو ته له ورتګ منع کړي.

یوناما وايي په داسې حال کې چې طالبان په عام ډول دامني چې اسلام ښځو ته د کسب اوکار اجازه ورکړې خو داسې رپوټونه یې ترلاسه کړي چې دوی یوشمیر ښځې له کار منع کړي دي.

یوناما وايی سره لدې دامربالمعروف او نهی عن المنکر ادارې په خپله ایکس پاڼه کې د ښځو د میراث ، ملکیت او مهر د حقوقو په اړه دیوشمیر قضیو دحل یادونه کړې خو پوره معلومات نشته چې دغې ادارې او سترې محکمې دغه قضیې څنګه حل کړي.

رپوټ وايي طالب چارواکو په عام محضر کې بدني سزا ته ادامه ورکړې او په بادغیس، نیمروز او فراه ولایتونو کې داعدام سزا په عام محضر کې تطبیق شوې.

د طالبانو حکومت د یوناما ددغه نوي رپوټ په هکله غبرګون نه دی ښودلی.

رپوټ د روان ۲۰۲۵ میلادي کال د اپریل میاشتې څخه ترجون موده رانغاړي.

ایران د لبنان د حکومت د هغې پریکړې مخالفت کړی چې ویلې یې دي، حزب الله ډله بې وسلې کوي.

حزب الله یوه سیاسي او پوځي ډله ده چې امریکا یې د ترهګرو په توګه پيژني، خو اروپایي ټولنې یې یوازې پوځي څانګه تورلست کې شامله کړې.

فرانس پریس د ایران د تسنیم خبري اژانس په حواله ویلي، د ایران د مشر ایت الله علي خامنه یي ستر سلاکار علي اکبر ولایتي د حزب الله له بې وسلې کولو سره مخالفت ښودلی.

د لبنان کابینې تیره اونۍ خپل پوځ ته دا واک ورکړ چې د دولت د واک د انحصار لپاره کار وکړي او دې اقدام کې د کال تر پایه د حزب الله بې وسلې کول هم شامل دي.

حزب الله د لبنان د کابینې دا پریکړه " لویه ګنا" بللې ده.

لسګونه زره اسراییلیانو په تل ابیب کې د غزې د جګړې د پراخوالي په ضد مظاهره وکړه.

د جرمني خبري اژانس ( ډي.پي.اې) لیکلي، دغه کسان پرون شنبه ( د زمري ۱۸مه) وروسته تر هغه سړکونو ته راووتل چې د اسراییل دولت په غزه کې د جګړې د پراخولو طرحه وړاندې کړه.

مظاهره د هغې ټولنې له خوا جوړه شوې وه چې غړي یې غزه کې د برمته شویو اسراییلیانو خپل خپلوان دي.

دوی وایي چې د غزې د جګړې پراخول به هلته پاته برمته شوي اسراییلیان هم له خطر سره مخامخ کړي.

د اسراییل د صدر اعظم بنیامین نتنیاهو کابینې د جمعې په ورځ د عملیاتو د پراخولو او د غزې تړانګې د بشپړې نیولو له طرحې سره موافقه وښوده.

اسراییلي چارواکي وایي، لا هم ۵۰ برمته شوي اسراییلیان په غزه کې پاته دي چې ویل کیږي لږ تر لږه شل هغه یې ژوندي دي.

د هند د هوایي ځواکونو قومندان وایي، له پاکستان سره یې د مې میاشتې د څلور ورځنۍ جګړې پر مهال د هغوی پنځه جیټ الوتکې او یوه بله پوځي الوتکه ویشتلې ده.

مارشال اې پي سینګ دغه څرګندونې پرون شنبه ( د زمري ۱۸مه) په بنګلور کې یوې غونډې ته وکړې او د رویټرز په حواله، دا لومړی ځل دی چې د هند یو لوړپوړی چارواکی له پاکستان سره د جګړې دا ډول جزیات رسنیز کوي.

د پاکستان د دفاع وزیر خواجه اصف بیا دا خبرې رد کړي او ویلې یې دي، هند د پاکستان هیڅ یوه الوتکه نه ده ویشتلې.

د کشمیر په پهلګام کې پرسیلانیانو له خونړي برید وروسته په مې میاشت کې هند پر پاکستان برید وکړ چې له ځوابي حملې سره مخامخ شو.

دغې جګړې څلور ورځې دوام وکړ او دواړو لورو یو بل ته د زیان اړولو ادعا کړې ده.

هندي چارواکو تیره اونۍ وویل چې د پهلګام په برید کې ښکیل درې تنه ترهګر یې وژلي دي.

د امریکا متحده ایالتونه داسې شواهد لري چې ښيي افغان الاصله امریکایی محمود شا حبیبي د طالبانو د مخفي پولیسو له خوا په کابل کې نیول شوی دی.

رویټرز خبري اژانس د شنبې په ماښام ( د زمري ۱۸) لیکلي چې دغه شواهد دوی هم کتلي دي.

د طالبانو حکومت بیا د شاوخوا درې کلونو په تیرېدو د ښاغلي حبیبي چې د جمهوریت پر مهال د هوایي چلند وزیر و، د نیولو راپورونه ردوي او وایي د ځای ځایږي په اړه یې معلومات نه لري.

د حبیبي کورنۍ د طالبانو د ځینو غړو د معلوماتو په حواله مخکې ازادۍ راډیو ته ویلي و چې حبیبي د طالبانو له خوا القاعده شبکې ته سپارل شوی دی.

د ولسمشر ډونالډ ټرمپ اداره د حبیبي د موندلو او خوشې کېدو هڅه کوي او د هغه د موندلو لپاره یې ۵ میلیونه ډالر جایزه اعلان کړې ده.

د طالبانو د حکومت ویاند ذبیح الله مجاهد ویلي، د حبیبي په نوم کوم امریکایي تبع دوی سره بندي نه دی.