د ملګروملتونو د بشري چارو د همغږۍ دفتر (OCHA) راپور ورکړی چې په ۲۰۲۵ کال کې به په افغانستان کې ۲۲.۹ میلیونه خلک، چې د نفوس تقریباً نیمه برخه جوړوي، د ژوندي پاتې کېدو لپاره بشري مرستو اړتیا ولري.

اوچا ویلي چې په افغانستان کې د خوراکي موادو بحران لا هم جدي دی، او اټکل کېږي چې په ۲۰۲۵ کال کې به ۱۴.۸ میلیونه خلک، چې د نفوس نژدې درېیمه برخه جوړوي، خوراکي موادو او کرنیزو مرستو ته اړتیا ولري.

د ملګرو ملتونو دا اداره زیاتوي چې د اوبو، او روغتیایي خدماتو له نشتوالي سره یوځای د خوراکي توکو سخت کمښت د خوارځواکۍ کچه لوړه کړې ده.

د اوچا د معلوماتو له مخې، په دې کال کې به ۳.۵ میلیونه ماشومان چې عمرونه یې تر پنځو کلونو کم وي او ۱.۱ میلیونه ښځې د عاجلې تغذیې درملنې ته اړتیا ولري.

اوچا همداراز ویلي چې د افغانستان نازک اقتصاد، چې د ۲۰۲۱ کال کې د طالبانو له واک ته رسیدو وروسته لا ډېر کمزوری شوی، بحران زیات کړی دی. د پرمختیایي بودجې محدودیت، بېکاري، د کورنیو پورونه، او پراخې بېوزلۍ د نفوس نژدې ۴۸ سلنه اغېزمن کړی، چې کورنۍ یې د اساسي توکو او خدماتو د پېرلو توان نه لري.

طالبانو د هېواد ټولو خصوصي پوهنتونونو ته ویلي چې له خپلو استادانو د هغوی د سویې او تخصص د معلومولو لپاره لیکلې او شفاهي ازموینې واخلي.

د طالبانو د لوړو زده کړو وزارت په وینا، دا ازموینې د لوړو زده‌کړو په موسسو کې د استادانو د وړتیاوو د ارزولو لپاره ترسره کېږي.

د طالبانو د لوړو زده‌کړو وزارت له رسمي لیک سره سم، چې پرون (دوشنبې) رسنیو ترلاسه کړ، دا ازموینې به د ځانګړې کمېټې له‌خوا څارل کېږي چې مشري به یې د طالبانو د "اسلامي تخصصاتو ریاست" ريیس کوي. په دې کمېټه کې به د پوهنتونونو د شرعیاتو پوهنځیو ريیسان او د هر ولایت یو استاد هم شامل وي.

د طالبانو د لوړو زده کړو وزارت په دې لارښوونه کې روښانه شوې چې ازموینې به په اسلامي مضامینو تمرکز ولري، او د زده‌کړې مواد به د اسلامي تخصصاتو ریاست له‌خوا چمتو کېږي. د ازموینو پایلې به د استادانو د علمي سویې د ارزولو او د طالبانو له منظور شوو علمي معیارونو سره د مطابقت لپاره وکارول شي.

د پوليسو يوه چارواکي د دوشنبې په ورځ ناوخته د ازادي راډیو مشال څانګې ته ویلي د دغه جرمن ډپلوماټ مړی داسې حال کې موندل شوی چې هغه له دوو ورځو خپلې دندې ته نه وو ورغلی.

پولیسو ویلي د دغه جرمن ډپلوماټ د مړي د عدلي معایناتو لپاره سفارت د هغه له کورنۍ سره په تماس کې دي.

راپورونو کې ویل شوي چې په یاد ډپلوماټ مخکې هم سکته راغلې وه.

د دې خبر تر لیکلو پورې جرمن چارواکو یا په اسلام اباد کې د جرمني سفارت په دې تړاو څه نه دي ویلي.

د ایران د بهرنیو چارو وزارت ویاند اسماعیل بقایي وايي چې تهران به له افغانستان سره له ګډو او سرحدي سیندونو څخه د خپلو اوبو د حق د ترلاسه کولو لپاره ټولې موجودې وسیلې وکاروي.

د ایران د دولتي خبري اژانس ایرنا د راپور له مخې، بقايي ټینګار وکړ چې دا موضوع له هغه وخته د ایران لپاره په لومړیتوب بدله شوې، چې افغانستان د بندونو جوړول پیل کړل.

بقایي پرون (دوشنبې) د افغانستان د بندونو د پروژو په اړه د پوښتنو په ځواب کې وویل: «د بهرنیو چارو وزارت، د ملي ډیپلوماسۍ د مسوول په توګه، په پر له پسې ډول له ګډو او سرحدي سیندونو څخه د ایران د اوبو د حق موضوع د یوې ټاکلې اجنډا په توګه تعقیب کړې ده.»

ده دا څرګندونې وروسته له دې وکړې چې د طالبانو حکومت اعلان وکړ چې په هرات کې د پاشدان بند کار بشپړېدو ته نژدې شوی دی. دا بند پر هریرود سین جوړیږي.

د امریکا د بهرنیو چارو وزیر، انتوني بلینکن، پرون (دوشنبې) اعلان وکړ چې د روسیې په کورسک سیمه کې د اوکراین موقعیت په هر ډول راتلونکو خبرو کې ډېر اهمیت لري.

بلینکن ټینګار وکړ، د جو بایډن حکومت، چې د ۲۰۲۲ کال په فبرورۍ کې پر اوکراین د روسیې له پراخ برید وروسته کییف ته میلیاردونه ډالره امنیتي مرسته ورکړې، غواړي ډاډ ترلاسه کړي چې «اوکراین په خبرواترو کې برلاسی دی.»

نوموړي د جنوبي کوریا په پلازمېنه سیول کې خبریالانو ته وویل: «د اوکراین دریځ په کورسک کې ډېر اهمیت لري ځکه چې دا به په راتلونکي کال کې د هر ډول احتمالي مذاکراتو لپاره اغېزناک وي.»

امریکايي چارواکي وړاندوینه نه کوي چې د اوکراین په ختیځ کې به د جګړې په کرښو کې لوی بدلون راشي. سره له دې.

د جو بایډن حکومت په یوه اقدام کې، چې د دمشق د نویو واکمنانو په وړاندې د "ښه نیت" څرګندونه ګڼل کېږي، د سوریې پر وړاندې د بندیزونو د ساتلو ترڅنګ، د بشري مرستو او اساسي خدماتو د انتقال په برخو کې محدودیتونه کموي.

رویټرز خبري اژانس د جو بایډن د حکومت له دې پرېکړې د خبرو سرچینو په قول وویل چې د دې اقدام هدف دا دی چې د جګړه ځپلې سوریې د خلکو د ژوند شرایط په داسې حال کې ښه شي چې د متحده ایالاتو د بندیزونو د فشار وسیله هم پر ځای پاته شي.

د رویټرز د راپور له مخې، د بشار اسد د حکومت له پرزېدو او د "هیئت تحریر الشام" د لنډمهاله حکومت له واک ته رسېدو وروسته، د واشنګټن د حکومت چارواکو تر اوسه څو ځله د دې نوي حکومت له غړو سره لیدنې کړې دي.

د امریکا د بهرنیو چارو وزارت یوه پلاوي، چې مشري یې باربرا لیف کوله، د نوي حکومت په لومړیو ورځو کې د هیئت تحریر الشام له مشر احمد الشرع سره په دمشق کې ولیدل. له دې وروسته اعلان وشو چې د هیئت تحریر الشام د قومندان په اړه هغه لس میلیون ډالري جایزه، چې واشنګټن د تېرو کلونو په ترڅ کې ټاکلې وه، لغوه شوې ده.

خو د رویټرز پر اساس، متحده ایالات لا هم دا ډله، چې له القاعدې سره یې خپلې پخوانۍ اړیکې پرې کړې او د هغې پر وړاندې یې جګړه کړې، یوه ترهګره ډله بولي. واشنګټن له "هیئت تحریر الشام" سره د ترهګرۍ پر ضد د مبارزې او د ټولې سوریې د خلکو د استازي حکومت د جوړېدو په شان برخو کې د همکارۍ غوښتونکی دی.

وال سټریټ ژورنال راپور ورکړی چې د بایډن حکومت د تېرې اوونۍ په پای کې له سوریې سره د مرستو اړوند محدودیتونه کم کړل او اعلان یې وکړ چې دا اقدام به د خزانې وزارت ته اجازه ورکړي چې هغو ډلو او شرکتونو ته معافیت ورکړي چې د خلکو اساسي اړتیاوې لکه اوبه، بریښنا، او نورې بشري مرستې برابروي.

د امریکا د خزانې وزارت ویاند، چې د سوریې بندیزونه څاري او تطبیقوي، د دې راپور په اړه له څه ویلو ډډه وکړه؛ نه یې رد کړ او نه یې تایید.

وال سټریټ ژورنال زیاته کړې چې د بایډن د حکومت پرېکړه د سوریې پر وړاندې د بندیزونو د پاتې کېدو په اړه دا ښیي چې سپینه ماڼۍ لا هم د سوریې د نویو مشرانو په اړه اندېښنې لري.

د دمشق د موقت حکومت چارواکو ویلي چې بندیزونه د بشار اسد پر حکومت پورې اړه لري او له نړیوالې ټولنې یې د بندیزونو د لرې کولو غوښتنه کړې ده. د موقت حکومت د بهرنیو چارو وزیر د یکشنبې په ورځ قطر ته د سفر پر مهال د امریکا د بندیزونو د ختمېدو غوښتنه وکړه.

د امریکا او اروپايي اتحادیې بندیزونه د سوریې د کورنۍ جګړې په تعقیب ولګول شول، چې په زرګونو کسان په کې وژل شوي، په ځانګړې توګه په هغو بمبارونو کې چې د کیمیاوي وسلو د کارونې شک پرې موجود و.

د سوریې د بشري حقونو د څار ډلې تېره اوونۍ د کورنۍ جګړې په اړه وویل چې په دې جګړه کې د ۵۲۸ زره کسانو د وژل کېدو اسناد موجود دي.

د فرانسې او جرمني د بهرنیو چارو وزیرانو، چې په تېرو ورځو کې یې په دمشق کې له احمد الشرع سره لیدلي، ویلي چې د اروپايي اتحادیې د بندیزونو لرې کول به په دې پورې اړه ولري چې د سوریې نوي واکمنان په سیاسي برخه کې کوم لوري ته روان دي.

د کاناډا صدراعظم جسټین ټروډو، وايي چې د واکمن لیبرال ګوند له مشرتابه څخه استعفا ورکوي، خو د هغه د ځایناستی تر ټاکل کېدو پورې به د صدراعظم په توګه خپلې دندې ته دوام ورکړي.

هغه چې په پارلمان کې د خپل ګوند د استازو له خوا تر فشار لاندې و، د دوشنبې په ورځ (د جنورۍ ۱۷مه) په یوه خبري کنفرانس کې همداراز اعلان وکړ چې د کاناډا پارلمان به د مارچ تر ۲۴ پورې ځنډول شوی پاتې شي.

نظرپوښتنې ښيي چې د جسټین ټروډو ګوند به په راتلونکو انتخاباتو کې سخته ماتې وخوري، او د هغه د استعفا یو دلیل هم دا ګڼل شوی.

۵۳ کلن جسټین ټروډو د ۲۰۱۵ په نوومبر کې واک ته ورسېد او دوه ځله نور هم وټاکل شو، خو دوه کاله وړاندې، د بیو د لوړوالي او د کورونو د کموالي له امله، د هغه محبوبیت کم شو

د سوریې د حکومت درې جګپوړي چارواکي نن دوشنبه په رسمي سفر متحده عرب اماراتو ته ورسېدل.

د سوریې خبري اژانس سانا راپور ورکړی، چې د بهرنیو چارو وزیر اسعد حسن شېباني، دفاع وزیر مرحف ابو کسرا او د استخباراتو مشر انس خطاب به د خلیج له دغه هېواد سره د همکارۍ او همغږۍ پر امکاناتو خبرې وکړي. دغو چارواکو د یکشنبې په ورځ په دوحه کې د قطر له صدراعظم او د بهرنیو چارو له وزیر محمد بن عبدالرحمن بن جاسم ال ثاني سره کتلي وو.

شیباني قطر ته د خپل سفر په ترڅ کې وویل چې بندیزونه د هغه هېواد د ګړندۍ بیارغونې پر لاره خنډ دی او یو ځل بیا یې د امریکا پر متحده ایالتونو غږ وکړ چې پر جګړه ځپلې سوریې، لګېدلي بندیزونه لیرې کړي. د سوریې د ولسمشر بشارالاسد رژیم شاوخوا میاشت مخکې نسکور شو او د هیئت التحریر الشام په مشرۍ یاغیانو پر قدرت ولکه ټینګه کړه

د افغانستان د فوټبال د اتلانو لیګ د یوولسمې اوونۍ د لوبو په لړ کې د فاریاب سرسبز یاشلر ټیم د کندهار عینو مېنې لوبډلې ته درې د صفر په وړاندې ماتې ورکړه.

دغه لوبه نن ماسپښین وشوه. پرون د بلخ موج ساحل لوبډلې د هرات صرافانو ټیم ته ماتې ورکړه او د فراه ابومسلم ټیم د هرات سرخ پوشان ټیم یو د صفر په وړاندې مات کړ.

د سرپل د خدیم اف سي لوبډله تېره اوونۍ د لوبو له دوام لاس پر سر شوه. د افغانستان د فوټبال د اتلانو لیګ د څلورم فصل سیالۍ د هرات په کوربه توب د ۱۲ لوبډلو په ګډون سره د لیندۍ/ قوس پر ۱۶مه پیل شوې..

د افغانستان د ازادۍ جبهې په نوم د طالبانو یوه مخالفه ډله ادعا کوي چې په هرات کې د دوی د وسلوالو په حمله کې تېر ماښام د طالبانو درې غړي وژلي او دوه نور ټپیان کړي دي.

دغې جبهې پر خپله ایکسپاڼه (پخواني ټویټر) نن دوشنبه لیکلي، چې دغه حمله د چوک سینما د تالاشۍ په پوسته کې د طالبانو د مشرانو پر لېږدوونکي پوځي موټر شوې ده.

ځینو رسنیو تېر ماښام په هرات کې د چاودنې په باب راپور ورکړی و. طالبانو د افغانستان د ازادۍ جبهې د دې تازه ادعا په باب څه نه دي ویلي او ازادي راډیو هم دغه ادعا په بې پرې ډول نه شي تاییدولی.