واشنګټن د تهران پر هغه اقدام خواشیني څرګنده کړه چې پرون‌یې د امریکا له متحده ایالاتو او له اروپایي قدرتونو سره د ۲۰۱۵ کال د تړون د احیا پر سر د خبرو لپاره د غیر رسمي غونډې وړاندیز رد کړ.

تهران ټینګار وکړ چې واشنګټن دې لومړی ټول یو اړخیز بندیزونه لیرې کړي.

د سپیني ماڼۍ ویاندې جن ساکي وویل، که څه هم د ایران دغه ځواب موږ خواشیني کړي یو، خو دې ته چمتو یو چې د دغه تړون د عملي کېدو لپاره په بامفهومه ډیپلوماسۍ کې بېرته ښکېل شو.

جن ساکي وویل، واشنګټن به د دغه تړون له نورو لاسلیکوونکو، د ملګرو ملتونو د امنیت شورا له څلورو دایمي غړو چین، فرانسې، روسیې او بریتانیا او له جرمني سره سلا مشورو ته دوام ورکړي.

د ایراني رسنیو د راپور له مخې د ایران د بهرنیو چارو وزارت ویاند سعید خطیب‌زاده وویل، هغو وروستیو اقداماتو او ویناوو ته په پام چې متحده ایالاتو او درې اروپایي قدرتونو کړي، ایران داسې نه‌انګېري چې اوس دې له دغو هېوادونو سره د غیر رسمي غونډې لپاره چې د اروپایي ټولنې د بهرني سیاست مشر یې وړاندیز کړی، مناسب وخت وي.

ایراني چارواکو له دې مخکې ویلي چې تهران د جوزف بورېل پر دغه وړاندیز غور کوي.

د امریکا پخوانی ولسمشر ډونالد ټرمپ خپل هېواد په ۲۰۱۸ کال له دغه تړونه وایست او پر تهران‌یې بېرته بندیزونه ولګول.

ایران او د امریکا د ولسمشر جو بایډن نوې اداره په دې اړه چې د دغه تړون د احیا لپاره څوک باید لومړی ګام پورته کړي، سره اختلاف لري.

د اروپايي کمیسیون مشرې اورسولا وان دیر لاین پر ایکس شبکه په یوه پوسټ کې ویلي چې دا به د اوکراین د ولسمشر ولادیمیر زیلینسکي په غوښتنه د دوشنبې په ورځ په سپینه ماڼۍ کې له نورو اروپایي مشرانو سره د متحده ایالاتو له ولسمشر ډونالډ ټرمپ سره وویني.

هغې دا هم وویل چې د یکشنبې په ورځ به وروسته په بروکسل کې د زیلینسکي هرکلی وکړي او په ګډه به د اروپایي مشرانو په غونډه کې برخه واخلي.

انګلستان او فرانسې یو ایتلاف رامنځته کړی دی چې تر ۳۰ زیات هیوادونه پکې ګډون لري او دوی د اوکراین د ملاتړ لپاره یوځای کار کوي.

هدف یې د کیېف او مسکو ترمنځ د یوې موافقې په صورت کې اوکراین ته د امنیتي ضمانتونه ورکول دي.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ، چې د جمعې په ورځ (د اګست ۱۵مه) یې په الاسکا کې د جګړې د پای ته رسولو په هدف د دوه اړخیزو خبرو اترو لپاره د ولسمشر ولادیمیر پوتین کوربه توب وکړ، له کیفه غوښتي چې له مسکو سره یوې موافقې ته ورسیږي.

د اسرائیلي یرغمل شویو کسانو کورنیو د یکشنبې په ورځ (د اګست په ۱۷مه نېټه) په تل ابیب کې یوه خبري غونډه کې له ټولو اسرائیلیانو وغوښتل چې په غزې کې د جګړې د پای ته رسولو لپاره په ملي عمومي اعتصاب کې برخه واخلي.

د رویټرز خبري اژانس د راپور له مخې، دغو کورنیو له خلکو وغوښتل چې د اسرائیلو پر حکومت فشار راوړي چې د خپلو خپلوانو د بیرته راستنولو لپاره یوه موافقه ترلاسه کړي، چې د ۲۰۲۳ کال د اکتوبر له ۷مې راهیسې په غزه کې حماس نیولي دي.

امریکا او اروپايي اتحادیه حماس د یوې تروریستي ډلې په توګه پېژني.

په ټول اسرائیل کې زرګونه کسان په دې اعتصاب کې شامل شوي دي.

د غزې جګړه هغه مهال پیل شوه چې حماس ډلې د ۲۰۲۳ کال په اومه د اسراییل پر جنوبي سیمه برید وکړ، تر ۱۲۰۰ زیات کسان یې ووژل او ۲۵۱ نور یې یرغمل کړل.

د غزې د روغتیا چارواکو په وینا، له هغه راهیسې د اسرائیل په بریدونو کې تر ۶۰،۰۰۰ زیات فلسطینیان وژل شوي دي.

اسرائیلي چارواکي وايي چې ۵۰ یرغمل شوي کسان لاهم په غزه کې پاته دي، چې باور کیږي یوازې ۲۰ یې ژوندي دي.

د اروپايي هیوادونو مشران نن د اوکراین د جګړې د پای ته رسولو لپاره دلازمو اقداماتو په هکله خبرې کوي.

د جرمني ، فرانسې او بریتانیا د مشرانو آنلاین غونډه په سپینه مانۍ کې د اوکراین او متحدوایالاتو دمشرانو د غونډې په درشل کې دایریږي.

په عین حال کې کیف او مسکو پر یوبل خپلو بریدونو ته دوام ورکړی دی.

اوکراین هلې ځلې کوي چې اروپا د اوکراین د جګړې د ختمولو او امنیتي ضمانتونو ترلاسه کولو په زیارونو کې کې شامله کړي.

دا هم امکان لري چې یو اروپايی مشر داوکراین جمهور رییس ولودیمیرزیلنسکي سره ددوشنبې په ورځ واشنګتن ته دسفر ملګری شي.

د جرمني بهرنیو چارو وزیر یوهان وادفول ویلي چې دیکشنبې د ورځې په غونډې کې به دا څرګنده شي چې آیا زیلنسکي سره واشنګتن ته کوم اروپايی مشر ځی کنه.

کله چې له نوموړي وپوښتل شول چې آیا د جرمني صدراعظم فریدریش مرتس به زیلنسکي سره واشنګتن ته ولاړ شي ؟ په ځواب کې یې وویل ګڼ شمیر مشران که چیرې تصمیم ونیول شو آماده دي چې ولاړ شي.

زیلنسکي په الاسکا کې د امریکا او روسیې دمشرانو له غونډې یوه ورځ وروسته د شنبې په ورځ ولیکل : " دا مهمه ده چې اوروپاییان له امریکا سره په هره مرحله کې حضور ولري ترڅو د ډاډ وړ امنیتي ضمانتونو د ترلاسه کولو زمینه برابره شي. "

د تیرې جمعې په ورځ په الاسکا کې د ټرمپ او پوتین ترمینځ غونډه په اوکراین باندې د روسیې د ۲۰۲۲ کال له بشپړ برید راهیسې د مسکو او واشنګتن ترمینځ د دیپلوماسي ترټولو لوړه سطحه وه.

خو داسې ښکاري چې دغې غونډې هم د پوتین د جګړې په اهدافو کې کوم بدلون رامینځ ته نکړ.

ګڼو خبري موسسو د نامعلومو سرچینو په حواله ویلي چې پوتین وړاندیز کړی چې که کیف خپله ټوله دونیتسک سیمه روسیې ته وسپاري نو په اکثرو جبهاتو کې به جګړه ودروي.

زیلینسکي له اوږدې مودې راهیسې دا خبره کوي چې خپلې سیمې به روسیې ته پرینږدي او دا نظر د کیف د ډیری اروپایي متحدینو لخوا هم شریک شوی دی.

ملګرو ملتونو افغانستان ته د ستنوشویو کډوالو دلاسنیوي لپاره له نړیوالې ټولنې د عاجلې مرستې غوښتنه وکړه.

د کډوالو لپاره د ملګرو ملتونو عالي کمشنرۍ UNHCR نن یکشنبې په ټولنیزه ایکس شبکه ( پخواني ټویټر) کې لیکلي دي چې په داسې حال کې چې افغانستان له یو بحرانی وضعیت سره مخ دی له ایران او پاکستان څخه راستنې شوې کورنۍ له یو نامعلوم برخلیک سره مخ دي.

خبر زیاتوي چې د UNHCR اداره دغو ستنوشویو سره بیړنۍ مرستې کوي خو بودیجه یې مخ په خلاصیدو ده.

د ملګرو ملتونو دغه اداره وايي سږ کال ۱.۴ ملیونه افغانان له ګاونډیو هیوادونو او په دوی کې یو ملیون کسان له ایران څخه خپل هیواد ته په سختو شرایطو کې ستانه شوي دي.

خبر زیاتوي چې له پاکستان څخه هم د کډوالو د ستنولو لړۍ په اپریل میاشت کې ګړندۍ شوه او یواځې په دغې میاشت کې له پاکستان څخه ۱۵۰ زره کسان افغانستان ته ستانه شول.

(یو ان اچ سی آر ) وايي د مارچ د شلمې راهیسې ۶ لکه کسان افغانستان ته ستانه شوي چې په دوی کې ۳۵۰ زره کسان ډیپورت یا اخراج شوي دی.

اسراییل اعلان کړی چې د غزې له جګړه ییزو سیمو څخه فلسطینیان د دغې تړانګې جنوبي سیمو ته لیږدوي.

دغه اعلان پرون شنبه ( د زمري ۲۵مه) وروسته له هغه وشو چې اسراییل په غزه کې د خپلو وسله والو مخالفانو په ضد دعملیاتو د پراخېدو خبرداری ورکړ.

د اسراییل هغه پوځي بنسټ چې غزې ته بشري مرستې لیږدوي ویلي چې د غزې جنوبي سیمو ته به سر له نن یکشنبې د خیمو انتقال پيل شي.

که څه هم د دغې طرحې او غزه کې د اسراییل د عملیاتو د پراخېدو ډیر جزیات لا معلوم نه دي، خو د اسراییل د دفاع وزیر یسراییل کټز ویلي " مونږ اوس غزه کې د حماس د ناکامۍ په تړاو د یوې طرحې د نهایي کیدو پر سر خبرې کوو."

حماس چې امریکا او اروپایي ټولنه یې ترهګر بولي له نژدې دوو کلونو راهیسې غزه کې له اسراییلي پوځیانو سره جګړه او دغه راز پر اسراییل وخت نا وخت بریدونه کوي.

په غزه کې د اسراییل د عملیاتو له پراخیدو سره ملګرو ملتونو او ګڼ شمیر نورو هېوادونو او سیاستوالو مخالفت کړی، خو کابینې یې ویلي چې دا طرحه یې تایید کړې ده.

د اوکراین ولسمشر ولودمیر زلنسکي د واشنګټن د سفر په درشل کې ویلي، د روسیې له خوا د اوربند ردول، د جګړې پای ته رسول پيچلي کوي.

زلنسکي تیره شپه ناوخته د ټولنیزو رسنیو په یوه پوست کې ولیکل" مونږ وینو چې روسیه د اوربند پرله پسې غوښتنې ردوي او تراوسه یې نه ده مشخصه کړې چې څه وخت وژنه دروي، دا وضعیت پیچلی کوي."

زلنسکي دا څرګندونې داسې مهال کوي چې په نړیواله کچه په اوکراین کې د جګړې د پای ته رسولو هڅې ګړندۍ شوې دي.

په همدې هدف د جمعې په ورځ د امریکا او روسیې ولسمشرانو ډونالډ ټرمپ او ولادمیر پوتین په الاسکا کې سره وکتل، خو کومې هوکړې ته ونه رسېدل.

د اوکراین ولسمشر ولودمیر زلنسکي هم سبا دوشنبه واشنګټن ته روانیږي.

د برتانیا د دفاع وزارت پورې تړلي یو شرکت ویلي چې یو ځل بیا، د زرګونو افغان اتباعو، برتانوي پوځيانواو ملکي مامورینو د شخصي معلوماتو افشا کیدو سره مخ شوي.

جیټ سنټر، چې مسافرینو ته د الوتنې دمخه خدمات وړاندې کوي، وویل چې په ثبت شویو معلوماتو کې یې پرون ناوخته هغه مهال درز رامینځ ته شو چې د یاد شرکت "محدود شمیر" بریښنالیکونو ته د غیر مجاز اشخاصو لخوا لاسرسی ولیدل شو.

ویل کیږي چې لدغې معلوماتي رخنې څخه تقریبا ۳۷۰۰ کسان اغیزمن شوي دي.

په دوی کې بریتانیې ته انتقال شوي افغانان، نظامی تمریناتو ته ګمارل شوي سرتیري ، خبریالان ، او وزیرانو سره د سفرونو ملګري کسان شامل دي.

په یوې ورته بلې پخوانۍ پیښه کې، د برتانوي ځواکونو د همکارو افغانانو معلومات د برتانیا د دفاع وزارت د یوه کارمند لخوا "په غلطۍ سره" خپاره شوي وو.

دا پیښه د ۲۰۲۲ کال د فبروري په میاشت کې را مینځ ته شوه او له امله یې ۱۸ زرو څخه زیات خلک اغیزمن شوي.

د د غو کسانو د شخصي معلوماتو خپریدو، د برتانیا په حکومت کې جدي بحث راپورته کړي، چې د لاملونو په اړه یې د پلټنې پیل اعلان شوی دی.

جرمني کې د پولیسو څخه د تیښتې پرمهال په یوه ترافیکي پیښه کې دوه کسان مړه شوي دي.

جرمني چارواکو نن وویل چې یو وژل شوی کس ۲۱ کلن سړی وو چې موټر یې چلوو او دوهم ، د ورته عمر یوه ورسره ښځه وه.

پولیسو وویل چې موټر چلوونکی نن سهار د پولیسو له تالاشي وتښتید او بیا یې موټر یوې ونې سره ټکر وکړ، چې په کې دواړه سپاره کسان مړه شول.

د وژل شویو کسانو هویت لا تر اوسه نه دی څرګند شوی، خو پولیسو ویلي چې دوی د پیښې او د هغې د قربانیانو په اړه پلټنه کوي.

د اوکراین ولسمشر د امریکا او روسیې د ولسمشرانو له غونډې وروسته وايي چې د دوشنبې په ورځ واشنګتن ته ځي.

ولودیمیر زیلنسکي نن شنبې وویل " که هرڅه ښه سم په مخ ولاړ شي له ولسمشر پوتین سره د غونډې پلان به جوړ کړي. "

دامریکا او روسیې د ولسمشرانو دونالد ټرمپ او ویلادیمیرپوتن غونډه پرته لدې چې په اوربند توافق وشي د جمعې په ورځ په الاسکا کې پای ته ورسیده.

ټرمپ له غونډې وروسته وویل سره لدې چې توافق ونه شو خو پرمختګ وشو.

ټرمپ پرته له جزییاتو زیاته کړه چې لږ موضوعات پاته دي چې ځینې یې ډیرمهم نه دي ، خوشاید یوه مسئله ترټولو مهمه وي او یو ښه فرصت شته چې ورباندې توافق وشي.

د روسیې ولسشمر ویلادیمیر پوتین هم پرته لدې چې د خبرو جزییاتو ته اشاره وکړي څرګنده کړه چې مسکو به د شخړې د اصلي عواملو په لیرې کیدو ټینګار وکړي ؛ داچې اوکراین د ناټو د غړیتوب د ترلاسه کولو هڅو څخه لاس واخلي او د اوکراین د اردو د بې وسلې کولو لپاره اغیزناک ګامونه واخیستل شي.

د اروپايی هیوادونو مشرانو د ټرمپ اوپوتین د غونډې په هکله غبرګون وښوده.

د جرمني ، فرانسې ، بریتانیا ، ایټالیا او نورو اروپایي هیوادونو مشرانو په خپله ګډه اعلامیه کې د اوکراین په ملاتړ ټینګار وکړ.

اعلامیې زیاته کړه چې دوی اماده دي چې د اروپا په ملاتړ د اوکراین ، روسیې او امریکا د درې اړخیزې غونډې لپاره هڅې وکړي.

دفرانسې ولسمشر ایمانویل مکرون په ایکس شبکه ( پخواني تویتر) کې خپل پیغام کې ولیکل چې "تلپاتې سولې" ته رسیدلو لپاره باید د اوکراین ملاتړ او پر روسیې فشار دوام وکړي.

چارواکو د شنبې په ورځ وویل چې د پاکستان په شمال کې د سختو سیلابونو له امله په تیرو ۴۸ ساعتونو کې لږترلږه ۳۲۱ کسان مړه شوي دي او ژغورونکي له خټو او خاورو څخه د جسدونو د را ایستلو هڅې کوي.

د طبیعي پیښو د مدیریت ولایتي ادارې وویل چې د رپوټونو په اساس لدې جملې ډیری کسان ، ۳۰۷ تنه، د خیبر پښتونخوا په غرنیو سیمو کې مړه شوي دي .

ډیری دغه کسان د سیلابونو او د کورونو د نړېدو له امله مړه شوي، چې په مړو کې ۱۵ ښځې او ۱۳ ماشومان هم شامل دي. لږ تر لږه ۲۳ کسه نور ټپیان شوي دي.

د ژغورنې ایالتي ادارې د فرانسې خبري آژانس ته وویل چې شاوخوا ۲۰۰۰ ژغورونکي له خاورو څخه د جسدونو په را ایستلو او په نهو زیانمنو ولسوالیو کې د مرستې په عملیاتو بوخت دي چیرې چې باران لاهم هڅې له خنډ سره مخ کوي.

د یادې ادارې ویاند بلال احمد فیضي ویلي چې : "درانه بارانونه، په څو سیمو کې د ځمکې ښویدنې او د سړکونو ویجاړیدل د مرستو رسولو کې ، په ځانګړې توګه د درنو ماشینونو او امبولانسونو لیږدولو کې ستونزې را مینځ ته کوي."

ایالتي حکومت د بونیر، باجوړ، سوات، شانګله، مانسهره او بټګرام غرنۍ سیمې سختې زیانمنې شوي سیمې اعلان کړي دي.