هغه ډاکټر چې د کرونا ویروس د خطر د څرنګوالي په اړه یې د امریکا اوسني ولسمشر ډونالډ ټرمپ ته مشورې ورکولې، له دندې استعفی وکړه.

ولسمشر ټرمپ ته د ډاکټر سکاټ اتلاس مشورې په سپینې ماڼۍ کې د کرونا ویروس پر ضد د مبارزې ټیم له نظریو سره په ټکر کې وې.

نوموړي د کرونا ویروس د خپرېدو د کنټرول لپاره د قرنطین مودې پر اوږدولو، د ښونځیو پر تړلو او د ماسک اغوستلو پر اهمیت شک ښوده.

د امریکا د ساري ناروغیو وتلي متخصص انتونیو فوچې د ډاکټر اتلاس پر هغو معلوماتو انتقاد کاوه چې ولسمشر ټرمپ ته یې ورکول.

ښاغلي فوچي، هغه معلومات ناسم او ګمراه کوونکي بلل.

اتلاس د اعصابو ډاکټر وو او په پرله پسې ډول یې د ماسک اغوستل بې اهمیته ښودل.

ډاکټر اتلاس پر ټویټر د یوه لیک په خپرولو سره چې د ډسمبر لومړۍ نېټه ورکړل شوې وه، ولسمشر ته د خپلې استعفی د پرېکړې په اړه وویل.

نوموړي، چې ویل کېږي د عامي روغتیا او ساري ناروغیو په برخه کې یې رسماً تجربه نه درلوده ، څلور میاشتې د ولسمشر د سلاکار په توګه کار کړی او د موقت قرارداد نېټه یې روانه اونۍ ختمېدله.

د برتانیې پخواني سرتیرو ادعا کړې چې د دوی همکارانو په افغانستان او عراق کې ملکي وګړي وژلي دي.

د برتانوي ځانګړو ځواکونو پخوانیو سرتیرو د بي بي سي په پانوراما پروګرام کې ادعا کړې چې د دوی ځینو ملګرو، چې "رواني" چلند یې درلود، په افغانستان او عراق کې یې بې وسلې او بیده ملکي وګړي وژلي.

د نړیوال قانون له مخې، پوځي ځواکونه اجازه نه لري چې د جګړې بندیان یا بې وسلې ملکي وګړي ووژني. دغو تورونو تر یوه لسیزه زیات وخت نیولی دی.

په عین حال کې، په افغانستان کې د بشري حقونو لپاره د ملګرو ملتونو ځانګړي راپور ورکوونکي، ریچارډ بینټ، د دوشنبې په ورځ، د می په ۱۲مه نېټه، په افغانستان کې د جنګي جرمونو د تورونو په اړه د بي بي سي د نوي راپور په غبرګون کې "د قربانیانو او د هغوی د کورنیو لپاره د حساب ورکولو او عدالت" غوښتنه کړې ده.

د راپور په تړاو د برتانیا دفاع وزارت ویلي چې دوی د روان تحقیقاتي کمیسیون سره همکارۍ ته "په بشپړه توګه ژمن" دي.

وزارت دا هم ویلي چې "دا د دفاع وزارت لپاره مناسبه نه ده چې په دې څیړنه کې د څیړل شویو تورونو په اړه تبصره وکړي."

د تحقیقاتو کمیسیون له ټولو هغو کسانو څخه چې اړونده معلومات لري غوښتنه کړې چې د حقیقت د رونټیا لپاره له دې پروسې سره یوځای شي.

پولنډ ویلي چې په کراکو کې به د روسیې کونسلګري وتړي.

مخکې له دې، پولنډي چارواکو ویلي و چې دوی داسې شواهد ترلاسه کړي دي چې ښیي د روسیې پټې ادارې په هغه لویه اورلګېدنه کې ښکیلې وې چې د ۲۰۲۴ کال په می میاشت کې یې په وارسا کې یو سوداګریز مرکز ویجاړ کړ.

د پولنډ د بهرنیو چارو وزیر رادوسلاو سیکورسکي دا اقدام تخریبي وباله.

د اوکراین له جګړې راهیسې د روسیې او پولنډ تر منځ اړیکې سختې ترینګلې شوې دي، چې وارسا مسکو په تخریب او سایبري بریدونو تورن کړی دی. هغه تورونه چې روسیې رد کړي دي.

روسیې دا پریکړه "د دواړو هیوادونو ترمنځ د اړیکو پر وړاندې قصدي عمل" بللی او د متقابل غبرګون ژمنه یې کړې ده.

پولنډ مخکې د ورته دلایلو له امله په پوزنان کې د روسیې کونسلګري تړلې وه.

امریکا او چین د دوشنبې په ورځ وویل چې دوی د متقابلو تعرفو د پام وړ کمولو لپاره یوې موافقې ته رسیدلي دي.

واشنګټن او بیجنګ هڅه کوي چې هغه سوداګریزه جګړه پای ته ورسوي چې نړیوال اقتصاد یې ګډوډ کړی او مالي بازارونه یې لړزولي دي.

د امریکا د خزانې وزیر سکاټ بیسنټ په ژنیو کې د چینایي چارواکو سره له خبرو اترو وروسته خبریالانو ته وویل چې دواړه خواوې د ۹۰ ورځو لپاره د اقداماتو د درولو په خاطر موافقې ته رسیدلي دي.

ولسمشر ډونالډټرمپ وايي، ډېرژر به په امریکا کې د هغو درملو د بیو د کمېدو فرمان لاسلیک کړي چې د نسخې په اساس ورکول کېږي.

ټرمپ پرون (د غويي ۲۱مه) پر ټروت ټولنیزې شبکې په یوه بیان کې وویل چې د دې درملو په بیو کې به له ۳۰ تر ۸۰ سلنې پورې کموالی راشي. دی زیاتوي چې په دې اړه اجرایي فرمان به نن د واشنګټن په وخت د سهار په نهو بجو نافذ شي.

د امریکا ولسمشر وايي، د دې پالیسۍ هدف دا دی چې په امریکا کې د درملو بیې له نورو هېوادونو سره یو شان شي.

اسراییلو یوځل بیا د یمن پر حُدیده بندر برید کړی دی. دا خبر پرون د حوثیانو د کورنیوچارو وزارت ورکړ.

د اسراییلو پوځ پرون له دې مخکې د حوثیانو تر ولکې لاندې د دریو سیمو خلکو ته خبرداری ورکړی و، چې له خپلو سیمو ووځي.

اسراییل د راس عیسا، حدیده او صالیف سیمو اوسېدونکو ته وویل چې ایران پلوه حوثي ډله له دې بندرونو کار اخلي، خو د سبا په نوم د حوثیانو تر ادارې لاندې د دولتي خبري آژانس مشر نصرالدین امر د یمن پر بندرونو د اسراییل د حملې په اړه راپورونه رد کړل.

اسراییلو تراوسه د دې برید په اړه څه نه دي ویلي.

د اسراییلو د تازه حملې خبر څو ورځې وروسته له هغه ورکول کېږي چې د حوثي ډلې له خوا د اسراییلو پر لور یو ویشتل شوی توغندی شنډ شو.

دا په داسې حال کې ده چې په پام کې ده د امریکا ولسمشر ډونالډټرمپ په روانه اونۍ کې منځني ختیځ ته سفر وکړي.

په خیبرپښتونخوا ایالت کې د پاکستاني پولیسو موټر ته نژدې د یوې چاودنې په نتیجه کې دوه پولیس وژل شوي او درې نور ټپیان دي.

اسوشیتیدپریس خبري آژانس د یوه سیمه ایز امنیتي چارواکي مسعودخان له قوله خبر ورکړی چې دا چاودنه د پېښور ښار یوه بازار ته نژدې شوې ده.

د دې برید پړه تراوسه کومې ډلې نه ده منلې خو دې ته د ورته پخوانیو حملو پړه د پاکستاني طالبانو تحریک یا ټي ټي پي منلې ده.

د ایران د بهرنیو چارو وزیر عباس عراقچي نن یکشنبه (د غویي ۱۹مه) د عمان پلازمینې مسقط ته سفر وکړ ترڅو د ایران او امریکا ترمنځ د اټومي خبرو اترو په څلورم پړاو کې ګډون وکړي.

د ایران د بهرنیو چارو وزارت ویاند اسماعیل بقايي وویل ، چې خبرې به د یکشنبې په ورځ په ځايي وخت د غرمې په ۱۲ بجو پیل شي.

د منځني ختیځ لپاره د امریکا استازی او د امریکا لوړ پوړی مذاکره کوونکی استیف ویټکاف په یوه مرکه کې وویل، چې د واشنګټن دریځ د ایران د « د یورانیموغني کولو » بشپړ درول دي. د هغه په وینا، ایران باید خپل اټومي پروګرام، چې پکې د نطنز، فردو او اصفهان کلیدي تاسیسات شامل دي، له منځه یوسي.

ښاغلي ویټکاف زیاته کړه، که د یکشنبې ورځې بحثونه مثبتې پایلې ونه لري، نو دوی باید بدیل لارې ولټوي.

هغه خبرداری ورکړ چې په عمان کې د پرمختګ نشتوالی کولی شي د خبرو اترو اوسنی بهیر پای ته ورسوي.

د ایران د بهرنیو چارو وزیر انسو د خپل هیواد د یورانیمو غني کولو څخه د لاس اخیستلو او د ایران د اټومي پروګرام د له منځه وړلو امکان رد کړ.

عباس عراقچي عمان ته له سفر وروسته وویل چې که د واشنګټن هدف دا وي چې ډاډ ترلاسه شي چې تهران اټومي وسلې ترلاسه کوي نه ، نو له متحده ایالاتو سره به یوه موافقه وشي.

د اوکراین ولسمشر ولودیمیر زلنسکي وايي، د روسیې له ولسمشر ولادیمیر پوتین سره د اوربند په خاطر د لیدو لپاره چمتو دی.

زلنسکي زیاته کړې چې د جګړې پای ته رسولو په خاطر د مستقیمو خبرو اترو لپاره د مسکو غوښتنه "مثبته" بولي.

زلنسکي د می په ۱۱مه وویل چې دا "یوه مثبته نښه ده چې روسانو بالاخره د جګړې د پای ته رسولو په اړه غور پیل کړی دی او په وینا یې دې لور ته لومړی ګام اوربند و.

پوتین څو ساعته مخکې په مسکو کې په یوه مطبوعاتي کنفرانس کې د اروپایي مشرانو او اوکراین دا غوښتنه له پامه وغورځوله چې د اوکراین په جګړه کې دې ۳۰ ورځنی چټک اوربند وکړي او پرځای یې وړاندیز وکړ چې له کیېف سره"پرته له قید او شرطه" د سولې مستقیمې خبرې اترې غواړي چې احتمالاً د می په ۱۵مه به په استانبول کې وي.

د اوربند غوښتنې ته په مستقیم ډول پرته له غبرګونه، پوتین د سولې خبرو اترو د "بیا پیلولو" وړاندیز وکړ چې د ۲۰۲۲ کال په اپریل کې د روسیې او اوکراین تر منځ ترسره شوې وې. دا یو څو اوونۍ وروسته له هغه و چې روسیې په فبرورۍ میاشت کې پر خپل ګاونډي - اوکران -بشپړه یرغل وکړ.

د طالبانو د بهرنیو چارو سرپرست وزیر امیر خان متقي او د افغانستان لپاره د چین ځانګړي استازي یو شیاوینګ په کابل کې د سیاسي اړیکو او اقتصادي همکاریو د پراختیا په اړه خبرې کړې دي.

دا خبره د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت د عامه اړیکو مشر حافظ ضیا احمد تکل د یکشنبې په ورځ (د مې په ۱۱مه) پر ایکس شبکه لیکلې ده.

د معلوماتو له مخې، طالب چارواکي وايي، چین د طالبانو د بهرنیو چارو سرپرست وزیر امیر خان متقي ته دې هیواد ته د ورتګ بلنه ورکړې ده.

چین یو له هغو څو هېوادونو دی چې له طالبانو سره نژدې اړیکې او تعاملات لري.

د۱۴۰۲ کال په سلواغه میاشت کې چین، بلال کریمي په پيکنګ کې د طالبانو د سفیر په توګه ومانه؛ خو د طالبانو حکومت تر اوسه هیڅ هیواد په رسمیت نه دی پیژندلی.

د ښځو او نجونو د حقونو په ګډون بشري حقونو ته درناوی او په افغانستان کې د یو ټول شموله حکومت رامنځته کول، نړیوالې ټولنې ته د طالبانو د حکومت په رسمیت پېژندلو لپاره اصلي شرایط ګڼل کیږي.

ټاکل شوې چې د ایران د اټومي پروګرام په اړه د تهران او واشنګټن ترمنځ د خبرو څلورم پړاو نن په عمان کې پیل شي.

د عمان په پلازمېنه مسقط کې په دې غیرمستقیمو خبرو کې به د ایران د بهرنیو چارو وزیر عباس عراقچي او د منځني ختیځ په چارو کې د ولسمشر ډونالډټرمپ ځانګړی استازی ستیف ویټکاف برخه واخلي.

که څه هم دواړو لور ویلي چې غواړي اختلافونه د ډيپلوماسۍ له لارې حل کړي، خو د مهمو غوښتنو په اړه د دوی اختلاف پرځای پاتې دی او مرکچیان باید یوه نوي اټومي توافق ته ورسېږي څو د پوځي اقداماتو مخه ونیسي.

د ایران د بهرنیوچارو وزیر په دې مذاکراتو کې د پرمختګ خبره کړې او ویلي یې دي چې ښکېل لوري په تدریجې ډول جزییاتو ته ننوځي.

دا په داسې حال کې ده چې ولسمشر ټرمپ ویلي، که د تهران د اټومي پروګرام په اړه ډیپلوماسي ناکامه شي نو پوځي اقدام به وکړي.

ټاکل شوې وه چې د خبرو دا پړاو د مې په دریمه پیل شي خو د لوژستیکي ستونزو له کبله تر نننۍ ورځې پورې وځنډېدلې.