د موزمبیق د اپوزیسیون مشر چې له دغه هېواده بهر، د ولسمشرۍ ټاکنو د نتایجو په اړه د څه باندې دوو میاشتو مرګونو اعتراضونو مشري کوله وايي، د پنج شنبې په ورځ د ولسمشر د لوړې مراسمو لپاره دغه هېواد ته ستنېږي.

ونانسیو موندلانه (Venancio Mondlane) پرون یکشنبه په هغه وینا کې چې پر فېسبوک په ژوندۍ بڼه خپرېدله، وویل د پنج شنبې په ورځ به پر ځايي وخت اته بجې او پنځه دقیقې د ماوالان هوايي ډګر ته ورسېږي.

د فرانسې خبري اژانس د راپور له مخې موندلانه د اکتوبر میاشتې پر ۲۱مه له موزمبیق څخه وتلی و، ځکه چې د ده په وینا خپل ژوند ته اندېښمن و. هغه د ولسمشرۍ د اکتوبر میاشتې د نهمې ټاکنې چلنج کړې دي.

د دغو نتایجو له مخې هغه د اپوزیسیون د کاندید په توګه په دویم کتار کې راغلی دی.

ټاکل شوې چې د موزمبیق د واکمن ګوند کاندید دانیل چاپو د جنورۍ پر ۱۵مه د منتخب ولسمشر په توګه لوړه وکړي. موزمبیق د افریقا لویې وچې په جنوب ختیځ کې پروت دی او پلازمېنه یې ماپوتو ښار دی.

په لوېدیځه غاړه کې پر هغه بس چې اسرائیلي وګړي یې لېږدول، د ډزو په نتیجه کې لږ تر لږه ۳ کسان وژل شوي دي.

د اسوشېټېډ پریس خبري اژانس د خبر له مخې، د اسرائیل د اضطراري خدماتو او ژغورنې ملي ادارې ویلي، په دې حمله کې چې نن شوې لږ تر لږه ۶ نور کسان ټپیان شوي دي.

دغه حمله د فلسطینیانو په الفندوق کلي کې شوې ده. هغه عمده لار چې له ختیځ څخه د لوېدیځ پر لوري غزېدلې له دې کلي تېرېږي. د حمله کوونکي او قربانیانو د هویت په باب څه نه دي ویل شوي.

له کله چې حماس ډلې د ۲۰۲۳م کال د اکتوبر میاشتې پر اوومه پر اسرائیل ناببره حمله وکړه په لوېدیځه غاړه کې ناکراري زیاته شوې ده.

د امریکا متحد ایالتونه اروپايي ټولنه حماس ډله یو تروریستي سازمان ګڼي. په بل خبر کې د فلسطینیانو روغتیا وزارت وايي په اشغال شوې لوېدیځه غاړه کې پرون د اسرائیلي ځواکونو په ډزو دوه فلسطینیان وژل شوي، چې یو تن یې ۱۷ کلن هلک دی.

د اسرائیل پوځ ویلي چې په نابلس کې د شوې پېښې په باب څېړنې کوي. د اسرائیل پوځ وايي دوی پر هغو وسلوالو ډزې وکړې چې په نابلس ساحه کې د دوی پر لوري د منفجره وسایلو ګوزار کاوه.

د ترکیې دفاع وزارت وايي، چې د دغه هېواد وسلوالو ځواکونو د سوریې په شمال کې د پوځي عملیاتو پر مهال د کردستان د کارګرانو ګوند یا (PKK) ۳۲ غړي وژلي دي.

دغه وزارت پرون یکشنبه ویلي، چې د عراق په شمال کې هم د ترکیې په پوځي عملیاتو کې د کردستان د کارګرانو ګوند ۴ غړي وژل شوي دي.

په ترکیه کې د PKK ګوند فعالیت منع شوی دی. بل لوري ته د سوریې د بشري حقونو د څار بنسټ ویلي، چې د سوریې په شمال کې په تېرو دوو ورځو کې د کردانو په مشرۍ د ځواکونو او د ترکیې له ملاتړه د برخمنو لوریو ترمنځ د شخړو د زیاتېدو له کبله له خواوو لوریو څه باندې ۱۰۰ کسان وژل شوي دي.

په بریتانیا کې دېره دغه بنسټ پرون یکشنبه ویلي، چې په وژل شویو کې د ترکیې د پلوي ډلو ۸۵ غړي شامل دي او ۱۶ نور کسان د سوریې د ډیموکراتیکو ځواکونو په نوم د کردانو په مشرۍ د ملېشه وو غړي دي.

د طالبانو د حج او اوقافو وزارت وايي، چې د دوی یو هیئت ترکیې ته د رسمي سفر پر مهال د ترکیې له چارواکو او دیني عالمانو سره پر دیني، علمي مسایلو او د دوه اړخیزو همکاریو پر پیاوړتیا خبرې وکړې.
د طالبانو د حج او اوقافو وزارت مرستیال مولوي عزیزالرحمن منصور د یوه هیئت په مشرۍ پرون یکشنبه ترکیې ته لاړ.
دغه وزارت پرون په یوه خبرپاڼه کې ویلي، چې دغه سفر د ترکیې د دیني چارو ادارې په بلنه شوی دی.

د ترکیې ځینو دیني عالمانو او چارواکو په افغانستان کې د ښځو او نجونو پر تعلیم د طالبانو پر بندیز انتقاد کړی دی.

د ترکیې یوه پېژندل شوي دیني عالم محمد ګورمز دوه کاله مخکې د طالبانو د پوهنې وزارت له سرپرست سره په کتنه کې ویلي وو، چې په افغانستان کې د نجونو د تحصیل منع کول د منلو وړ نه دي.

د ترکیې ولسمشر رجب طیب اردوغان او د بهرنیو چارو پخواني وزیر مولود چاوش اوغلو ویلي وو، چې د طالبانو دغه اقدام نه انساني دی او نه اسلامي.

د افغاني سرې میاشتې ټولنه وايي، د زړه په سوري اخته ۱۸ نور ماشومان یې د درملنې لپاره په کابل کې څلورو روغتونونو ته معرفي کړي دي.

د طالبانو تر کنټرول لاندې دغې ادارې پرون یکشنبه پر خپله ایکسپاڼه لیکلي، چې د دغو ماشومانو د درملنې لګښت د افغاني سرې میاشتې ټولنې له خوا ورکول کېږي.

دغې ټولنې مخکې هم د زړه په سوري ځینې اخته ماشومان د درملنې لپاره په کابل کې ځینو روغتونونو ته ورپېژندلي وو.

د زړه په سوري د اخته ماشومانو تر څنګ لسګونه نور ناروغ ماشومان هم هر کال جرمني ته لېږل کېږي، چې هلته یې «د سولې کلي» بنسټ درملنه کوي.

د خوست په یوه هوټل کې تېره شپه د ګازونیولو له کبله د یوې کورنۍ ۵ غړي مړه شوي دي.

د خوست لپاره د طالبانو د امنیې قوماندانۍ ویاند محمدطاهر احرار د ازادۍ رادیو مشال څانګې ته ویلي، دغه کسان د پکتیکا ولایت د سروبي ولسوالۍ اوسېدونکي دي، چې د یوه ناروغ د درملنې لپاره خوست ته ورغلي وو.

لس ورځې مخکې بیا په خوست کې د ګازو ډبې د چاودنې له کبله د یوې کورنۍ څلور غړي مړه شوي وو، چې درې تنه یې ماشومان وو.

د افغانستان او پاکستان په زیاتو برخو کې خلک د پخلي او په ژمي کې د کوټو د تودولو لپاره ګاز کاروي، چې ځینې وخت یې ډبې منفجر کېږي او یا هم د ګازونیولو په نتیجه کې خلک مړه کېږي.

«د افغانستان د خبریالانو د ملاتړ سازمان» په پاکستان کې له دېره افغان کډوالو په ځانګړي ډول خبریالانو سره د پاکستاني پولیسو پر ناوړه چلند اعتراض وکړ.

دغه سازمان نن په یوه اعلامیه کې ویلي: «هغه افغان خبریالان چې پر افغانستان د طالبانو له بیاواکمنۍ وروسته پاکستان ته تللي، د بېلابېلو ناقانونه پلمو له مخې نیول کېږي، ځورول کېږي او ان د ویزې د نه لرلو په تور شړلو ته اړ کېږي.»

د افغانستان د خبریالانو د ملاتړ سازمان له پاکستان غوښتنه کړې، چې د افغان خبریالانو د حقونو او ازادیو ساتنه وکړي. پاکستان د دې موضوع په باب رسماً څه نه دي ویلي.

د افغانستان د خبریالانو د ملاتړ سازمان په خپله اعلامیه کې له هغو ټولو سفارتونو چې د افغان خبریالانو د کډوالۍ او بشردوستانه ویزو قضیې مخته بیايي، د ویزو د ورکړې بهیر د چټکتیا غوښتنه هم کړې ده.

په پاکستان کې دېره افغان کډوالو ویلي، چې له تېرې سې شنبې د پلازمېنې اسلام اباد له ځینو برخو د بې اسناده افغان کډوالو د نیولو لړۍ روانه ده او راپورونه وايي ځینې افغان کډوال د اسنادو له لرلو سره- سره افغانستان ته اخراج شوي دي.

د ۲۰۲۴م کال په وروستیو کې د پاکستان د کورنیو چارو وزیر محسن نقوي ویلي وو، چې د ۲۰۲۴م کال د ډسمبر له ۳۱ مې وروسته افغان وګړي، د پولیسو له اجازه لیک پرته په اسلام اباد کې نه شي اوسېدلای

د طالبانو ټولګټو وزارت خبر ورکړی، چې د سالنګونو لویې لارې د پاکولو چارې بشپړې شوې او نن سهار اووه بجې د هر ډول مسافروړونکو موټرو پرمخ پرانیستل شوه.

دغه لار د درنې واورې اورېدو او توفان له کبله تېره جمعه د هر ډول وسایطو پرمخ تړل شوې وه.

د طالبانو د ټولګټو وزارت ویاند محمد اشرف حق شناس نن دوشنبه پر خپله ایکسپاڼه لیکلي، دغه لاره سهار اووه بجې د لویو او کوچنیو مسافروړونکو موټرو پرمخ پرانیستل شوې ده.

هغه وړاندې ویلي، چې د دې لارې په بېلابېلو ساحو کې د شګو او مالګې د شیندلو چارې روانې دي.

د افغانستان د کرکټ ملي ټيم د زمبابوې په وړاندې په دویمه ټيسټ لوبه کې نن د بریا لپاره دوو نورو ویکټونو ته اړتیا لرله خو لومړیو درو اورونو کې یې دا هدف پوره شو او دا سیالي یې په ۷۲ منډو وګټله.

افغان لوبډلې پرون د زمبابوې ۸ لوبغاړي په ۲۰۵ منډو اوټ کړل.

زمبابوې نن د لوبې د ګټلو لپاره ۷۳ منډو ته اړتیا لرله په داسې حال کې چې یوازې دوه لوبغاړي یې پاتې وو.

په دویمه ټیسټ لوبه کې افغان ټیم په خپله لومړۍ پاڼۍ کې ۱۵۷ او په دویمه کې ۳۶۳ منډې کړې وې.

زیمبابوې بیا په اولنۍ پاڼۍ کې ۲۴۳ کړې وې او په دویمه کې د یکشنبې تر پایه ۲۰۵ منډې وکړې.

یکشنبه د افغانستان لپاره په بالنګ کې راشد خان د سیال ټيم شپږ لوبغاړي اوټ کړل. ورسره ضیاالرحمن اکبر دوه وېکټې واخیستې.

نن د دې ټیستلوبې په پنځمه ورځ زمبابوې په داسي حال کې بیټنګ یا توپ وهنه پیل کړه چې په دوو لوبغاړو ۷۳ منډو ته اړتیا لرله. د دې ټیستلوبې غوره لوبغاړی راشد خان ونومول شو چې په دوهمه پاڼۍ کې یې ۷ او لومړۍ کې ۴ لوبغاړي سوځولي وو خو لړۍ د غوره لوبغاړي جایزه د رحمت الله په نصیب شوه چې ټولټال ۳۹۲ منډې یې وکړې.

د پاکستان د ملي جمهوري غورځنګ رهبر او د پښتون ژغورنې له بنسټګرو مشرانو محسن داوړ د افغانانو په جبري ایستلو نیوکه کړې او هغه یې د بشري حقونو نقض بللی.

ښاغلي داوړ په خپله ایکس پاڼه باندې په یوه بیان کې له پاکستانه د افغان کډوالو په تېره بیا ښځو او ماشومانو جبري ایستل د اندېښنې وړ بللې او د افغانانو پر ضد یې دښمني یاده کړې.

هغه ویلي ان د قانوني اقامې او ویزو لرونکي افغانان هم ایستل کېږي.

په اسلام اباد کې د افغان کډوالو د کورونو تالاشي او نیولو وروسته له هغه زور واخیست د پاکستان د کورنیو چارو وزیر محسن نقوي اعلان وکړ چې د ۲۰۲۴ کال د ډسمبر له ۳۱مې وروسته اسلام اباد کې بې اسناده افغان کډوال نیسي.