نړۍ
د سپینې ماڼۍ معالج ډاکتر: ډونالد ټرمپ خپله درملنه بشپړه کړه
![د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ](https://gdb.rferl.org/95f31284-5d7d-43bd-8e57-2bc879c07a49_w250_r1_s.jpg)
د سپینې ماڼۍ معالج ډاکټر وايي ولسمشر ډونالډ ټرمپ خپله درملنه بشپړه کړه او کولای شي سر له سبا شنبې په عامو مناسبتونو کې راڅرګند شي.
ډاکټر شان کونلي وویل، په کرونا ویروس د ولسمشر ټرمپ د اخته کېدو لس ورځې پوره شوې، د پرمختللي تشخیص بهیر ته په پام د معالجې ډلې ارزونه دا ده چې اوس په عامو ځایونو کې د ولسمشر ټرمپ حضور، بې ضرره دی.
ډونالډ ټرمپ په کرونا ویروس یا 'کوویډـ۱۹' ناروغۍ تر اخته کېدو وروسته درې ورځې په روغتون کې هم تېرې کړې.
ولسمشر ټرمپ تر دې مخکې ویلي وو، فکر نه کوي چې ساري ناروغي دې ولري، ځکه د ښه والي احساس کوي او کولای شي په کمپایني غونډو کې برخه واخلي.
دغو څرګندونو په روغتیايي متخصصانو کې د کرونا ویروس د خپرېدو په اړه اندېښنې ځکه ولاړې کړې وې، چې د ولسمشر ټرمپ په کمپایني غونډو کې ګڼ برخوال ماسکونه نه کاروي.
د ورځې تازه خبرونه دلته ولولئ
د تاجیکستان سترې محکمې یو شمېر سیاستوال د کودتا د هڅې په تور بندي کړي
![په تصویر کې: سید جعفر عثمان زاده، اکبرشاه اسکندروف، همراه خان ظریفي، شاکرجان حکیموف، احمدشاه کاملزاده او عبدالفیض عطایي. دا واړه د کودتا په هڅه تورن شوي وو.](https://gdb.rferl.org/1d6d8136-303a-4cf7-9f8e-039af93d42e5_w250_r1_s.png)
د تاجیکستان سترې محکمې د دغه هېواد یو شمېر سیاستوال د کودتا د هڅې په تور په اوږدمهاله بند محکوم کړي.
د ازادي راډیو د تاجیکستان څانګې د راپور له مخې، د محکمې دا پرېکړه، چې د بند اوږدې مودې او د شتمنیو ضبط پکې شامل دي، د سیاسي مخالفینو د ځپلو په اړه اندېښنې زیاتې کړې دي.
د محکمې د حکم له مخې، د تاجیکستان د بهرنیو چارو پخوانی وزیر همراه خان ظریفي او د پارلمان پخوانی غړی سید جعفر عثمان زاده هر یو په ۲۷ کاله بند محکوم شوي، او د تاجیکستان د عالي شورا پخواني رئیس اکبرشاه اسکندروف په ۱۸ کاله بند محکوم شوی دی.
د دغو کسانو محاکمه د ۲۰۲۴ کال د جون په میاشت کې هغه مهال پیل شوه، چې هغوی د کودتا د هڅې، درغلۍ، فساد او د خلکو ترمنځ د کرکې خپرولو په تور ونیول شول.
خو تورنو کسانو د محاکمې پر مهال پر خپل بېګناهۍ ټینګار کړی او د ځان پر ضد لګېدلي تورونه یې سیاسي بللي دي
په زوره د افغان کډوالو ایستل دې ودریږي، د جاپان د سفیر غوښتنه
![](https://gdb.rferl.org/716b6a82-a55a-4b4b-99cf-843ff3fd698e_w250_r1_s.jpg)
په افغانستان کې د جاپان سفیر، تاکایوشي کورومایا، له کوربه هېوادونو غوښتنه کړې چې افغان کډوال په زوره له خپلو هېوادونو ونهباسي.
د طالبانو د کډوالو او بېرته ستنېدونکو چارو وزارت نن چهارشنبه، د دلوې ۱۷مه، په ایکس/ پخواني ټویټر کې لیکلي چې کورومایا دغه څرګندونې پرون د دې وزارت له سرپرست، مولوي عبدالکبیر، سره د لیدنې پر مهال کړې دي.
کورومایا له کوربه هېوادونو غوښتي چې افغان کډوالو ته اجازه ورکړي، څو هغوی په خپله خوښه بېرته خپل هېواد ته ستانه شي.
په دې وروستیو کې پاکستان او ایران زرګونه افغان کډوال په زوره له خپلو هېوادونو ایستلي دي.
راپورونه ښيي چې د پاکستان حکومت د اسلاماباد او راولپنډۍ په ښارونو کې د افغان کډوالو د نیولو لړۍ لا شدیده کړې ده.
له بلې خوا، د ایران حکومت اعلان کړی چې د روان میلادي کال تر مارچ میاشتې پورې به شاوخوا دوه میلیونه بېاسناد افغان کډوال له خپلې خاورې وباسي.
د طالبانو د کډوالو او بېرته ستنېدونکو چارو وزارت د مولوي عبدالکبیر له خولې ویلي چې بېرته ستنېدونکي او بېځایه شوي افغانان د سرپناه او بشري مرستو ته جدي اړتیا لري.
ټرمپ وايي، د غزې ملکیت دې امریکا ته ورکړل شي څو یوه ښکلې سیمه ترې جوړه کړي
![د امریکا ولسمشر ډونالډټرمپ او د اسراییل صدراعظم بنیامین نتنیاهو](https://gdb.rferl.org/73255d50-e2f9-4ee3-622f-08dd3ac790b0_w250_r1_s.jpg)
د امریکا ولسمشر ډونالډټرمپ دا احتمال نه دی رد کړی چې امریکايي ځواکونه د غزې تړانګې ته واستوي او وړاندیز یې وکړ چې د غزې اوسیدونکي د تل لپاره له دې قلمرو څخه ووځي.
ښاغلي ټرمپ دا څرګندونې پرون په سپینه ماڼۍ کې په داسې حال کې وکړې چې د اسراییل صدراعظم بنیامین نتنیاهو یې څنګ ته ولاړ و. هغه وړاندیز وکړ چې د غزې ملکیت دې متحدوایالتونو ته ورکړل شي څو آباده یې کړي.
د ټرمپ دا لانجمنې څرګندونې ښايي په غزه کې د اسراییل او حماس ترمنځ چې امریکا او اروپايي ټولنه یې یوه تروریستي ډله بولي، د اوربند او له دواړو خواوو د برمته وو او بندیانو د خوشې کېدو لپاره هڅې زیانمنې کړي.
په منځني ختیځ کې د امریکا متحدانو، مصر او اردن دا نظر رد کړی او ټرمپ ته یې خبرداری ورکړی چې له غزې څخه د فلسطینیانو بېځایه کول به د منځني ختیځ ثبات زیانمن کړي، دا کړکېچ به نور هم پراخ او په سیمه کې د دوو دولتونو د رامنځ ته کولو د پلان لپاره د امریکا او نورو متحدانو د کلونو هڅې به بې نتیجې پاتې شي.
ټرمپ دا څرګندونې داسې مهال کوي چې په روانه اونۍ کې د غزې د اوربند د موافقې په اساس خبرو دوام درلود او په دې ترڅ کې ژمنه وشوه چې له پنځلس میاشتنۍ جګړې وروسته د جګړه ځپلې غزې اوسېدونکو ته بشري مرستې او د بیارغونې تجهیزات واستول شي.
زیلینسکي د اوکراین او روسیې ترمنځ سولې ته مشروط چمتووالی وښود
![د اوکراین ولسمشر ولودیمیر زیلینسکي](https://gdb.rferl.org/01000000-0aff-0242-06ff-08dba7441252_w250_r1_s.jpg)
د اوکراین ولسمشر ولودیمیر زیلینسکي وايي، دی له روسیې سره د جګړې د پای ته رسولو لپاره له خپل سیال ولادیمیرپوتین سره خبرو ته چمتو دی خو ده زیاته کړه چې دا کار به هغه مهال وکړي چې په اوکراین کې د سولې د ټینګښت یوازینۍ لاره همدا وي.
ښاغلي زیلینسکي له یوه برتانوي خبریال سره په پرونۍ مرکه کې وویل که خلک فکر کوي چې د جګړې ستونزه باید له ډيپلوماتیکې لارې اواره شي نو موږ دې ته چمتو یو، خو په دې خبرو کې باید امریکا، اروپا، اوکراین او روسیه ټول ګډون وکړي.
زیلینسکي پر روسیې د لګېدلو بندیزونو د لیرې کولو په اړه خبرداری ورکړ او په عین حال کې یې دا پوښتنه رابرسېره کړه چې آیا د اوکراین د امنیتي ضمانت لپاره به اټومي وسلو ته اړتیا وي که نه.
د اسماعیلیه شیعه ګانو مذهبي مشر کریم آغاخان د ۸۸ کلونو په عمر په حق ورسېد
![کریم آغاخان](https://gdb.rferl.org/18c9cb2b-d894-49ad-d846-08dd3bb47256_w250_r1_s.jpg)
د آغاخان بنسټ او د اسماعیلیه شیعه مسلمانانو مذهبي ټولنې پرون (د سلواغې ۱۶مه) په یو بیان کې اعلان وکړ چې شهزاده کریم الحسیني څلورم آغاخان او د اسماعیلیانو ۴۹ میراثي امام په داسې حال کې چې کورنۍ یې ورسره وه، په پرتګال کې په حق ورسېد.
د بیان له مخې د کریم آغاخان د ځایناستي نوم به د هغه له وصیت سره سم د کورنۍ او مذهبي مشرانو په مخکې وروسته اعلان شي. د دې اعلان نېټه نه ده ښودل شوې. د اسماعیلیه ویبسایټ د معلوماتو له مخې د آغاخان ځایناستی به د نوموړي د کورنۍ یا نژدې خپلوانو له نارینه غړو څخه غوره شي.
آغا خان په شل کلنۍ کې هغه مهال چې د هاروارډ پوهنتون محصل و، د اسماعیلیانو د مذهبي مشر په توګه غوره شو.
هغه د افغانستان، تاجکستان او بنګلدېش په ګډون په څه باندې ۳۰ وروسته پاتې هېوادونو کې د میلیونونه ډالرو په لګښت ودانۍ، روغتونونه، ښوونځي او کورونه جوړ کړي او میلیونونه پلویان لري. د آغاخان خیریه بنسټ چې په افغانستان کې هم د مرستې ګڼې پروژې تمویلوي، د رغنیزو پروژو لپاره یو میلیارد ډالره کلنۍ بودیجه لري.
په سویډن کې پنځه کسان د ځوانانو په یوه تعلیمي مرکز کې په ډزو ټپیان شوي
![](https://gdb.rferl.org/01000000-c0a8-0242-0be6-08dbceeb0ee8_w250_r1_s.jpg)
په سویډن کې پنځه کسان د ځوانانو په یوه تعلیمي مرکز کې په ډزو ټپیان شوي.
د سویډن رسنیو نن پرته له دې چې دقیقه سرچینه وښيي د پېښې خبر ورکړ. دا پېښه په اوریبرو Orebro ښار کې چې د پلازمېنې ستوکهولم د لویدیځ په ۲۰۰ کیلومترۍ کې پروت دی شوې ده.
تراوسه معلومه نه ده چې ایا د دې ډزو عامل هم په ټپیانو کې شامل دی که نه.
د ټپیانو د روغتيايي وضعیت په اړه هم تراوسه جزییات نه شته. پولیسو یوازې دومره ویلي دي چې د ټپیانو په ډله کې د دوی کسان نه شته.
اوکراین وايي، د روسیې ۳۷ بې پیلوته الوتکې یې ویشتلې دي
![اوکراین د روسیې د بې پیلوټه الوتکو له برید وروسته (آرشیف)](https://gdb.rferl.org/d2113135-641e-47b7-6075-08dd3ac790b0_w250_r1_s.jpg)
د اوکراین پوځ وايي چې د روسیې ۳۷ بې پیلوټه الوتکې یې ویشتلې دي.
په یوه بیان کې چې د اوکراین پوځ نن خپور کړ، راغلي دي چې اوکرایني ځواکونو د تېرې شپې په اوږدو کې د روسیې د پوځ له خوا د ۶۵ ویشتل شویو ډرونونو له ډلې ۳۷ یې په نښه کړي او له منځه یې وړې دي.
بیان زیاتوي چې پاتې ۲۸ ډرونونه د اهدافو په ویشتلو کې پاتې راغلي دي.
روسیه دا تازه بریدونه داسې مهال کوي چې کییف له مسکو سره د سولې لپاره د واشنګټن پلان پرون وروسته له هغه رد کړ چې د روسیې ولسمشر ولادیمیرپوتین له خپل اوکرایني سیال ولودیمیرزیلینسکي سره د خبرو غوښتنه رد کړه.
کییف وویل چې د متحدوایالتونو د سولې طرح اوکراین ته سوله نه شي راوستلی. د اوکراین او روسیې لپاره د متحدوایالتونو د ولسمشر ډونالډټرمپ ځانګړي استازي کییت کېلوګ د یکشنبې په ورځ وویل چې که دواړه لوري سوله غواړي نو باید یوبل ته امتیاز ورکړي.
د سوریې موقت ولسمشر ترکیې ته سفر کوي
![د سوریې موقت ولسمشر احمدالشرع](https://gdb.rferl.org/518beffa-6b66-4fdc-96fd-6a49c0315189_w250_r1_s.jpg)
په پام کې ده چې د سوریې موقت ولسمشر احمد الشرع نن د ترکیې له ولسمشر رجب طیب اردوغان سره ګوري.
الشرع له سعودي عربستان څخه ترکیې ته ځي او تمه ده چې غرمه مهال پلازمینې انقرې ته ورسیږي.
سوریه او ترکیه شاوخوا ۹۰۰ کیلومتره ګډه پوله لري.
ترکیې د بشار اسد له رژیم سره اړیکې نه لرل او د اسد د رژیم د مخالفو ډلو ملاتړ یې کاوه. تمه ده د الشرع او اردوغان تر منځ په ناسته کې د سوریې په بیارغونه او د کُردانو پر حساسه مسله بحث وشي.
د امریکا ولسمشر د اسراییلو له صدراعظم سره ګوري
![(آرشیف)](https://gdb.rferl.org/eb99d7ce-ebc7-4150-ab4e-ff3ad4d5e0f5_w250_r1_s.jpg)
په پام کې ده د امریکا ولسمشر ډونالډټرمپ نن (د فبروري ۴مه) د اسراییلو له صدراعظم بنیامین نتنیاهو سره وګوري.
تمه ده چې دواړه مشران به د اسراییلو او سعودي عربستان ترمنځ د اړیکو د عادي کولو او د ایران د اټومي پروګرام له پلوه د اندېښنو په اړه خبرې وکړي خو دوی د خبرو د اجنډا په سر کې به په غزه کې د اوربند د موافقې له مخې د اسراییلي برمته وو د خوشې کولو د دوهم پړاو په اړه بحثونه وي.
دا په داسې حال کې ده چې نتنیاهو د خپل ښي پالي ائتلافي متحد تر کلک فشار لاندې دی چې له حماس سره موقت اوربند پای ته ورسوي.
د امریکا د بهرنیوچارو وزارت؛ د USAID لګښتونه د امریکا له ملي ګټو سره سمون نه لري
![](https://gdb.rferl.org/0612b0b6-1da3-4aec-9d0a-13baae593d33_w250_r1_s.jpg)
د امریکا د بهرنیو چارو وزارت وايي چې د نړیوالو پراختیايي مرستو اداره USAID له اوږدې مودې راهیسې په بهر کې د امریکا د ګټو د مسوولانه پراختیا له اصلي ماموریت څخه وتلې ده.
دې وزارت بېګا شپه په یوه بیان کې وویل چې د USAID د تمویل لویه برخه د امریکا د ملي ګټو له اساساتو سره سمون نه لري.
د بیان له مخې د دې ادارې د کنټرول د بیا ترلاسه کولو او د فعالیتونو د ښه سمون په هدف ولسمشر ډونالډ ټرمپ د اوس لپاره د دې ادارې موقته مشري د بهرنیوچارو وزیر مارکو روبیو ته سپارلې ده.
ښاغلي روبیو د USAID د بهرنیو مرستو او فعالیتونو د ارزونې په اړه کانګرس ته خبر ورکړی.
په عین حال کې د کانګرس یوشمېر ډموکراټ غړي د USAID په ملاتړ د دې ادارې مخې ته راټول شوي وو. د راپورونو له مخې پرون د USAID کارکوونکي خپلو دفترونو ته نه وو تللي.