د افغانستان د محبسونو ادارې ویلي چې په وروستۍ یوه اوونۍ کې په هېڅ زندان کې د کرونا ویروس مثبته پېښه نه‌ده ثبت شوې.

د دې ادارې ویاند، فرهاد بایاني پرون (دسپټمبر په ۵مه) ازادي راډیو ته وویل چې له کله راهیسې چې د کرونا وبا په افغانستان کې ګډه شوې، ۲۳۹ بندیان په 'کووېډ-۱۹' ناروغۍ اخته شوي او یوازې ۶ بندیان له دې ناروغۍ مړه شوي دي.

د بایاني په وینا، اوس‌مهال ۹ بندیان چې مخکې په کرونا ویروس اخته شوي وو، تر درملنې لاندې دي.

د افغانستان حکومت په وروستیو کې په عمومي ډول د کرونا ویروس د خپرېدو د مخنیوي لپاره لګول شوي بندیزونه نرم کړي دي.

د ځيني څارونکو په باور، په افغانستان کې د کرونا ویروس مثبتې پېښې تر هغه ډېرې زیاتې دي چې حکومت يي رسما اعلان کړی دی.

ټاکل شوې د اوکراین او روسیې مرکچیان سبا چهارشنبه په ترکیه کې د سولې بل پړاو خبرې پيل کړي.

دا خبره د اوکراین ولسمشر ولودمیر زلنسکي داسې مهال کړې چې سولې ته د رسیدو لپاره پر کرملین د لویدیځ فشارونه زیات شوي دي.

تر دې وړاندې ستانبول کې دوه پړاوه خبرې شوي، خو په ظاهره یې د جګړې پر لیکو کوم اغیز نه دی کړی.

د سولې د نوي پړاو دا خبرې داسې مهال پلان شوي چې روسیې د اوکراین پر پلازمېنې او نورو ښارونو خپلو خونړیو هوایي بریدونو ته دوام ورکړی دی.

د سولې پر خبرو سربیره د زندانیانو تبادله د سبانیو خبرو مهمې مسسلې دي.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ په دې وروستیو کې مسکو ته ۵۰ ورځې مهلت ورکړ چې له اوکراین سره سوله وکړي، که نه پراخ بندیزونه به پرې ولګوي.

د طالبانو د حکومت د سوداګرۍ وزارت د مرستیال احمدالله زاهد په مشرۍ یو پلاوی پاکستان ته رسیدلی دی.

دا سوداګریز پلاوی داسې مهال هلته سفر کوي چې وړاندې تر دې د سوداګرۍ خونې او خپله سوداګرو ویلي چې پاکستان د سوداګرۍ او ترانزیت په برخه کې خپلې ژمنې نه پلې کوي.

د طالبانو تر واک لاندې باختر اژانس د دوشنبېې په ورځ ناوخته خبر ورکړی چې د دغه سفر موخه د افغانستان او پاکستان ترمنځ " د ترانزیټ، سوداګرۍ او د ترجیحي تعرفې اړوند پر مهمو موضوعاتو" خبرې کول دي.

دا په داسې حال کې ده چې د یکشنبې په ورځ د پاکستان د کورنیو چارو وزیر محسن نقوي په مشرۍ یو پلاوی کابل کې و او له طالب چارواکو سره یې پر بیلابیلو مسلو خبرې وکړې.

پاکستان کې په دې وروستیو کې د ناامنیو پيښې هم ډیرې شوي چې وخت نا وخت یې پړه پر افغان طالبانو اچول کیږي.

پاکستاني لوری وایي، د طالبانو له بیاواکمنۍ وروسته تحریک طالبان پاکستان په افغانستان کې ازاد فعالیت لري او له همغه ځایه پر پاکستان بریدونه پلانوي.

د طالبانو چارواکي بیا تل دا ادعاوې ردوي او وایي، هیچا ته اجازه نه ورکوي چې د افغانستان خاورو د نورو په ضد وکاروي.

جرمني د اروپايي اتحادیې لومړنی هېواد شو چې طالبانو ته اجازه ورکوي، چې خپل استازي دې هېواد ته واستوي ترڅو له جرمني څخه د افغان وګړو د ایستلو په بهیر کې مرسته وکړي.

جرمني دا اقدام وروسته له هغه کوي چې د دغه هیواد د کورنیو چارو وزیر، الکساندر دوبریند، د رد شویو او په جرمونو د ککړو پناه غوښتونکو د ایستلو په اړه له طالبانو سره د مخامخ خبرو ملاتړ وکړ.

له ۲۰۲۱ کال راهیسې، چې طالبان بیا واک ته رسیدلي، جرمني د افغان کډوالو د ایستلو بهیر درولی و. خو دغه هیواد د جمعې په ورځ افغانستان ته د رد شویو پناه غوښتونکو د بیرته استولو بهیر بیا پيل کړ.

د جمعې په ورځ جرمني ۸۱ افغان کډوال افغانستان ته ولېږل.

د جرمني حکومت د دوشنبې په ورځ تایید کړه چې د دوو افغان قونسلي کارکوونکو د وراستولو اجازه یې ورکړې ده.

د حکومت ویاند، شټیفن کورنیلیوس، ویلي: دا قونسلي مامورین به د نورو پلان شویو ایستل کېدونکو کسانو په لېږلو کې همکاري وکړي.

برلین ټینګار کړی چې دا پرېکړه د طالبانو د رسمیت پېژندنې معنا نه لري.

د "فرانکفورټر الګماینه سایتونګ" ورځپاڼې د راپور له مخې، دا یوازې د عملي همکارۍ یو محدود اقدام بلل شوی.

ملګرو ملتونو په پلازمېنه کابل کې د طالبانو د حکومت له لوري د حجاب د سرغړونې په تور د یو شمېر ښځو په نیولو اندېښنه ښکاره کړه.

طالب چارواکو دا ډول نیونې رد کړي دي.

د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو مرستندوی ماموریت پرون (دوشنبې)(UNAMA) وویل: «موږ د جولای له ۱۶مې تر ۱۹مې پورې د ګڼو ښځو او نجونو د نیول کېدو له امله اندېښمن یوو،»

یوناما په خپله ایکسپاڼه (پخوانی ټویټر) کې لیکلي: «دا پېښې ښځې او نجونې له ټولنې نورې هم ګوښه کوي، د وېرې فضا ته وده ورکوي، او د ولس باور کموي.» ادارې زیاته کړې چې په دې تړاو یې له چارواکو سره تماس نیولی دی.

تېره اوونۍ یوه عیني شاهد فرانس پریس خبري آژانس ته ویلي و چې د کابل په مرکز کې یې د امربالمعروف او نهی عن المنکر وزارت کسان په داسي حال کې ولیدل چې «دوو ښځو ته یې وویل چې له دوی سره موټر ته وخېژي.»

د هوا پېژندنې ادارې د نن لپاره د هېواد په ځینو سیمو کې د اوبو د کچې د لوړېدو او سېلونو د راوتلو اټکل کړی دی.

د طالبانو د اوبو او انرژۍ وزارت د هواپېژندنې ادارې پر اساس خبر ورکړی چې نن سې‌شنبې د ننګرهار، کاپیسا، لغمان، کونړ او نورستان ولایتونو په ځینو سیمو کې د بارانونو او واورو د اورېدو امکان شته.

وزارت د کوزنیو سیمو له اوسېدونکو غوښتي چې د سېلونو او اوبو د کچې د لوړېدو پرمهال دې د سیندونو غاړو ته له نژدې کېدو ډډه وکړي.

افغانستان په وروستیو کلونو کې بیا بیا له طبیعي پېښو په تېره بیا سیلونو سره مخامخ کېږي.

د چاپریال ساتنې متخصصان وايي، افغانستان یو له څو هیوادونو څخه دی چې له اقلیمي بدلون څخه ډېر اغېزمن شوی دی.

د یونان ساحل ساتونکو کریت ټاپو ته څېرمه ۷۴ کډوال وژغورل.

دا د هغو سلګونو کسانو یوه برخه ده چې د تېرې اوونۍ په پای کې دغه ټاپو ته رسېدلي دي.

د یوناني رسنیو د پروني راپور له مخې، قاچاقبرانو له شمالي افریقا څخه د مدیترانې په اوږدې لارې دا کسان یونان ته رسولي دي.

د راپورونو له مخې، ژغورل شوي کسان کالي لیمینیس بندر ته یووړل شول.

د لومړنیو راپورونو له مخې، د ژغورل شوو کسانو روغتیايي وضعیت ښه بلل شوی.

یوناني چارواکي وایي، نژدې ۳۰۰ کډوال د اوونۍ په پای کې کریت ته رسېدلي دي. دوی وايي، دا ښيي چې د لیبیا په څېر له هېوادونو څخه د انسانانو قاچاق لا هم دوام لري، سره له دې چې له لیبیايي چارواکو سره ډیپلوماتیک تماسونه روان دي او پر هغو فشار راوړل کېږي چې د خپلو کډوالو مخه ونیسي.

د افغانستان د کرکټ د شپږیزې لیګ د لسم پړاو لوبو په دوام کې نن په لومړۍ مسابقه کې سپینغر او بندامیر لوبډلې له یو بل سره مخامخ کېږي.

دا لوبه د سهار په نهو بجو د کابل د کرکټ په لوبغالي کې ترسره کېږي.

ورپسې د ماسپښین په دوه بجې مس عینک او امو د سیالۍ ډګر ته راوځي.

پرون مس عینک، بُست لوبډلې ته په اتلس منډو ماته ورکړه.

د شپږیزې لیګ د جولای په ۱۹مه پیل شو او د اګست تر لومړۍ نیټې دوام کوي او هره ورځ دوې لوبې پکې کیږي.

یو ایرانی چارواکی وايي چې د دغه هیواد له لارې د عراق د کردستان د کورواکې سیمې اومه تېل افغانستان ته صادریږي.

د ایران د لویو لارو او ښاري پراختیا وزارت مرستیال او د رېلګاډي ادارې اجرايي رییس جبار علي زاکري پرون په تهران کې یوې غونډې ته وویل، ایران د افغانستان او عراق ترمنځ د تېلو د سوداګرۍ لپاره ترانسپورتي اسانتیا رامنځته کړې او د خپل هیواد د رېلګاډي شبکې ته یې تر اوسه ۱۰۰ ټانکر واګونونه ور زیات کړي، څو دغه ترانزیتي بهیر پیاوړی کړي.

هغه هیله وښوده چې له دې وروسته هره میاشت له شاوخوا ۴۰ تر ۵۰ واګونونه نور هم دې شبکې ته ور زیات شي.

د ملګرو ملتونو د کډوالو لوی کمشنر فلیپو ګراندي وایي، د طالبانو د حکومت له مشرتابه سره یې د ستنو شویو کډوالو پر بیړني حالت خبرې کړې دي.

ګراندي چې له څو ورځو راهیسې په کابل کې دی نن پر خپله ایکس پاڼه/ پخواني ټویټر لیکلي، د راستنیوشویو په ځانګړې توګه ښځو او ماشومانو ستونزو ته خوندي او باعزته رسیدنه یې د بحثونو یوه برخه وه.

هغه ویلي، داسې مهال چې افغانستان له بېلابېلو ننګونو سره مخامخ دی، دغه هېواد نورو نړیوالو مرستو ته اړتیا لري.

د ملګرو ملتونو د کډوالو لوی کمشنر داسې مهال د افغانستان په سفر بوخت دی چې دغه هېواد ته په تیرو اونیو کې لسګونه زره کډوال له ایرانه ایستل شوي او سختو شرایطو کې ژوند کوي.

د پاکستان لږ تر لږه ۸ ملیشه سرتیري د وزیرستان په اورکزي ولسوالۍ کې له وسله والو سره په نښته کې وژل شوي او ۱۱ نور ټپیان شوي دي.

ځایي سرچینو نن دوشنبه د فرانسې خبري اژانس ته ویلي چې نښته د همدې ملیشو پر کاروان پيل شوه او څو ساعته یې دوام وکړ.

خبر کې راغلي چې ۴ تنه وسله وال مخالفان هم وژل شوي دي.

له افغانستان سره پر پوله قبایلي سیمو کې په دې وروستیو کې دغه ډول پیښې زیاتې شوې دي.