د افغانستان او پاکستان د سوداګرۍ ګډې خونې د پاکستان له هغه اقدامه هرکلی کړی چې د انګور اډې، خرلاچي او غلام خان بندرونو له لارې یې د ټرانزیت اجازه ورکړې ده.

په کابل کې د افغانستان-پاکستان د سوداګرۍ د ګډې خونې مشر خان جان الکوزي یکشنبه ازادي راډیو ته وویل: "اوس چې صادق خان کومې خبرې کړي چې دوی به ټرانزيتي مالونو ته هم اجازه ورکړي په دغو لارو باندې نو دا به زموږ لپاره خصوصاً د تورخم لپاره ښه بدیل وي ځکه تورخم کې ځای کم دی. غرونه دي، نو اوسنی کار به ډېر سهولت راولي."

د افغانستان لپاره د پاکستان د صدراعظم خاص استازي محمد صادق وړمه ورځ په خپل ټویټر خبر ورکړ چې په تورخم د ګڼې ګوڼې د کمولو لپاره ټرانزيت غلام خان، خرلاچي او انګور اډې ته اړول شوی.

اخوا په پاکستان کې د سوداګرۍ د ګډې خونې مشر ضیا سرحدي وایي د پاکستان په نوي اقدام سره به زرګونه هغه موټر افغانستان ته د تګ اجازه پیدا کړي چې له ډېر وخت د کرونا ویروس د محدودیت په خاطر ایسار ولاړ وو.

د سعودي عربستان یو لوی سوداګري پلاوی دمشق ته تللی چې په سوریې کې له څلور تر شپږ میلیارد ډالرو پورې د پانګونې موافقې لاسلیک کړي.

دا پلاوی چې مشري یې د سعودي د پانګونې وزیر خالد بن‌عبدالعزیز الفالح کوي، د شاوخوا ۱۳۰ سترو سعودي سوداګرو په ملتيا روانه اوونۍ (د زمري میاشتې په لومړۍ نېټه) دمشق ته ورسېد او د سوریې د دوه ورځني پانګونې په کنفرانس کې یې ګډون وکړ.

سعودي عربستان، ترکيه او متحده عربي امارات د سوریې د مؤقت حکومت تر ټولو مهم ملاتړي بلل کېږي.

د سوریې د اطلاعاتو وزیر، حمزه المصطفی، ویلي چې سعودي پلاوی به د دې سفر په ترڅ کې د سوریې له حکومت سره له ۴ تر ۶ میلیارد ډالرو په ارزښت موافقې لاسلیک کړي. خو د سعودي رسمي خبري آژانس د څلور میلیارد ډالرو د موافقو یادونه کړې ده.

د سکاټلنډ پخوانۍ لوبغاړې او د ځوانانو اوږدمهاله روزونکې پالین هیمل د افغان ښځینه کډوالو د فوټبال ملي لوبډلې د لومړۍ رسمي روزونکې په توګه ټاکل شوې ده.

د فوټبال نړیوال فدراسیون فیفا د جمعې په ورځ اعلان وکړ چې هیمل به د دې نوې جوړې شوې لوبډلې مشري وکړي.

د افغان ښځو د کډوالو لوبډله د فیفا له خوا د ۲۰۲۴م کال په مې میاشت کې اعلان شوه.

د فیفا په وینا، پالین هیمل به اوس د «استعداد پېژندلو» په درو کمپونو کې برخه واخلي چې د نړیوالو دوستانه سیالیو لپاره یوه لوبډله جوړه کړي.

پالین هیمل چې ۱۴۱ نړیوالې لوبې د خپل هېواد لپاره کړې دي، پر سکاټلنډ سربېره د سعودي عربستان د ښځو د لویډلو روزونکې پاته شوې ده.

د بشري وضعیت څارونکې موسسې REACH د یوې نوې ارزونې له مخې، کابو ۳.۵ میلیونه افغانان د راتلونکي ژمي د سړې هوا د سختو څپو له جدي ګواښ سره مخامخ دي.

دغه بنسټ په بحران ځپلو سیمو کې د معلوماتو راټولولو او تحلیل له لارې پر شواهدو ولاړه پریکړه‌ اسانوي.

دې ادارې په خپل تازه راپور کې، خبرداری ورکړی چې د افغانستان په غرنیو سیمو کې د سړو له امله د انسانانو او څارویو د تلفاتو خطر شته. دا اندېښنې په ځانګړي ډول د غور، بدخشان او بامیان په څیر په هغو لرې پرتو ولایتونو کې ډېر دی چې زېربناوې یې کمزورې دي او شدید موسم خلک او څاروي ډېر زیانمنوي.

راپور د ژمي د اضطراري حالاتو له پخوانیو تجربو څخه استفاده کړې، لکه د ۲۰۲۳م د جنورۍ پېښه، چې پکې په غور ولایت کې د سانتي‌ګراد منفي ۳۳ درجې یخنۍ له امله تر ۷۰ زره ډېر څاروي تلف شوي وو.

له ایران او پاکستان څخه د سلګونو زره کډوالو د راستنېدو له کبله په افغانستان کې د هغوی د سرپناه او نورو امکاناتو په اړه اندېښنې لا زیاتې شوي دي.

درې افغان پناه‌ غوښتونکي له جرمني څخه تر ایستل کېدو څو ساعته مخکې ورک شول.

د جرمني رسنیو نن راپور ورکړ چې د ساکسن ایالت د کورنیو چارو وزیر ارمین شوستر د پنجشنبې په ورځ، (د جولای ۲۴مه،) له MDR سره په خبرو کې تایید کړه: «درې افغان پناه‌ غوښتونکي افغانستان ته تر بېرته استول کېدو وړاندې بې درکه شول. هغوی نه پیدا کېږي – زه ګومان کوم چې پټ شوي وي.»

دا درې تنه د هغو ۸۴ افغانانو په ډله کې شامل وو چې ټاکل شوې وه د تېرې جمعې په ورځ له جرمني وایستل شي، خو یوازې ۸۱ تنه چې د جرم سابقه یې لرله، بېرته افغانستان ته ولېږل شول.

دا له کله چې په ۲۰۲۳ کې طالبان بیا واک ته رسیدلي، دوهمه ډله افغان پناه غوښتونکي دي چې جرمني یې بېرته افغانستان ته لېږي.

طالبانو د ملګرو ملتونو هغه مستند راپور رد کړ چې وايي، له ګاونډیو هیوادونو ایستل شوي افغانان چې بېرته طالبانو تر واک لاندې افغانستان ته شړل شوي، د شکنجې، خپل‌سري توقیف او د جنسیت پر بنسټ د ځورونې له خطر سره مخ دي.

د طالبانو د حکومت یو ویاند حمدالله فطرت د پنجشنبې په ورځ پر خپل ایکس پاڼه ادعا کړې چې ټول ورستنېدونکي کډوال "د عفوې فرمان څخه برخمن دي" او زیاته کړې یې ده چې " هیڅوک هم له سیاسي لحاظه له هغوی سره دښمني، تضاد او انتقامي چلند نه کوي"

تر دې مخکې په همدې ورځ د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو مرستندوی ماموریت (یوناما) او د ملګرو ملتونو د بشري حقونو عالي کمېشنرۍ په ګډه خپاره کړي راپور کې، د یو شمېر ستنو شویو د شکنجې، وهلو، جعلي اعدامونو او د جنسیت پر بنسټ د محدودیتونو په اړه ویلي وو.

د ملګرو ملتونو په دې راپور کې ، ښځې او نجونې، د پخواني حکومت یا امنیتي ځواکونو غړي، خبریالان او د مدني ټولنې فعالان تر ټولو ډیر زیانمنونکي او د طالبانو تر واک لاندې افغانستان کې له خطر سره مخ بلل شوي دي.

د طالبانو د حکومت ویاند حمدالله فطرت ویلي "که په ځینو سیمو کې یوه نیمه پېښه شوې وي، هغه سیاسي نه، بلکې شخصي " دي چې نوموړي خورا جزيي بللي او ټینګار یې کړې چې یوناما دې له داسې پېښو د نوموړې په ټیکو د پروپاګند او اندیښنو زیاتولو لپاره کار نه اخلي.

خو ملګرو ملتونو ویلي وروستی راپور یې له ۴۹ کسانو سره د مرکو پر بنسټ جوړ کړی او د راستنو شویو لومړی لاس روایتونه یې راټول کړي دي.

متحده عربي امارات وايي د ۲۰۲۱ کال له اګست راهیسې یې له ۱۷٬۶۰۰ څخه د زیاتو افغانانو کوربه‌توب کړی او هغوی یې ۲۱ بېلابېلو هېوادونو ته د بیا مېشتېدو لپاره لېږلي دي.

دا څرګندونې د پنجشنبې په ورځ د اماراتو د بهرنیو چارو وزارت وروسته له هغې په یو بیان کې کړي، چې له دې هېواد څخه د طالبانو تر واک لاندې افغانستان ته د یو شمېر افغان کډوالو د جبري استول کېدو په اړه راپورونه خپاره شول.

د متحده عربي اماراتو د بهرنیو چارو وزارت په پروني بیان کې په مستقیمه توګه له دې هېواده افغانستان ته د افغان کډوالو د جبري ایستلو پر وروستیو راپورونو تبصره نه ده کړې، خو د ابو ظبۍ په پنډغالي کې یې شاوخوا ۱۷٬۶۱۹ افغان وګړو د کوربه‌توب او هغو ته د موقتي اسانتیاوو د برابرولو په اړه ویلي او زیاته کړې یې ده، چې په دې چاره یې شاوخوا ۳۶۷ میلیونه امریکايي ډالر لګښت کړی دی.

متحده عربي اماراتو همداراز په دې اعلامیه کې ویلي، چې د طالبانو له واکمنۍ وروسته یې له افغانستانه د بیړنۍ تخلیې پر مهال، د افغانانو او بهرنیو وګړو په ګډون، ۴۱٬۰۰۰ کسان له دې هېواده په خوندي توګه ایستلي دي.

د تېرې دوشنبې په ورځ رویټرز خبري اژانس راپور ورکړ، چې عربي اماراتو یو شمېر افغان کډوال بېرته افغانستان ته استولي دي. د رویټرز د دې راپور له مخې، لږ تر لږه دوې افغانې کورنۍ په همدې میاشت کې له اماراتو افغانستان ته ایستل شوي، او د ۲۵ نورو کسانو د ایستلو تابیا هم شوې وه، خو د هغوی وروستی وضعیت نه‌دی تایید شوی.

د دې راپورونو په غبرګون کې، د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ په خپلې ټولنیزې شبکې ټروت سوشل (Truth Social) ولیکل، چې د دې افغانانو د ژغورنې لپاره به اقدام وکړي.

چین او اروپايي ټولنې په یوه ګډه اعلامیه کې ویلي چې دوی به د اقلیم د بدلون پر ضد خپلې هڅې زیاتې کړي.

یاده اعلامیه د پنجشنبې په ورځ، د زمري پر ۲مه، هممهاله له هغه یو ورځني غونډې سره خپره شوې چې د اروپايي ټولنې مشران یې په بیجینګ کې ترسره کوي.

د ځمکې د تودوخې زیاتوالی اوس د نړۍ له لویو ننګونو څخه ګڼل کېږي.

اروپايي ټولنه غواړي چې تر ۲۰۵۰ کاله پورې د ګلتوني یا مضرو ګازونو خپرېدا تر ممکنه حده راکمه کړي.چین چې د نړۍ د ګلتوني ګازونو تر ټولو ستر تولیدوونکی دی، ژمنه کړې چې تر ۲۰۶۰ پورې به دغه هدف ته ورسېږي.

دواړو خواوو هوکړه کړې چې په هغو برخو کې به خپلې همکارۍ پراخې کړي چې د انرژۍ پاکو سرچینو ته د لېږد او د اقلیم د بدلون پر ضد مبارزه په کې شامل دي.

خو د اروپايي ټولنې د اقلیم د چارو یوه جګپوړي چارواکي فایننشل ټایمز ته ویلي، بروکسل به تر هغې پورې د اقلیم په اړه ګډه اعلامیه لاسلیک نه کړي، تر څو چې چین د ګلتوني ګازونو د کمولو لپاره پیاوړې هدفونه مشخص نه کړي.

په ځواب کې یې، د چین دولتي ورځپاڼې "چاینا ډېلي" اروپايي ټولنه تورنه کړې چې غواړي د اقلیم موضوع د فشار وسیله وګرځوي څو چین دې ته اړ کړي چې د اوکراین د جګړې په اړه خپل دریځ بدل کړي.

انګلستان به راتلونکی کال د کرکټ د ټېسټ سیالیو په لړ کې د نیوزیلنډ او پاکستان لوبډلو کوربه‌توب وکړي، او د هند او سریلانکا لوبډلې به هم دې هېواد ته د یوورځنیو او شل اوریزو لوبو لپاره سفر وکړي.

د انګلستان کرکټ بورډ (ECB) دا خبره د پنجشنبې په ورځ کړې ده.

د انګلستان د کرکټ بورډ د پلان له مخې، انګلستان به د جون په میاشت کې له نیوزیلنډ سره درې ټېسټ لوبې وکړي، چې لومړۍ به یې د لُورډز په لوبغالي کې ترسره شي.

د پاکستان لوبډله به هم د اګست میاشتې په نیمایي کې انګلستان ته ولاړه شي او هلته به درې ټېسټ لوبې وکړي.

همداراز، د هند او سریلانکا لوبډلې چې د راتلونکي کال د شل اوریز نړیوال جام ګډ کوربه‌توب کوي، انګلستان ته به د یوورځنیو او شل اوریزو لوبو لپاره ورشي.

د انګلستان د کرکټ بورډ اجرائیه مشر ریچارډ ګولد په یوه اعلامیه کې ویلي: "خوښ یو چې بېلابېلې لوبډلې د سیالیو لپاره انګلستان ته راځي، او یو بل له نندارچیانو ډک او هیجاني دوبی به ولرو."

د یوې لویدلې مسافر وړونکي الوتکې ماتې ګوډې چې ۴۹ کسان په کې سپاره وو د روسیې په لرې ختیځ کې د تیندا ښار ته څېرمه د یوې غونډۍ په لمنه کې موندل شوي دي.
د روسیې د بېړنیو حالاتو وزارت نن دغه خبر تأیید کړی دی.

د پېښې له ځایه د روسیې د د دولتي رسنیو له خوا په خپرو شویو انځورونو کې ښکاري چې د الوتکې پاتې شوني د یو لوی ځنګل په منځ کې پراته دي او لا هم ترې لوګی خېژي.
اینترفاکس خبري آژانس د بیړنیو خدماتو د سرچینو په حواله ویلي، لومړنۍ څېړنې ښيي چې د الوتکې له غورځېدو څوک ژوندی نه دی پاتې شوی. سرچینو ویلي چې د پېښې په سیمه کې هوا مناسبه نه وه.
د روسیې د لرې ختیځ ترانسپورتي ادارې ویلي، د کښیناستو پر مهال له کنټرول سیسټم سره د اولوتکې اړیکې پرې شوې وې.
د چارواکو په وینا، دا الوتکه له بلاګووشچېنسک ښاره چې د روسیې او چین پر پوله موقعیت لري، د تیندا ښار پر لور روانه وه.

یو شمېر افغان رسنۍ او خبریالان وايي چې طالبانو ددې ډلې یو ملاتړی دیني عالم شیخ عبدالسمیع غزنوي نیولی دی.

افغان خبریال سمیع یوسفزی چې طالبان تر واک لاندې د افغانستان روانې چارې څاري پر خپل ایکس اکاونټ لیکلي چې مولوي غزنوي نژدې یوه اونۍ مخکې له خپلې دینې مدرسې نیول شوی او د طالبانو د حکومت یوې نظامي محکمې په ۴۵ ورځې بند محکوم کړی دی.

یو شمېر نورو رسنیو هم د مولوي غزنوي د نیول کیدو راپورونه ورکړي.

د طالبانو د حکومت چارواکو او یا مولوي غزنوي ته نژدې سرچینو د نوموړي په نیول کیدو تبصره نه ده کړې.

عبدالسمیع غزنوي د طالبانو ملاتړی دیني عالم و چې وخت ناوخت یې په احتیاط د نجونو د تعلیم او عصري زده کړو ملاتړ کوه او په دې برخه کې یې د طالبانو د حکومت پر پالیسو نیوکې کولې. نوموړې همدارنګه د پاکستان د دولت پر ضد هم انتقادي تبصرې کولې.