تندر قول اردو په میدان وردک ولایت کې وسله‌والو طالبانو ته د افغان ځواکونو په عملیاتو کې د درنو تلفاتو د اړولو ادعا کوي.

د ۲۰۳ تندر قول اردو مطبوعاتي مسؤل ایمل خان مومند رسنیو ته په یوه استول شوي غږیز پیغام کې ویلي چې دا عملیات د میدان وردک ولایت په نرخ ولسوالۍ کې شوي او په ترڅ کې یې شپږ وسله‌وال وژل شوي او ۴ نور ټپیان دي.

ښاغلی مومند زیاتوي چې افغان ځواکونو د دې عملیاتو پر مهال ۳ تنه شکمن کسان هم نیولي دي.

وسله‌والو طالبانو تر اوسه په دې اړه څه نه‌دي ویلي.

د اوکراین ولسمشر ولادیمیر زیلینسکي د پنجشنبې په ورځ په پاریس کې له اروپایي مشرانو سره ګوري.

په دې غونډه کې د روسیې د بریدونو د مخنیوي لپاره د امنیتي تضمینونو مساله څیړل کیږي. البته د امنیتي تضمینونو موضوع هغه وخت مطرح کیږي چې د کییف او مسکو ترمنځ سوله وشي.

د ولسمشر زیلینسکي د دفتر د مشر سلاکار میخایلو پودولیاک په ایکسپاڼه کې ولیکل چې ښاغلي زیلینسکي به د اروپایي ټولنې له مشرې اروزلا وان دیر لاین، د ناټو له مشر مارک روټه، د جرمني له صدارعظم فریدریښ میرڅ او د بریتانیا له صدراعظم کایر سټارمر سره د دې تضمینونو په تړاو خبرې وکړي.

د دې غونډې مشري به د فرانسې ولسمشر ایمانویل مکرون او د بریتانیا صدراعظم سټارمر وکړي.

کییف د اوکراین د امنیت لپاره د اروپا د سوله ساتو ځواکونو یا د ناټو په څیر د دفاعي تضمینونو غوښتنه کوي، بل لور ته مسکو له اوږدې مودې راهیسې ټینګار کوي چې په هیڅ حال کې به په اوکراین کې د لویدیځوالو د ځواکونو موجودیت ونه زغمي.

د شانګهای همکارۍ سازمان د خپلې سرمشریزې په ګډه اعلامیه کې ټینګار کړی چې په افغانستان کې د تلپاتې سولې او ثبات د ترلاسه کولو یوازینۍ لاره د ټولو سیاسي ډلو په ګډون د یو ټول شموله حکومت جوړول دي.

د شانګهای همکارۍ سازمان دوه ورځنۍ غونډه د دوشنبې په ورځ د چین په تیانجین بندر کې د نړۍ له ۲۰ څخه د زیاتو مشرانو په ګډون پای ته ورسیده.

دې غونډې ته د طالبانو استازي نه و بلل شوي.

د دې سازمان په ګډه اعلامیه کې په افغانستان کې د سولې او پرمختګ لپاره د نړیوالې ټولنې د هڅو ملاتړ ته چمتوالی څرګند شوی دی.

د شانګهای همکارۍ سازمان، چې په ۲۰۰۱ کال کې تاسیس شو، روسیه، چین، هند، قزاقستان، قرغزستان، تاجکستان، پاکستان، ایران او ازبکستان پکې شامل دي، بیلاروس په ۲۰۲۴ کال کې ورسره یوځای شو. افغانستان او منګولیا په دې سازمان کې څارونکي غړي دي.

د طالبانو د حکومت ویاند ذبیح الله مجاهد نن سې شنبې وویل چې په کونړ کې د وړمې شپې د زلزلې د قربانیانو شمېر ۱۴۱۱ ته ورسېد.

مجاهد پر خپله ایکسپاڼه لیکلي چې د ټپيانو شمیر ۳۱۲۴ ته رسیدلی او په دغه ولایت کې زلزلې نژدې پنځه نیم زره کورونه ویجاړ کړي دي.

د مجاهد په وینا مرګ ژوبله د کونړ په نورګل، چپه دره، څوکۍ، پیچ درې، وټه پور ولسوالیو او اسعد اباد کې اوښتې ده.

د راپورونو له مخې د ژغورنې چارې لا هم روانې دي.

د طالبانو ویاند زیاته کړه چې د بهرنیو مرستو یوه برخه د بیړنیو حالاتو کمیټې ته رسېدلې ده.

بل لور ته په افغانستان کې د ملګرو ملتونو د بشري مرستو همغږه کوونکي اندریکا راتواټ نن وویل، موږ فکر کوو چې په احتمالي توګه اغیزمن شوي کسان به نژدې سلګونو زرو ته ورسیږي ، نوموړي زیاته کړه، هیڅ شک نشته چې د تلفاتو کچه به لوړه شي.

د طالبانو دفاع وزارت ویلي چې د دوشنبې په ورځ یې د هیلیکوپترو په ۸۳ پروازونو کې ۱۰۰۰ تنه ټپيان له زیانمنو شویو سیمو انتقال کړي.

په کونړ کې چې د دوشنبې په شپه زورورې زلزلې ولړزاوه ځینو زیانمنو سیمو ته ځمکنۍ لارې ډېرې پېچلې دي او یواځې د هوا له لارې ورتګ ممکنه دی.

د طالبانو حکومت ویلي چې دوی هڅه کوي د ډېرو پروازونو په ترسراوي سره په سیمه کې ایسار ټپیان او مړي صحي مراکزو ته انتقال کړي.

د لارو خرابولي په سیمه کې د مرستو د رسولو بهیر هم ټکنی کړی او د دوشنبې تر ناوخته هم په زلزله کې د مړو شویو خلکو جسدونه تر خاورو لاندې پاتې وو.

راشدخان په شل اووریزو نړیوالو سیالیو کې د ډېرو ویکټو د ترلاسه کولو ریکارډ جوړ کړ.

د افغانستان د کرکټ لوبډلمشر او د نړۍ مشهوره کرکټر راشدخان په نړیوالو شل اورویزو سیالیو کې ۱۶۵ ویکټې بشپړې کړې.

هغه په دې کار سره پخوانی ریکارډ چې د نیوزیلندي باولر ټېم ساوتي د ۱۶۴ ویکټو وو مات کړ.

راشدخان بېګا د متحده عرب اماراتو په وړاندې لوبه کې درې وېکټې ترلاسه کړې.

خان په تجارتي او غیرنړیوالو شلو اووریزو لوبو کې هم د تر ټولو زیاتو ۶۶۴ وېکټو ریکارډ لري.

د اوکراین ولسمشر ولودیمیر زیلینسکي وویل چې د هیواد د پارلمان د پخواني رئیس اندري پاروبي د وژنې په تور یو مشکوک کس نیول شوی دی.

اندري پاروبي د تیرې شنبې په ورځ د لویف ښار په یوه سړک کې په ډزو ووژل شو.

زیلنسکي تیره شپه پرته له نورو جزئیاتو خپله ایکسپانه کې ولیکل چې د کورنیو چارو وزیر ایهور کلیمینکو او د اوکراین د امنیتي خدماتو ادارې مشر واسیل مالیوک د اندري پاروبي د وژنې په تور د یو شکمن کس د نیولو راپور ورکړی دی.

زیلینسکي ددغه نړیوال شهرت لرونکي سیاستوال قتل "وحشتناکه وژنه" بللی وه او ویلي وو چې "ټول اړین ځواکونه او وسیلې" به د مجرم د نیولو لپاره وکارول شي.

۵۴ کلن اندری پاروبي یو مشهور سیاستوال وو ، او د اوکراین د ۲۰۱۳-۱۴ کالونو ترمینځ موده کې یې د مسکو پلوي حکومت خلاف پاڅون کې چې د میدان انقلاب په نوم پیژندل کیږي مهم رول درلوده.

پاکستان کې د میشتو POR کارت لرونکوافغان کډوالو د پاته کیدو مهلت پرون پای ته ورسیده او اسلام اباد ویلي چې سر له نن به دوی افغانستان ته ستنوي.

ملګري ملتونه وايي شاوخوا یو اعشاریه ۴ میلیونه افغان کډوال پاکستان کې د POR کارتونه لري.

د دې کډوالو د کارتونو موده دوه میاشتې وړاندې، د جون په ۳۰مه پای ته رسیدلې، خو پاکستان یې له تمدید ډډه کړې .

بلخوا د کډوالو لپاره د ملګرو ملتونو عالي کمشنرۍ UNHCR افغانستان ته د ستنوشویو کډوالو اړتیاوو ته د رسیدو لپاره په نړیوالو د مرستې غږ کړی.

د ملګرو ملتونو دغه اداره وايی سږ کال شاوخوا دوه ملیونه او درې لکه افغانان اکثریت د فشار لاندې له ایران او پاکستان خپل هیواد ته ستانه شوي دي.

د UNHCR اداره وايی دغه کډوال داسې یوهیواد ته ستانه شوي چې د استقبال لپاره یې امادګی نلري.

اوکرایني چارواکو د هغه بریدګر لټون پیل کړی چې د اګست په ۳۰مه یې په لویف ښار کې د پارلمان پخوانی رئیس اندري پاروبي وواژه.

د اوکراین ولسمشر ولودیمیر زیلینسکي ددغه نړیوال شهرت لرونکي سیاستوال قتل "وحشتناکه وژنه" وبلله او ویې ویل چې "ټول اړین ځواکونه او وسیلې" به د مجرم د نیولو لپاره وکارول شي.

زیلینسکي په خپله ویډیو وینا کې وویل: "جرم، له بده مرغه، په زیرکۍ پلان شوی وو. خو د قضیې د حل لپاره ټوله وسه کیږي."

هغه وویل چې د امنیتی خدماتو ادارې ته چې په قضیه کې تحقیقات کوي لارښوونه شوې چې دقیق او تایید شوي معلومات په چټکۍ سره خلکو سره شریک شي.

بلخوا د لویف لوی څارنوال میکولا میرټ، وویل چې د روسیې د هرډول احتمالي لاس لرلو په شمول د قتل ټولې محتملې انګیزې څېړل کیږي.

۵۴ کلن اندری پاروبي یو مشهور سیاستوال وو ، او د اوکراین د ۲۰۱۳-۱۴ کالونو ترمینځ موده کې یې د روس پلوي حکومت خلاف پاڅون کې چې د میدان انقلاب په نوم پیژندل کیږي مهم رول درلوده .

نوموړی په ۲۰۱۶ – ۲۰۱۹ کلونو کې د اوکراین د پارلمان رئیس وو.

ملګري ملتونه وايي له هرو لسو بالغو افغانانو څخه نهه تنه یې د نجونو د زده کړو د حق ملاتړ کوي.

ملګرو ملتونو په اکس ټولنیزه شبکه کې خپل یو پوست کې لیکلي دي چې له کومې ورځې چې طالبان د ۲۰۲۱ کال په اګست میاشت کې واک ستانه شوي په تیرو څلورو کلونو کې د ښځو د حقوقو د بحران کچه او شدت مخ په زیاتیدو دي.

تردې مخکې ، د ملګرو ملتونو د ښځو څانګې مشرې سوفیا کالتورپ د جمعې په ورځ په جینیوا کې یوې خبرې غونډې ته وویل چې دیوې نظرپوښتنې له مخې دافغانستان نوي په سلو کې خلک په ښارونو او کلیو کې د نجونو د زده کړو ملاتړ کوي.

طالبانو له شپږم ټولګي پورته د نجونو او ښځو پر زده کړو بندیز لګولی دی.

په داسې حال کې چې پاکستان کې د پی او آر کارټ لرونکو افغان کډوالو د پاته کیدو مهلت سبا دوشنبې پای ته رسیږي، تیره ورځ شاوخوا ۱۴۸۰ کورنۍ له پاکستان افغانستان ته ستنې شوي دي.

د طالبانو ترکنټرول لاندې د باختر دولتي خبري آژانس رپوټ ورکوي چې لدې جملې ۱۳۰۸ کورنۍ د تورخم له لارې ، ۱۴۵ کورنۍ د سپین بولدک ، ۱۵ کورنۍ د پکتیا د انګورو اډې ، او ۹ کورنۍ د هلمند د بهرامچې دبندر له لارې افغانستان ته ستنې شوي دي.

د ملګرو ملتونو د کډوالو عالي کمشنرۍ ( یو.ان.ایچ.سي.ار) وایي، شاوخوا یو اعشاریه ۴ میلیونه افغان کډوال پاکستان کې د POR کارتونه لري.

د پاکستان د کورنیو چارو وزارت ویلي، د سپتمبر له لومړۍ نیټې وروسته به دغه ډله افغانان په زور افغانستان ته ستنوي.

د دې کډوالو د کارتونو موده دوه میاشتې وړاندې، د ۲۰۲۵ کال د جون په ۳۰مه پای ته رسیدلې، خو پاکستان یې له تمدیدېدو ډډه کړې ده.