حکومتونه او د ټکنالوژۍ لویې کمپنۍ په دې هڅه کې دي چې د ځیرکو ټېلېفونونو پر مټ د کرونا ویروس د خپرېدو مخه ونیسي.

دوی د دې سیستم له لارې په کرونا اخته کسانو نه پوښتي چې نور کوم کسان دوی سره نژدې پاتې شوي.

دغه اپلېکېشنونه دا وړتیا هم لري چې نورو کسانو ته په هغه صورت کې خبرداری ورکړی چې په کرونا اخته کسانو یا هغې سیمې ته نژدې کېږي چې دا ویروس په کې دی.

دا کار د بلوتوت او یا هم د جي پي ایس په مټ کېږي.

که څه هم داسې نیوکې شته چې له دې سیستم سره د مبایل ټېلېفونونو د کاروونکو شخصي معلومات یا پرایویسي له خطر سره مخ کېږي، خو ځینو هېوادونو د دې کار تکل کړی دی.

امریکا که څه تراوسه د اړیکې د څارنې یا کانټکټ تریسینګ تکنالوجیکي تګلاره نه ده تائیید کړې، خو په ځینو ایالتونو کې يې د داسې سیستمونو پر فعالېدو کار پيل شوی دی.

په اروپا کې هم د کرونا ویروس د خپرېدو د مخنیوي په هدف د اړیکې د څارنې یا کانټکټ ټریسینګ څو پروژې تر کار لاندې دي.

د بریتانیا د روغتیا ملي اداره داسې اپلېکېشن باندې کار کوي چې بې نومه معلومات راټول کړي او خلکو ته له کرونا ویروس سره د نژدې پاته کېدو په صورت کې د قرنطین سپارښتنه وکړي.

د جرمني حکومت هم په داسې اپلېکېشن کارکوي چې د بلوتوت له لارې د کرونا ویروس ځای یا کړۍ معلومولی شي.

سنګاپور تېره میاشت داسې اپلیکیشین معرفي کړ چې د بلوتوت د سګنالونو په وسیله کارونکو ته د کرونا ویروس د خطر خبرداری ورکوي.

جنوبي کوریا، هند او چین هم د مبایل ټیلفونونو د موقعیت یا د اړیکو د څارنې په مټ د هغو خلکو تګ را تګ کنټرولوي چې په کرونا ویروس اخته دي.

ګوګل او اپل کمپنیو تېره اونۍ اعلان وکړ چې د داسې سافټ ویرونو په په جوړولو په ګډه کار کوي چې د بلوتوت او یا بلې تکنالوژیکي وسیلې له لارې په کرونا د اخته کسانو اړیکې څاري.

دا دواړه کمپنۍ د نړۍ څه باندې ۹۹ سلنه ځیرک مبایلونه حمایه کوي او د کرونا د څارنې په برخه کې یې هڅې هم د هېوادونو پرتله څو برابره ګټورې دي.

د امریکا د متحد ایالتونو ولسمشر ډونالډ ټرمپ وایي چې له ایران سره یې مخامخ خبرې پیل کړې دي او په لویه کچه به د اپریل په دولسمه مذاکرات وشي.

ډونالډ ټرمپ د اسراییل له صدراعظم بنیامین نتنیاهو سره پرون په سپینه ماڼۍ کې د ګډ خبرې کنفرانس پرمهال دا خبرې وکړې.

د ایران د بهرنیو چارو وزیر عباس عراقچي هم دا خبره تایید کړه چې ټاکل شوې ده د اپریل په دولسمه یوه غونډه وشي.

ښاغلي عراقچي د ولسمشر ټرمپ تر خبرو لږ وروسته په ایکسپاڼه کې ولیکل چې ایران او متحد ایالتونه به د شنبې په ورځ په عمان کې په لوړه سطحه غیر مستقیم مذاکرات وکړي.

ایران له څو اونیو راهیسې دا خبره کوي چې غیرمستقیمې خبرې دې وشي او وایي، تر هغو چې ټرمپ د اعظمي فشار خبره کوي، مخامخ خبرو ته به چمتو نه شي.

د امریکا د بهرنیو چارو وزیر مارکو روبیو او د پاکستان د بهرنیو چارو وزیر او د صدراعظم مرستیال اسحاق ډار د دواړو هیوادو ترمنځ له ترهګرو سره د مبارزې په برخه کې د همکاریو پردوام ټینګار وکړ.

د امریکا د بهرنیو چارو د وزارت په بیان کې د دغه وزارت د ویاندې ټامي بروس په وینا راغلې دي چې پرون د ټیلفوني مکالمې پرمهال ښاغلي روبیو د پاکستان د بهرنیو چارو له وزیر اسحاق ډار څخه چې د صدراعظم مرستیال هم دی مننه وکړه چې د داعش خراسان غړی محمد شریف اله یې نیولی او امریکا ته سپارلی دی.

د امریکا د متحد ایالتونو ولسمشر ډونالډ ټرمپ د مارچ په لومړیو کې کانګرس ته په وینا کې د شریف اله د نیولو خبر ورکړی و.

ښاغلي ټرمپ کانګرس ته د خپلې ولسمشرۍ د دوهمې دورې په لومړۍ وینا کې محمد شریف اله یو ترهګر وباله چې د دوه زره یو ویشتم کال د اګست په شپږ ویشتمه یې د کابل هوایي ډګر ته څیرمه په هغه ځان مرګي برید کې لاس درلود چې دیارلس امریکایي پوځیان او شاوخوا یوسل او اویا افغانان ووژل شول.

د دې برید مسوولیت داعش منلي و.

په غزه کې د ۱۵ بشرپالو مرستندویانو د وژنې په اړه اسراییلي چارواکي له خپلو لومړنیو ادعاوو تېر شوي او وايي تېروتنه شوې.

اسراییلي پوځ مخکې ویلي وو چې عسکرو یې د مارچ په ۲۳مه د فلسطین د سره صلیب په موټر کې سپاره د حماس نهه وسله وال وژلي.

له دې پېښې یوه خپره شوې ویډیو چې د یوه وژل شوي کس له مبایله ترلاسه شوې ښيي چې مرستندویان په خپلو نښاني شویو موټرو کې دي او څراغونه یې هم روښانه دي.

د اسراییلو پوځي چارواکو ویلي دوی ته جوته شوې چې له برید مخکې لومړني رسېدلي معلومات ناسم وو او اوس یې په اړه څېړنې کوي.

د پنځلسو وژل شویو مرستندویانو مړي په یوه ډله ییز قبر کې موندل شوي.

خو رسنیو ته اسراییلي پوځ د جزییاتو له ورکړې پرته دا ادعا هم کړې چې له وژل شویو ۱۵ کسانو شپږ د وسله والو ډلو غړي وو.

ټاکل شوې د فرانسې، مصر او اردون مشران نن دوشنبه په قاهره کې د غزې پر وضعیت وروسته تر هغه بحث وکړي چې اسراییلو یوځل بیا پر دې تړانګه خپلو بریدونو ته زور ورکړی دی.

د فرانسې ولسمشر ایمانویل مکرون پرون یکشنبه ( د حمل ۱۷مه) قاهرې ته ورسېد او د مصر له ولسمشر عبدالفتاح السیسي سره یې وکتل.

مکرون به سبا سه شنبه، غزې ته نژدې، د مصر ایل اریش بندر ته ولاړ شي او هلته به د غزې د بشري وضعیت جاج واخلي.

د فرانس پریس خبري اژانس د راپور له مخې، د فرانسې ولسمشر ویلي، د غزې پر وضعیت به پراخ بحثونه وکړي او په خبره یې د دغې جګړې په پای ته رسولو کې مصر او اردون مهم رول لري.

اسراییل د مارچ له ۱۸مې او د یوه لنډمهاله اوربند له نافذېدو را په دې خوا یوځل بیا پر غزې پراخ بریدونه پيل کړي.

د امریکا د ولسمشر ډونالډ ټرمپ له خوا د ایران د اټومي پروګرام په اړه د مستقیمو خبرو تر غوښتنې وروسته، د ایران د بهرنیو چارو وزیر عباس عراقچي له واشنګټن سره د مستقیمو خبرو وړاندیز رد کړ.

د ایران د بهرنیو چارو وزارت لخوا د اپریل په شپږمه په خپره شوې اعلامیه کې، عباس عراقچي ویلي چې تهران چمتو دی له واشنګټن سره غیر مستقیمې خبرې وکړي.

هغه ویلي: «ایران ځان د ټولو ممکنه یا احتمالي پیښو لپاره چمتو ساتي، او لکه څنګه چې په ډیپلوماسۍ او خبرو اترو کې جدي دی، دا به د خپلو ملي ګټو او حاکمیت په دفاع کې هم قاطع او جدي وي»

د عراقچي څرګندونې درې ورځې وروسته له هغه راغلې چې ټرمپ له تهران سره د "مستقیمو خبرو " غوښتنه وکړه او ویې ویل چې دا ډول خبرې به "ګړندۍ" وي او د منځګړو کارولو په پرتله به غوره تفاهم چمتو کړي.

ایران کې د سږني نوروز د رخصتیو پر مهال ټرافیکي پېښو کې لږ تر لږه ۸۸۰ کسان مړه او څه باندې ۲۰ زره نور کسان ټپیان شوي.

د ایران د لویو لارو د پولیسو چارواکو د یکشنبې په ورځ ویلي چې د نورو د شلو ورځو رخصتیو پر مهال لږ تر لږه ۱ میلیون ټرافیکي پېښې شوي.

د نوروز پر مهال د ایران په لویو لارو د موټرو تګ راتګ څو برابره کېږي چې ورسره د ټرافیکي پېښو او مرګژوبله شمېر هم د پام وړ لوړ ځي.

د امریکا د بهرنیو چارو وزارت یو پلاوی دا اونۍ پاکستان ته ځي چې د سفر موخه یې له دغه هېواد سره د اقتصادي اړیکو پياوړتیا ښودل شوې ده.

د امریکا د بهرنیو چارو وزارت پرون شنبه په یوه خبرپاڼه کې ویلي چې د جنوبي او مرکزي اسیا لپاره د دوی د دفتر مشر ایریک مایر به د یوه پلاوي په مشرۍ د اپریل له اتمې تر لسمې پورې په پاکستان کې وي.
ویل شوي چې دغه پلاوی به له پاکستاني چارواکو سره د کانونو په برخه کې د پانګونې او په ټوله کې د سوداګریزو او اقتصادي اړیکو پر پیاوړتیا خبرې وکړي.

له اقتصادي همکاریو ور هاخوا به یاد پلاوی له ترهګرۍ سره د مبارزې په برخه کې هم خبرې اترې وکړي.

یاد پلاوی داسې مهال پاکستان ته ځي چې هغه هېواد له جدي اقتصادي او امنیتي ستونزو سره مخامخ دی.

د جګوار لنډرور شرکت به د یوې میاشتې لپاره په بریټانیا کې د تولید شویو موټرو صادرات امریکا ته ودروي.

د رویترز خبري اژانس د راپور له مخې، دا شرکت هڅه کوي داسې حل لارې ومومي څو د امریکا له خوا د وضعه شویو لوړو مالیاتو په وړاندې خپل لګښتونه را کم کړي.

د رویتز په ټکو، امریکا ته د موټرو د احتمالي صادراتو درول، د بریټانیا د موټر جوړونې پر صعنت د منفي اغیزو په اړه انديښنې لا پسې زیاتې کړي دي.

په بریټانیا کې د موټرو په صعنت کې شاوخوا۲۰۰ زره کسان کار کوي.

متحده ایالات له اروپايي ټولنې وروسته په بریټانیا کې د تولید شویو موټرو دویم لوی واردوونکی هېواد دی.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ وړمه ورځ پر بریټانیا لس سلنه تعرفه وضعه کړه.

په میانمار کې د وروستیو زلزلو له کبله د قربانیانو شمیر ۳۳۰۰ کسانو ته پورته شو.

د دې هېواد د دولتي رسنیو د راپورونو له مخې، شاوخوا۴۵۰۰ کسان ټپیان او ۲۲۰ نور لادرکه دي.

ملګرو ملتونو پر نړیوالو غږ کړی چې له میانمار سره مرستې وکړي.

دې سازمان ویلي، ښايي د وروستیو زلزلو له کبله څه باندې درې میلیونه کسان زیانمن شوي وي.

د مارچ په ۲۷ د ریښتر په کچه ۷،۷ درجې زلزلي د میانمار ډیرې برخې ولړزولې.

د دې زلزلې له کبله د میانمار په ښارونو کې لوې ودانۍ او د استوګنې کورونه ونړیدل چې اوسمهال يې ډیر خلک بې سرپناه دي.

د طالبانو له خوا د دوو زنداني شویو برتانوي اتباعو زوی جانتن رینلډز د امریکا له ولسمشر ډونالډ ټرمپ څخه غواړي چې د مور او پلار په خوشې کولو کې ورسره مرسته وکړي.

په هغه ویډیو کې چې رینلډز ازادي راډیو ته لیږلې، هغه د خپلې لور سره د سپینې ماڼۍ مخې ته ولاړ لیدل کیږي او له ولسمشر ټرمپ څخه د مرستې غوښتنه کوي.

"موږ ته په وار وار ویل شوي چې دوی بې ګناه دي، هیڅ جرم یې نه دی کړی او ډیر ژر به خوشې شي. خو دوی لا هم په زندان کې دي. د برتانیا حکومت موږ ته ویلي چې زما د مور او پلار د خوشې کولو لپاره به په خپل ټول توان سره هرڅه وکړي. خو د یو برتانوي او امریکايي تبعه په توګه، زه دلته ولاړ یم او له تاسو څخه غواړم چې له زندان او له هغه هېواده زما د مور او پلار د ایستلو په برخه کې مرسته وکړئ."

باربي او پیټر رینلډز، یوه برتانوۍ جوړه چې له ۱۸ کلونو راهیسې په افغانستان کې اوسېده، د فبروري په لومړۍ نیټه د طالبانو لخوا ونیول شول.

دوی د زده کړې او د ماشومانو د ساتنې په برخو کې کار کاوه.