په ټوله نړۍ کې هېوادونه د کرونا وایروس د خپرېدو د مخنیوي لپاره اقداماتو ته دوام ورکوي.

بل خوا چین له کومه ځایه چې د کویډ ۱۹ وایروس خپرېدل پیل شول، په دې وایرس د اخته کېدو په نویو پېښو کې د کمي راپور ورکړی دی.

د نیوزیلانډ حکومت د شنبې په ورځ اعلان وکړ چې له څو استثناوو پرته، دې هېواد ته له بهره ټول ورتلونکي کسان به د ۱۴ ورځو په مخه له نورو خلکو ځانونه لرې ساتي.

په دې کې خپله نیوزیلانډي وګړي هم شامل دي.

د امریکا په متحدو ایالتونو کې، ولسمشر ډونالډ ټرمپ د کرونا وایروس له کبله د جمعې په ورځ بیړنی حالت اعلان کړ.

په دې هېواد کې پر دې وایروس د مړو شویو کسانو شمېر دا مهال ۵۰ تنو ته رسېدلی دی.

ولسمشر ټرمپ یوې خبري غونډې ته وویل: "موږ به دې ګواښ ته ماتې ورکړو."

په چین کې د دې هیواد د روغتیا کمېسیون ویلي چې د کویډ ۱۹ وایروس خپرېدل په ډراماتیکه توګه راکم شوي دي.

ایټالیا چې په اروپا کې کرونا وایروس تر ټولو زیات ځپلی دی، د جمعې په ورځ په کې په نویو پېښو کې تر دوه نیم زرو اخوا زیاتوالی راغی او همدارنګه په یوې ورځ کې د مړینو شمېر هم پورته شو.

دغلته پرون د دې وایروس له کبله د ۲۵۰ کسانو د مړینې راپور ورکړل شوی دی.

په اوکراین کې د اینټرفاکس خبري اژانس د دې هېواد د پارلمان د رئیس په حواله ویلي چې دا هېواد به د راتلونکې دوشنبې له ورځې مسافر وړونکې الوتنې وځنډوي.

د روغتیا د نړیوال سازمان مشر د جمعې په ورځ خبرداری ورکړ چې اروپا دا مهال د دې نړیوالې ناروغۍ په مرکز بدله شوې.

د ایران ولسمشر مسعود پزشکیان د امریکا له ولسمشر ډونالډ ټرمپ سره د احتمالي لیدنې کتنې امکان رد کړی او ویلي یې دي چې له داسې چا سره خبرې نه شي کولی چې یوازې د زور په ژبه غږیږي.

پزشکیان دا څرګندونې نن د ملګرو ملتونو په اتیایمه عمومي غونډه کې د ګډون لپاره نیویارک ته تر تګ مخکې وکړې.

د ایرنا خبرې اژانس په وینا، امریکا د پزشکیان ماشومانو، د هغه زوم او د رسنیو اکثر غړیو ته ویزې نه دې ورکړي او یوازې یې د ایران ولسمشر او څو نورو کسانو ته اجازه ورکړې ده چې امریکا ته داخل شي.

سږکال د جون په میاشت کې د اسراییل او ایران د جګړې په ترڅ کې امریکایي الوتکو د ایران پر اټومي تاسیساتو بمباري وکړه چې له دې سره په وروستیو کلونو کې د تهران او واشنګتن کړکیچن اړیکي تر ټولو ټیټې کچې ته رسیدلي دي.

عثمان دیمبله او ایتانا بونمتي د بالون دور (Ballon d'Or) یا د سرو زرو د توپ جایزه وګټله او د فوټبال په نړۍ کې د غوره نارینه او ښځینه لوبغاړو په توګه وټاکل شول.

دمبله په تېر فصل کې د ۳۷ ګولونو او ۱۵ پاس ګولونو په ترسره کولو وکولای شول له پاریس ‌سن‌ژرمن سره وځلېږي او د فرانسې او اروپا اتلانو په لیګ کې اتلولي ترلاسه کړي.

دیمبله د دې جایزې په ترلاسه کولو سره وویل: «ریښتیا هم د بیان لپاره کلمې نه لرم. له پاری‌سن‌ژرمن سره یو نه هیریدونکی فصل و.» هغه زیاته کړه چې د خپلې لوبډلې سر رزونکی، لوییس انریکه « د ده لپاره د پلار په څېر» و.

ایتانا بونمتي، د اسپانیا او بارسلونا ۲۷ کلنه مدافع لوبغاړې په تاریخ کې لومړۍ ښځه شوه چې درې ځله پرلپسې په نړۍ کې د فوټبال دا تر ټولو ستره جایزه ترلاسه کوي.

هغې وویل: «دا یو نه هیریدونکی احساس دی. هېڅکله یې فکر نه کاوه چې داسې مقام به ترلاسه کوي، ځکه چې په ماشومتوب کې یې فکر نه کاوه چې د ښځو فوټبال به وي.

د اسراییل صدر اعظم بنیامین نتنیاهو د یهودانو د نوي کال یا ( روش هشانا) په درشل کې ویلي، "راتلونکی کال به د ایران د محور د له منځه وړلو لپاره د مبارزې کال وي."

نتنیاهو دا څرګندونې د دغه هېواد له لوی درستیز ایال زمیر، د دفاع له وزیر یسراییل کټز او یوشمېر نورو لوړپوړ پوځي چارواکو سره په غونډه کې وکړې.

هغه هیله څرګنده کړه چې د یهودانو نوی کال به د "امنیت، بریا او یووالي" کال وي.

د یهودانو نوی کال یا ( روش هشانا) ته بیلابیل تعریفونه ورکول کیږي او د قضاوت د ورځې یا د یاد ورځې په نوم هم لمانځل کیږي.
د یهودو د دود له مخې دا د ادم علیه السلام د پيدایښت یادونه کوي او په کې د هر ساکښ د بل کال تقدیر ټاکل کیږي.

د فرانسې ولسمشر امانویل مکرون اعلان وکړ چې هېواد یې فلسطین د یوه خپلواک دولت په توګه په رسمیت پیژني.

مکرون پرون دوشنبه د ملګرو ملتونو د عمومي اسامبلې په پیل کې وویل " مونږ باید سولې ته لاره هواره کړو."

رویټرز اژانس لیکي، د نړۍ لسګونه مشران به په عمومي اسامبله کې د فلسطین د رسمیت پیژندنې هرکلی وکړي او په ټکو یې دا د غزې د جګړې له پيله را په دې خوا د پام وړ یو ډيپلوماتیک بدلون دی.

وړمه ورځ بریتانیا، استرالیا، پرتګال او کاناډا هم فلسطین د یوه خپلواک دولت په توګه په رسمیت وپیژنده.

اسراییل بیا د لویدیځو هېوادونو له دغه اقدام سره موافق نه دی او حکومت یې ویلي، په داسې حال کې چې له فلسطیني وسله والو ډلو سره جګړې ته دوام ورکوي " هیڅ فلسطیني دولت به وجود ونه لري".

لویدیځ هېوادونه دغه کار د غزې په جګړه کې پر اسراییل د فشار په هدف ترسره کوي.
د راپورونو له مخې د غزې په جګړه کې چې نژدې دوه کاله یې کیږي، تراوسه شاوخوا ۶۵ زره کسان وژل شوي او غزه نژدې بشپړه ویجاړه شوې ده.

د کریکټ په اسیایي جام کې نن سه شنبه ( د تلې لومړۍ نیټه) د پاکستان او سریلانکا لوبډلې د سیالۍ ډګر ته ښکته کیږي.

لوبه د کابل په وخت ماښام ۷ بجې د ابوظبۍ په شیخ زاید لوبغالي کې پیلیږي.

د دغه جام په څلورو غوره لوبډلو کې د هند، پاکستان، سریلانکا او بنګله دیش ټیمونه پاته دي.

د افغانستان، عمان، هانګ کانګ او متحده عربي اماراتو ټیمونه د لوبو له بایللو وروسته له تورنمنته ووتل.

سبا سه شنبه د هند او بنګله دیش لوبډلې سره مخامخ کیږي.

د جام پایلوبه د سپټمبر په ۲۸مې ته پلان شوې، خو معلومه نه ده چې کومې لوبډلې به فاینل ته وځي.

د خیبرپښتونخوا په تیرا کې د پولیسو یې سرچینې تایید کړې چې د جیټ الوتکو په برید کې ۲۳ ملکیان وژل شوي دي.

فرانس پریس د دغې سرچینې په حواله چې نوم یې نه دی یاد کړی لیکلي، وژل شویو کې ۷ میرمنې او ۴ ماشومان شامل دي.

د سرچینې په ټکو، برید کې څلور کورونه په نښه شوي چې بشپړ ویجاړ شوي دي.

تر دې وړاندې عیني شاهدانو ازادي راډیو ته تایید کړې وه چې د تیرې شپې بریدونو کې ۲۳ تنه ملکیان وژل شوي دي.

د پاکستان په پارلمان کې د اپوزیسیون وکیلانو تور پورې کړی چې پوځ دغه برید کړی دی، خو نه پوځ او نه هم کوم بل امنیتي ارګان په دې اړه رسمي څه ویلي دي.

د امریکا په اریزونا ایالت کې لسګونه زره کسانو او لوړپوړو دولتي چارواکو پرون یکشنبه د چارلي کرک د ویر په مراسمو کې ګډون وکړ.

ولسمشر ډونالډ ټرمپ دغو مراسمو ته وینا کې کرک د ( خپل نسل یو لوی شخصیت) یاد کړ.

د ولسمشر مرستیال جي ډي ونس، د بهرنیو چارو وزیر مارکو روبیو او د دفاع وزیر پېټ هګست هم د مراسمو ویناوال وو.

د چاري کرک میرمنې ایریکا کرک د خپل خاوند ۲۲ کلن قاتل ټېلر رابینسن چې په اعدام محکوم دی وباښه.

د ډونالډ ټرمپ سیاسي ملاتړی او فعال چارلي کرک د سپټمبر په لسمه په اوتا پوهنتون کې د وینا پر مهال پر غاړه په ګولۍ ولګېد او سا یې ورکړه.

قاتل یې د پولیسو تر څو ورځنیو پلټنو وروسته ونیول شو.

د جرمني د بهرنیو چارو وزیر یوهان وادېفول وایي، تر هغو چې اسراییلیان او فلسطینیان د دو دولتونو د رامنځته کولو پر سر خبرې ونه کړي، دوی فلسطین د یوه خپلواک دولت په توګه په رسمیت نه پیژني.

ښاغلي وادیفول نن دوشنبه ویلي، د دوه دولتونو حل لاره اسراییلیانو او فلسطینیانو ته د سوله ییز، خوندي او باعزته ژوند زمینه برابروي.

دا په داسې حال کې ده چې د فرانسې خبري اژانس د راپور له مخې، فرانسه به د ملګرو ملتونو د عمومي اسامبلې له پيل سره همهاله فلسطین د یوه دولت په توګه په رسمیت وپیژني.
پرون بریتانیا، کاناډا، استرالیا او پرتګال فلسطین د یوه خپلواک دولت په توګه په رسمیت وپیژنده.

له دې سره د هغو هېوادونو شمیر له ۱۵۰ واوښت چې فلسطیني دولت یې په رسمیت پيژندلی دی.

د کرېکټ د آسیایي جام لوبو په لړۍ کې هند پاکستان ته د شپږو ویکټو په توپیرماتې ورکړه. هند د پچې له ګټولو وروسته توپ اچونه غوره کړې وه. د پاکستان لوبډلې د پنځو لوبغاړو او شلو اورونو په پوره کیدو سره ۱۷۱ منډې وکړې او د هند لپاره یې د ۱۷۲ منډو هدف وټاکه.

د هند لوبډلې د خپلو څلورو لوبغاړو په سوځیدو په نولسم اورکې دغه هدف پوره کړ.

هند تراوسه د دې جام ټولې لوبې ګټلي او له پاکستان، سریلانکا او بنګلدېش سره یوځای د څلورو مخکښو لوبډلو پړاو ته وتلی د. افغانستان ، متحده عربي امارات، عمان او هانګ کانګ د خپلو سیالیو له بایللو وروسته له دې لړۍ څخه ووتل.

د دې سیالیو په ترڅ کې پاکستان او سریلانکا د را روانې سه شنبې، بنګلدېش او هند د چارشنبې، بنګلدېش او پاکستان د پنجشنبې او هند او سریلانکا د جمعې په ورځو سره مخامخ کیږي. د دې لړۍ فاینل لوبه به د سپټمبر په ۲۸ مه نېټه وي.

ټاکل شوې چې جرمني به د را روانې میلادې میاشتې په پیل کې د کډوالۍ په اړه د خبرو اترو لپاره د څو اروپایي هیوادونو د استازیو د یوې بلې غونډې کوربه وي. د جرمني خبري آژانس د راپورله مخې د جرمني د کورنیو چارو وزیر الکساندر ډوبریندټ ویلي د مونشن په دې غونډه کې به چې د اوکتوبرپه څلورمه پلان شوې، له اروپایي شریکانو سره اروپاته د کډوالۍ په پروسه کې د بدلون لپاره د نورو هڅو او اړینو اقداماتو په اړه خبرې وشي. هغه ویلي چې موږ باید د اروپایي ټولنې د کډوالۍ شرایط او د اخراج قوانین سخت کړو.

ټاکل شوې په دې غونډه کې د اتریش، ډنمارک، فرانسې، چک جمهوریت، ایټالیا او پولنډ د کورنیو چارو وزیران او همدارنګه د اروپایي ټولنې د کورنیو او د کډوالو د چارو کمیشنیرګډون وکړي.

جرمني په جولای میاشت کې هم د ورته بلې غونډې کوربه توب کړی و. په هغه غونډه کې د انساني قاچاق، افغانستان او سوریې ته د کډوالو د بیرته ستنولو او له دریمو هیوادونو سره د ستراتیژیکو همکاریو د جوړو لپاره د ژمنې په ګډون پنځه لومړیتوبونه په نښه شوي و.

د جرمني د محافظه کارو په مشرۍ نوي حکومت ژمنه کړې چې د کډوالۍ شرایط به سختوي. د جرمني د کورنیو چارو وزیرپه دې وروستیو کې ویلي چې دې ته اړتیا ده چې د طالبانو له حکومت سره افغانستان ته په جرمني کې په جرمونو کې د ښکیلو افغانانود بیرته ستنولو په اړه مستقیمې اړیکې ټینګې شي.