د افغانستان جمهوري رياست وايي ولسمشر محمد اشرف غني د امريکا له ولسمشر ډونالډ ټرمپ سره په کتنه کې ټینګار وکړ که طالبان ريښتیا د سولې پر موافقه سلا کېدل غواړي، باید اوربند ومني.

جمهوري رياست په يوه اعلاميه کې ويل شوي دواړه ولسمشرانو پر دې هم ټینګار وکړ، چې د اوږدمهالې سولې لپاره باید له افغانستان څخه بهر د تروريستانو ځالې له منځه لاړې شي.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ پرون افغانستان ته د ناڅاپي سفر په لړ کې په بګرام پوځي اډه کې وويل، واشنګټن له طالبانو سره خبرې له سره پیل کړي دي:

”ګورو چې دوی غواړي یوې موافقې ته ورسېږو. دا به یوه رښتینې موافقه وي ځکه چې دوی دا موافقه غواړي. خو چې هره موافقه وشي علت به یې دا وي چې تاسو خپله دنده ښه ترسره کړې. زه غواړم له تاسو او له افغان سرتېرو مننه وکړم، ځکه تاسو راته ویل چې دوی ډېره ښه جګړه کوي.“

ذبيح اله مجاهد چې ځان د وسلوالو طالبانو وياند معرفي کوي، نن جمعه ويلي، طالبان د امريکا له متحدو ايالتونو سره د سولې د مذاکرو بيا پيل ته چمتو دي.

د پنجاب پوليس وايي چې د تحریک لبیک پاکستان (ټي اېل پي) له پلویانو سره يې په نښتو کې يو سرتیری او د یاد تحریک درې غړي وژل شوي دي.

پولیس او د تحریک لبیک پاکستان غړي هغه مهال په شخړه واوښتل چې پولیسو په مرید سیمه کې د اعتراض کوونکو پرلت پای ته رساوه.

تر نښتو وروسته حکومت لاهور او اسلام اباد ته تلونکې لويې لارې تړلې وې، خو لږ شېبه وروسته يې بېرته خلاصې کړې.

تحریک لبیک پاکستان چې یوه مذهبي ډله ده، د تیرې جمعې په ورځ له لاهوره د اسلام اباد پر لور لاريون پيل کړی و او د پلان له مخې یې غوښتل چې په اسلام اباد کې د امريکا د سفارت مخې ته لاریون ورسوي.

دوی د غزې او فلسطینیانو په ملاتړ راوتلي وو.

په افغانستان کې د طالبانو حکومت له اعتراض کوونکو سره پر شوي تاوتریخوالي خواشیني ښودلې او یوه خبرپاڼه کې یې ویلي " د پاکستان د پوځ له خوا په یادو مظاهره چیانو مخامخ ډزې او بریدونه شوي."

د امریکا متحده ایالتونو ولسمشر ډونالډ ټرمپ د اسراییلو پارلمان ته وویل چې په اتو میاشتو کې یې اته جګړې پای ته ورسولې.

هغه په خپله وینا کې زیاته کړه چې اسراییلي یرغمل راخوشې شوي نو ځکه هم اتمه جګړه د ده په نظر پای ته ورسېده.

د اسراییلو په پارلمان کې د ټرمپ تود هرکلی وشو.

ښاغلي ټرمپ د غزې د جګړې په پای ته رسولو کې د ټولو ښکېلو مرکچیانو له هغې ډلې د امریکا د منځني ختیځ د ځانګړي استازي سټیف ویټکاف او څو نورو چارواکو او شخصیتونو هڅې وستایلې.

تمه ده ټرمپ نن د ورځې په جریان کې د مصر شرم الشیخ ته سفر وکړي څو د سولې په سرمشریزه کې برخه واخلي.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ د منځني ختیځ د سفر په درشل کې نن دوشنبه اسراییل ته ورسېد.

د اسراییل صدر اعظم بنیامین نتنیاهو په بن ګوریون هوایي ډګر کې د ټرمپ هرکلي ته راغلی و.

نوموړی لږ وروسته تر هغه اسراییل ته ورسید چې حماس ډلې، چې متحده ایالتونه او اروپایي ټولنه یې ترهګر بولي، ۷ یرغمل شوي کسان د سره صلیب له لارې اسراییلي پوځ ته وسپارل.

حماس ویلي، نن دوشنبه به ټول ۲۰ ژوندي پاته یرغمل شوي اسراییلیان، چې غزه کې ساتل کیږي، د څه باندې ۱۹۰۰ فلسطيني بندیانو په بدل کې ازادوي.

ټرمپ د ورځې پای کې د مصر شرم الشیخ ته ځي او هلته به د مصر له ولسمشر عبدالفتاح السیسي سره یوځای د غزې د اوربند په اړه د یوه کانفرانس مشري وکړي.

دغه کانفرانس کې د فرانسې، جرمني، بریتانیا مشران او د ملګرو ملتونو سرمنشي انتونیو ګوتیریش هم ګډون کوي.

حماس نن په غزه کې د سره صلیب نړیوالې کمیټې ته اووه اسراییلي یرغمل وسپارل، چې له اسراییل سره د اوربند د لومړي پړاو یوه برخه ده.

اسراییل هم د اوربند د موافقې له مخې له خپلو زندانونو څخه سلګونه فلسطیني بندیان خوشې کوي.

د اسراییل او حماس ترمنځ د اوربند موافقه په غزه کې د دوه کلنې جګړې د پای ته رسولو پر لور تر ټولو مهم ګام دی.

د دې موافقې هدف د امریکا د ولسمشر ډونالډ ټرمپ د ۲۰ مادو د سولي د پلان پر بنسټ د تلپاتې سولې لپاره لاره هوارول دي.

د اسراییل پوځ تایید کړه چې هغه اوه تنه یرغمل شوي چې حماس نن دوشنبې سهارمهال په غزه کې آزاد کړي او د سره صلیب نړیوالې کمیټې ته سپارلي و، اوس له دوی سره دي. ټاکل شوې حماس نن نور ژوندي دیارلس یرغمل شوي هم خوشې کړي. دې ډلې نن مخکې د شلو اسراییلي یرغملو نوملړخپورکړی و.

د امریکا د متحدو ایالتونو ولسمشرډونالډ ټرمپ وایي، دی کولای شي چې د افغانستان او پاکستان ترمنځ شخړه باندې کاروکړي ځکه «دی د جګړو په پای ته رسولو کې ماهردی.»

ټرمپ دغه څرګندونې د یکشنبې په ورځ په واشنګټن کې اسراییل او مصرته له سفرمخکې په آیرفورس ون الوتکه کې د سپریدو په مهال خبریالانو ته وکړه او زیاته یې کړه چې له دې سفره له ستنیدو وروسته کولای شي دې چارې ته مخه کړي. ټرمپ وویل، دا به اتمه جګړه وي چې دی یې حل کوي او زیاته یې کړه چې اوریدلي یې دي چې د افغانستان او پاکستان ترمنځ اوس جګړه روانه ده. ټرمپ وویل، «ترهغه باید انتظاروکړم چې بیرته راشم. یوه بله سرته رسوم ځکه زه د جګړو په هواري کې ښه یم. »

د امریکا ولسمشرډونالډ ټرمپ د هند او پاکستان ترمنځ د جګړې په ګډون د اوږدو شخړو د پای ته رسولو په اړه خپله ادعا بیا تکرار کړه او ویې ویل، دا د ځان لپاره ویاړبولي چې د سوله ییزو هڅو له لارې یې د جګړو د پای ته رسولو او د انسانانو له ژوند ژغورلو سره مرسته کړې ده.

ولسمشرټرمپ به د غزې لپاره د خپلې وړاندیز شوې طرحې د عملي کیدو لپاره نن له اسراییل او مصرڅخه کتنې ترسره کړي.

حماس د دوشنبې په ورځ د هغو ۲۰ ژوندیو یرغمل شویو لیست خپور کړچې ټاکل شوې د شوې موافقې له مخې نن آزادشي.

متحده ایالات او اروپايي ټولنه حماس د یوه تروریستي سازمان په توګه پیژني.

د سره صلیب کاروانونه د اسراییلي یرغمل شویو کسانو د ورسپارلو لپاره غزې ته په لاره دي.

په سلګونو کسان د دوشنبې په سهار په تل ابیب کې راټول شوي وواو په غزه کې د وروستیو یرغمل شویو کسانو د بیرته ورستنیدو په تمه وو.

د حماس او اسراییلو ترمنځ د لاسلیک شوې موافقې د لومړي پړاو له مخې حماس به د نږدې ۲۰۰۰ فلسطیني بندیانو د خوشې کولو په بدل کې اسراییلي یرغمل خوشې کړي.

حماس د ۲۰۲۳ کال د اکتوبر په ۷مه پر اسراییل د خپلو خونړیو بریدونو په ترڅ کې لسګونه یرغمل نیولي دي. یوشمیر یرغمل شوي کسان په توقیف کې مړه شوي دي.

د ملګرو ملتونو د کډوالو عالي کمیشنر فیلیپو ګرانډي د یکشنبې په ورځ د پاکستان او افغانستان پرپوله د نښتو په اړه راپورونو ته په اشاره د تاوتریخوالي د سمدستي کمیدو غوښتنه وکړه.

هغه په ایکس پاڼه کې په یوه بیان کې وویل چې "د افغانستان ـ پاکستان په پوله کې د تازه تاوتریخوالي او نښتو څخه هیڅ ښه شی نه شي لاس ته راتلای - یوه نازکه پوله، د شخړو صحنه، په جبري توګه بې ځایه کیدل او د لسیزو راهیسې بشري بحرانونه."

نوموړي هیله څرګنده چې د اغیزمنو شویو کسانو او د سیمه ایز ثبات لپاره، تاوتریخوالی سمدستي کم شي.

د ملګروملتونو د کډوالو عالي کمیشنیر د افغانستان او پاکستان د پولې په اوږدو کې وروستیو شخړو ته اندیښنه داسې مهال څرګندوي چې پاکستان له خپلې خاورې د افغان کډوالو ایستلو ته زور ورکړی او د چارو د کتونکو په باور د کابل او اسلام آباد ترمنځ د اړیکو له خړپړتیا سره تل لیدل شوي چې پاکستان پرافغان کډوالو فشارونه لا زیات کړي دي.

د افغانستان او بنګلدېش د کرکټ ملي لوبډلې به سبا سه شنبې په دریمه یو ورځنۍ لوبه کې سره مخامخ شي.

دا لوبه د کابل په وخت د مازیګر په ۴ نیمو بجو د ابوظبي په لوبغالي کې پیلېږي.

افغانستان خپلې تېرې یو ورځنۍ دوه لوبې له بنګلدیش څخه ګټلي حال داچې د شل اووریزو لوبو درې سیالۍ مخکې بنګله دیش ګټلې وې.

سعودي عربستان چې په دې وروستیو کې یې له پاکستان سره یوه ګډه دفاعي موافقه لاسلیک کړې، وروستیو شخړو ته اندیښنه ښودلي او په یوه بیان کې یې د شخړو د مخنیوي او زغم غوښتنه کړې ده.

ایران هم وروستیو شخړو ته په اشاره له افغانستان او پاکستان څخه غوښتي چې له زغم نه کار واخلي.

د قطر د بهرنیو چارو وزارت هم له دواړو هیوادونو غوښتي چې خبرو اترو، ډیپلوماسۍ او زغم ته لومړیتوب ورکړي.
د طالبانو د بهرنیو چارو وزیر چې په یو اوونیز سفر په هند کې دی تایید کړه چې طالب ځواکونو بېګا د قطر او سعودي عربستان په غوښتنه عملیات ودرول.
هغه پر پاکستاني اهدافو د طالب پوځیانو د بریدونو ننګه وکړه او ویې ویل چې د ځان دفاع یې کړې ده.

هندي رسنیو له هغې ډلې ټایمز اف انډیا راپور ورکړی چې تمه وه متقي نن یکشنبه په اګره ښار کې تاج محل ته سفر وکړي.

د طالبانو د بهرنیو چارو وزیر په یو اوونیز سفر په هند کې دی.

د هغه سفر تاج محل ته له مخکې پلان شوی وو او ګڼ هندي ځواکونه په سیمه کې د امنیت د لا ټینګښت لپاره ځای پر ځای شوي وو.

هندي چارواکو له هغې ډلې د اګرې ادارې د متقي د سفر د لغوه کېدو په تړاو زیات جزییات نه دي ورکړي.

امیرخان متقي په هند کې نن خبري کنفرانس هم درلود او د افغانستان او پاکستان په سرحد کې یې د وروستۍ سختې نښتې په تړاو غبرګون وښود.

متقي وویل چې په پاکستان کې ځینې کړۍ د اړیکو د خرابولو په لټه کې دي. د هغه په خبره چې طالب ځواکونو د ځان دفاع وکړه، خپل اهداف یې ترلاسه کړل او عملیات یې د قطر او سعودي عربستان په غوښتنه ودرول.