چارواکي وايي، د افغان سولې لپاره د واشنګټن استازی زلمی خلیلزاد پرون ماښام په کابل کې و او هڅه کوي چې د طالبانو سره د بندیانو پر یوې داسې تبادلې خبرې وکړي چې له مخې یې د پوهنتون د دوو تښتول شویو بهرینو استادانو خوشې کېدو ته لاره هواره شي.

اسوشېټېډ پرېس خبري اژانس په یو راپور کې د یو شمېر داسې چارواکو له خولې چې د ښاغلي خلیلزاد له هڅو خبر دي، وايي چې زلمی خلیلزاد د افغان حکومت او طالبانو ترمنځ د بندیانو د تبادلې په دې هڅو غواړي چې هم دا دوه بهرني استادان خوشې شي او هم د سولې بهیر بېرته پیل شي.

په کابل کې د امریکايي پوهنتون دوه استادان امریکايي کیون کینګ او استرالیايي ټېموتي ویکز له ۲۰۱۶ میلادي کال څخه له طالبانو سره برمته دي.

اسوشېټېډ پرېس خبري اژانس په دې اړه په راپور کې وايي، د هغو اتیا کسانو په ډله کې چې طالبان یې د خوشې کېدو غوښتنه کوي، د طالبانو د مشر د مرستیال سراج الدین حقاني ورور انس حقاني هم شامل دی.

انس حقاني له څو کلونو راهېسې د افغانستان له حکومت سره بندي دی.

په کابل کې د خلیلزاد له بحثونو خبرو چارواکو دې خبري اژانس ته ویلي، د بندیانو د تبادلې دا بحثونه د هغو غوښتنو له کبله ستونزو سره مخ دي چې افغان حکومت وايي، طالبان دې د بندیانو د هر ډول تبادلې مخکې اوربند سره موافقه وکړي.

طالبانو تر اوسه اوربند ته غاړه نه ده ايښې.

په عین حال کې د افغانستان اجرائیه ریاست وايي، عبدالله عبدالله پرون پنجشنبه په کابل کې له زلمي خلیلزاد او د جنوبي اسیا په چارو کې د ولسمشر ټرمپ له سلاکارې لیزا کورټس سره کتلي.

د اجرائیه ریاست په خبرپاڼه کې د بندیانو پر تبادلې د بحث یادونه نه ده شوې، خو ویل شوي چې ښاغلي خلیلزاد د سولې په اړه له مختلفو لور سره د خپلو ناستو او خبرو اترو جزیات له عبدالله عبدالله سره شریک کړل.

د ملګرو ملتونو د بشري حقونو کمشنر ولکر تورک وایي، د افغانستان واکمنانو له عامه ژونده د ښځو او نجونو د حذفولو تګلارې ته دوام ورکړی دی.

تورک د بشري حقونو د شورا ۵۹مې غونډې ته په وینا کې ویلي، د افغان ښځو غږ له کوره بهر غلی کړای شوی او دوی له لوړو زده کړو او ډيرو برخو کې له کارکولو محروم شوی دی.

دغه غونډه چې نن دوشنبه په جینوا کې پيل شوه، د جولای تر نهمې نیټې پورې به دوام ولري.

نړیوالو بشري ادارو تر دې وړاندې هم په افغانستان کې پر نجونو او ښځو د لګول شویو محدودیتونو په اړه ورته اندیښنې ښودلي، خو تراوسه د طالبانو په تګلارو کې کوم شاتګ نه ترسترګو کیږي.

طالبانو نژدې څلور کاله وړاندې واک ته له رسېدو وروسته د تعلیم او تحصیل، کار، ټولنیزو چارو او سفر په برخه کې پر نجونو او ښځو محدودیتونه ولګول.

د طالبانو د امربالمعروف او نهی عن المنکر وزارت خبرداری ورکړی چې له دې وروسته په ټولنیزو رسنیو کې جعلي حساب درلودل، د دوی د قوانینو له مخې جرم ګڼل کیږي.

دغه وزارت په یوه خبرپاڼه کې چې نن دوشنبه ( د غبرګولي ۲۶مه) یې خپره کړې ویلي چې د ټولنیزو رسنیو له شخصي او جعلي حسابونو څخه نورو ته " ګواښ، سپکاوی، ځورونه او د ستونزو جوړول هم جرم ګڼل کیږي".

وړاندې راغلي، که څوک دغه سپارښتنې په پام کې ونه نیسي، له جدي قانوني چلند سره به مخامخ شي.
تر دې وړاندې دغه وزارت د ټولنیزو رسنیو کاروونکو ته ویلي و چې که له دغو پاڼو " نامشروع او غیر اخلاقي" استفاده وکړي، قانوني چلند به ورسره وکړي.

د طالبانو د حکومت مالیې وزارت وایي چې له ایران سره د دوی سرحدي او ګمرکي چارې په عادي ډول روانې دي.

دغه وزارت پرون یکشنبه ( د غبرګولي ۲۵مه) په یوه خبرپاڼه کې ویلي چې د ایران او افغانستان ترمنځ د ګمرک او سوداګرۍ چارې له کوم خنډ پرته دوام لري.

دا څرګندونې داسې مهال کیږي چې د ایران او اسراییل ترمنځ یو پر بل بریدونو زور اخیستی دی.

د طالبانو مالیې وزارت ویلي، یوازې د شنبې په ورځ د ابو نصر فراهي او نیمروز ګمرکونه او د ایران خواته ګمرکي فعالیتونه تړلي و، خو یکشنبه بیرته پرانستل شول.

ایراني چارواکو د ۱۴۰۳ کال په لړم میاشته کې د افغانستان او ایران ترمنځ کلنۍ سوداګریزه کچه شاوخوا څلور میلیارده ډالره یاده کړې وه.

قزاقستان خپل یو ډيپلومات یرکین توکوموف د افغانستان د ځانګړي استازي په توګه ګمارلی دی.

د قزاقستان رسنیو نن دوشنبه ( د غبرګولي ۲۶مه) لیکلي چې دغه ګمارنه د ولسمشر قاسم جومارت توقایف له خوا شوې ده.

د قزاقستان ولسمشرۍ ماڼۍ توکوموف یو تجربه کار ډيپلومات یاد کړی چې د ولسمشر تر څارنې لاندې یې د قزاقستان د ستراتیژیکو مطالعاتو په دفتر کې کار کړی دی.

قزاقستان له تېرو نژدې څلورو کلونو راهیسې له طالبانو سره نژدې اړیکې ساتلي دي.

دغه هېواد د ۲۰۲۴ کال په جنورۍ کې طالبان د ترهګرو ډلو له نوملړه لرې کړل.

د ایران او اسراییلو د بریدونو په زیاتیدو سره، د طالبانو حکومت وايي چې په ایران کې د افغان کډوالو د ژوند د ساتنې لپاره هڅې کوي.

د طالبانو د حکومت ویاند ذبیح الله مجاهد ویلي چې دوی د دې هدف لپاره له ایراني چارواکو سره په تماس کې دي.

د طلوع نیوز شبکې په راپور، مجاهد زیاته کړه چې که اړتیا وي، د افغان کډوالو د زیان د مخنیوي لپاره حل لارې په پام کې نیول شوي دي. مجاهد جزییات نه دي ورکړي چې د طالبانو حکومت کومې حل لارې په پام کې لري.

اوس مهال، میلیونونه افغانان په ایران کې ژوند کوي.

د ایران په مختلفو برخو باندې د اسراییلو د هوایي بریدونو له پیل وروسته، یو شمیر افغان کډوالو د ازادي راډیو سره په خبرو کې د خپل امنیت په اړه جدي اندیښنه څرګنده کړې ده.
که څه هم ازادي راډیو په خپلواکه توګه نه شي تاییدولی خو په خواله رسنیو ځینې ویډیوګانې لاس په لاس کېږي چې ښکاروي ګڼ کسان له ایرانه د وتلو او افغانستان ته د تلو په هڅه کې دي.

د طالبانو د امر باالمعروف او نهی عن المنکر وزارت ویاند سیف الاسلام خیبر په خپله ایکس پاڼه باندې د فیاض الدین په نوم د یوه کس د نیولو خبره تایید کړې.

هغه ویلي چې نیول شوي کس د اختر په ورځ په جلال اباد کې له یوه چینايي وګړي سره غیر مناسب حرکت ترسره کړی وو.

په رسنیو کې یوه ویډیو لاس په لاس کېږي چې ښکاروي په موټر کې ناست چینايي وګړی د یوه افغان ځوان له خوا ځورول کېږي او څو واره یې په مخ او سر لاس وهي.

د طالبانو له بیا واکمنېدو راهیسې ګڼ چینايي سیلانیان افغانستان ته سفر کوي. طالبان هم له چین سره د خپلو سیاسي او اقتصادي اړیکو د پراخولو په هڅه کې دي.

ملګروملتونو له نړیوالو غوښتي چې په افغانستان کې د خوارځواکي د مخنیوي لپاره جدي اقدامات وکړي.

د خوړو نړیوال پروګرام، د ماشومانو د ملاتړ صندوق(یونیسف) د ملګرو ملتونو د وګړو صندوق، د خوړو او کرنې او د روغتیا نړیوال سازمانونو نن یکشنبې د (جون۱۵مه) په یوې ګډه اعلامیه کې پر نړیوالو غږ کړی چې په افغانستان کې د ښځو او ماشومانو ترمنځ د خوارځواکۍ د مخنیوي لپاره جدي اقدام وکړي.

د ملګرو ملتونو د راپور له مخې نژدې څلور میلیونه ماشومان په افغانستان کې په خوارځواکۍ اخته دي چې نژدې دوه میلیونه يې له شدیدې خوارځواکۍ کړیږي.

د دغه سازمان د راپور له مخې افغانستان د هغوو پنځلسو هېوادونو په سر کې دی چې ښځې او ماشومان په کې له شدیدې خوارځواکۍ سره مخ دي.

د افغانستان اقتصادي بحران، وچکالي او د خوړو نه خوندیتوب د ښځو او ماشومانو ترمنځ د خوارځواکي عمده لاملونه دي.

راپورونه وایي چې پاکستان په تېرو څو ورځو کې دوه افغان خبریالان افغانستان ته ډیپورت کړي دي.

پاکستاني خبریالانو له هغې ډلې طاهرخان د شنبې په ورځ پر خپله ایکس پاڼه د چارواکو په حواله ویلي، نصیر احمد بهروز او ذکي صفایي د هغوی د ویزو د نه تمدید له کبله لومړی نیول شوي او بیا اخراج شوي دي.

په پاکستان کې د کډوالو لپاره د ګډ اقدام په نوم یوې کمیټې هم تېره شپه د خبریالانو د اخراج خبر پر خپله ایکس پاڼه/ پخواني ټویټر خپور کړی دی.

خبر کې راغلي چې نصیر احمد بهروز په حاجي کمپ کې له یوې اونۍ توقیف وروسته پرون شنبه ډیپورت شو او ذکي صفایي څو ورځې مخکې.

خبریالانو د پاکستان له چارواکو او د خبریالانو د ملاتړ له کمیټو غوښتي چې په اسلام اباد کې د هغو افغان خبریالانو ستونزو ته پام وکړي چې دریمو هېوادونو ته د تګ په تمه دي.

د تخار په ورسج ولسوالي کې د سیلونو له امله درې کسانو خپل ژوند له لاسه ورکړی دی.

په تخار کې د طالبانو د فواید عامه ریاست ویاند روح اله اکبري باختر اژانس ته ویلي دي چې د پنجشنبې د ورځې د ورښتونو له امله اووه تنه نور ټپيان شوې دي.

په تخار کې طالب چارواکو له مرستندویه موسسو او بنسټونو غوښتې دي چې په ورسج ولسوالي کې له سیل ځپلیو سره هرڅومره چې ژر کیږي، مرستې وکړي.

یو افغان چې د امریکا د ولسمشرۍ د ټاکنو په ورځ د برید د پلان په تور نیول شوی، پرون (د جمعې په ورځ) په خپل جرم اعتراف وکړ.

۲۷ کلن نصیر احمد توحیدي د اسلامي دولت یا داعش ډلې د ملاتړ او د تروریستي عمل لپاره د وسلو د ترلاسه کولو په دوو تورونو تورن دی.

توحیدي که مجرم وپیژندل شي، تر ۳۵ کلونو پورې په بند محکوم کیدی شي.

د محکمې د اسنادو له مخې، د اوکلاهوما اوسیدونکی نصیر احمد توحیدي تیر کال د ټاکنو په ورځ د برید لپاره دوه کلاشینکوف ټوپکونه او ۵۰۰ مرمۍ ترلاسه کړې وې.

د FBI مشر کیش پټیل په یوه بیان کې وویل: "متهم اعتراف وکړ چې د ۲۰۲۴ کال د ټاکنو په ورځ یې د مرګوني برید پلان جوړ کړی و - یو برید چې د FBI او زموږ د شریکانو د ښه کار له امله کشف او شنډ کړای شو."

د متحده ایالاتو چارواکو ویلي چې توحیدي د برید پلان لپاره د میاشتو راهیسې د خپلې میرمنې د ورور عبدالله حاجي زاده په ګډون له څو نورو سره په تماس کې و.

حاجی زاده، چې هغه وخت ۱۷ کلن و، په اپریل کې په خپل جرم اعتراف وکړ. هغه د ۱۵ کلونو بند سره مخ دی.

نصیر احمد توحیدي، د طالبانو له واک ته رسیدو وروسته د ۲۰۲۱ کال په سپتمبر کې د کډوالۍ په ځانګړې ویزې متحده ایالاتو ته تللی.