د افغانستان په شمال ختیځ کې د بدخشان ولایت بدخشان کې په یوه هوايي برید کې لږ ترلږه اتو ملکي کسانو ته مرګ ژوبله اوښتې ده.

سیمه ییز چارواکي وایي چې دغه برید تېره ورځ د وردوج ولسوالۍ په باشُند سیمه کې شوی دی.

د بدخشان د ولایتي شورا رئیس احمد بشیر صمیم ازادي راډیو ته وویل، "د هوايي عملیاتو له امله متاسفانه تېره ورځ ۸-۹ کسان شهید او زخمیان شوي. په شهیدانو کې دوه ښځې او پاتې نارینه دي. یو شمېر ښځې او ماشومان ټپياندي او د مرکز فیض اباد په ولایتي روغتون کې تر درملنې لاندې دي."

ښاغلي صمیم د وژل شویو او ټپيانو شمېرې مشخصې نه کړې. هغه وویل، طالبان او بهرني اورپکي په سیمه کې کې د خلکو له کولو د سپر په توګه کار اخلي. د افغانستان دفاع وزارت لا ددغه برید په اړه څه نه دي ویلي.

د بدخشان د ولایتي شورا رئیس په خبره، په بدخشان کې تصفیوي عملیات له تېرې یوې میاشتې راهیسې روان دي.

د وردوج او یُمګان ولسوالۍ چې له تېرې څو کلونو پرې طالبانو کنټرول درلود، د همدغو عملیاتو په ترڅ کې د دولتي ځواکونو لاس ته ولوېدې.

د ملګرو ملتونو سرمنشي انتونیو ګوتیرش وایي، د طالبانو تر واکمنۍ لاندې افغانستان کې نجونې او ښځې له " وحشتناکو پریکړه" سره مخامخې دي.

ګوتیرش دغه څرګندونې تېره شپه ( دکب ۲۱مه) په نیویارک کې د ملګرو ملتونو د ښځو کمیسیون نهه شپیتمې غونډه کې کړې دي.

د ګوتیرش د خبرو په یوه برخه کې چې د ملګرو ملتونو د ښځو څانګې خپرې کړي راغلي " نجونې او ښځې لا هم د خپلو حقونو په اړه د وحشتناکو پریکړو له یوې ټولګې سره مخامخ دي او مونږ دغه وضعیت تر ټولو ډېر په افغانستان کې په سترګو وینو."

ګوتیریش ټینګار کړی چې هېوادونه او دولتونه باید وهڅول شي چې د ښځو پر پرمختګ پانګونه وکړي او هغوی ته لومړیتوب ورکړي.

طالبانو واک ته له رسېدو وروسته تر شپږم ټولګي پورته د نجونو ښونځي وتړل، وروسته یې د هغوی پوهنتونونه هم بند کړل او د کار په ګډون یې په بېلابېلو ټولنیزو چارو کې د ښځو فعالیت محدود کړ.

د ایرلنډ کریکټ بورد اعلان کړی چې د مالي ستونزو له کبله یې له افغانستان سره د سږکال پلان شوې سیلالۍ لغو کړې دي.

ټاکل شوې وه چې د ایرلنډ د کریکټ لوبډله په جولای میاشته کې د افغانستان له لوبډلې سره یوه ټیسټ، درې یو ورځنۍ او درې شل اوریزې لوبې وکړي.

دغه ټولې سیالۍ د ایرلنډ په کوربتوب پلان شوې وې.
رویټرز خبري اژانس د ایرلنډ د کریکټ بورد د مشر وارن ډیوتروم په حواله ویلي، افغانستان سره سیالۍ یې په بودجه کې د لنډمهالي کمي له کبله لغو کړي.

دغه هېواد بیا سږ کال اوړی د ویسټ انډیز او دغه راز انګلستان د کریکټ لوبډلو کوربه توب کوي چې ویسټ انډیز سره د شپږو اورونو لوبلړۍ او له انګلستان سره درې شل اوریزې لوبې لري.

په هرات ولایت کې د روژې میاشتې په مناسبت د پیام نور په نامه یو نندارتون جوړ شوی ده، چې په کې د نقاشۍ، خطاطۍ، تذهیب او نورو هنري برخو ۷۵ هنري اثار نندارې ته وړاندې شوي دي.

د هرات د ملي نګارستان مدیر عبدالله عثماني د طالبانو تر کنټرول لاندې باختر خبری اژانس ته ویلي چې دا هنري اثار د ۴۰ غوره استادانو له خوا چمتو شوي دي.
دا په‌ داسې حال کې ده چې د طالبانو حکومت د ۲۰۲۱ کال په اګست کې پر افغانستان له واکمنېدو وروسته، د ډېرو نورو محدودیتونو ترڅنګ په ډېرو هنرونو هم ستر محدودیتونه وضع کړل.

له دغو محدودیتونو څخه یو هم د ژوندیو موجوداتو د انځورونو د رسمولو او ان د هغوی د عکسونو خپرول يې هم منع کړي.

د طالبانو حکومت د روان کال د اګست په میاشت کې د "امر بالمعروف او نهي عن‌‌‌المنکر" په نوم نوی قانون اعلان کړ چې، د دې قانون د ۱۷مې مادې په درېیم بند کې د ژوندیو موجوداتو د عکس اخیستلو او خپرولو باندې په‌کې محدودیت لګول شوی دی.

بلوڅ بیلتونپالو د پاکستان د پوځي چارواکو هغه ادعاوې رد کړې دي چې وايي ۱۵۵ کسان یې د دې ډلې له خوا له ولجه شوي اورګاډي څخه ژغورلي دي.

د بلوڅ د آزادي بښونکي پوځ په نوم ډلې چې د بلوچستان آزادي غواړي، پر دې اورګاډي د پروني برید پړه منلې ده. د پاکستان پوځ نن وویل چې د نورو سپرلیو د آزادولو لپاره پوځي عملیات روان دي او ادعا یې کړې چې ۱۶ بریدګر یې وژلي دي خو بلوڅ بیلتونپالو دا ادعا رد کړې او وايي تراوسه د دوی هېڅ جنګیالي نه دي وژل شوي.

بلوڅ بیلتونپال همداراز وايي، لسګونه سپرلۍ چې ښځې، ماشومان او سپین ږیرې پکې وو، پوځ نه دي ژغورلي بلکې دوی خوشې کړي دي.

بېلتونپالو خبرداری ورکړی چې که پاکستاني ځواکونه خپلو عملیاتو ته دوام ورکړي نو د اورګاډي د سپرلۍ چې د دې ډلې په وینا د پاکستان د پوځ، پولیسو، د تروریزم پرضد د مبارزې د ځواکونو او ISI افسران دي او رخصتیو ته روان وو، یو په یو وژنه به پیل کړي.

په ملګروملتونو کې د امریکا دایمي استازې وايي، واشنګټن له طالبانو سره د اعتماد فضا نه شي جوړولای.

دوروتي شي دا څرګندونې بېګا شپه د افغانستان په اړه د ملګروملتونو د امنیت شورا غونډې ته د وینا پرمهال وکړې.

د شي په ټکو، "موږ نه شو کولای له هغې ډلې سره چې امریکایان په ناحقه نیسي، تروریستي ډلو ته د پناه ورکولو اوږد تاریخ لري او د افغانستان د خلکو حقونه او اساسي اړتیاوې له پامه غورځوي، د اعتماد فضا جوړه کړو. موږ غواړو د امنیت شورا له غړو سره د دې ټولیزې غوښتنې په برخه کې چې طالبان باید مسوولانه چلند وکړي ګډ کار ته دوام ورکړو ".

دې جګپوړې امریکایي چارواکې همداراز وویل چې متحدایالات د داعش ډلې د خراسان څانګې له پلوه اندېښنه لري او له طالبانو غواړي چې د تروریزم پرضد د مبارزې په برخه کې پر خپلو ژمن عمل وکړي.

مېرمن شي پر طالبانو هم غږ وکړ چې اجازه دې نه ورکوي چې افغانستان یوځل بیا د امریکا، د امریکا د متحدانو او نورو هېوادونو د امنیت د ګواښلو لپاره د تروریستي ډلو په خوندي ځای بدل شي. طالبانو له دې مخکې ویلي و، چې هېچا ته به اجازه ورنه کړي چې د افغانستان له خاورې د نورو هېوادونو پرضد کار واخلي. په ملګروملتونو کې د امریکا استازې پر افغان ښځو او نجونو د طالبانو ځپونکو اقداماتو ته هم اشاره وکړه، ویې ویل چې د افغانستان د روغتیايي زده کړو په انستیتیوتونو کې د ښځو پر تعلیم بندیز به ناوړه پایلې ولري.

د طالبانو د حکومت د بهرنیوچارو سرپرست وزیر امیرخان متفي عمان ته د سفر پرمهال پرون له خپل سیال بدر بن حمد البوسعیدي سره د دواړو هېوادو ترمنځ په سیاسي، اقتصادي او ټولنیزو برخو کې د دوه اړخیزو اړیکو د پیاوړتیا په اړه خبرې کړي.

د طالبانو د حکومت د بهرنیوچارو وزارت بېګا په یوه بیان کې خبر ورکړ چې دې دوو چارواکو ویلي، د طالبانو حکومت او عمان د دوه اړخیزو اړیکو نوی پړاو پیلوي. په بیان کې د دې خبرو نور جزییات نه دي ورکړل شوي.

ښاغلی متقي د یکشنبې په ورځ د یوه پلاوي په مشرۍ عمان ته ولاړ.

د طالبانو حکومت تراوسه د هېڅ هېواد له خوا په رسمیت نه دی پېژندل شوی خو عمان له څو د ګوتو په شمار هېوادونو څخه دی چې د طالبانو له حکومت سره تعامل لري.

د طالبانو د حکومت د بهرنیوچارو وزارت د روان کال په وږي میاشت کې ویلي و، چې د عمان په پلازمېنه مسقط کې د افغانستان سفارت بیا پرانیستل شوی دی او چارې یې د طالبانو د حکومت استازی سمبالوي.

په ملګروملتونو کې د هند دایمي سفیر وايي، هېواد به یې د روانو بشري مرستو پر بهیر سربیره په نژدې راتلونکي کې د افغانستان په پراختیایي پروګرامونو کې هم برخه واخلي.

پارواتانیني هریش د افغانستان په اړه د امنیت شورا بېګانۍ غونډې ته د وینا پرمهال د روان کال په پیل کې، په دوبی کې د طالبانو د حکومت د بهرنیو چارو له وزیر امیرخان متقي سره د هند د بهرنیو چارو د وزیر ویکرم میسري لیدنې ته د اشارې په ترڅ کې وویل، هند طالبانو ته دا روښانه کړې ده چې ځینې مسایل په دوه اړخیزو اړیکي پورې تړلي دي او په افغانستان کې د نوې ډیلي د اوسنۍ ښکېلتیا بنسټ له خلکو سره اړیکي دي.

د ۲۰۲۱ کال له اګست میاشتې راهیسې چې طالبان بیا ځلې پر افغانستان واکمن شوي هند افغانستان ته ۲۵ ټنه بشري مرستې، ۵۰۰۰۰ ټنه غنم، ۴۰۰۰۰ لیتره کیمیاوي سره او څه باندې ۳۰۰ ټنه درمل او طبي تجهیزات لیږلي دي.

د خوړو نړیوال پروګرام WFP وايي، د تورخم د لارې د بندېدو له کبله د افغانستان لپاره د دې سازمان د مرستو لارۍ چې ۱۲۰۰مټریک ټن مواد پکې بار دي په تورخم او پېښور کې ایسار پاتې دي.

WFP په یوه بیان کې چې د ملګروملتو د بشري مرستو د همغږۍ پر ویبپاڼه خپور شوی ویلي، دا په داسې حال کې ده چې د افغانستان په ډېری ولایتونو، په تېره په لویدیځو او جنوبي سیمو کې د درنو بارانونونو او سېلابونو له کبله د ښځو او ماشومانو په ګډون د شاوخوا دېرش کسانو د مرګ ژوبلې راپورونه ورکړل شوي دي. د ملګروملتونو دا اړونده اداره زیاتوي چې د دوی څېړنې روانې دي څو د هغو خلکو شمېر معلوم کړي چې بشري مرستو ته اړتیا لري.

په هغه بیان کې چې د افغانستان په اړه د ملګروملتونو د امنیت شورا له بیګانۍ غونډې وروسته خپور شو فرانسې، ډنمارک، یونان، ګیانا، پاناما، جنوبي کوریا، سیرالیون، سلوونیا او برتانیا وویل چې په افغانستان کې ښځې او نجونې له ټولنیز ژوند څخه څنډې ته شوې دي او غږ یې خاموش شوی دی.

دې هېوادونو همداراز د جرمونو د نړیوالې محکمې هغه اقدام هم ستایلی دی چې د طالبانو د لوی مشر ملاهبت الله آخوندزاده د نیولو د حکم غوښتنه یې کړې.

دې او یوشمېر نورو هېوادونو له دې مخکې هم د افغان ښځو او نجونو په ملاتړ غږ اوچت کړی دی.

د افغانستان د ساحلي فوټبال ملي لوبډله نن د دوشنبه (د مارچ ۱۰مه) تایلینډ ته لاړه ترڅو د ۲۰۲۵ کال د اسیا جام په روزنیز کمپ او سیالیو کې برخه واخلي.

د افغانستان د فوټبال فدراسیون په یوه خبرپاڼه کې ویلي چې د هیواد د ساحلي فوټبال ملي لوبډله د سیالۍ په C ګروپ کې د ایران، متحده عربي اماراتو او اندونیزیا له لوبډلو سره ده.

د ۲۰۲۵ کال اسیایي جام، چې د تایلینډ په کوربه توب ترسره کېږي، راتلونکې پنجشنبه، د مارچ په ۲۰مه پیل کېږي.