د راپورونو له مخې د شمالي کوريا مشر کېم جونګ اون خپل ځانګړی استازی او د بهرنيو چارو وزارت هغه چارواکي اعدام کړي چې د ده او امريکا د ولسمشر ډونالډ ټرمپ تر منځ د فبرورۍ مياشتې په خبرو کې يې رول درلود.

دا خبر د جنوبي کوريا ورځپاڼې چوسن ایلبو خپور کړی دی.

د کېم جونګ اون خاص استازی کیم یونګ چال چې ویل کېږي په اعدام شویو کې شامل دی د امریکا د بهرنیو چارو له وزیر مایک پامپيو سره هم کتلي و.

هغه د شمالي کوریا د اټمي لانجې د مرکچي پلاوي مشر و.

دی او درې نور کسان په مارچ میاشت کې امریکا ته د جاسوسۍ په تور په میریم هوايي ډګر کې اعدام شوي.

شمالي کوريا له ټرمپ سره د فبرورۍ مياشتې د خبرو د ناکامه کېدو په خاطر دوی مسئول ګڼل.

د شمالي کوریا د مشر کېم جونګ اون ترجمانه هم له ستونزو سره مخامخ ده.

د راپور له مخې دې په ژباړه کې غلطي کړې وه او اوس د سياسي زندانيانو په کمپ کې بندي ده.

پر دې د شمالي کوريا د مشر حیثیت ته د زیان اړولو تور دی.

د سوریې موقت ولسشمر احمد الشرع متحدوایالاتو ته رسیدلی او د دوشنبې په ورځ ولسمشر ډونالد ټرمپ سره ګوري.

د سوریې دولتي خبري اژانس راپور ورکړ چې د دغه هیواد ولسمشر احمد الشرع د شنبې په ورځ د یو تاریخي رسمي سفر لپاره متحده ایالاتو ته ورسید.

تردې یوه ورځ مخکې ، واشنګټن هغه د ترهګرۍ له تور لیست څخه لیرې کړ.

شرع، چې ځواکونو یې د تیر کال په وروستیو کې د بشار اسد رژیم نسکور کړ، ټاکل شوې ده چې د دوشنبې په ورځ په سپینه ماڼۍ کې د متحده ایالاتو له ولسمشر ډونالډ ټرمپ سره وګوري.

دا په ۱۹۴۶ کال کې د سوریې تر خپلواکۍ وروسته متحدو ایالاتو ته ددغه هیواد دیو ولسشمر لومړی دا ډول سفر دی.

دسوریې موقت مشر د می په میاشت کې منځني ختیځ ته د متحده ایالاتو د ولسمشر ډونالډ ټرمپ د سفر په جریان کې په ریاض کې د لومړي ځل لپاره له ټرمپ سره ولیدل.

د سوریې لپاره د امریکا استازي ټام باراک د روانې میاشتې په پیل کې وویل چې "هیله مند" دی چې شرع به د اسلامي دولت ډلې یا داعش په وړاندې د متحده ایالاتو په مشرۍ نړیوال ایتلاف کې د شاملیدو لپاره یو تړون لاسلیک کړي.

په سوریه کې یوې ډیپلوماتیکې سرچینې دفرانسې خبري اژانس ته وویل چې متحده ایالات پلان لري چې "د بشري مرستو همغږي کولو او د سوریې او اسراییل ترمنځ پرمختګونو څارلو لپاره" دمشق ته نږدې یوه پوځي اډه جوړه کړي.

لکه څنګه چې تمه کیده د امریکا بهرنیو چارو وزارت د جمعې په ورځ احمد الشرع د تور لیست څخه لیرې کړ.

د وزارت ویاند ټامي پیګوټ وویل چې د شرع حکومت د ورکو امریکایانو د موندلو او پاتې کیمیاوي وسلو له منځه وړلو لپاره د هلو ځلو په شمول امریکايي غوښتنې ترسره کوي.

ښاغلي پیګوټ له تور لیست څخه د شرع د نوم دلیرې کولو په توضیح کې زیاته کړه: "دا اقدامات د بشار الاسد له لیرې کیدو او د اسد درژیم لاندې د ۵۰ کلن ظلم زیاتي له ختمیدو وروسته د سوریې د مشرتابه لخوا د ښودل شوي پرمختګ د قدردانی لپاره ترسره کیږي."

د امریکا د بهرنیو چارو وزارت ویاند وویل چې د امریکا له لیست څخه د احمدالشرع ایستل به "سیمه ایز امنیت او ثبات او همدارنګه د سوریې په مشرۍ او د سوریې په ملکیت کې یوه جامع سیاسي پروسه وهڅوي."

تمه کیږي چې شرع به د سوریې لپاره چې دغه هیواد د ۱۳ کلنې وحشتناکې کورنۍ جګړې وروسته د بیارغونې په برخه کې د پام وړ ننګونو سره مخ دی مالي مرستې وغواړي.

ترکیې د نسل وژنې په تور د اسراییلو د صدراعظم بنیامین نتنیاهو په شمول د څو اسراییلي چارواکو د نیولو جلب ورکړی.

د استانبول د څارنوالۍ دفتر د جمعې په ورځ په یوه بیان کې د ټولټال ۳۷ اسراییلي چارواکو یادونه کړې چې پکې پر صدراعظم سربېره، دفاع وزیر، د ملي امنیت وزیر او د پوځ لوی درستیز شامل دي.

په بیان کې راغلي دا کسان "د غزې د خلکو په وړاندې د اسراییلو د سیستماتیکو جنایتونو" لپاره له تعقیب سره مخ دي.

د اسراییلو د بهرنیو چارو وزیر ګیډون سار دغه تورونه په کلکه رد کړي او دا یې "د ترکیې د دیکتاتور رجب طیب اردوغان لخوا تبلیغاتي اقدام" بللی دی.

د ترکیې ولسمشر رجب طیب اردوغان په وار وار د اسراییلو کړنې "نسل وژنه" بللې ده.

امریکایي او اسراییلي چارواکو ویلي چې د ایران د اسلامي انقلاب د ساتندوی ځواک (سپاه پاسداران) د یوه پلان مخه نیول شوې ده چې هدف یې په مکسیکو کې د اسراییل د سفیرې وژنه وه.

اکسیوس ویبپاڼې د جمعې په ورځ، (د لړم په ۱۶مه) په یوه راپور کې لیکلي چې دا پلان د سپاه د قدس ځواکونو د یوې ځانګړې برخې له‌خوا، چې « ۱۱۰۰۰ټولی» نومېږي، جوړ شوی و — هماغه قطعه چې په تېرو میاشتو کې یې د اروپا او استرالیا په کچه د اسراییلي او یهودي هدفونو د برید پلانونه جوړ کړي وو.

د امریکایي چارواکو په وینا، دا عملیات د ۲۰۲۴ کال په وروستیو کې پیل شوي وو او د ۲۰۲۵ کال د لومړۍ نیمایي تر منځیو پورې روان وو. د دې پلان هدف د اسراییل سفیره عینات کرانتس نایګر وه، چې اوس مهال په مکسیکو کې د اسراییل د دولت استازې ده.

اکسیوس د خپلو سرچینو له قوله زیاتوي چې د پلان د عملي کولو مسوول د « ۱۱۰۰۰ټولي» یو مامور و، چې کلونه یې په وینزویلا کې د ایران په سفارت کې د ایران‌پلوو عناصرو د راجلبولو او روزنې چارې ترسره کړې وې، او وروسته تهران ته ستون شوی و.

امریکایي چارواکو د فرانسې او رویټرز خبري اژانسونو ته ویلي چې «دا پلان شنډ شوی او اوس هېڅ ډول ګواښ نه شته.»

د ملګرو ملتو په مرکز نیویارک کې د ایران دایمي استازولۍ تر اوسه په دې اړه له تبصرې کولو ډډه کړې ده.

د بلغاریا د دولتي خبري اژانس (BTA) د راپور له مخې، د پنجشنبې په شپه د پولیسو له تعقیب وروسته د یوه موټر د ټکر له امله شپږ مهاجر وژل شوي او څلور نور ټپیان شوي دي. دا پېښه د تور سمندرګي بورګاس ښار ته نژدې شوې ده.

د سرحدي پولیسو مشر، کمېشنر انتون زلاتانوف، د بي‌ټي‌وي ټلوېزیون ته ویلي چې دغه موټر، چې د رومانیا نمبر پلېټ درلود، لس کسان وړل، خو د تلاشي پر مهال یې د درېدلو امر ته پام ونه‌کړ او د تېښتې هڅه یې وکړه.

د هغه په وینا، شپږ تنه د پېښې په ځای کې سمدستي مړه شوي، خو د موټر چلوونکي ــ چې رومانیايي تبعه دی ــ او درې ژوندیو پاتې شويو مهاجرو لومړنۍ درملنه ترلاسه کړې ده. د بلغاریا د خبري اژانس د راپور له مخې، اټکل کېږي چې ژوندي پاتې شوي کسان افغانان وي.

د ټیسلا موټر جوړولو شرکت اجرايي رییس، ایلن مسک د سهم‌لرونکو په تصویب د تاریخ تر ټولو لوی معاش او امتیازونه ترلاسه کړل چې ارزښت یې یو تریلیون ډالره دی.

دا مشروطه طرح د هغو پانګه‌والو له خوا تایید شوه چې د مسک پلان له مخې، غواړي د ټیسلا برېښنايي موټرو شرکت د مصنوعي ځیرکتیا او روباټیک پر یو ستر ځواک بدل کړي. له ۷۵ سلنې څخه ډېر سهم‌لرونکو د دې وړاندیز ملاتړ کړی دی.

د دې پرېکړې له مخې، مسک چې مخکې د نړۍ تر ټولو شتمن سړی بلل شوی و، کولای شي په راتلونکې لسیزه کې تر یو تریلیون ډالرو پورې د ټسلا ونډې ترلاسه کړي او د نړۍ لومړی تریلیونر شي.

د هغه د انعام دا لویه طرح یوازې هغه وخت عملي کېږي که ټسلا د بازار ۸.۵ تریلیون ډالرو ارزښت ته ورسېږي — چې دا د شرکت د اوسني ارزښت شاوخوا اته برابره ده.

سربېره پر دې، مسک باید یو میلیون «روبو ټکسي» (بې چلوونکي ټکسي) تولید کړي، له دې سره ۱۲ میلیونه نور موټرونه وپلوري، د بې چلوونکې سیسټم ۱۰ میلیونه ګډونوال وړاندې کړي، او یو میلیون انسان‌وزمه روباټونه جوړ کړي.

د ملګرو ملتونو سرمنشي، آنتونیو ګوترېش، ویلي چې د سانتي ګراد تر یو نیم درجې د نړۍ تودوخې د ساتلو په هدف کې پاتې راتلل «اخلاقي ناکامي او وژونکې غفلت» دی.

ګوټرېش دا څرګندونې د پنجشنبې په ورځ (د لړم ۱۵مه) د برازیل په بلم ښار کې د اقلیمي بدلون د «کاپ ۳۰» نړیوالې ناستې د پرانیستې په غونډه کې، د څه باندې ۳۰ هېوادونو د مشرانو په حضور کې وکړې.

هغه د دې هدف یادونه وکړه چې تر صنعتي انقلاب پخوا د کچې په پرتله د نړۍ تودوخې زیاتوالی باید تر ۱.۵ درجې پورې محدود پاتې شي، او ویې ویل چې دا د دې سیارې لپاره، چې لا هم د انسانانو د اوسېدو وړ وي، «سره کرښه» ده.

ګوټرېش ټینګار وکړ چې نړۍ باید «بنسټیز بدلون» راولي څو د دې خطرناکې کچې له تېریدو وروسته زیانونه کم کړي.

نوموړي وویل:

«حتی که موقتي هم وي، له دې حده تېریدل به د هر ملت لپاره د ډېرو ویجاړیو او لګښتونو سبب شي. دا کار کولی شي طبیعي نظامونه د نه جبرانېدونکو ناورینونو تر پولې ورسوي، میلیاردونه انسانان د نااستوګنې چاپېریالونو سره مخامخ کړي او د سولې او امنیت پر وړاندې خطرونه زیات کړي.»

په همدې ورځ، د نړېوالې هوا پېژندنې سازمان (WMO) تایید کړه چې د شنو خونو ګازونو اخراج — هغه ګازونه چې د ځمکې تودوخه لوړوي —بې‌ساري کچې ته رسېدلی دی.

دغه سازمان وویل چې د ۲۰۲۵ کال د تودوخې اندازه ښيي، دا کال ښایي د تاریخ دوهم یا درېیم تر ټولو تود کال شي. د تودوحې د ثبت شوې ریکارډ مخې، وروستي لس کلونه تر ټولو تاوده کلونه وو.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ نن د نومبر اوومه په سپینه ماڼۍ کې د هنګري د صدراعظم ویکتور اوربان هرکلی کوي.

تمه ده چې غونډه به صمیمانه وي. خو د دواړو مشرانو ترمنځ له نژدې شخصي اړیکو سره سره، د اختلافي موضوعاتو اوږد لست شته.

که څه هم ټرمپ او اوربان په فکر او وینا کې متحد ګڼل کیږي، خو د روسیې د تیلو د وارداتو په خاطر دوی سره جوړ نه دي.

له واشنګټن څخه د اوربان یوه له اصلي غوښتنو څخه دا ده چې د روسیې د تیلو سوداګرۍ باندې د متحده ایالاتو له بندیزونو څخه معافیت ترلاسه کړي.

ټرمپ د اکتوبر په ۳۱مه خبریالانو ته وویل: اوربان د معافیت غوښتنه کړې ده. موږ لا تر اوسه دا نه ده منلې... ویکتور زما ملګری دی او هغه د معافیت غوښتنه کړې ده.

د کډوالو لپاره د ملګرو ملتو عالي کمشنر وایي، په نژدې یوه لسیزه کې سږکال د لومړي ځل لپاره په نړۍ کې د کډوالو او بیځایه شویو خلکو شمیر ښکته شوی دی.

فیلپو ګراندي چې د کار موده یې په خلاصیدو ده د ملګرو ملتو عمومي غونډې ته د پنجشنبې په ورځ وویل، د دوه زره څلرویشتم کال په پای کې یوسل او درویشت میلیونه خلک په نړۍ کې د جګړو، شخړو او تاوتریخوالي له امله بیځایه شوي وو او نن دا شمیره یوسل او اوولسو ته راښکته شوې ده. نوموړي زیاته کړه چې د دې شمیرو د کمیدو یو علت دا دی چې ګڼ سوریایان او افغانان خپلو هیوادو ته ستانه شوې دي.

ښاغلي ګراندي زیاته کړه چې له پاکستان او ایران څخه سږ کال ډیر افغانان افغانستان ته استول شوې دي، هغه هیواد ته چې هلته له بشري حقونو څخه په ځانګړې ډول د ښځو له حقونو څخه سرغړونې کیږي.

له ملګرو ملتو سره د فلیپو ګراندې دنده وروسته له لسو کلونو په راتلونکو څو اونیو کې پای ته رسیږي.

د امریکا په جنوبي ایالت کنتاکي کې د یوې بار وړونکې الوتکې د لوېدو پېښه کې د مړو شویو کسانو شمېر ۱۱ ته ورسېد.

څیړونکي وایي، پیښه د الوتکې په یوه انجن کې د اور لګېدو له کبله رامنځته شوې.

فرانس پریس وایي، د (مک دونیل دوګلاس MD-11) الوتکه هاوایي ته په لاره وه چې د سه شنبې په ورځ د لویس وایل ښار د محمد علي له نړیوال هوایي ډګره له پورته کېدو سملاسي وروسته ولوېده.

د پیښې څیړونکو په لویس وایل کې خبریالانو ته ویلي، موندنې یې ښيي چې د الوتکې چپ انجن د الوتنې پر مهال د الوتکې له وزر څخه جلا شوی دی.

د پیښې قربانیانو کې درې تنه عمله او نور هغه کسان شامل وو چې پر ځمکه د الوتکې د رالوېدو او اورلګېدنې له کبله مړه شول.

د امریکا د ترانسپورت وزیر شان دافي وایي، د فدرالي حکومت د رخصتۍ د دوام په صورت کې به د جمعې په ورځ په څلویښتو لویو هوایي ډګرونو کې د لس فیصده الوتنو د لغو کېدو امر وکړي.

رویټرز لیکلي، له دې امر سره به د هوایي ترافیکو ۱۳ زره کنټرولونکي او د ترانسپورت د امنیتي ادارو ۵۰ زره مامورین مجبوره شي چې بې معاشه کار وکړي.

له دې سره به په هوایي ډګرونو کې په پراخ ډول ځنډ رامنځته او الوتنې به لغوه او وځنډیږي.

د امریکا حکومت نه دي ویلي چې دغه څلویښت اغیزمن کیدونکي هوایي ډګرونه کوم دي.