د خوست یو شمېر قومي مشرانو او دیني عالمانو د دې ولایت په ګربزو ولسوالۍ کې غونډه کړې او په افغانستان کې د جګړې پر دواړو خواوو يې غږ کړی چې اوربند او د سولې لپاره خبرې وکړي.

په ګربزو کې پرون پنجشنبه د غونډې یوه ګډون‎وال، ملک حفیظ‎الله جان د سولې د تأمین لپاره د ولس هڅې مهمې وبللې.

ملک حفیظ الله جان وايي:

"هر افغان سولې ته تږی دی. ملت باید متحد شي اوسولې ته کار وکړي."

دا په‎داسې حال کې ده چې نن هم په کابل کې د امریکا د سفارت مخې ته د هلمند د سولې د کاروان د غړو پرلت روان دی.

د هلمند د سولې کاروان ویاند تېره شپه ازادي راډیو ته وویل چې د امریکا ولس ته سرخلاصی لیک استوي او بیا به پر خپلو راتلونکو حرکتونو غور کوي.

د اوکرایین ولسمشر ولادیمیر زلنسکي وايي، د روسیې له خوا روښانه ځواب ته په تمه دی چې ایا پر ملکي اهدافو د بریدونو په تړاو اوربند ته لېوالتیا لري او کنه.

زلنسکي تیره شپه په یوه وینا کې ویلي،" اوکرایین پر ملکي اهدافو د بریدونو د دریدو په اړه پر خپل وړاندیز ولاړ دی او په دې برخه کې هر ډول خبرو اترو ته چمتو دی".

بل پلو، د روسیې ولسمشر ولادیمیر پوتین له زلنسکي مخکې په وینا کې د لومړي ځل لپاره له اوکرایین سره د خبرو اترو موضوع مطرحه کړې ده.

که څه هم زلنسکي په مستقمه توګه د پوتین د خبرې ځواب ورنه کړ، خو په ټکو يې " د هر ډول خبرو اترو لپاره چې د اوکرایین پر ملکي اهدافو بریدونه دروي، تیار دي".

امریکا پر دې وروستیو کې پر اوکرایین او روسیې فشار زیات کړی چې د سولې په خبرو کې پرمختګ وکړي.

خو د یسټر یا سپیڅلي اختر له اوربند وروسته، دواړه خواو پر یو بل بریدونه له سره پیل کړي.

پوتین د اپریل په ۱۹مه په یو اړخیز ډول ۳۰ساعته اوربند اعلان کړی و.

د امریکا د ولسمشر مرستیال جي دي ونس او د هند صداعظم نریندرا مودي پرون دوشنبې اعلان وکړ چې د دواړو هېوادونو ترمنځ د سوداګرۍ په برخه کې پرمختګونه شوي دي.

د رویتر خبري اژانس د راپور له مخې، دا پرمختګ په داسې حال کې دی چې هند هڅه کوي د امریکا د لوړو تعرفو مخه ډب او د ټرمپ د ادارې ملاتړ ترلاسه کړي.

جي دي ونس د دوشنبې په ورځ د غیرکاري سفر په ترڅ کې هند ته تللی دی.

د امریکايي چارواکو په خبره، جي دي ونس د تاج محل لیدو ته ورغلی او په جیپور ښار کې يې وینا درلوده.

د مودي د دفتر د بیان له مخې، دواړو مشرانو د انرژۍ، دفاع او د تکنالوژۍ په برخو کې د همکاریو پر پراختیا خبري کړي دي.

د ټرمپ اداره بیا وايي، هند او امریکا د سوداګرۍ د دوام لپاره پر یوې حل لارې هوکړه کړې ده.

نریندار مودي د نړۍ له مشرانو لومړی هغه و چې د ټرمپ د دویمې کاري دورې له پیل وروسته يې له هغه سره وکتل.

د روسیې بې پیلوټه الوتکو او توغندو یو ځل د اوکرایین پلازمینه کیف او یو شمیر نور ښارونه په نښه کړي دي.

په دې بریدونو کې په خرسون کې ښار کې یو تن ټپي شوی دی.

دا بریدونه د امریکا د ولسمشر ډونالډ ټرمپ له هغوو څرګندونو یوه ورځ وروسته دي چې ویلي و، "هیله مند دی اوکرایین او روسیه په روانه اونۍ کې د سولې په اړه یوې هوکړې ته ورسیږي".

بل پلو، اوکرایین د روسیې پر بلګردا ښار د توغندو او بې پیلوټه الوتکو بریدونه کړي دي.

د دې بریدونو له کبله د احتمالي مرګژبلې جزیات خپاره شوي نه دي.

د اوکرایین او روسیې ترمنځ د ډپیلوماټیکو اړیکو په ډګر کې بیا کرملین د اوربند په اړه څه ویلي نه دي، خو د امریکا د استازي کیت کلېګ د هغوو څرګندونو هرکلی کړی چې ویلي و،" اوکرایین به ونه شوي کولی چې له ناټو سره یو ځای شي".

تمه ده په همدې روانه اونۍ کې د امریکایي، اروپايي او اوکراییني چارواکو ترمنځ له روسیې سره د سولې د مذاکراتو په اړه په لندن کې ناسته جوړه شي.

د راپورونو له مخې د اوکرایین په چارواکو د امریکا ځانګړی استازی غواړي د روسیې ولسمشر ولادیمیر پوتین سره یو ځل بیا وګوري.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ خبرداری ورکړی چې که چیرته د اوکرایین او روسیې ترمنځ ژر اوربند ونشي امریکا به له دې مذاکراتو وځي.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ وايي، "له ایران سره مو مذاکرات ښه وو".

ټرمپ دا خبره، د دوشنبې په ورځ واشنګټن کې خبریالانو ته کړې او زیاته کړې، " د ایران د اټومي پروګرام او په غزه کې د اوربند په تړاو د اسراییلو له صداعظم بنیامین نتانیاهو سره خبرې کوي".

د امریکایي او ایراني چارواکو ترمنځ په عمان او ایټالیا کې له دوه ځلې خبرو اترو وروسته دا لومړی ځل دی چې ټرمپ دا ډول څرګندونې کوي.

بل پلو، ایراني چارواکو هم تایید کړې چې له امریکا يې سره "مذاکرات ښه" وو او "پرمختګ" په کې شوی دی.

د اکسیوس په نوم یويې امریکایي ویب پاڼې لیکلي، تمه ده د امریکا په وخت د دوشنبې په ورځ ټرمپ او نتانیاهو په ټیلفوني اړیکه د ایران او غزې په اړه خبري وکړي.

ټرمپ او نتانیاهو دوه وړاندې په سپینې ماڼې کې کتلي وو.

د امریکا له سفره تر ستنیدو وروسته د اسراییلو صداعظم په یوه ویډیو پیغام کې ویلي و، "دی او ولسمشر ټرمپ توافق کړی چې ایران باید اټومي وسله نه لري".

د امریکا او ایران ترمنځ د اټومي پروګرام پر سره مذاکرات دوه اونۍ وړاندې پیل شول.

امریکا وايي، ایران دې د یورانیمو له غني کیدو لاس واخلي، خو ایران بیا وايي، اټومي پروګرام يې سوله ییز اهداف لري.

په افغانستان او پاکستان کې د پولیو یا ګوزڼ د ویروس پرضد د واکسینو کمپاین پرون دوشنبې رسما پیل شوی دی.

د طالبانو تر واک لاندې د عامې روغتیا وزارت اعلان کړی چې دا کمپاین به په ننګرهار، کونړ، لغمان، نورستان، هلمند او کندهار ولایتونو کې د څلورو او په پاتې ۲۸ ولایتونو کې د دریو ورځو لپاره وي.

د دې وزارت ویاند شرافت زمان امرخیل وايي، په دې کمپاین کې به نژدې ۱۲میلیونه له پنځو کلونو کم عمره ماشومانو ته د پولیو یا ګوزڼ څاڅکي ورکړل شي.

بل پلو، د خیبرپښتونخوا روغتیايي چارواکو ویلي، د اپریل له ۲۱ تر۲۷ مې به په ۳۶ضلعو کې نژدې ۷ میلیونه له پنځو کلونو کم عمره ماشومان ته د پولیو واکسین ورکړي.

افغانستان او پاکستان د نړۍ هغه دوه هېوادونه دي چې لا هم په کې د پولیو یا ګوزڼ ویروس مثبتې پېښې ثبتیږي.

د روغتیا نړیوال سازمان د شمیرو له مخې تیرکال په افغانستان کې د پولیو څه باندې ۲۰ مبثتې پېښې ثبت شوې وې، چې د طالبانو حکومت د عامې روغتیا وزارت له خوا رد شوې.

په خیبرپښتونخوا کې بیا تیرکال د دې ویروس ۷۴ مثبتې پېښې ثبت شوې وې.

پولیو یا ګوزڼ یو ویروسي ناروغي ده، چې تر ډیره پرې له پنځو کلونو کم عمره ماشومان پرې اخته کیږي او د دایمي فلج سبب ګرځي.

د رزمي لوبو یو افغان لوبغاړی احمد سهیل حسن زاده په امریکا کې د یوې وړې نجلۍ په جنسي ځورونې تورن او بندي شوی دی.

حسن زاده د کالیفورنیا په سکرمنتو ښار کې اوسېږي. د دغه ښار پولیسو تایید کړې چې د یکشنبې په ورځ یې حسن زاده نیولی دی.

د ۲۸ سهیل حسن زاده له خوا د یوې ۱۴کلنې نجلۍ د جنسي ځورونې قضیه د روان کال له پیله څېړل کېده.

حسن زاده چې دمګړۍ په زندان کې دی څلور لکه ډالره جریمه شوی او راتلونکې محاکمه یې د سه شنبې په ورځ ده.

تمه وه حسن زاده راتلونکې شنبه د رزمي لوبو په معتبره سازمان یو اف سي کې لوبه هم وکړي خو ویل کېږي چې یو اف سي له پورتنۍ قضیې وروسته د هغه قرارداد لغوه کړی او پر ځای یې بل لوبغاړی راوستی دی.

د نړۍ د کاتولیکانو مشر په تېرو څو اوونیو کې څو ځله په روغتون کې بستري شوی و.

دی د لاتینې امریکا د یوه هېواد نه لومړنی د کاتولیکانو مشر و.

ارجنتاین کې زېږېدلی خورخه ماریو بیرګولیو په ۲۰۱۳ کال کې د نړۍ د کاتولیکانو د مشر په توګه ګمارل شوی و.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ وایي، هیله من دی چې روسیه او اوکراین به روانه اونۍ یوې هوکړې ته ورسیږي.

ټرمپ پرون ( یکشنبه د حمل ۳۱) پر خپلې ټولنیزې رسنۍ سوشیل تروت ولیکل چې یوې هوکړې ته له رسیدو وروسته به روسیه او اوکراین له امریکا سره لوی تجارت پيل او دواړه به شتمن شي.

دا چې کیف او مسکو به څنګه او د کومو شرایطو لاندې د اوکراین د جګړې په اړه هوکړې ته رسیږي، ښاغلي ټرمپ یې په اړه څه نه دي ویلي.

دا په داسې حال کې ده چې د اپریل په ۱۹مه د عیسویانو د پاک اختر یا ایستر په مناسبت د دواړو هېوادونو اوربند تر بیګا نیمې شپې پر ځای پاته و.

دغه اوربند د روسیې ولسمشر ولادمیر پوتین اعلان کړی و.

د اوکراین ولسمشر د دې اوربند هرکلی وکړ خو روسیه یې تورنه کړه چې د توغندیو او بې پيلوټه الوتکو په برید سره یې له اوربنده سرغړونه کړې ده.

د اوکراین د بهرنیو چارو وزارت د اوربند د غځولو غوښتنه کړې، خو کریملین ویلي، پوتین دوی ته د اوربند د غځېدو امر نه دی کړی.

د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت وایي‌ چې چین د دوی د حکومت استازو ته د شانګهای د همکاریو سازمان په سږنۍ غونډه کې د ګډون بلنه ورکړې.

د دغه وزارت مرستیال ویاند حافظ ضیا احمد پرون یکشنبه پر خپله ایکس پاڼه لیکلي چې کابل کې د چین سفیر ژاوشینګ د دوی له مالي او ادارې معین محمد نعیم سره د لیدو پر مهال دا خبره کړې.

ضیا احمد د چین د سفیر په حواله ویلي چې هېواد یې له افغانستان سره اړیکو ته ځانګړی اهمیت ورکوي.
تراوسه د طالبانو حکومت د کوم هېواد له خوا په رسمیت نه دی پیژندل شوی، خو چین د هغو هېوادونو له ډلې دی چې طالبانو سره تعامل لري او خپل هېواد کې یې د طالبانو سفیر منلی دی.

ټاکل شوې د شانګهای سازمان سږنۍ غونډه د ۲۰۲۵ کال په دویمه نیمایي کې د چین په کوربه توب جوړه شي.

افغانستان د طالبانو له بیا واکمنۍ مخکې د دغه سازمان څارونکی غړی و، خو په ۱۴۰۰ کال کې د طالبانو له راتګ وروسته د طالبانو غړو ته د دغه سازمان په غونډو کې د ګډون بلنه نه وه ورکړل شوې.

پاکستان وایي، د افغان کډوالو ستونزو ته د رسیدو او د هغوی د شکایتونو د اوریدو لپاره یې یو لړ جدي ګامونه اوچت کړي دي.

دغه څرګندونې د پاکستان د صدر اعظم مرستیال او د بهرنیو چارو وزیر اسحاق دار کابل ته له سفر یوه ورځ وروسته پرون یکشنبه د طالبانو د بهرنیو چارو له وزیر امیرخان متقي سره پر ټیلفوني خبرو کې وکړې.

د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت مرستیال ویاند حافظ ضیا احمد پرون ناوخته پر خپله ایکس پاڼه/پخواني ټویټر ولیکل چې پاکستان د افغان کډوالو د ستونزو د اورېدو او هواري لپاره د کنټرول خونه او ځانګړې مبایل شمېرې فعاله کړي دي.

پاکستان د روانې اپریل میاشتې له پيله پر افغان کډوالو فشار زیات کړی او د ملګرو ملتونو د کډوالو عالۍ کمشنرۍ د شمېرو له مخې د همدې میاشتې لومړیو ۱۶ ورځو کې ۸۵ زره کډوال افغانستان ته ستانه شوي.

په دوی کې د ملګرو ملتونو په وینا، ۲۰ زره په جبري ډول له پاکستانه ایستل شوي دي.

پاکستاني رسنیو، له هغې ډلې د پاکستان ملي راډیو هم د دار او متقي د تیلفوني مکالمې راپور خپور کړی، خو د کډوالو د ستونزو د حل په اړه یې څه نه دي ویلي.

د پاکستان د ملي راډیو د راپور له مخې، دار متقي ته د اسلام اباد د سفر بلنه ورکړې چې دغه بلنه د ښاغلي متقي له خوا منل شوې ده.